https://www.facebook.com/mitodohung/posts/10165611956325612
---
Một ngày gần cuối của năm phong tỏa, mình đứng
trên sân ở trụ sở cơ quan dùng vòi nước xịt xe vì nhiều ngày không đi bụi dính
bẩn trông ghê quá. Một lúc chợt có anh đi xe máy chở theo vợ, bên giữa kẹp đứa
con tầm ba tuổi.
Anh leo lề và tạt vô gần chỗ mình nhìn nhìn.
Mình kêu: “Hỏi đường hả?” Ảnh bảo: “Dạ không.”
Mình hỏi vậy có dzụ gì, chạy loanh quanh coi
chừng bị phạt hai chai đấy. Ảnh ấp úng: “Dạ, anh có tiền cho em xin mua sữa cho
con.”
Mình khựng lại một chặp. Dân ăn xin ở Sài Gòn
mình gặp đã nhiều. Ở trên mạng Zalo Connect và các nhóm Facebook, mình cũng thấy
rất nhiều người xin gạo cho gia đình, xin sữa cho con.
Nhưng đây là lần đầu mình thấy một anh chàng
đi xe Wave chở vợ con đi xin. Một hình ảnh, một đối tượng, một thực tế mà mình
không ngờ tới.
Nếu trên mạng có nhiều hoàn cảnh éo le, nhưng
vẫn chỉ là những con chữ, tấm hình, thì ở đây là con người trực quan sinh động
hiện hữu trước mặt mình.
Ảnh bảo: “Dạ, em làm hồ mà mấy tháng nay không
làm gì. Về quê không được. Thực sự đói anh ơi.”
Mình hỏi ở đâu mà chạy ra được hay vậy, ảnh bảo
ở trọ, nói con bị bệnh chở đi nên họ cho ra.
Buổi chiều đi về, chạy qua quận 8 và quận 7,
mình gặp thêm nhiều trường hợp như vậy. Ở ngã tư đường Nguyễn Thị Thập x Nguyễn
Văn Linh, một anh chàng bồng con đứng xin tiền. Như mọi khi, lại là một thợ hồ
nữa.
Ở Sài Gòn thời đại dịch, mình phát hiện ra tỉ
lệ dân lao động tự do làm hồ rất cao. Nếu mình đến một khu nhà trọ bất kỳ, hỏi
đại cỡ mười người, thì có khi tới năm người làm nghề này.
Giữa một Sài Gòn phát triển, mỗi ngày có không
biết bao nhiêu tòa chung cư, văn phòng, dinh thự mọc lên. Nhu cầu rất lớn, cộng
với tính chất công việc không đòi hỏi quá nhiều kỹ năng, chỉ cần sẵn sàng bán sức
là được, nên ngành công nghiệp thợ hồ được đông đảo quần chúng tham gia.
Làm công, trung bình ngày ba trăm, ba trăm rưỡi
ngàn.
Tính ra mỗi tháng khoảng mười triệu hả? Một lần
nói chuyện với mấy anh thợ hồ, mình vô tư nhẩm tính, liền bị chỉnh ngay.
“Ở đâu dễ vậy anh? Đâu phải ngày nào cũng làm
đâu. Có tháng làm mười, mười lăm ngày thôi. Đó là lúc không có dịch. Giờ có cô
dít thì không làm gì mấy tháng luôn.”
Những trường hợp như mấy anh làm hồ phía trên ở
Sài Gòn không biết bao nhiêu mà kể. Có người đói quá chạy ra đường. Có người
tìm mọi cách để chạy về quê liền bị chặn lại. Người lên mạng kêu xin.
Ở chỗ mình, mấy anh em trong xóm trọ vẫn đi bắt
cá mỗi ngày để kiếm thêm chất đạm và nếu may mắn được vài con to to thì đem bán
có thêm tí doanh thu.
