NỘI
DUNG :
Đàn
Chim Việt (Theo Washington
Post)
.
Tại sao những tuyên bố
ngoài văn bản của Tổng thống Biden lại quá nguy hiểm?
Anthony Zurcher
- BBC News
.
================================================
.
.
Đàn Chim Việt (Theo Washington
Post)
28/03/2022
http://www.danchimviet.info/cau-noi-cua-biden-ve-putin/03/2022/25729/
Các nhà phân tích cho rằng tuyên bố của Tổng
thống Biden rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin “không thể tiếp tục nắm quyền”
có nguy cơ đẩy mối quan hệ Mỹ-Nga đang căng thẳng đi đến chỗ sụp đổ, tác động
nghiêm trọng đến khả năng Hoa Kỳ giúp cuộc chiến ở Ukraine kết thúc và khả năng
tránh cho cuộc xung đột này lan rộng.
Lời tuyên bố – một câu nói ngẫu hứng gồm 9 từ
được đưa ra ở Ba Lan hôm cuối tuần – có vẻ phản ánh một sự thù ghét cá nhân vượt
xa các tuyên bố trước đó, khi Biden gọi Putin là “kẻ giết người”, “đồ tể” và “tội
phạm chiến tranh”.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho rằng tuyên
bố của Biden không phù hợp với tất cả các nhà lãnh đạo ở châu Âu. Ông nói rằng
nếu muốn đạt một giải pháp thành công về ngoại giao “chúng ta không được để cho
tình hình leo thang bằng lời nói hay hành động.”
Tại Washington, tuyên bố này cũng vấp phải sự
chỉ trích của Đảng Cộng hòa. Thượng nghị sĩ James Risch, trưởng nhóm Cộng hòa
trong Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, gọi đó là một “sự hớ hênh khủng khiếp”.
Ông này nói tiếp: “Tôi nghĩ rằng hầu hết những
người không làm việc trong lĩnh vực quan hệ đối ngoại đều không nhận ra rằng 9
từ mà Tổng thống Biden thốt ra sẽ gây ra sức nổ lớn như thế nào. Bất cứ khi nào
ta nói, hoặc chỉ gợi ý thôi, về chuyện thay đổi chế độ cho một quốc gia khác,
nó sẽ gây ra một vấn đề lớn.”
Samuel Charap, một chuyên gia về Nga tại tổ chức
nghiên cứu Rand, cho biết nỗ lực của Tòa Bạch Ốc nhằm chữa cháy hoặc làm dịu bớt
tuyên bố của Biden sẽ không làm thay đổi quan điểm ở Moscow bởi vì Putin từ lâu
vẫn tin rằng Hoa Kỳ sẽ thay thế ông và theo truyền thống, các tuyên bố của tổng
thống được coi là chính sách chính thức.
Ông nói: “Tuyên bố này làm trầm trọng
thêm nhận thức của Nga về mối đe dọa hiện có. Nga có thể có những hành vi thù địch
mạnh hơn những gì họ đang làm để đáp trả. Đó quả là một thách thức. ”
Nhưng cũng có người cho rằng phát biểu của
Biden nhằm chuẩn bị tinh thần cho các đồng minh sẵn sàng cho một chiến dịch trừng
phạt kinh tế Nga kéo dài, đòi hỏi đồng minh có các quyết định chính trị và tài
chính khó khăn.
Bài phát biểu của Biden ở Warsaw, diễn ra vài
giờ sau cuộc gặp gỡ đầy xúc động với những người tị nạn Ukraine, còn nhằm mục
đích thông báo quyết tâm của phương Tây chống lại các hành động của Nga và xa
hơn nữa, là các chế độ chuyên quyền trên toàn thế giới. Nó lặp lại những khoảnh
khắc mà các tổng thống Hoa Kỳ đã đối đầu với Moscow bằng các lời lẽ gay gắt,
trong đó có phát biểu năm 1983 của Tổng thống Ronald Reagan gọi Liên Xô là một
“đế chế xấu xa”.
