Những
phát ngôn ấn tượng của Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg
Y Chan - Luật
Khoa
26/09/2020
https://www.luatkhoa.org/2020/09/nhung-phat-ngon-an-tuong-cua-tham-phan-ruth-bader-ginsburg/
Những phát ngôn ấn tượng
của Thẩm phán Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ Ruth Bader Ginsburg (1933 – 2020), người
để lại dấu ấn đặc biệt trong cuộc tranh đấu cho quyền của phụ nữ cũng như quyền
bình đẳng giới nói chung ở Hoa Kỳ.
Người bạn đời khác biệt
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/09/2.png
Tôi đã có một người
bạn đời xem công việc của tôi cũng quan trọng như công việc của chính ông ấy.
Và tôi nghĩ đó là thứ làm nên mọi sự khác biệt.”
“Vào lúc đó, ông ấy là
người con trai duy nhất thật sự quan tâm tới trí tuệ của tôi.”
Ruth Bader Ginsburg kể về
ấn tượng lần đầu gặp gỡ người chồng của mình, luật sư Martin Ginsburg.
Hai người gặp nhau ở trường Đại học Cornell, và kết hôn sau khi bà tốt nghiệp
vào năm 1954. Cuộc hôn nhân của họ kéo dài 56 năm khi ông Martin Ginsburg qua đời
vào năm 2010.
Trong những ngày cuối
cùng của mình, Martin Ginsburg đã để lại lời nhắn viết tay đặt cạnh giường dành
cho vợ.
Ông viết, “Ruth yêu quý,
em là người duy nhất anh đã yêu suốt cuộc đời, nếu không tính cha mẹ, các con
và những đứa cháu của chúng ta. Anh đã luôn ngưỡng mộ và yêu em gần như ngay từ
ngày đầu chúng ta gặp nhau tại trường Cornell. […] Anh thật may mắn khi được chứng
kiến em bước lên đỉnh cao của ngành luật pháp!!”
Ruth Bader Ginsburg sau
đó chia
sẻ về hôn nhân.
“Người bạn đời thật sự
quan tâm đến nhau là khi họ giúp nhau mỗi khi người kia cần được giúp. Tôi đã
có một người bạn đời xem công việc của tôi cũng quan trọng như công việc của
chính ông ấy. Và tôi nghĩ đó là thứ làm nên mọi sự khác biệt.”
Ý nghĩa sự khác biệt giữa nam và nữ
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/09/3.png
“Chúng ta đã học được cách trân trọng sự khác biệt giữa
nam và nữ. Sự khác biệt đó là thứ để tán dương, không phải cái cớ để hạ thấp bất
kỳ người nào hay cản trở cơ hội của bất kỳ ai.”
Trong vụ kiện “United
States v. Virginia” về các đạo luật bất bình đẳng với phụ nữ do bang Virginia đặt
ra, Ruth Bader Ginsburg đã giải
thích trong phán quyết rằng Hiến pháp không yêu cầu mọi người phải lờ
đi sự khác biệt giữa nam và nữ.
“Chúng ta đã học được
cách trân trọng sự khác biệt giữa nam và nữ. Sự khác biệt đó là thứ để tán
dương, không phải cái cớ để hạ thấp bất kỳ người nào hay cản trở cơ hội của bất
kỳ ai.”
Bao nhiêu thẩm phán nữ là đủ?
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/09/4-1.png
“Thỉnh thoảng có
người hỏi tôi, ‘Tối cao Pháp viện có bao nhiêu nữ thẩm phán là đủ?’, và khi tôi
trả lời ‘Chín người’ thì ai cũng sốc. Nhưng chẳng phải có thời cả chín thẩm
phán đều là đàn ông đó thôi. Không thấy ai thắc mắc gì về chuyện đó cả.”
“Thời khắc tệ nhất” là
cách Ruth Bader Ginsburg mô
tả quãng thời gian từ năm 2006 đến 2009, khi bà là nữ thẩm phán duy nhất
trong Tòa án Tối cao của Mỹ.
“Khi người dân bước vào
tòa và nhìn thấy tám người đàn ông to lớn, rồi chỉ có một phụ nữ nhỏ bé ngồi kế
bên, hình ảnh đó không tạo nên một thông điệp hay ho nào dành cho công chúng.”
Bà là nữ thẩm phán thứ
hai trong lịch sử làm việc tại Tòa án Tối cao.