Hôm kia, em Hảo tạp hóa nhắn mình qua Zalo:
“Anh ơi, hôm trước e có xin cho hai đứa bên phía em ấy. Nhà khó khăn. Chồng nó
mới xin em làm được một tháng. Ở quê vay tiền xây cho mẹ nó cái nhà nhỏ. Mới
vào xong bị dịch không có tiền trả nợ. Mẹ già không làm gì, ở nhà nuôi 2 con
cho nó á. Em cũng cho ở điện nước miễn phí với cho 2 triệu mỗi tháng để ăn
thôi. Khó khăn lắm. Nó ở trên núi Thanh Hóa anh ạ. Nó không anh em bà con với
em, vì thấy tội nghiệp nên mới dám xin cho.”
Mình bảo để anh xem thử có cách nào không.
Hôm qua, chị Kíu, thường gọi là Kiều, lại gọi
điện thoại cho mì
Nói "đợt ba" là tính theo ba đợt chi
tiền hỗ trợ của thành phố, chứ thực ra dân lao động tự do xóm chị này mới chỉ
nhận được một lần duy nhất, là đợt hai, gồm 1,2 triệu đồng và phần quà tương
đương 300 ngàn. Cho cả gia đình.
Mình hỏi thêm một khu phía trong cũng chưa nhận
được.
Nhiều người nghe tin thành phố sắp mở cửa, hôm
qua hôm kia rủ nhau về quê.
“Về vài bữa ôn ổn rồi lên lại. Về quê ít nhất
cũng đỡ tiền trọ anh ơi,” anh Hải làm thợ hồ trong xóm trọ bảo mình.
Mình nói sắp mở cửa rồi, ráng vài bữa đi làm lại
chứ về làm gì. Ảnh bảo thấy vậy chứ biết khi nào có công trình mà đi anh ơi.
Có thể anh Hải không có khái niệm gì về khoa học
kinh tế, nhưng điều anh nói rất đúng với phản ứng của thị trường lao động trong
khủng hoảng.
Thị trường việc làm thường có độ trễ so với sức
khỏe nền kinh tế. Người lao động không bị mất việc ngay khi mới khủng hoảng, phải
một thời gian sau họ mới bị sa thải. Nhưng khi kinh tế hồi phục, thì cũng phải
một thời gian lâu thị trường lao động mới trở lại, do các nơi sử dụng lao động
thường không vội tuyển ngay với số lượng lớn – khôi phục lại số chỗ làm của thời
tiền khủng hoảng - khi kinh tế mới hồi phục.
Đấy là mình nói kinh tế hồi phục. Còn đằng này
kinh tế vẫn còn điêu đứng. Thành phố chỉ mới mở cửa he hé nhưng cũng đồng thời
có nhiều cái như thể là bẫy được giăng ra.
Cho nên bài toán việc làm của người lao động vẫn
còn xa tít mù khơi.
Về quê là một trong những lựa chọn đỡ tệ nhất
trong tất cả các lựa chọn còn lại mà một người lao động nghèo – gồng gánh trên
vai gia đình của họ – có thể nghĩ ra.
Nhưng về quê được không? Có dễ không?
Hôm qua mình xem một phóng sự, có gia đình chị
công nhân mất việc mới tìm được đường về quê bằng chuyến xe tài trợ. Mừng rơi
nước mắt! Phóng viên hỏi hai vợ chồng và con còn được nhiêu đồng trong túi. Và
đây là câu trả lời của người vợ: “Vét hết còn chưa đầy triệu mốt, đi xét nghiệm
hết tám trăm rồi.”
Từ đêm qua đến sáng nay, trên mạng xã hội và
trên báo đài, tràn ngập là hình ảnh những đám đông có lẽ lên đến hàng ngàn người
kéo nhau rời Sài Gòn tìm đường về quê, sinh lộ duy nhất còn lại của họ. Nhưng
trước mặt họ là các hàng rào đã được dựng lên, vững chắc như không gì lay chuyển
nổi.
Ở
một chốt kiểm soát, nhiều người dân run rẩy quỳ xuống vái lạy lực lượng chức
năng đang chặn đường về quê của họ.
Sinh lộ ngả nào cũng không có lối ra...
---
Ảnh: Chi Phi/GettyImages
https://www.facebook.com/photo/?fbid=10165611987315612&set=a.10150349345110612
Nửa đêm về sáng ngày 1.10, làn sóng người về
quê khựng lại trước hàng rào của chính quyền
.
No comments:
Post a Comment