Văn
nghệ Việt Nam, điểm danh vài con bệnh-06. ẢO TƯỞNG TỰ DO
Văn nghệ Việt Nam, điểm danh vài con bệnh-06. ẢO TƯỞNG TỰ DO
[tăng Khanh
Duong Luu đọc vui]
Nhà phê bình Nguyễn Thanh
Sơn trả lời phỏng vấn: "Bây giờ người viết hoàn toàn tự do. Chỉ trong một
tích tắc, người viết hoàn toàn có thể xuất bản tác phẩm của mình ở bất cứ một
blog nào hoặc gửi cho các trang mạng văn chương khắp nơi… Bây giờ mọi người đổ
lỗi cho không có tự do sáng tác, không có tự do nghệ thuật. Điều đó không hẳn"
(báo Thể thao & Văn hóa, ngày 8-2-2011).
"Bây giờ người viết
hoàn toàn tự do” là thứ ảo tưởng tự đánh lừa.
"Tự do" của đại
bộ phận nhà văn Việt Nam hôm nay là tự do viết về đủ thứ chuyện, thử nghiệm mọi
thủ pháp, mọi hệ mĩ học, đổi mới với cách tân, hậu hiện đại với trình diễn đủ cả
khiến không ít người mang ảo tưởng tệ hại về tự do văn học - ảo tưởng cả ở bộ
phận cây bút được cho là cấp tiến. Chỉ trong vùng tối sáng nhập nhằng kia thôi,
sến với tục tĩu lên ngôi và làm mưa làm gió.
Khốn khổ thay, ta được tự
do tất, ngoại trừ phơi bày cái sự thật thực nhất của hiện trạng xã hội diễn ra
ngày qua ngày, quanh ta.
Viết tự do luôn đi với in
ấn và phát hành tự do, thảo luận tự do, phê bình tự do, giảng dạy tự do. Nhà
văn Việt Nam hoàn toàn tự do đăng sáng tác của mình lên mạng, đủ loại mạng văn
học mở ra khắp nơi, cả blog cá nhân hay vài năm qua là facebook - không sai.
Nhưng đâu là không gian tự do thực cho độc giả giáp mặt trực tiếp với tác giả
và tác phẩm như là chất kích thích cho sự phát triển của một nền văn học đích
thực?
Chuyện đã qua thì nên cho
qua, phiền là lối nghĩ độc hại này vẫn tạo ảo tưởng cho không ít nhà văn Việt
Nam, rằng ta hoàn toàn tự do. Không có tự do sáng tạo, văn học bị thương đã
đành; không tự do mà ta ảo tưởng là đã, thì chỉ có chết.
Cứ nhìn vào sinh hoạt văn
học mươi năm qua cũng đủ thấy. Thiếu vắng tự do đã đành, mà ngay diễn đàn cho tự
do tranh luận cũng không.
Việt Nam chưa có diễn đàn
tranh luận đúng nghĩa. Tranh luận vụn vặt dễ biến thành tranh cãi, đẩy tới
thành cãi cọ, cả chửi bới cũng không chừa. Năm ngoái, bài thơ “chửi mất gà” đoạt
giải báo Văn nghệ một thời làm “xôn xao dư luận”, đó lại là xôn xao giả. Không
có một “trung tâm” điều tiết, càng không có tay cầm chịch uy tín điều hướng, nỗi
tranh luận kia trở thành vô bổ.
Không có tự do thì không
có văn học đúng nghĩa.
Với cuộc chơi văn chương
chữ nghĩa, chỉ có tài năng lớn cộng với dũng cảm lớn trong môi trường tự do
đích thực mới hạ sinh tác phẩm lớn.
[Photo: Nhà văn Việt Nam
đã hoàn toàn tự do "bay", tự do "uống" và tự do lên.... đường
về nô lệ]
https://www.facebook.com/photo?fbid=5582176725146335&set=pcb.5582179065146101
https://www.facebook.com/photo?fbid=5582176878479653&set=pcb.5582179065146101
https://www.facebook.com/photo?fbid=5582176985146309&set=pcb.5582179065146101
.
------------------------------------------------------------
.
22-7-2022 19:27
Văn nghệ Việt Nam, điểm danh
vài con bệnh-08. BÈ PHÁI
[tặng bạn thơ Đào
Thể đọc vui]
Hơn nửa thế kỉ trước,
André Gide cho rằng văn chương Pháp các nhóm chưa thành trường phái đã ra phe
phái. Việt Nam, càng đúng. Có khi ở ta, nó nặng hơn nữa. Bởi giai đoạn qua, văn
học Việt Nam hình thành và phát triển trong môi trường xã hội chả giống ai của
mình.…
Xem thêm
.
Con bệnh văn nghệ Việt Nam: Dừng
giải lao. TÔI ĐÃ ĐỤNG AI?
