Tom Blackwell
Trà
Mi dịch
Posted on February 22, 2020
Gián điệp kỹ nghệ, trộm cắp tài sản trí tuệ và việc
Hoa Vi lên cùng lúc Nortel xuống không phải là chuyện ngẫu nhiên.
Có phải gián điệp của
Trung Hoa là lý do chính khiến cho Nortel của Canada sụp đổ? Minh họa:
Gigi Suhanic/National Post
Trong lúc Canada sắp quyết định có cho phép Hoa Vi dự
phần lập mạng không dây 5G sắp tới hay không, một phần của câu chuyện là làm
náo loạn nhiều người hâm mộ Nortel
Jonathan Calof đã đi thăm công ty Huawei
Technologies (Hoa Vi) ở Thâm Quyên, Trung Hoa cách đây không lâu khi ông tình cờ
gặp một số gương mặt quen thuộc.
Trên một bức tường danh vọng đề cao những nhân viên
ưu tú của công ty Trung Hoa này là tên của một vài cựu nhân viên của Nortel,
công ty viễn thông khổng lồ của Canada đã sụp đổ một cách ngoạn mục mười năm
trước. Calof, một giáo sư khoa kinh doanh của đại học Ottawa, đang viếng thắm
Hoa Vi cùng với những sinh viên ban Quản trị Kinh doanh, nói,
“Những người này (nay) là nhân viên của Hoa Vi gắn
liền với những thành công kỹ thuật tuyệt vời … và tôi đã nhận ra rất nhiều người
trong số họ. Một mặt, bạn rất tự hào là người Canada, đồng thời bạn rất khó chịu
vì là người Canada.”
Jonathan Calof
Đài danh vọng của các cựu kỹ sư Canada của Nortel ở
Thâm Quyến nhấn mạnh về vận mạng của hai công ty đã cùng lúc thay đổi vị trí và
với những kết quả hoàn toàn khác nhau.
Họ sản xuất các thiết bị tương tự, cạnh tranh lấy những
hợp đồng tương tự và cố gắng đàm phán để liên doanh. Khi một công ty trở thành
người khổng lồ, thì công ty kia vỡ vụn. Trong những ngày suy tàn của Nortel,
Hoa Vi đã có cố gắng để giữ cho Nortel sống, và cuối cùng Hoa Vi đã buông tay.
Và sau đó thuê ngay nhiều nhân viên hàng đầu của công ty Canada đang phá sản.
Trong lúc Canada gần có quyết định đã chờ đợi từ lâu
về việc có cho phép Hoa Vi giữ một vai trò trong việt thiết lập mạng không dây
5G sắp tới hay không, một phần của câu chuyện đặc biệt làm phật lòng người hâm
mộ Nortel, một công ty nhiều người ai oán.
Sự việc tiết lộ vào năm 2012 cho biết, trong ít nhất
10 năm, Nortel đã bị tin tặc tại Trung Hoa xâm nhập; chúng đã đánh cắp hàng
trăm tài liệu nội bộ mật ngay trước mắt những giám đốc điều hành hàng đầu của
công ty.
Trước đó, Cơ quan Tình báo An ninh Canada (CSIS) đã
cảnh cáo Nortel về những tay gián điệp của do Bắc Kinh lãnh đạo ở trong lòng
Nortel. Những báo cáo sau đó cho thấy rằng những máy nghe lén đã được cài đặt
trong phức thể nghiên cứu và phát triển của Nortel ở Ottawa, nay là trụ sở của
Bộ Quốc phòng Canada.
Trụ sở của Bộ Quốc
phòng Canada ở trung tâm thành phố Ottawa. Chủ nhật ngày 8 tháng 12 năm
2019. Ảnh: Ashley Fraser/Postmedia
Và chưa bao giờ được biết là những cựu nhân viên an
ninh của Nortel đã cáo buộc rằng một khách hàng gắn liền với Hoa Vi đã trả lại
một thiết bị đã bị tháo rời và ăn cắp kỹ thuật (“reverse engineered”) và
bí mật của Nortel.
Hoa Vi khăng khăng phủ nhận rằng họ không tham gia
vào bất kỳ phần nào trong vụ hack của tin tặc hoặc những hoạt động gián điệp
khác mà họ bị cáo buộc, hoặc họ được hưởng lợi từ hoạt động gián điệp kỹ nghệ
như vậy.
