THẾ GIỚI HÔM NAY : 24/08/2022 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 24/08/2022

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

24/08/2022

https://nghiencuuquocte.org/2022/08/24/the-gioi-hom-nay-24-08-2022/

 

Mỹ kêu gọi công dân rời Ukraine, và cho biết Nga sẽ đẩy mạnh tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự cũng như cơ sở chính phủ trong những ngày tới. Tuyên bố của đại sứ quán Mỹ ở Kyiv được đưa ra ngay sau lệnh cấm tổ chức ăn mừng ngày độc lập vào thứ Tư của chính phủ Ukraine. Trùng hợp là ngày đó cũng sẽ đánh dấu sáu tháng cuộc xâm lược của Nga.

 

Hoạt động kinh doanh trong khu vực tư nhân của Mỹ giảm tháng thứ hai liên tiếp trong tháng 8, theo khảo sát nhanh chỉ số nhà quản lý mua hàng của S&P Global. Lĩnh vực dịch vụ giảm mạnh hơn so với lĩnh vực công nghiệp do lạm phát làm giảm nhu cầu. Đồng đô la và lợi tức trái phiếu chính phủ kỳ hạn ngắn của Mỹ cũng không còn tăng khi thị trường trở nên bi quan về kinh tế Mỹ.

 

Cựu giám đốc bảo mật của Twitter, Peiter Zatko, đã cáo buộc công ty không bảo vệ dữ liệu người dùng và nói dối về các vấn đề bảo mật của mình, theo Whistleblower Aid, tổ chức giúp ông gửi đơn khiếu nại lên giới chức. Thông tin này xuất hiện trước thềm phiên toà vào tháng 10 tới đây giữa Twitter và Elon Musk xoay quanh thỏa thuận mua lại trị giá 44 tỷ đô la.

 

Tòa án Liên bang Malaysia giữ nguyên bản án của cựu thủ tướng Najib Razak về vụ tham nhũng hàng tỷ đô la tại quỹ đầu tư nhà nước 1Malaysia Development Berhad. Ông Najib bị kết tội vào tháng 7 năm 2020 vì nhận hối lộ 10 triệu đô la từ một đơn vị cũ của 1MDB (ông phủ nhận tội). Được biết ông bị kết án 12 năm tù cùng khoản tiền phạt 210 triệu ringgit (46,8 triệu USD).

 

Donald Trump đã kiện Bộ Tư pháp Mỹ trong nỗ lực ngăn chặn cuộc điều tra về các tài liệu mật tại Mar-a-Lago, bất động sản ở Florida của ông. Cựu tổng thống muốn có một “chuyên gia [bên thứ ba] đặc biệt” cùng xem xét bằng chứng. Ông cũng yêu cầu FBI trả lại những món đồ nằm ngoài phạm vi lệnh khám xét. New York Times cho biết có hơn 300 tài liệu mật đã được thu hồi, với một số mang dấu “tuyệt mật.” Ông Trump liên tục nói cuộc khám xét mang động cơ chính trị.

 

Tăng trưởng trong lĩnh vực sản xuất của Nhật Bản xuống mức thấp nhất kể từ tháng 1 năm 2021 do nhu cầu toàn cầu suy giảm, chi phí tăng và ảnh hưởng liên tục của đại dịch covid-19 tại các nhà máy của nước này. Thông tin sơ bộ đang cho thấy chỉ số nhà quản lý mua hàng của Ngân hàng Au Jibun, một tiêu chuẩn quan trọng, đã giảm từ 52,1 trong tháng 7 xuống 51 vào tháng 8.

 

Chính phủ Úc sẽ cho phép xây dựng một nhà máy phân bón gần một địa điểm di sản thổ dân quan trọng trên bán đảo Burrup của bang Tây Úc. Nơi này có một số tác phẩm chạm khắc trên đá được cho là những hình ảnh khuôn mặt người cổ xưa nhất, song đều sẽ bị di dời. Chủ đầu tư Perdaman Industries cho biết nhà máy urê trị giá 4,5 tỷ đô la Úc (3,1 tỷ đô la Mỹ) của họ sẽ tạo ra 2.000 việc làm địa phương.

 

Con số trong ngày: 2,9, là số con trung bình của một phụ nữ Israel; con số này ở Anh và Pháp là 1,6 và 1,8.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Nửa năm chiến sự Ukraine

 

Thứ Tư này là tròn sáu tháng Nga xâm lược Ukraine. Tới nay Nga vẫn chưa đạt được bất kỳ mục tiêu quân sự nào của mình, cho dù là chiếm thủ đô Kyiv, chiếm vùng Donbas phía đông hay chiếm giữ đường bờ biển của Ukraine. Bộ quốc phòng Mỹ nói có khoảng 15.000 người Nga đã thiệt mạng, gần bằng con số thiệt mạng trong cuộc chiếm đóng Afghanistan kéo dài hàng thập niên của Liên Xô. Tiền tuyến hầu như không chuyển động trong những tuần gần đây, dù Ukraine kỳ vọng đẩy quân Nga ra khỏi thành phố miền nam Kherson trong những tháng tới. Cả hai bên đều kiệt sức.