Loạt bài về “Điểm danh
vài con bệnh giới văn nghệ Việt Nam”, một bạn trẻ Cham hỏi, hơi lo lo:
- Cei Sara đụng nhiều thế,
cei gặp rắc rối hay có sợ bị thù ghét không? Tôi nói:
- Cei vô tư, cei bị đụng
trước, đụng vài lần và đụng nặng, cei mới quay xe đụng lại. Còn chủ động, thường
cei phê bình các tổ chức, chứ không nhắm đến cá nhân.…
Xem thêm
.
21-7-2022 19:09
Văn nghệ Việt Nam, điểm danh
vài con bệnh-06. ẢO TƯỞNG TỰ DO
[tăng Khanh
Duong Luu đọc vui]
Nhà phê bình Nguyễn Thanh
Sơn trả lời phỏng vấn: "Bây giờ người viết hoàn toàn tự do. Chỉ trong một
tích tắc, người viết hoàn toàn có thể xuất bản tác phẩm của mình ở bất cứ một
blog nào hoặc gửi cho các trang mạng văn chương khắp nơi… Bây giờ mọi người đổ
lỗi cho không có tự do sáng tác, không có tự do nghệ thuật. Điều đó không hẳn"
(báo Thể thao & Văn hóa, ngày 8-2-2011).…
Xem thêm
.
20-7-2022 19:09
Văn nghệ Việt Nam, điểm danh
vài con bệnh-05. THÓC MÁCH
Thóc mách là tật xấu nhất
của giới văn nghệ, kéo dài đến lậm thành bệnh, khó trị. Tôi hay nói vui:
- Tụm bốn tụm năm, văn
nghệ sĩ Việt Nam chưa bao giờ việt vị khỏi 3 thứ: Nói xấu chính quyền, nói xấu
nhau, và nói tục tĩu. Chú ý, nói xấu, chứ không [dũng cảm] đối mặt hay [khả
năng] đối thoại. Rồi khi nói xấu kia hóa thân thành hỏi & trả lời, nó lên đỉnh.
Trên Litviet, 3-12-2011,
Phan Nhiên Hạo hô: …
Xem thêm
.
19-7-2022 19:06
Văn nghệ Việt Nam, điểm danh
vài con bệnh-04. SỢ
[tặng Tiến
Nguyễn đọc vui]
Hãi cái lớn, ta nghĩ ra
chữ “tàu lạ”, sợ nỗi cao, ta bày ra từ “đồng chí X”. Chánh trị đã vậy, văn nghệ
lại càng.
Ta sợ ý tưởng lạ, sợ sự
thật trắng, sợ cả con chữ nhạy cảm. Sợ cho mình, sợ giùm cho nhau. Còn đỡ, ta sợ
cả nói hay bàn về cái sợ. Nhà văn Phạm
Lưu Vũ đặt cho biệt ngữ “văn hóa sợ”, tắt một lời: bệnh sợ.…
Xem thêm
.
19-7-2022 02:57
Văn nghệ Việt Nam, điểm
danh vài con bệnh-03. KHÔNG BIẾT, NÓI CỨ NÓI
Không biết mà nói, lại nói to!
Website của Hội Nhà văn Việt Nam vừa đăng danh sách hội đồng
chuyên môn, đã nhận ngay phản ứng.
“Theo nhà thơ Trần Chấn Uy, danh sách Hội đồng thơ chưa thỏa
đáng, bởi tính đại diện cho các phong cách thơ không đầy đủ: “Hội đồng thơ hiện
nay bị thiên lệch về một phong cách, gọi là hậu hiện đại. Những tác giả chỉ đại
diện cho một phong cách thơ chiếm lượng lớn” (báo Tiền phong,…
Xem
thêm
.
Văn nghệ Việt Nam, điểm tên
vài con bệnh-02. KHÔNG HIỂU MÀ CHỐNG
Bệnh không hiểu mà chống,
ở đó chống trào lưu nghệ thuật mới, là một.
Tôi gặp rất, rất nhiều
nhà chống Hậu hiện đại, cả những người được cho là có đầu óc mở, trong khi họ
không đọc tí ti những gì liên quan đến trào lưu này.
Bàn tròn Văn chương Hội
Văn học Nghệ thuật các Dân tộc thiểu số Việt Nam tại Vũng Tàu mùa hè 2015, ngồi
bàn chủ trì, khi tôi nhắc tới phong trào Hậu hiện đại và Tân hình thức, dưới hội
trườn…
Xem thêm
.
17-7-2022 04:23
Văn nghệ Việt Nam, điểm danh
vài con bệnh-01. CHỦ QUAN
Loạt bài về vụ giã từ Chủ
tịch Hội đồng Thơ của Hội Nhà văn Việt Nam, thu hút vài trăm bạn facebook
comment, trong đó bạn văn Chip
Chip “dạy” một ý rất thực tế, rằng “rời bỏ nhưng không vắng yêu thương”.
Tôi, chẳng những không vắng, mà còn đầy tràn nữa! Hôm nay, “yêu mới nói”.
17 năm trước tôi từng chẩn
“10 căn bệnh phê bình văn học Việt Nam hôm nay” in trong Chưa đủ cô đơn cho
sáng tạo-2006, nay tách bạch và chi tiết hơ…
Xem thêm
No comments:
Post a Comment