Giới
học giả Nga: Việt Nam là lựa chọn khả thi nhất để xây dựng cảng vũ trụ
Grigory
Trofimchuk
20/12/2021
Các giảng viên đại học ở thành phố Saint-Petersburg
của Nga đưa ra những tính toán thích hợp, theo đó họ chọn Việt Nam là nơi khả
thi nhất để xây dựng cảng vũ trụ.
Cách đây vài năm, một nhóm các nhà khoa học
Nga, bao gồm những tên tuổi nổi tiếng như M. Grigoriev, M. Okhochinsky, S.
Chirikov và A. Khramov, đã đưa ra lập luận về lợi ích của việc xây dựng sân bay
vũ trụ quốc tế ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nhằm thúc đẩy sự phát triển
sáng tạo vượt bậc trong lĩnh vực không gian của Nga và các đối tác. Trong đó,
Việt Nam được tất cả công nhận là địa điểm chính và khả thi nhất để xây dựng
công trình này.
Lợi ích của cảng
vũ trụ
Dự kiến, cảng vũ trụ sẽ cho phép các nước Đông
Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, một trong những người bạn tốt nhất và ổn định nhất
của Nga trong nhiều thập kỷ qua, đi đầu về tốc độ phát triển của thế giới, đồng
thời mang lại thu nhập đáng kể.
Hơn nữa, các chuyên gia hàng đầu thế giới
trong ngành vũ trụ, như Elon Musk chẳng hạn, ngày nay rất coi trọng lợi nhuận
tài chính được tạo ra từ không gian. Chinh phục vũ trụ không còn là lĩnh vực
chi tiêu tốn kém của nhân loại, khi đây đang trở thành cách thức hoàn vốn tiên
tiến. Chính vì vậy, các doanh nhân nổi tiếng, như Richard Branson và Jeff
Bezos, gần đây đã bắt đầu tích cực thúc đẩy các dự án không gian gần Trái đất.
Vì vậy, các nước có hệ tư tưởng tiên tiến như
Việt Nam càng có thể và cần chứng tỏ lợi thế của mình trong cuộc cạnh tranh
không gian trong thời đại mới.
https://image.vtc.vn/resize/th/upload/2021/12/10/02trofimchuk-11172098.jpg
Tác giả Grigory
Trofimchuk, chuyên gia Nga trong lĩnh vực chính sách đối ngoại, quốc phòng và
an ninh. (Ảnh: Vesti.az)
Việt Nam hoàn toàn không còn là một nước nằm
ngoài cuộc trong lĩnh vực thám hiểm vũ trụ. Bởi trên thực tế, công dân Việt Nam
là phi công vũ trụ Phạm Tuân đã từng tham gia chương trình Intercosmos của Liên
Xô. Sau khi hoàn thành khóa đào tạo thích hợp, năm 1980 ông đã thực hiện chuyến
bay vào vũ trụ trên tàu Soyuz-37 và trở về Trái đất trên tàu Soyuz-36, cũng như
làm việc trên trạm quỹ đạo Salyut-6. Với thành tích này, ông đã được phong tặng
danh hiệu Anh hùng Liên Xô và Anh hùng Lao động Việt Nam.
Nói cách khác, Việt Nam không phải là đối tượng
lựa chọn ngẫu nhiên để xây dựng sân bay vũ trụ trên lãnh thổ của mình. Các tác
giả dự án của Nga đã tính toán cẩn thận thậm chí cả từng chi tiết như địa điểm
phóng mà theo họ, mũi Cà Mau rất có khả năng trở thành địa điểm này.
Giới học giả Nga
nói gì?
Giới học giả và chuyên gia Nga, trong đó có
tôi, rất quan tâm đến những sáng kiến như vậy, vì chúng có khả năng tạo ra bước
đột phá đảm bảo cho Nga và những người bạn thân thiết nhất của nước này trong kỷ
nguyên công nghệ tương lai. Đặc biệt, theo kiến nghị của tôi, Tổng giám đốc,
Công trình sư trưởng của Cơ quan vũ trụ Baltic, ông Yury Morozov, đã nhận định
sáng kiến về khả năng xây dựng cảng vũ trụ quốc tế trên lãnh thổ Việt Nam.
