Thứ hai, 3/8/2020, 07:39
(GMT+7)
https://vnexpress.net/te-te-ho-cot-va-covid-4140264.html
Chàng trai trẻ nói với
tôi rằng anh phải mua cao hổ cốt cho cha mình. Tôi hỏi, bạn có hiểu hành động
này rất nguy hại không.
"Vì đó là cha tôi, tôi không có lựa chọn nào
khác", anh biện minh. Khi mọi
người đang bị phân tâm bởi dịch bệnh, một báo cáo về tội phạm động vật hoang dã
thế giới năm 2020 của UNODC - Tổ chức chống ma túy và tội phạm có tổ chức Liên
Hiệp Quốc được công bố.
Bản báo cáo có hơn 130
trang, cái tên Việt Nam được nhắc 120 lần. Trong thông cáo báo chí, UNODC nhắc
lại cho công chúng nhớ: Có nhiều bằng chứng gợi ý rằng nCoV xuất phát từ tê tê
- cho dù đó có thể không phải nguồn lây trực tiếp sang người. "Covid-19
đã chỉ ra rằng tội phạm với tự nhiên hoang dã không chỉ là mối đe dọa với thiên
nhiên, mà còn là với sức khỏe con người", tổ chức này viết.
Và ai là những nhà buôn tê tê năng nổ bậc nhất trên thế giới? Đó là
người Việt Nam, báo cáo khẳng định.
Hơn 29% tê tê bị bắt giữ
trên đường vận chuyển toàn cầu từ 2007-2018 có đích đến là Việt Nam. Thực tế,
Việt Nam luôn là điểm đến hàng đầu thế giới của ngà voi, tê tê và sừng tê giác,
thường chỉ đứng sau Trung Quốc. Có mặt hàng như gỗ giáng hương hoặc ngà voi, Việt
Nam là vô địch thế giới. 34% lượng ngà bị thu giữ toàn cầu từ 2015-2019 đang
trên đường tới Việt Nam. Tất nhiên, bọn buôn lậu có thể chọn Việt Nam như một
điểm trung chuyển đến thị trường lớn nhất thế giới, nhưng hẳn bạn hiểu "nhập
khẩu nhiều hơn cả Trung Quốc" ở thời đại này là thống kê khủng khiếp đến
thế nào.
Nhiều loài động vật quý
hiếm đang nhanh chóng biến mất khỏi thế giới này và điều đó có sự đóng góp lớn
từ những người Việt Nam và Trung Quốc. Quốc tịch Việt Nam chiếm tỷ lệ lớn trong
nhóm tội phạm buôn bán hổ, tê giác, ngà voi, tê tê... và ngày càng gia tăng ở
nhóm hành vi cưa xẻ gỗ rừng, phá hoại tự nhiên trái phép.
Tôi thuyết phục chàng
trai trẻ rằng bạn có hiểu mình đang tiếp tay hủy hoại tự nhiên không. Sẽ không
còn con hổ nào có thể tồn tại cho thế hệ cháu, chắt chúng ta, chỉ 10-20 năm nữa
thôi vì niềm tin ăn, uống sản phẩm từ hổ có thể thỏa mãn những cái bụng bia - một
niềm tin mê tín.
Có ít hơn năm con hổ đang sống trong tự nhiên tại Việt Nam, 186 con sống
trong khu bảo tồn. Với khoảng 190 con hổ còn sống ở Việt Nam, bằng cách nào mà
những kẻ buôn bán động vật hoang dã vẫn thản nhiên sản xuất cao hổ, rượu ngâm
chân hổ để bán? Tôi tự hỏi, làm sao để
nhiều người lớn tuổi coi trọng những sản phẩm từ động vật hoang dã dừng lại và
nhận ra nhu cầu vô lý của họ; làm sao dừng việc lấp đầy thỏa mãn bản thân trong
những chum rượu chứa các loài thú, chim, bò sát bày trong nhà họ như những chiếc
cúp may mắn. Tôi tự hỏi có bao nhiêu người trẻ tuổi đã nhìn thấy bộ sưu tập rượu
bất hợp pháp của ông, cha họ.
