THẾ GIỚI HÔM NAY : 01/08/2021 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 01/08/2021

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy biên dịch

01/08/2021

http://nghiencuuquocte.org/2021/08/02/the-gioi-hom-nay-01-08-2021/

 

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump hiện nắm trong tay 102 triệu đô la tiền vận động chính trị, khiến ông trở thành nhân vật gây quỹ lớn nhất của đảng Cộng hòa. Chỉ trong nửa đầu năm ông đã quyên góp được hơn 56 triệu đô la thông qua WinRed, một nền tảng quyên góp trực tuyến, nhiều hơn bất kỳ đảng viên Cộng hòa nào khác. Một phần tiền được chia cho đảng, nhưng ông Trump cũng quyên góp được 21 triệu đô la cho các ủy ban hành động chính trị của cá nhân ông.

 

Pfizer tăng giá vắc xin covid-19 lên hơn 25%, sau khi dữ liệu thí nghiệm cho thấy thuốc của họ hiệu quả hơn thuốc giá rẻ của Oxford-AstraZeneca và Johnson & Johnson. Financial Times cho biết các hợp đồng mua thuốc của EU hiện tăng giá thuốc Pfizer lên 19,50 euro (23,14 đô la) từ mức 15,50 euro.

 

Quân đội Afghanistan và Taliban đụng độ khắp ba thành phố lớn ở phía nam và phía tây Afghanistan. Cả Herat, Kandahar và Lashkar Gah đều đang trải qua​​ giao tranh ác liệt trong bối cảnh Taliban nỗ lực chiếm một thủ phủ cấp tỉnh. Hiện Taliban liên tục chiếm đất sau khi Mỹ rút quân. Có thông tin cho thấy họ đã kiểm soát được một nửa lãnh thổ đất nước.

 

Anthony Fauci cảnh báo “mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ hơn” ở Mỹ khi biến thể Delta của covid-19 làm tăng mạnh số ca nhiễm. Song ông cũng nói sẽ không có phong tỏa vì đã có đủ số người Mỹ được tiêm chủng. Số ca mới trung bình trên toàn quốc đã tăng gần gấp đôi trong mười ngày qua.

 

Một vận động viên điền kinh người Belarus cáo buộc đội Olympics của cô tìm cách buộc cô rời Nhật Bản vào Chủ nhật, dẫn đến một vụ tranh cãi tại sân bay Haneda ở Tokyo. Vào đầu giờ thứ Hai, cô cho biết đang “an toàn” tại một đồn cảnh sát. Các nhà hoạt động có liên hệ với vận động viên này cho biết cô dự định xin tị nạn ở Áo hoặc Đức.

 

Sáu tháng sau khi lên nắm quyền trong cuộc đảo chính ở Myanmar, thống tướng Min Aung Hlaing cam kết khôi phục nền dân chủ, dù ông không cho biết thời điểm cụ thể. Kể từ tháng 2 đã có gần 7.000 đối thủ chính trị của ông bị bắt, và hàng trăm người bị giết. Thứ Hai này ASEAN sẽ bổ nhiệm một đặc phái viên về vấn đề Myanmar với nhiệm vụ thúc đẩy hòa bình.

 

Xuất khẩu của Hàn Quốc tăng lên mức cao kỷ lục trong tháng 7 nhờ nhu cầu vi mạch và các sản phẩm hóa dầu tiếp tục tăng. Xuất khẩu tăng 29,6% so với một năm trước đó lên 55,4 tỷ đô la, mức tăng theo tháng lớn nhất kể từ năm 1956. Tin vui này đến đúng lúc Hàn Quốc đang trải qua đợt bùng dịch covid-19 tồi tệ nhất.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Đông Nam Á chìm trong khủng hoảng covid-19

Hôm nay các quan chức cấp cao của ASEAN sẽ gặp để thảo luận về các vấn đề cấp bách trong khu vực. Các bộ trưởng ngoại giao dự kiến ​​sẽ chọn ra một đặc phái viên cho vấn đề Myanmar, và người này có nhiệm vụ xúc tiến một giải pháp ngoại giao để giải quyết cuộc khủng hoảng hiện tại.