Từng có thời gian, các chuyến bay vũ trụ được
coi là chuyện hoang đường. Tuy nhiên, sau năm 1957 và 1961, những năm được coi
là biểu tượng chính cho bước đột phá của nhân loại trong lĩnh vực này, thì
chúng đã trở thành những chuyến bay kỷ lục, khiến các nước lớn bày tỏ sự cạnh
tranh công khai. Sau khi nín thở vì tò mò, cả thế giới bắt đầu dõi theo cuộc
đua vũ trụ.
Theo đó, quân đội các cường quốc tập trung vào
lĩnh vực không gian, quan tâm đến các hoạt động trinh sát và thông tin liên lạc
trong vũ trụ, sẵn sàng chi những khoản tiền khổng lồ từ ngân sách quốc gia cho
mục đích này.
Tuy nhiên, hiện đã đến lúc vũ trụ trở thành “đấu
trường” của kinh doanh và thương mại. Các doanh nhân bắt đầu đổ xô đầu tư vào
vũ trụ. Đáng ngạc nhiên là, ngay cả các quốc gia nhỏ cũng bắt đầu quan tâm lớn
đến ngành công nghiệp vũ trụ, nghiên cứu những cơ hội mà ngành không gian vũ trụ
mang lại.
Giống như ngành hàng hải, tàu vũ trụ về cơ bản
đã và đang lặp lại lịch sử của tàu biển. Lúc đầu, những nhà hàng hải vĩ đại đã
thực hiện các chuyến đi táo bạo, càng ngày họ càng đi xa bờ. Những con tàu ban
đầu rất kỳ dị, trong khi những con tàu lớn đặc trưng thì chỉ các nhà vua Ai Cập
hoặc hoàng đế La Mã mới sở hữu. Sau đó, các chiến binh và thương gia bắt đầu đi
theo những nhà thám hiểm và khách du ngoạn.
Và cuối cùng, sự hiện diện của quân đội và đội
tàu buôn đã trở thành thuộc tính không thể thiếu của một cường quốc tiên tiến.
Hạm đội cần các công trình cảng biển, nên việc tiếp cận biển đã trở thành mục
tiêu chiến lược của nhiều cường quốc như Đế chế Nga và một số cường quốc khác.
Thế nhưng, không phải ở đâu cũng có cảng biển
thuận tiện. Vì vậy, đã nổ ra các trận chiến khốc liệt nhằm tranh giành những vị
trí chiến lược này, như: Hong Kong, Singapore, cảng Suez, kênh đào Panama,
Constantinople, Gibraltar, Aden, Cape Town…
https://image.vtc.vn/resize/th/upload/2021/12/10/01sealaunch-11172156.jpg
Sân bay vũ trụ nổi
Sea Launch của Nga. (Ảnh: Naukatehnika.com)
Những điều kiện cần
đối với cảng vũ trụ
Câu chuyện ngày nay cũng tương tự như vậy.
Không phải nơi nào trên thế giới cũng có những bến cảng dành cho tàu vũ trụ thuận
tiện. Vậy những điều kiện nào cần có đối với cảng vũ trụ, và để triển khai nó
thì cần có những yêu cầu gì?
Trước hết, cảng vũ trụ cần được bố trí nằm gần
đường xích đạo hơn. Bởi lẽ, để bay vào vũ trụ thì tên lửa phải đưa phi thuyền
lên ở tốc độ 7.800 m/giây. Tốc độ bay của tên lửa càng cao, thì càng cần nạp
nhiều nhiên liệu hơn. Như vậy, một tên lửa nặng 310 tấn cần đến 280 tấn nhiên
liệu, tức là bằng 90% khối lượng của quả tên lửa đó. Và tốc độ tên lửa càng
cao, thì càng khó tăng tốc độ này.
Nhưng quan trọng nhất là, Trái đất quay theo
hướng từ Tây sang Đông. Đây là một chi tiết và dẫn chứng rất quan trọng để có tốc
độ tên lửa tối ưu. Do đó, tất cả các tên lửa bay vào không gian liên hành tinh
đều bay theo hướng Đông. Ngoài tên lửa phóng vệ tinh lên quỹ đạo cực, thì đây
là những vệ tinh quan sát bề mặt Trái đất và một số vệ tinh liên lạc. Cho nên,
cảng vũ trụ càng xa xích đạo thì tốc độ tăng thêm này càng nhỏ lại. Và khi
phóng, chẳng hạn như phòng từ cực Trái đất, thì phần thêm này thường biến mất.
