Tổ
chức Nhân quyền Liên Hiệp Quốc tố giác nạn buôn người từ Việt Nam sang Serbia
Quang
Nguyên -
VNTB
30.03.2022
6:12
Tổ chức Nhân quyền Liên Hiệp Quốc
tố giác nạn buôn người từ Việt Nam sang Serbia và Giác thư gửi các công ty VN
liên quan bị buộc tội buôn người.
Hôm 21 tháng 3, văn phòng của Cao uỷ Nhân quyền
LHQ công bố giác thư gửi chính phủ Việt Nam về tình trạng của hơn 400
công nhân Việt đi xuất khẩu lao động bị 2 công ty Trung Quốc ở Serbia đối xử
như nô lệ. Các báo cáo viên đặc biệt của LHQ cũng gửi giác thư trực tiếp đến 3
công ty xuất khẩu lao động Việt Nam là Kaizen, Song Hỷ Gia Lai, và Bảo Sơn, lưu
ý các công ty này về bộ nguyên tắc bảo vệ nhân quyền dành cho các doanh nghiệp
được LHQ thông qua năm 2011. Giác thư này cũng yêu cầu mỗi công ty trả lời những
câu hỏi cụ thể về các cáo buộc và về các biện pháp bảo vệ quyền và lợi ích của
nạn nhân.
Trước đó, tháng Giêng 2022, các chuyên viên của
LHQ đã nêu lên quan ngại về việc này.
“Chúng tôi lo ngại sâu sắc rằng những người lao động
nhập cư này có thể đã bị buôn bán vì mục đích lao động cưỡng bức, và đang sống
và làm việc trong những điều kiện tồi tệ ở Serbia, có nguy cơ nghiêm trọng đến
tính mạng và sức khỏe của họ,”
Những người xuất khẩu lao động này cũng bị làm
phiền bởi những cáo buộc rằng các nhóm xã hội dân sự muốn hỗ trợ người lao động
đã không được phép tiếp cận với họ.
Các chuyên viên của LHQ kêu gọi Chính phủ
Serbia, Việt Nam và Trung Quốc bảo đảm rằng các doanh nghiệp có trụ sở trên
lãnh thổ của họ, hoặc hoạt động dưới quyền của họ, tôn trọng quyền con người của
tất cả người lao động.
“Điều này không chỉ bao gồm các doanh nghiệp dựa vào
lao động nhập cư mà còn bao gồm các cơ quan tuyển dụng lao động”, họ nói.
Dưới đây, chúng tôi lược dịch thư của
các chuyên viên đặc trách về nhân quyền của LHQ gửi cho bà Trịnh Thị Huyên, Tổng
Giám đốc Công ty Cổ phần Quốc tế Kaizen. Giác thư gửi hai công ty Song Hỷ Gia
Lai và Bảo Sơn xin xem phần đính kèm.
.…[C]húng tôi đã nhận được thông tin rằng công ty của
bà có thể tham gia vào cáo buộc lao động cưỡng bức và buôn người đối với các
công nhân Việt Nam trong công trường xây dựng Linglong ở Zrenjanin, Serbia.
Chúng tôi cũng đã nhận được thông tin và thực sự lo ngại có người bị cáo buộc
là thiếu trách nhiệm giải trình và giám sát các điều kiện trên công trường và bị
cáo buộc không có biện pháp khắc phục hiệu quả cho các nạn nhân. Chúng tôi cũng
đã nhận được thông tin liên quan đến các hành vi vi phạm nhân quyền khác chống
lại nhóm công nhân này, những người bị cho là buộc phải làm việc ở những địa điểm
và điều kiện có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng của họ.
Theo thông tin nhận được:
Vào mùa xuân năm 2021, ước tính có khoảng 402
đàn ông Việt Nam được tuyển dụng tại Việt Nam bởi ba đơn vị tuyển dụng xuất khẩu
lao động Việt Nam là Công ty TNHH Song Hỷ Gia Lai, Công ty Xuất khẩu Lao động Bảo
Sơn và Công ty Cổ phần Quốc tế Kaizen. Họ được tuyển dụng để làm công nhân xây
dựng cho Linglong International Europe Zrenjanin, một công ty Trung Quốc đăng
ký tại Serbia, để xây dựng một nhà máy ở Zrenjanin, Serbia. Được biết, Tập đoàn
Kỹ thuật Năng lượng Trung Quốc Tianjin Electric Power Construction Co., Ltd,
Belgrade Branch, và Sichuan Dinglong Electric Power Engineering, hai công ty
xây dựng khác của Trung Quốc đã đăng ký là công ty nước ngoài ở Serbia, đã được
Linglong International Europe thuê.