Một ngày sau bài phát biểu, các quan chức Mỹ
cho biết rằng họ không nghĩ Nga sẽ trả đũa, họ tìm cách làm giảm nhẹ tầm quan
trọng của lời tuyên bố. Ngoại trưởng Antony Blinken đã giải nhiệt khi nói rằng
Hoa Kỳ ‘không có kế hoạch thay đổi chế độ ở Nga’, mặc dù vào tuần lễ trước đó,
ông Blinken có nói Hoa Kỳ đang đánh giá chuyện quân dội Nga đang phạm “tội ác
chiến tranh” tại Ukraine.
Phản ứng trước mắt của Nga trước tuyên bố của
Biden tương đối yên lặng, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói về
tương lai chế độ của Nga: “Chuyện đó không phải do Biden quyết định. Tổng thống
Nga do người Nga bầu ra ”.
Nhưng tuyên bố của Tổng thống Mỹ chắc chắn sẽ
củng cố thêm niềm tin từ lâu của Putin là Hoa Kỳ muốn loại ông khỏi quyền lực.
Niềm tin đó ít nhất đã có từ năm 2011, khi Ngoại trưởng Hillary Clinton cho rằng
các cuộc bầu cử ở Nga là gian lận và Putin, đang giữ chức thủ tướng vào thời điểm
đó, cáo buộc Hoa Kỳ kích động các cuộc biểu tình chống lại cuộc bầu cử.
Michael McFaul, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Moscow
dưới thời Obama, cho biết: “Trong một thời gian dài, Putin gặp hoang tưởng về
việc phương Tây đang tìm cách thay đổi chế độ chống lại chính phủ của ông ta.”
Biden đã không nói chuyện với Putin kể từ Nga
tiến hành cuộc xâm lược vào ngày 24 tháng 2, Ngoại trưởng Blinken cũng không
nói chuyện với Ngoại trưởng Lavrov, và nỗ lực gần đây để bộ trưởng quốc phòng
hai nước gặp nhau cũng bất thành.
Nga cũng có thể phản ứng kiểu khác. Tòa Bạch Ốc
đã đưa ra thêm cảnh báo về khả năng Nga sẽ có các cuộc tấn công mạng nhắm vào
các cơ quan chính quyền hoặc các công ty lớn của Hoa Kỳ.
Dù sao, tuyên bố của Biden cũng đặt ra câu hỏi
sâu sắc, liệu Hoa Kỳ có còn đóng vai trò quan trọng nào để cuộc xung đột kết
thúc một cách hòa bình, vốn đã làm hơn 3 triệu người tị nạn và chưa biết chính
xác cái giá phải trả đối với những người còn ở lại Ukraine.
Hiện nay Hoa Kỳ không có vai trò trung gian trực
tiếp giữa Kyiv và Matxcơva – trong khi Pháp, Israel, Thổ Nhĩ Kỳ và các nước
khác tìm cách thu xếp ngoại giao – nhưng Hoa Kỳ là thành viên quyền
lực nhất của NATO và là người dẫn đầu các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Điều đó có nghĩa là nếu quan hệ Mỹ – Nga sụp đổ,
sẽ có những ảnh hưởng sâu rộng khó lường.
==========================================
.
Tại sao những tuyên bố
ngoài văn bản của Tổng thống Biden lại quá nguy hiểm?
Anthony
Zurcher
Phóng viên Bắc Mỹ
28 tháng 3 2022, 11:38 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/world-60892450
Tổng thống Mỹ Joe
Biden phát biểu tại Warsaw, Ba Lan vào ngày 26/03
Trong tuần qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có một
loạt những tuyên bố không được soạn sẵn trong văn bản và điều này đã khiến mối
quan hệ Nga-Mỹ tăng nhiệt, gần chạm ngưỡng nguy hiểm.
Tuy nhiên, dòng tuyên bố không được chuẩn bị
trước, được bổ sung vào phần cuối của bài phát biểu quan trọng tại Ba Lan vào
ngày thứ Bảy 26/03 - dường như kêu gọi lật đổ Tổng thống Nga Vladimir Putin -
có lẽ đã gây khó khăn nhất.
Trong bài phát biểu trước giới chức trong
chính phủ và những nhân vật cấp cao của Ba Lan tại Lâu đài Hoàng gia ở Warsaw,
thì Tổng thống Mỹ một lần nữa cảnh báo thế giới đang rơi vào cuộc xung đột mang
tính định hình kỷ nguyên giữa các nền dân chủ và độc tài.