Cũng như bất kỳ cảng nào, cảng vũ trụ cần có
điều kiện thời tiết tốt. Đối với ngành kỹ thuật vũ trụ, điều kiện tốt là bầu trời
không mây và gió rất nhẹ. Khả năng tiếp cận để vận chuyển các tầng đẩy tên lửa
cỡ lớn cũng là một thông số quan trọng đối với cảng vũ trụ.
Thông thường, đó là những tàu biển hoặc sà lan
trên sông, nhiều tầng đẩy hiện cũng được đưa đến sân bay vũ trụ Canaveral (Mỹ)
và Văn Xương (Trung Quốc) bằng cách đó. Khu vực rơi của các tầng đẩy tên lửa
cũng có ảnh hưởng quan trọng, nên các sân bay vũ trụ được xây dựng trên bờ phía
đông của những vùng biển lớn, hoặc trên những vùng sa mạc.
Chiều cao của cảng vũ trụ cũng mang lại lợi
ích trong các vụ phóng, bởi càng lên cao thì động cơ tên lửa hoạt động càng mạnh.
Đó chính là lý do tại sao cảng vũ trụ tốt nhất thế giới có thể được xây dựng
trên hoang mạc vùng núi cao ở Tây Tạng, nơi có độ cao cách mực nước biển 5.000m
để phóng tên lửa. Tuy nhiên, rất khó để đưa được tên lửa đến đó và rất khó để
hoạt động. Một cảng như vậy là thuận tiện về mặt kỹ thuật, nhưng lại vô cùng bất
tiện cho con người.
Công trình sư trưởng Cơ quan vũ trụ Baltic,
Yury Morozov, tiếp tục phát triển các lập luận của mình, khi đề cập cụ thể đến
Việt Nam và tầm quan trọng của quan hệ Nga-Việt. Ông cho biết: “Đương nhiên, việc
chính phủ và người dân của nước sở tại ủng hộ xây dựng cảng vũ trụ là điều rất
quan trọng. Bởi lẽ, đây mới là những điều kiện thuận lợi cơ bản để xây dựng cảng
vũ trụ. Do đó, việc tìm kiếm vị trí để xây dựng cảng vũ trụ trong tương lai là
nhiệm vụ rất khó khăn, đòi hỏi các chuyên gia giàu kinh nghiệm và các nhà chiến
lược tài năng”.
Cuộc chạy đua mới
Nhưng hiện tại, năm 2021, thế giới đang diễn
ra những thay đổi mạnh mẽ. Cũng như 500 năm trước, trong kỷ nguyên châu Âu với
những khai phá địa lý vĩ đại, giao thông hàng hải có tầm quan trọng chiến lược.
Vì vậy, hiện nay vận tải vũ trụ và các cảng vũ trụ đang trở nên quan trọng về mặt
chiến lược.
Cuối cùng, những nơi mà ngày nay là Singapore,
Hong Kong, Saint-Petersburg, New York cách đây 500 năm từng là gì? Là nơi hoang
vu, đầm lầy, thiên đường của cướp biển… Nhưng rồi những nơi này đã phát triển
như thế nào khi được chọn để xây dựng cảng biển?
Hiện trước mắt chúng ta đang bắt đầu một cuộc
chạy đua mới trong lĩnh vực không gian vũ trụ. Nhưng đây là một cuộc chạy đua
thương mại, cuộc chạy đua tranh giành nguồn tài nguyên không gian, những nguồn
lợi nhuận mới, cơ hội mới, hy vọng mới, quyền lực mới và tầm ảnh hưởng thế giới
mới. Các liên minh không gian mới, những siêu tập đoàn, hiệp đoàn chính trị và
quốc tế trong ngành vũ trụ đang được thành lập.
Vậy có cần cảng vũ trụ riêng cho khu vực Đông
Nam Á không? Chẳng hạn, chính phủ Trung Quốc đã trả lời là có, là cần thiết và
đây sẽ là một cảng vũ trụ của Trung Quốc; và người Trung Quốc đã xây dựng cảng
vũ trụ trên đảo Hải Nam. Tổng thống Indonesia cũng từng nói: “Vâng, tôi
cần một cảng vũ trụ”. Và ông đã gọi điện cho tỷ phú Mỹ Elon Musk: “Elon,
hãy đến Indonesia và xây cho chúng tôi một cảng vũ trụ, ở đâu đó tại khu vực
New Guinea!”.