Có thông tin cho rằng các đơn vị tuyển dụng xuất
khẩu lao động đã tuyển dụng lao động tại Việt Nam, quảng cáo mức lương hấp dẫn,
điều kiện sống và làm việc có thể chấp nhận được. Theo thông tin hiện có, những
người lao động nhập cư cũng được yêu cầu ký vào một “mẫu cam kết” để xác nhận rằng
họ đã được thông báo về các quy định tại nước sở tại. Biểu mẫu này được cho là
quy định rằng người lao động có thể bị trừng phạt nếu không tôn trọng các điều
khoản và điều kiện trong hợp đồng của họ như ăn cắp, đánh nhau, cờ bạc v.v. Các
công nhân nhập cư cũng được yêu cầu trả trước 2000 đô la – 4000 đô la Mỹ cho
các cơ quan tuyển dụng để trang trải chi phí đi lại, thị thực và ăn ở của họ.
Hơn nữa, họ được thông báo rằng sau khi hoàn thành hợp đồng và trở về Việt Nam,
họ sẽ được hoàn lại tiền đặt cọc, số tiền lên tới 700 – 1000 USD. Một số người
lao động đã vay tiền để thực hiện các khoản thanh toán này, và kết quả là họ trở
nên mắc nợ gia đình, ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính khác. Theo báo cáo, hộ
chiếu của công nhân đã bị tịch thu bởi người sử dụng lao động của họ. Các cơ
quan tuyển dụng Việt Nam sau đó đã cắt đứt mọi liên lạc với người lao động sau
khi họ rời Việt Nam.
Người ta cũng quy định rằng nếu vì bất cứ lý
do gì mà người lao động muốn trở về Việt Nam trước khi hết hạn hợp đồng thì họ
phải tự chịu chi phí. Theo báo cáo, hầu hết người lao động Việt Nam không mua
được vé máy bay về Việt Nam và bị cản trở việc chấm dứt hợp đồng vì nợ nần.
Hợp đồng lao động quy định rằng họ phải làm việc
9 giờ mỗi ngày, không bao gồm ăn trưa, trong 26 ngày mỗi tháng với thời gian thử
việc là 30 ngày. Nếu một nhân viên không làm việc, họ sẽ không được trả lương
cho những ngày họ vắng mặt; nếu họ đi làm muộn, họ sẽ bị phạt và có thể bị từ
chối tiền lương hàng ngày. Ngoài ra, các điều khoản đề cập đến bồi thường cho
những thay đổi đối với thức ăn, chỗ ở và phương tiện đi lại, cũng như tăng phần
thưởng dựa trên kết quả làm việc không quy định một số tiền xác định, điều này
tạo nguy cơ bị trả lương thấp hơn và bóc lột đáng kể đối với người lao động nhập
cư. Theo hợp đồng, người lao động cũng bị cấm tham gia các hoạt động công đoàn
và hợp đồng lao động của họ có thể bị chấm dứt nếu vi phạm điều cấm này và do
đó, người lao động sẽ bị trả về Việt Nam. Trong những tình huống này, người lao
động sẽ phải trang trải chi phí vé máy bay khứ hồi của họ.
402 công nhân nhập cư ban đầu sống trong khu
công nghiệp Zrenjanin, gần công trường xây dựng tại một doanh trại, từ thời điểm
họ đến cho đến giữa tháng 11 năm 2021. Đến ngày 20 tháng 11 năm 2021, ít nhất
350 công nhân nhập cư đã được chuyển đến các địa điểm mới dưới sự giám sát và
canh gác của một công ty an ninh tư nhân. Số công nhân còn lại tiếp tục cư trú
tại khu công nghiệp Zrenjanin, không rõ liệu các điều kiện ở các địa điểm mới
có được cải thiện hay không.