Ông cũng cam kết Nato sẽ bảo vệ "mỗi
inch" lãnh thổ của các quốc gia thành viên trong liên minh. Ông cũng cam kết
tiếp tục hậu thuẫn Ukraine, mặc dù lưu ý rằng sẽ không đưa quân đội Mỹ giao chiến
trực tiếp với quân đội Nga tại Ukraine.
Đây là một bài phát biểu mang tính đối đầu nhưng
được 'đo ni đóng giày' thống nhất với những tuyên bố của giới chức Mỹ từ Ngoại
trưởng Antony Blinken trong hàng tháng qua.
Sau đó, ngay trước khi nói lời "cảm
ơn" và "tạm biệt" thì ông Biden đã thêm phần đề cập đến người đồng
cấp Nga: "Ơn Chúa, người đàn ông này [Putin] không thể nắm quyền."
Biden hăng quá nói nhầm,
làm dư luận tưởng Mỹ đòi lật đổ Putin ở Nga?
Nga đánh Ukraine: Putin có
lặp lại sai lầm 'sa lầy' như Mỹ ở Việt Nam?
Chuẩn bị bắn pháo hoa.
"Bài phát biểu - và những lộ trình liên
quan đến Nga - thật sự gây sốc, nếu dùng ngôn từ lịch sự," người phát ngôn
Điện Kremlin Dmitry Peskov nói. "Ông ta [Biden] không hiểu là thế giới
không chỉ có nước Mỹ và phần lớn châu Âu."
Và Mỹ lùi bước.
"Quan điểm của Tổng thống là Putin không
được phép thực thi quyền lực đối với các nước láng giềng hoặc khu vực. Ông ấy
không nói về quyền lực của Putin ở Nga, hay sự thay đổi chế độ", một quan
chức Nhà Trắng giải thích sau bài phát biểu của Biden tại Warsaw.
Tốc độ nước Mỹ phát đi thông tin "làm
rõ" - sau đó theo tuyên bố của Ngoại trưởng Blinken - cho thấy Mỹ hiểu rõ
sự nguy hiểm tiềm tàng trong từ ngữ mà ông Biden đã sử dụng.
Trước đó thì Tổng thống Mỹ đã gọi ông Putin là
một "tên đồ tể". Tuần rồi thì ông Biden dường như đi trước tiến trình
ngoại giao trong chính quyền của mình khi cáo buộc nhà lãnh đạo Nga phạm tội ác
chiến tranh.
Trong cả hai trường hợp thì bài phát biểu của
ông Biden đã bị phía Moscow lên án và cảnh báo rằng mối quan hệ ngoại giao
Nga-Mỹ đang bị chệch sang mức có thể bị đổ vỡ.
Có một lằn ranh giữa việc lên án lãnh đạo một
quốc gia - thông thường là khi ngôn từ ngoại giao tăng nhiệt quá mức - và kêu gọi
sự lật đổ. Cũng có một lằn ranh mà cả người Mỹ và người Liên Xô đều tôn trọng
thậm chí vào cao điểm Chiến tranh Lạnh. Và đó là lằn ranh mà Tổng thống Mỹ Joe
Biden rõ ràng đã vượt qua.
"Thay đổi chế độ" là điều gì đó mà
các quốc gia quyền lực bị cáo buộc áp đặt lên quốc gia yếu thế hơn - không phải
là điều một quốc gia có vũ khí hạt nhân yêu cầu nước khác.
Trước ngày Chủ nhật 27/03, thậm chí một số đồng
minh của Mỹ đã cố gắng tạo khoảng cách với những tuyên bố của ông Biden.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cảnh báo người
đồng cấp Mỹ đang khiến các cuộc đàm phán Nga và Ukraine về một lệnh ngừng bắn
trở nên rủi ro.
"Chúng ta muốn chấm dứt cuộc chiến tranh
của Nga tại Ukraine mà không khiến tình hình thêm leo thang," ông nói.
"Nếu đây là điều chúng ta muốn làm, chúng ta không nên khiến tình hình leo
thang - không bằng ngôn từ hay hành động."