Người thanh niên đáp lại
tôi, rằng anh phải chiều ý cha vì "gia đình rất quan trọng đối với
tôi". Điều này được gọi là sự ngụy biện logic về cảm xúc. Nó có nghĩa là mọi
người thường sẽ có hành động không đúng vì cảm xúc đang chi phối họ. Logic này
sẽ dẫn đến một hành tinh màu xám.
Tôi khá sốc khi đọc đến
phần tâm điểm đáng chú ý nhất năm 2019 trong báo cáo. Lực lượng chức năng đã
phát hiện và tịch thu nhiều tang vật gồm các con tê tê và vảy tê tê. Đáng kinh
ngạc nhất là có 8,8 tấn ngà voi bị bắt khi đang được chuẩn bị vận chuyển đến điểm
thu mua ở Việt Nam. Mức độ sản xuất, tiêu thụ ngà voi lớn nhất trên thế giới đến
từ Trung Quốc và Việt Nam. Với đủ mọi thể loại, từ gỗ đỏ đến ngà voi, Việt Nam và Trung Quốc là những
thủ phạm lớn nhất trong đường dây dù chưa rõ ai đứng đầu. Mức độ tàn phá
môi trường hoang dã của Việt Nam cũng ngang bằng Trung Quốc. Điều này nói lên Việt
Nam là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với các loài có nguy cơ tuyệt chủng
trên thế giới.
Bạn hãy bật Google Earth
rồi vào bất cứ thành phố lớn nào trên thế giới như Montreal, Vancouver hay
Ottawa xem tỷ lệ màu xám và màu xanh, sau đó quay lại so sánh với Hà Nội và Sài
Gòn. Những thành phố lớn của Việt Nam nhìn giống như đang bị virus bê tông màu
xám dần dần gặm hết những mảng xanh cuối cùng. Không đâu xa xôi, chỉ ngay Đà Lạt, thành
phố mọi người vẫn nghĩ nó mộng mơ và tươi xanh. Thật ra là nó đã từng như vậy.
Nhưng bây giờ, trên Google Earth, nó đang dần dần bị xé nhỏ bởi virus xi măng
màu xám, hậu quả từ việc chặt cây xây dựng công trình không được kiểm soát. Giờ
thì Đà Lạt cũng giống như Sài Gòn.
Vấn đề của Việt Nam là
thiếu những giải pháp tận tâm và sáng tạo. Đường Tôn Đức Thắng của Sài Gòn nổi
tiếng vì từng có rất nhiều cây xanh lớn. Thay vì tìm giải pháp để giải quyết vấn
đề giao thông ở đó, họ đã chặt hết cây và làm cho con virus màu xám ngày càng
phồng lên. Nó dường như không giống bất cứ cách làm nào trên thế giới tiến bộ.
Virus xám đang phát triển ngang nhiên. Không có gì lạ khi các bệnh dịch như
Covid đã xuất hiện - như một tiếng nói với hy vọng ta nhận ra được cách mình
đang đối xử với mẹ thiên nhiên. Nó đơn giản là cách trái đất gửi trả lại những
thứ mà con người đã giúi vào tay địa cầu.
Có người nói với tôi, thật
khó để có thể ngăn chặn hành vi khai thác trái phép, buôn bán bất hợp pháp sản
phẩm hoang dã vì nó mang lợi nhuận cao. Nhiều người thừa biết những hành động
trên là hoàn toàn sai trái. Mấu chốt ở chỗ, những người giàu có vì mê tín, vì
muốn có "rượu thuốc" chữa bách bệnh đã trả tiền để có những sản phẩm
này.
Canada, Nhật Bản, Đức đã
bắt đầu kế hoạch tái tạo môi trường sống từ hàng trăm năm trước theo hướng bảo
vệ, giúp đỡ hành tinh sống lành mạnh. Tôi thích sống ở Việt Nam, không phải vì
môi trường, mà vì tôi đã kết bạn với nhiều người và tôi quan tâm đến sức khỏe của
chính họ. Như với Covid, tôi thực sự hy vọng Việt Nam có thể tìm ra cách để những
cái cây và con vật không tiếp tục bị ngã xuống. Khi được coi là quốc gia xanh,
ta mới nhận được sự tôn trọng từ thế giới.
Jesse Peterson
(Nguyên tác tiếng Việt)
No comments:
Post a Comment