Tại sao chọn Việt
Nam?
Tuy nhiên, trong bối cảnh này, liệu có nơi nào
thích hợp nhất cho một cảng vũ trụ chính và lớn thực sự không? Các giảng viên đại
học ở thành phố Saint-Petersburg của Nga đã đưa ra những tính toán thích hợp.
Theo đó, họ đã chọn Việt Nam để xây dựng cảng vũ trụ, đất nước nằm trên bờ biển
phía đông của bán đảo Đông Dương.
Tại sao công trình này lại được các nhà khoa học
Nga thực hiện? Vì Nga là một trong 3 cường quốc vũ trụ, nhưng tất cả các cảng
vũ trụ của nước này đều nằm ở phía Bắc, nơi cách quá xa đường xích đạo. Nga cần
một cảng vũ trụ lớn nằm gần đường xích đạo. Và lẽ dĩ nhiên, Việt Nam cần kinh
nghiệm và khả năng trong lĩnh vực không gian vũ trụ của Nga. Bởi ở đây có lợi
ích chung, là cơ sở cho sự hợp tác hiệu quả. Trong tất cả các nước Đông Dương,
thì Việt Nam là nước gần gũi và hiểu Nga nhất, thuận lợi nhất cho hợp tác giữa
hai bên.
Nhưng câu hỏi đặt ra là, liệu bản thân Việt
Nam có cần cảng vũ trụ hay không? Chắc chắn, cảng vũ trụ này sẽ gần đường xích
đạo hơn đáng kể so với cảng vũ trụ của Trung Quốc. Nó sẽ nằm trên bờ phía Đông
của vùng biển lớn, gần các tuyến đường giao thương và vận tải. Tuy nhiên, quan
trọng là chính phủ và nhân dân Việt Nam sẽ ủng hộ không? Tất cả những câu hỏi
này cũng cần có câu trả lời, dù nhiều điều đã khá rõ ràng…
Công trình sư trưởng Yury Morozov kết luận: “Mọi
người đều biết rằng, nếu một quốc gia không muốn nuôi quân đội của mình, thì sớm
muộn gì quốc gia đó cũng sẽ chuyển sang nuôi quân đội của kẻ khác. Ý tôi muốn
nói là, nếu một nước lớn không có cảng vũ trụ và ngành công nghiệp vũ trụ của
riêng mình, thì sớm muộn gì đất nước đó cũng sẽ làm việc cho ngành công nghiệp
vũ trụ và không gian của quốc gia khác. Nhưng nếu không có cơ hội và nguồn lực
để xây dựng ngành công nghiệp vũ trụ hoàn chỉnh của riêng mình, thì có một cách
cũ đã từng được thử nghiệm, đó là liên kết với những nước được hưởng lợi từ nó
và có lợi cho nước mình”.
Từ ý kiến chuyên môn trên, có thể nhận định rằng,
Việt Nam, một trong những nước đi đầu trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
(ASEAN); rằng Việt Nam, quốc gia kết nối châu Âu và châu Á thông qua Hiệp định
tự do thương mại với Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU); rằng Việt Nam, một trong những
thành viên tích cực nhất trong hội nhập và hợp tác quốc tế, đơn giản là không
thể nằm ngoài xu thế chính trong lĩnh vực hợp tác chinh phục vũ trụ.
Đây chỉ là cách tiếp cận thông tin đầu tiên cho
chuyến du hành vĩ đại vào vũ trụ, với những ý tưởng về hòa bình, điều tốt đẹp
và sự hợp tác, chứ không chỉ là vì mục đích thương mại. Hy vọng rằng, ý tưởng
này sẽ được tiếp tục phát triển và trở thành hiện thực. Còn các chuyên gia sẽ
luôn hỗ trợ trong việc thực hiện sáng kiến tuyệt vời này, sáng kiến có thể đưa
nhân loại lên một tầm cao mới. Bởi suy cho cùng, đây chính là sứ mệnh lịch sử của
con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
Bài viết của Grigory Trofimchuk, chuyên gia Nga
trong lĩnh vực chính sách đối ngoại, quốc phòng và an ninh.
Nguồn: VTC
News
No comments:
Post a Comment