Người ta cho rằng chỗ ở tại khu công nghiệp
Zrenjanin không có hệ thống thông gió đầy đủ. Các cơ sở làm sạch được cho là nằm
ở bên ngoài doanh trại, nơi có một số đường ống nước cách nhiệt; giường không
có đệm, chỉ có mền trải trên đầu ván gỗ. Những người lao động nhập cư được cho
là đã che giường của họ bằng vải hoặc rèm tạm để giữ ấm cho bản thân và họ
không có, cũng không được cung cấp đầy đủ quần áo khi thời tiết lạnh hơn. Được
biết, có một vài bộ tản nhiệt điện nhưng không đủ ổ cắm để kết nối chúng. Ngoài
ra, có thông tin cho rằng các ổ cắm điện trong tình trạng kém và nguy hiểm.
Cũng có báo cáo về việc không có máy giặt tại
chỗ và chỉ có hai phòng tắm, hai máy nước nóng cho hơn 402 công nhân, cho đến
thời điểm này 350 công nhân đã được chuyển đến một địa điểm khác. Do các cơ sở
vệ sinh hạn chế, đã có báo cáo rằng hệ thống thoát nước thải không hoạt động hiệu
quả và kho chứa chất thải nguy hại được đặt gần khu vực sinh sống của công nhân
nhập cư. Mối quan tâm cũng đã được báo cáo liên quan đến chất lượng nước uống.
Theo báo cáo, thực phẩm cấp phát cho công nhân không đủ và chất lượng kém.
Một số công nhân nhập cư đã xuất hiện các triệu
chứng của COVID-19 và phải trả chi phí xét nghiệm tại một phòng khám tư nhân và
tiền thuốc. Không có các biện pháp phòng ngừa liên quan đến COVID-19, bao gồm cả
việc tiếp cận với khẩu trang, các cơ sở cách ly và sự cách ly. Người ta cũng lo
ngại về sự hạn chế của các trang thiết bị y tế và an toàn cũng như thiết bị bảo
hộ tại hiện trường.
Vì các điều kiện nơi ở và tổng thể công trường
được báo cáo là không đạt tiêu chuẩn, các công nhân nhập cư đã đình công nhiều
lần – vào tháng 9 năm 2021 do thiếu lương thực và vào giữa tháng 11 năm 2021,
do không được trả lương. Được biết, công ty an ninh tư nhân của Zrenjanin không
cho phép các tổ chức xã hội dân sự vào cơ sở để hỗ trợ người lao động nhập cư.
Vào ngày 18 tháng 11 năm 2021, có thông tin
các sĩ quan của Sở Cảnh sát Zrenjanin đã đến thăm địa điểm làm việc và kết luận
rằng các công nhân nhập cư đang phải sống trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.
Cảnh sát Zrenjanin sau đó đã chỉ thị hai trong số các tòa nhà lưu trú không được
sử dụng làm nhà ở nữa. Đồng thời, các quan chức chính phủ tuyên bố rằng người
lao động Việt Nam đã có giấy tờ đăng ký cư trú hoặc giấy phép lao động hợp lệ.
Người ta cho rằng vào ngày 19 tháng 11 năm
2021, hộ chiếu đã được trả lại cho người lao động Việt Nam và họ bị người sử dụng
lao động buộc phải ký vào bản cam kết rằng họ hài lòng với điều kiện sống và họ
làm việc tự nguyện. Tuy nhiên, có cáo buộc rằng những người lao động nhập cư cảm
thấy bị đe dọa và cảm thấy rằng họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc ký
vào bản tuyên bố.
Người ta cho rằng vào ngày 26 tháng 11 năm
2021, những người quản lý làm việc tại công trường lại tịch thu hộ chiếu của một
số công nhân Việt Nam mà trước đó họ đã trả lại.
Ngoài ra, một số người cho biết họ muốn trở về
Việt Nam nhưng không có khả năng trả tiền vé khứ hồi.