Tại Washington, các lãnh đạo trong Quốc hội Mỹ
cũng bày tỏ quan ngại. Idaho Republican và Jim Risch, các nghị sĩ Đảng Cộng Hòa
trong Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ đã gọi phát biểu của Biden là một "lỗi
lớn".
"Tôi ước gì họ đã khiến ông ta đọc theo
văn bản," ông nói. "Bất cứ khi nào nói hoặc thậm chí làm, đề cập đến
chính sách thay đổi chế đó thì điều đó sẽ gây nên một vấn đề lớn. Chính quyền
Biden đã làm mọi điều để ngăn chặn tình hình leo thang. Và không có chuyện gì
khiến tình hình leo thang căng thẳng hơn lời kêu gọi thay đổi chế độ cả."
Lịch sử những phát
biểu ngoài văn bản
Tổng thống Biden được
biết đến với một thói quen không tốt đó là phát biểu ngoài văn bản, và khiến
ông rơi vào những tình huống nguy hiểm. Những phát biểu đó đã đi chệch với các
tuyên bố của tổng thống và đôi khi khiến giới chức trong chính quyền Tổng thống
Obama nản lòng thời ông Biden còn giữ chức Phó Tổng thống Mỹ. Và tuy nhiên
những tuyên bố đó hoàn toàn không phải vô tình. Chúng có thể để lộ trái tim hay
thậm chí đầu của ông Biden nằm ở đâu - và cả những cái đầu xung quanh ông muốn
Biden nên kín miệng hơn.
Đôi khi đây là một sức mạnh chính trị, theo
Tom Nichols, một nhà báo từ The Atlantic nhận định, điều này cho phép ông
Biden kết nối thật sự với cảm xúc của người dân Mỹ. Nhưng trong thời khắc khủng
hoảng ngoại giao hiện nay thì ngôn từ không khéo chọn có thể dẫn đến hậu quả -
và đó là điểm yếu.
"Thật khó để trách ông Biden đã nhượng bộ
tâm trạng của mình sau khi nói chuyện với những người dân đã thống khổ vì sự dã
man của Putin," nhà báo Nichols viết. "Nhưng ngôn từ của mọi nhà lãnh
đạo thế giới đều rất quan trọng lúc này và của vị Tổng thống Mỹ là quan trọng
nhất."
Ông Biden có thể rin rằng mối quan hệ Mỹ-Nga
đã bị tổn hại đến mức sẽ không được cứu vãn nếu Putin còn nắm quyền. Nói rõ ra
như vậy, tuy vậy có thể khiến mục tiêu cấp bách của Mỹ là chấm dứt cuộc chiến tại
Ukraine trong khi giữ vững được tính toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine trở nên khó
khăn hơn.
Cuộc chiến tại Ukraine sẽ không đi theo cách
mà ông Putin đã dự tính. Quân đội bị sa lầy trong cuộc chiến cay đắng và thương
vong gia tăng. Nền kinh tế bị bóp nghẹt dưới sức ép của các lệnh trừng phạt quốc
tế. Nước Nga đang ngày càng trở nên bị cô lập với phần còn lại của thế giới.
Tình trạng này có khả năng dẫn đến việc giảm
leo thang căng thẳng mà Mỹ và các đồng minh đã kêu gọi - nhưng cũng có thể khiến
ông Putin bị dồn vào thế bí. Và nếu nhà lãnh đạo Nga cho rằng quyền lực của
mình đang gặp nguy hiểm và tin rằng nước Mỹ đang thực hiện mục tiêu đó một cách
không che giấu thì cuộc khủng hoảng Ukraine có thể không được xoay chuyển sang
một nền hòa bình.
*
Nhà Trắng nói Tổng thống
Biden không kêu gọi thay đổi chế độ ở Nga
27 tháng 3 năm 2022
------------
Xem thêm:
Biden hăng quá nói nhầm,
làm dư luận tưởng Mỹ đòi lật đổ Putin ở Nga?
Nga đánh Ukraine: Putin có
lặp lại sai lầm 'sa lầy' như Mỹ ở Việt Nam?
Nga đang thừa nhận cuộc
xâm lược Ukraine diễn ra không theo kế hoạch?
Người tị nạn Ukraine trở
thành 'mồi ngon' của tội phạm tình dục
No comments:
Post a Comment