Vào năm 2009 và 2010, lần
lượt hai nữ thẩm phán khác được bổ nhiệm vào vị trí trống của Tòa án Tối cao.
Hai nữ thẩm phán này đều do Tổng thống Barack Obama tiến cử.
Trong một bình
luận, Ruth Bader Ginsburg nói về sự hiện diện của các thẩm phán nữ trong hệ
thống Tòa án Tối cao.
“Thỉnh thoảng có người hỏi
tôi, ‘Tối cao Pháp viện có bao nhiêu nữ thẩm phán là đủ?’, và khi tôi trả lời
‘Chín người’ thì ai cũng sốc. Nhưng chẳng phải có thời cả chín thẩm phán đều là
đàn ông đó thôi. Không thấy ai thắc mắc gì về chuyện đó cả.”
Thẩm phán cũng biết đọc báo
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/09/5.png
“Các quan tòa cũng
đọc báo. Họ cũng bị ảnh hưởng, không phải từ tình trạng mưa nắng của ngày hôm
đó, mà là từ hơi thở của thời đại họ đang sống.”
Trước khi trở thành Thẩm
phán Tối cao, Ruth Bader Ginsburg đã trở thành một cái tên nổi tiếng trong giới
luật với việc theo đuổi và thắng kiện hàng loạt các vụ việc liên quan đến bình
đẳng giới trong thập niên 1970.
Trong một bài viết đăng
vào năm 1997, bà giải
thích phần nào lý do sự thành công của mình trong việc thuyết phục được
các quan tòa.
“Điều gì giúp soi chiếu
và mở rộng hiểu biết của các quan tòa? […] Các quan tòa cũng đọc báo. Họ cũng bị
ảnh hưởng, không phải từ tình trạng mưa nắng của ngày hôm đó, mà là từ hơi thở
của thời đại họ đang sống.”
“Các Thẩm phán Tối cao,
và các thẩm phán ở những cấp thấp hơn, đều nhận thức được làn sóng thay đổi
trong xã hội nước Mỹ (vào thời điểm đó). Ở bên ngoài, họ được khai sáng qua các
vụ kiện và chứng cứ được trình ra trước tòa. Về tới nhà, tôi nghĩ rằng, tự họ cảm
nhận thấy khát vọng vươn lên của những người phụ nữ, đặc biệt là những người
con gái, cháu gái trong chính gia đình và cộng đồng của mình.”
Đối diện với ý kiến bất đồng
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/09/6.png
“Khi ai đó tống ra
thứ ngôn từ thiếu suy nghĩ hoặc không tử tế, tốt nhất là nên tắt đài thu sóng của
mình. Phản ứng giận dữ hoặc khó chịu sẽ không giúp bạn có khả năng thuyết phục
hay ho gì hơn cả.”
Bà thường nhắc lại
lời khuyên của người mẹ chồng, và thêm vào trải nghiệm của chính mình.
“Trong mọi cuộc hôn nhân
tốt đẹp, thỉnh thoảng bị điếc cũng là điều tốt. Làm việc ở Tòa án Tối cao cũng
giống vậy.”
Bà từng chia
sẻ trong một bài diễn thuyết tại Đại học Stanford.
“Khi ai đó tống ra thứ
ngôn từ thiếu suy nghĩ hoặc không tử tế, tốt nhất là nên tắt đài thu sóng của
mình. Phản ứng giận dữ hoặc khó chịu sẽ không giúp bạn có khả năng thuyết phục
hay ho gì hơn cả.”
Quyết định của riêng người phụ nữ
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/09/7.png
“Khi bị nhà nước kiểm
soát quyết định [sinh con], người phụ nữ bị xem như một cá nhân không có đủ tư
cách để tự quyết định số phận của chính mình.”
Là một biểu tượng đấu
tranh cho nhân quyền nói chung và quyền lợi cho người phụ nữ nói riêng, Ruth
Bader Ginsburg ủng
hộ mạnh mẽ quyền tự quyết của người phụ nữ trong vấn đề sinh
con.
“Quyền sinh con (abortion
right) (*) là thứ quan trọng bậc nhất trong cuộc đời, ảnh hưởng đến vận mệnh và
phẩm giá của một người phụ nữ. Nó là quyết định của riêng mỗi người phụ nữ, do
họ tự đưa ra. Khi bị nhà nước kiểm soát quyết định [sinh con], người phụ nữ bị
xem như một cá nhân không có đủ tư cách để tự quyết định số phận của chính
mình.”