… [C]húng tôi bày tỏ quan ngại sâu sắc rằng
quyền của người lao động Việt Nam không được tôn trọng phù hợp với các tiêu chuẩn
nhân quyền và quyền lao động quốc tế và khu vực. Chúng tôi lo ngại rằng những
công nhân này, được cho là bị bán sang Serbia, bị cưỡng bức lao động, phải làm
việc và sống trong những vị trí có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng
của họ. Chúng tôi quan ngại hơn nữa về những cáo buộc rằng các tổ chức xã hội
dân sự không được phép tiếp cận các nhà máy này để hỗ trợ công nhân. Liên quan
đến các sự kiện và mối quan tâm bị cáo buộc ở trên, chúng tôi muốn thúc đẩy sự
chú ý của bà đến các Nguyên tắc Hướng dẫn của Liên Hợp Quốc về Kinh doanh và
Nhân quyền, mà đã được Hội đồng Nhân quyền nhất trí thông qua vào năm 2011
trong nghị quyết của mình (A / HRC / RES / 17/31) sau nhiều năm tham vấn các
chính phủ, xã hội dân sự và các cộng đồng doanh nghiệp.
Vì trách nhiệm, theo nhiệm vụ do Hội đồng Nhân
quyền giao cho chúng tôi, tìm cách làm rõ tất cả các trường hợp mà chúng tôi
lưu ý, chúng tôi rất biết ơn những trả lời của bà về những vấn đề sau:
1. Vui lòng cung cấp bất kỳ thông tin bổ sung và / hoặc (các) nhận xét nào
mà bà có thể có về các cáo buộc nêu trên.
2. Vui lòng cung cấp thông tin về việc liệu công ty của bà đã thực hiện
các bước thẩm định về nhân quyền, như được quy định trong Nguyên tắc Hướng dẫn
của Liên Hợp Quốc về Kinh doanh và Nhân quyền, để xác định, ngăn chặn, giảm thiểu
và giải trình cho các vi phạm nhân quyền do hoặc góp phần gây ra thông qua các
hoạt động của chính bà, hoặc được liên kết trực tiếp với các hoạt động, sản phẩm
hoặc dịch vụ của bà bởi các mối quan hệ kinh doanh của bà. Điều này bao gồm tác
động tiêu cực mà công ty của bà có thể gây ra hoặc góp phần vào việc hưởng các
quyền con người của người lao động Việt Nam, bao gồm quyền tự do đi lại, quyền
có tiêu chuẩn sức khỏe cao nhất có thể đạt được, quyền được bảo vệ khỏi sự phân
biệt chủng tộc, và bảo vệ khỏi lao động cưỡng bức và buôn người vì mục đích lao
động cưỡng bức, nô lệ hoặc nô lệ hoặc các hoạt động tương tự như chế độ nô lệ.
3. Vui lòng giải thích các hệ thống giám sát và đánh giá mà công ty của bà
có để đảm bảo tính hiệu quả của các bước thẩm định nhân quyền được thực hiện để
giảm thiểu và ngăn chặn lao động cưỡng bức, buôn bán người vì mục đích cưỡng bức
lao động, nô lệ hoặc các hoạt động tương tự như nô lệ, phân biệt chủng tộc và
các vi phạm nhân quyền liên quan khác trong hoạt động kinh doanh của bà.
4. Vui lòng mô tả các biện pháp mà công ty của bà đã thực hiện, hoặc lập kế
hoạch để thực hiện, để ngăn chặn sự tái diễn của những tình huống như vậy trong
tương lai.
5. Vui lòng giải thích những biện pháp đã được thực hiện để bảo đảm rằng
nhân viên của công ty của bà đã được đào tạo và được trang bị đầy đủ nhận thức,
kiến thức và công cụ, để xác định và báo cáo quyền con người bị lạm dụng, đặc
biệt là những hành vi được mô tả trong bức thư này.
6. Vui lòng cung cấp thông tin về việc liệu công ty của bà có báo cáo bất
kỳ hành vi vi phạm nhân quyền nào bị cáo buộc như vậy cho cơ quan thực thi pháp
luật hay không.