 

Canh bạc của Điện Kremlin là sự ủng hộ của Mỹ và châu Âu dành cho Ukraine sẽ giảm đi trong mùa đông khi giá khí đốt tăng theo chiều xoắn ốc tạo ra áp lực trong nước. Điều này có thể dẫn đến một thỏa thuận cắt 1/5 diện tích Ukraine cho Nga. Song Ukraine sẽ kháng cự bằng tên lửa và hoạt động kháng chiến. Với đà này, cuộc chiến khó có thể kết thúc vào Giáng sinh.

 

Angola chìm trong tham nhũng

 

Trong suốt gần ba thập kỷ nội chiến, đảng Phong trào Nhân dân Giải phóng Angola (MPLA) cầm quyền của Angola đã chiến đấu với Liên minh Quốc gia vì nền Độc lập Hoàn  toàn của Angola (UNITA). MPLA giành chiến thắng vào năm 2002 và mở ra một thời kỳ hòa bình và dân chủ đa đảng. Vào thứ Tư, quốc gia Nam Phi này sẽ đánh dấu cuộc tổng tuyển cử lần thứ năm kể từ sau nội chiến của mình. Thế nhưng người Angola sẽ không ăn mừng. Tổng thống João Lourenço, người đã thay thế José Eduardo dos Santos vào năm 2017 trên cương lĩnh chống tham nhũng và cải cách kinh tế, hoàn toàn gây thất vọng.

 

Người Angola thất vọng vì đất nước phụ thuộc vào dầu mỏ của họ chỉ phục vụ cho một tầng lớp nhỏ, trong khi đa số người dân sống trong nghèo đói. Quan điểm này giúp củng cố sự ủng hộ dành cho UNITA. Tuy nhiên, MPLA đã dùng quyền lực của bộ máy nhà nước để trấn áp kẻ thù cũ của mình, ở trong lẫn ngoài tòa án. MPLA, được lãnh đạo bởi các sĩ quan an ninh và quân đội, nhiều khả năng sẽ tiếp tục nắm quyền, và hô hào khí thế cách mạng trong khi hưởng thụ thành quả của chủ nghĩa tư bản thân hữu.

 

Anh bị thiếu nước vì hạn hán

 

Tháng 7 năm nay là tháng khô hạn nhất ở Anh kể từ năm 1935. Vào thứ Tư, công ty cấp nước chính của London, Thames Water, sẽ bắt đầu áp dụng luật cấm sử dụng vòi xịt rửa cho 15 triệu khánh hàng của họ nhằm hạn chế các hoạt động rửa xe, hồ bơi hay tưới vườn. Các công ty cấp nước khác trên khắp miền nam nước Anh và xứ Wales cũng đã thực hiện những động thái tương tự.

 

Tính toán của các công ty cho thấy các biện pháp này sẽ giúp cắt giảm khoảng 10% lượng nước sử dụng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy chỉ đơn giản thông báo cho mọi người về mức tiêu thụ nước của họ sẽ có hiệu quả hơn. Được biết gần một nửa số người tham gia một cuộc khảo sát vào năm 2020 cho biết họ sử dụng ít hơn 20 lít mỗi ngày, trong khi con số thực tế là gần 150 lít. Đồng hồ đo nước thường giúp giảm mức sử dụng khoảng 15%, nhưng chúng chỉ được triển khai ở 60% các ngôi nhà ở Anh. Ngoài ra chúng cũng có thể giúp xác định rò rỉ, đặc biệt khi gần một phần năm lượng nước uống của Anh bị thất thoát vì đường ống vỡ, một điều có thể trở nên phổ biến khi nhiệt độ tăng cao.

 

Kết quả kinh doanh thê thảm của Nvidia

 

Nvidia, một trong những công ty chip hàng đầu thế giới, báo cáo kết quả tài chính của mình vào thứ Tư. Kết quả sẽ rất thảm. Thảm đến mức công ty đã phải cung cấp một bản xem trước vào đầu tháng này, với hy vọng giảm bớt cú sốc cho thị trường. Công ty có trụ sở tại California cho biết họ dự kiến sẽ đạt doanh thu 6,7 tỷ USD trong quý hai, giảm 19% so với cùng kỳ năm ngoái và thấp hơn 17% so với mức 8,1 tỷ USD mà họ đã dự báo hồi tháng Năm.

 

Thủ phạm là nhu cầu yếu hơn sau đại dịch đối với thiết bị điện tử, đặc biệt là các hệ thống chơi game cao cấp, vốn là lĩnh vực Nvidia giúp cung cấp chip đồ họa mạnh. Nhiều chip trong số đó cũng đã được sử dụng để khai thác tiền điện tử, nhưng cuộc khủng hoảng tiền điện tử cũng đã làm giảm nhu cầu ở đây. Các đối thủ của Nvidia — Intel, Qualcomm và AMD — cũng không đạt dự báo doanh thu. Trong trình bày về thu nhập của công ty, Jensen Huang, Giám đốc điều hành của Nvidia, sẽ cố gắng chỉ ra cho các nhà đầu tư thấy con đường tăng trưởng trở lại.