Từ
‘đánh con để dạy con’ đến ‘đánh quân để dạy quân’
TRỊNH HỮU LONG - LUẬT
KHOA
06/07/2021
https://www.luatkhoa.org/2021/07/tu-danh-con-de-day-con-den-danh-quan-de-day-quan/
Từ ‘đánh con để dạy con’ đến ‘đánh quân để dạy
quân’
Tuy xa mà gần.
Ảnh: aFamily, Youtube. Đồ họa: Luật Khoa
Đó đây, nhiều người có ảnh hưởng trên mạng xã
hội (KOL) tìm cách biện minh cho chuyện đánh quân nhân trong quá trình huấn luyện.
Họ cho rằng quân đội là phải thế, phải rèn cho ra bã, phải chịu đựng gian khổ,
phải bị ép vào khuôn phép, phải chấp hành kỷ luật. Có một vị nhà báo còn bảo là
mỗi lần đánh xong là “đâu ra đấy”. Đại khái là “thép phải tôi thế đấy”.
Có điều, tôi thép thế nào mà thỉnh thoảng lại
nghe có quân nhân bị đồng đội đánh chết. Chết dưới tay đồng đội chứ chẳng được
chết dưới tay quân thù hay chết khi đang làm nhiệm vụ.
Mỗi lần nghe tin như vậy thì dư luận lại dậy
sóng, giận dữ. Chuyện hoàn toàn chính đáng và cần phải được ủng hộ.
Nhưng nói đi cũng phải nói lại, cái lối biện
minh cho tội ác kể trên thực ra gần gũi hơn người ta tưởng rất nhiều, vì nó
không nằm ở đâu xa, nó nằm ở cái roi trong góc mỗi gia đình và ở cái bàn tay sẵn
sàng bạt lên mặt con cái của mỗi bậc phụ huynh.
“Thương cho roi cho vọt”, người ta bảo thế.
Giờ chỉ cần dùng đúng cái logic đó và đặt câu
hỏi: con cái thương cha mẹ thì có được dùng roi vọt đánh cha mẹ không? Đừng nói
là cha mẹ không bao giờ sai.
Và, binh sĩ muốn chỉ huy “đâu ra đấy” thì có
được đánh chỉ huy không? Cũng đừng nói là chỉ huy không bao giờ sai.
Những ai biện minh cho chuyện “đánh quân để dạy
quân” thì phải trả lời được câu hỏi này: họ có sẵn sàng bị đánh và chấp nhận rủi
ro có thể chết dưới tay đồng đội trong quá trình huấn luyện không?
Câu hỏi dễ trả lời hơn: họ có sẵn sàng cho con
cái của mình bị đánh trong quân đội và chấp nhận rủi ro con mình có thể chết
không?
Hay nói cách khác, nếu quân nhân Trần Đức Đô là
con của bạn thì bạn có lên Facebook nói rằng “quân đội là phải thế” không?
***
Liên kết hai chuyện “đánh con” và “đánh quân”
với nhau để thấy rằng hai chuyện có cùng bản chất: dùng bạo lực để áp chế.
Chẳng vì cha mẹ có công dưỡng dục mà chuyện
đánh con trở thành đẹp đẽ.
Chẳng phải vì quân đội là lực lượng bảo vệ Tổ
quốc mà chuyện đánh quân trở nên đúng đắn.
Đó đều là hành vi cố ý gây thương tích trong Bộ
luật Hình sự, mà dân gian hay gọi là hành hung. Nó là hành vi phạm tội, hoặc nhẹ
thì cũng là vi phạm hành chính, bất kể bạn muốn khoác cho nó áo hoa áo gấm gì.
Lấy mục đích biện minh cho phương tiện vốn chẳng phải là chuyện hay.
Liên kết hai chuyện với nhau cũng để nói rằng
ta hay mạnh miệng lên án một hành vi bạo lực của kẻ khác mà ít khi ngó lại
chính bản thân mình, rằng mình cũng từng dùng bạo lực với con mình, với bạn
mình, với đồng nghiệp của mình.
Cái văn hóa bạo lực trong quân đội chẳng phải
từ trên trời rơi xuống. Nó từ mỗi gia đình đi ra. Một đứa trẻ lớn lên trong roi
vọt thì tự khắc não bộ sẽ phát triển theo hình cái roi. Roi là thứ ngôn ngữ tốt
nhất mà nó hiểu, ngoài ngôn ngữ mẹ đẻ. Đứa trẻ đó lớn lên sẽ lại dùng roi để dạy
con cái, dùng bạo lực ngôn từ để đe dọa bạn bè, dùng nắm đấm để “xử lý” đồng đội,
dùng giang hồ để “xử lý” con nợ, và dùng nhà tù để “xử lý” nhà báo. Vòng lặp bạo
lực cứ như vậy tiếp nối từ đời này sang đời khác, không bao giờ thôi.
Nếu thay vì “đánh con để dạy con”, người ta
dùng trí, dùng lý lẽ, dùng sự tôn trọng con để dạy con thì xã hội sẽ bớt đi một
người bạo lực và thêm một người khoan dung. Ta không thể đổ hết mọi thứ tội lỗi
lên đầu xã hội và chính quyền được, vì cái xã hội và chính quyền đó phần nhiều
cũng chỉ là bản phóng chiếu của chính gia đình ta mà thôi.
Hay nói cách khác, tất cả những ai dùng bạo lực,
cổ xúy cho bạo lực và im lặng trước bạo lực đều có dấu vân tay trên thi thể của
những nạn nhân chết vì bạo lực.
Luật Khoa hoan nghênh các quan điểm khác nhau. Mọi
bài bình luận xin gửi cho Luật Khoa tại đây.
No comments:
Post a Comment