Hơn nữa, vui lòng giải thích nếu và làm thế
nào công ty của bà bảo đảm rằng báo cáo về lao động cưỡng bức, buôn bán người
vì mục đích lao động cưỡng bức, nô lệ và các hoạt động tương tự như nô lệ, phân
biệt chủng tộc và các hành vi vi phạm nhân quyền có liên quan khác, được chia sẻ
với các cơ quan chức năng của quốc gia có liên quan.
7. Vui lòng cung cấp thông tin về việc công ty của bà đã thành lập hoặc
tham gia vào cơ chế khiếu nại hoạt động hiệu quả hay chưa phù hợp với Nguyên tắc
hướng dẫn của Liên Hợp Quốc, để giải quyết vấn đề bất lợi cho con người các tác
động về quyền do công ty của bà gây ra trong suốt quá trình hoạt động của bà.
Vui lòng cung cấp bất kỳ thông tin nào về việc liệu khiếu nại đó các cơ chế đã
được sử dụng để giải quyết bất kỳ mối quan tâm hoặc tác động nào được xác định
bởi các bên liên quan đến các cáo buộc nói trên, và bất kỳ kết quả hoặc biện
pháp khắc phục nào do kết quả đó đưa ra. Vui lòng cung cấp thông tin cụ thể về
bất kỳ thủ tục nào được áp dụng để đảm bảo sự tham gia của người lao động nhập
cư và đại diện của họ trong việc thiết lập và vận hành các cơ chế đó.
8. Ngoài ra, vui lòng cung cấp thông tin, nếu có, về sự hợp tác của công
ty bà có thể đã có với các tổ chức xã hội dân sự địa phương và / hoặc có liên
quan cơ quan nhà nước để đảm bảo rằng cơ chế khiếu nại của công ty của bà phù hợp
với các cơ chế và thủ tục quốc gia để giải quyết các vi phạm nhân quyền liên
quan đến kinh doanh, đảm bảo trách nhiệm giải trình cho các vi phạm đó và tiếp
cận các biện pháp khắc phục hiệu quả cho nạn nhân.
9. Vui lòng cho biết cách công ty của bà đã cung cấp, hoặc đang xem xét để
cung cấp, hoặc hợp tác trong việc khắc phục tác động tiêu cực đến quyền con người
của người lao động nhập cư.
Trong khi chờ trả lời, chúng tôi đề nghị rằng
tất cả các biện pháp tạm thời cần thiết được thực hiện để ngăn chặn các vi phạm
bị cáo buộc và ngăn chặn chúng tái xuất hiện và trong trường hợp các cuộc điều
tra hỗ trợ hoặc cho thấy các cáo buộc là đúng, để đảm bảo trách nhiệm giải
trình của bất kỳ người nào chịu trách nhiệm các vi phạm bị cáo buộc.
Chúng tôi có thể công khai bày tỏ mối quan ngại
của mình trong tương lai gần vì theo quan điểm của chúng tôi, thông tin mà
thông cáo báo chí sẽ dựa trên đó là đủ đáng tin cậy để chỉ ra một vấn đề cần được
chú ý ngay lập tức. Chúng tôi cũng tin rằng công chúng nên được cảnh báo về những
tác động tiềm tàng của những cáo buộc nêu trên. Thông cáo báo chí sẽ cho biết rằng
chúng tôi đã liên hệ với công ty để làm rõ / các vấn đề được đề cập.
Thông báo này và bất kỳ phản hồi nào nhận được
từ công ty của bà sẽ được công khai thông qua trang web báo cáo thông tin liên
lạc trong vòng 60 ngày. Sau đó, chúng cũng sẽ được cung cấp trong báo cáo thông
thường để trình lên Hội đồng Nhân quyền.
Xin lưu ý rằng những bức thư bày tỏ mối quan
tâm tương tự liên quan đến những điều bị cáo buộc các hành vi vi phạm quyền của
người lao động nhập cư Việt Nam cũng được gửi đến Chính phủ Serbia, Trung Quốc
và Việt Nam, cũng như các công ty khác có khả năng liên quan đến các cáo buộc
nói trên.
_________
Giác
thư: https://spcommreports.ohchr.org/TMResultsBase/DownLoadPublicCommunicationFile?gId=26950
Q.N.
No comments:
Post a Comment