 

Tuy vậy mối quan tâm lớn nhất của họ là đại dịch. Tỷ lệ tiêm chủng thấp trong khi các biến thể mới tràn khắp khu vực khiến hầu hết các nước chìm trong làn sóng covid-19. Trong tháng này Indonesia đã vượt Ấn Độ để trở thành điểm nóng mới của châu Á. Oxy ngày càng cạn kiệt và các bệnh viện bị quá tải, khiến cho một số hệ thống y tế gần như sụp đổ. Tỷ lệ tử vong cũng tăng vọt: Indonesia, Malaysia và Myanmar nằm trong số 20 quốc gia có số người chết trên một triệu dân nhiều nhất trong tuần qua. Riêng Myanmar đang hy vọng có thể tham gia vào quỹ covid-19 của ASEAN. Nước này chỉ mới có 3% dân số được tiêm chủng.

 

Mỹ cấm đầu tư vào một số doanh nghiệp Trung Quốc

Kể từ hôm nay các nhà đầu tư Mỹ sẽ bị cấm đổ tiền vào một số công ty Trung Quốc có liên hệ với quân đội. Sáng kiến ​​này được khai sinh dưới thời chính quyền Donald Trump. Và Tổng thống Joe Biden quyết định giữ nguyên, khiến nhiều nhà quản lý tài sản Mỹ phải dọn sạch danh mục chứng khoán Trung Quốc của họ. Danh sách này bao gồm một số nhà thầu quân sự hàng đầu, chẳng hạn như tập đoàn hàng không vũ trụ Avic và hãng sản xuất vũ khí North Industries Group. Ngoài ra các công ty dân sự hơn như hai hãng viễn thông China Mobile và China Unicom cũng bị cấm.

 

Lệnh cấm này có thể gây ra hậu quả khó lường. Các nhà phân tích tại hãng môi giới Trung Quốc Huaxi Securities nói việc Mỹ tìm cách “ngăn Trung Quốc tiến bộ công nghệ” đã thực sự giúp nhiều nhà thầu quân sự nhỏ tăng trưởng. Nếu ông Biden thực sự muốn chính sách của mình hiệu quả, ông cần phải tìm các biện pháp phù hợp hơn.

 

Du khách chính thức được tới Anh không phải cách ly

Kể từ hôm nay Anh cho phép du khách đã tiêm chủng đầy đủ từ EU và Mỹ nhập cảnh không cần cách ly. Một số người Anh có thể sẽ không chào đón các du khách này ngay giữa đại dịch. Nhưng khởi động lại du lịch hàng không sẽ giúp phục hồi nền kinh tế. Và nghiên cứu cho thấy có thể làm điều đó một cách an toàn. Một nghiên cứu của công ty y tế Mỹ Mayo Clinic cho thấy khả năng một hành khách mắc covid-19 được lên máy bay từ Anh sang Mỹ là một trên 10.000, còn khả năng xảy ra lây nhhiễm trên máy bay sau khi đã có xét nghiệm, đeo khẩu trang và các biện pháp bảo vệ khác chỉ là một trên một triệu.

 

Mỹ đang đứng trước áp lực làm điều tương tự. Các chính phủ đang kêu gọi mở cửa. Tuy nhiên giờ đây một khi bạn đã đóng gói hành lý, đeo khẩu trang và làm thủ tục đăng ký, bạn có thể thấy quãng đường dài đến phòng họp ở New York không còn thú vị như trước đại dịch.

 

Tòa Israel ra phán quyết tranh chấp đất đai giữa người Israel và người Palestine

Hôm nay Tòa án Tối cao Israel sẽ quyết định xem có thể trục xuất người Palestine khỏi nhà của họ ở Sheikh Jarrah, một khu phố ở phía đông Jerusalem, hay không. Các gia đình này đã sống ở đây suốt bảy thập niên qua. Và tâm lý hoang mang xoay quanh phán quyết của tòa chính là một yếu tố dẫn đến bạo lực giữa người Israel và người Palestine hồi tháng 5.

 

Điểm mấu chốt của vụ việc là quyền sở hữu đất. Các nhóm người định cư Israel đã mua quyền sở hữu đất từ các gia đình Do Thái sống ở đây từ trước khi Israel độc lập năm 1948. Theo luật Israel, những người Do Thái có thể chứng minh quyền sở hữu trước 1948 được quyền đòi lại tài sản, trong khi người Palestine không có quyền tương đương nào (bao gồm các cư dân của Sheikh Jarrah). Người Israel và người Palestine có thể tiếp tục căng thẳng. Nếu tòa ủng hộ những người định cư Do Thái, chính phủ xem ra sẽ trì hoãn việc trục xuất người Palestine ra khỏi khu vực này nhằm ngăn chặn bạo lực leo thang.