___
(*) Abortion right thường được dịch là quyền phá thai.
Làm một người phụ nữ
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/09/8.png
“Mẹ tôi dạy rằng phải trở thành một người phụ
nữ. Với bà, điều đó có nghĩa là làm chính mình, và trở nên độc lập.”
Ruth Bader Ginsburg thường nhắc
lại lời dặn của người mẹ, “Mẹ tôi dạy rằng phải trở thành một người phụ
nữ. Với bà, điều đó có nghĩa là làm chính mình, và trở nên độc lập.”
Ruth kể
lại, “Vào thập niên 1950, cha mẹ đều muốn con gái của mình gặp chàng hoàng
tử trong mộng, kết hôn và rồi sống hạnh phúc suốt đời. Mẹ tôi nói rằng nếu gặp
được chàng hoàng tử cũng tốt, nhưng bà luôn nhấn mạnh ‘phải tự lo cho chính
mình’. Phải đứng được trên đôi chân của mình.”
Tạo ra sự thay đổi
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/09/9.png
“Hãy tranh đấu cho
những điều bạn quan tâm, nhưng làm sao cho những người khác cũng sẽ tham gia
cùng.”
Ruth Bader Ginsburg chia
sẻ những kinh nghiệm về sự nghiệp cho thế hệ trẻ.
“Tôi bảo với các học trò
của mình tại trường luật, nếu bạn trở thành luật sư và làm việc của mình, bạn sẽ
có kỹ năng – không khác gì mấy một thợ sửa ống nước. Nhưng nếu bạn muốn trở
thành một người theo nghề thật sự, bạn sẽ làm những việc nằm ngoài trí tưởng tượng
của mình, những việc mà sẽ giúp cho cuộc sống của những người kém may mắn hơn bạn
trở nên dễ chịu hơn một chút.”
“Những thay đổi thật sự,
và bền lâu, đều diễn ra từng bước, từng bước một.”
“Hãy tranh đấu cho những
điều bạn quan tâm, nhưng làm sao cho những người khác cũng sẽ tham gia cùng.”
“Tôi phản đối”
https://2xjs7y10oiyz26vqxu2hok6y-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/09/10.png
“Bạn có thể lắc đầu
mà không cần phải đối đầu”
Trong sự nghiệp làm thẩm
phán, Ruth Bader Ginsburg rất nhiều lần thuộc về phe thiểu số trong các phán
quyết. Nhưng điều đó không khiến bà chùn bước. Ngược lại rất nhiều các quan điểm
phản đối sắc sảo mà bà đưa ra trong những phán quyết của Tòa án Tối cao đã thu
hút sự chú ý đặc biệt của công luận, thậm chí còn dẫn đến những thay đổi trong
luật pháp.
Các quan điểm của bà nêu
ra, cho dù là phản đối, cũng đều được người khác trân trọng tiếp nhận.
Bà từng
nói, “Bạn có thể lắc đầu mà không cần phải đối đầu” (You can disagree
without being disagreeable)
Ruth Bader Ginsburg nhận
xét về vai trò của các quan điểm phản đối (dissents) trong những phán
quyết.
“Ý kiến phản đối là thứ
được nhắm đến thì tương lai. Nó không phải chỉ đơn giản là những phát biểu kiểu
‘Các anh sai rồi còn tôi sẽ làm thế này’. Các ý kiến bất đồng tốt nhất đều trở
thành quan điểm được đưa vào trong phán quyết của tòa, và sau này đều dần dần
trở thành quan điểm của đa số. Và đó chính là điều mà những người nêu ra ý kiến
phản đối hy vọng: rằng họ không viết cho ngày hôm nay, mà để cho một ngày mai
khác biệt.”
Vào năm 2016, một quyển
sách minh họa dành cho trẻ em giới thiệu về sự nghiệp của Ruth Bader Ginsburg
được xuất bản.
“Tôi phản đối” (I
dissent) là tựa đề và cũng là thông điệp của quyển sách.
***
Đọc thêm: Ruth
Bader Ginsburg: Vị thẩm phán biểu tượng cho quyền bình đẳng giới của Hoa Kỳ
No comments:
Post a Comment