Nhưng trên mạng truyền thông xã hội, và trong số một
số chuyên gia an ninh mạng và cựu nhân viên của Nortel, những nghi ngờ về việc
Nortel chết ít nhất một phần vì tài sản trí tuệ của nó bị cướp đi, vì một đối
thủ Trung Hoa mới nổi đã vượt qua mặt nó trong ngành viễn thông.
Những quan điểm như vậy sẽ khiến mọi người khỏi mù
quáng với một bản cáo trạng mới mà các công tố viên Hoa Kỳ đã nộp vào tuần trước.
Mỹ cáo buộc Hoa Vi dùng nhiều cách khác nhau để đánh cắp sở hữu trí tuệ các
công ty khác trong nhiều chục năm qua. Brian Shields, viên cố vấn an ninh đã
phát giác ra vụ hack lớn khẳng định,
“Những gì mọi người cần nghe là gián điệp kinh tế đã
gây ra sự thất bại cho Nortel. Vì vậy, những người khác hãy cẩn thận kẻo họ phải
chịu một số phận tương tự.”
Brian Shields
Nhưng đó không phải là một quan điểm chung.
Trên thực tế, Nortel đã gặp rắc rối trong nhiều năm,
chịu tổn thất lớn khi bong bóng dot.com vỡ, nó đã không bao giờ phục hồi sau thảm
họa đó và đưa ra những quyết định quản lý bị chỉ trích là sai lầm trong những
năm cuối cùng.
Trong một nghiên cứu lớn (Tóm
lược, pdf)về lý do tại sao Nortel sụp đổ, Calof và các đồng nghiệp
tại trường Quản trị Tel Telfer thậm chí không đề cập đến việc hack hay nhưng vụ
gián điệp khác. Calof nói, mặc dù nổi tiếng về phát triển kỹ thuật tiên
tiến, cuối cùng khách hàng không mua những gì Nortel có. Ông nói thêm,
“Họ mất doanh thu không phải vì bị sao chép kỹ thuật,
không phải vì kỹ thuật kém hơn, họ thất bại vì khách hàng mất niềm tin vào họ.
Họ không tin rằng Nortel sẽ sống sau 10 năm nữa.”
Jonathan Calof
Chính Hoa Vi cho biết những cáo buộc họ làm gián điệp
là không có cơ sở, và rằng không có chính phủ hay khách hàng nào ở Canada từng
cáo buộc họ đã làm sai. Người phát ngôn của công ty Alykhan Velshi nói, một phần
của ngân sách nghiên cứu và phát triển hàng năm trị giá 15 tỷ đô la, Hoa Vi đã
chi 650 triệu đô la cho R&D trong mười năm qua tại Canada, nơi họ có 1.200
nhân viên.
Phó Giám đốc phụ
trách Doanh nghiệp Vụ cho công ty Hoa Vi Canada Alykhan Velshi. Wayne
Cuddington / Postmedia
Alykhan Velsh trong
mạng chằng chịt của đảng Bảo Thủ Canada. Nguồn: @avelshi Oct 10, 2019
Velshi cho biết,
“Không có sản phẩm hay kỹ thuật nào của chúng tôi được
phát triển bằng việc đánh cắp các bí mật thương mại. Phát triển của Hoa Vi là kết
quả của mức đầu tư lớn của chúng tôi vào R&D và sự làm việc chăm chỉ của
nhân viên của chúng tôi trong ba mươi năm qua.”
Alykhan Velshi
Những lời khen ngợi như vậy đã từng được nhiều người
trước đây nói về Mạng lưới Nortel.
Hãng Điện thoại Bell của Canada, dã khai sinh ra
Northern Electric và rồi trở thành Northern Telecom nó đã dẫn đầu trong việc
phát triển mạng điện thoại kỹ thuật số trên toàn thế giới trong những năm 1970
và 1980. Bước sang thế kỷ trước, khi đã mở rộng để cung cấp một loạt các giải
pháp mạng dựa trên Internet, công ty viễn thông này đã tự hào với hơn 90.000
nhân viên và vốn trên thị trường chiếm một phần ba giá trị của các công ty trên
sàn giao dịch chứng khoán Toronto.
Sức mạnh kỹ thuật của nó vẫn còn là huyền thoại. Mặc
dù chưa bao giờ được đưa vào sản xuất, các nhà nghiên cứu của Nortel tại Ottawa
thậm chí đã làm ra Orbitor,
một loại điện thoại di động có màn hình giao diện, chín năm trước khi iPhone
cách mạng hóa thị trường với một thiết bị như vậy.
Sau đó, vào năm 2000, bong bóng Internet đầu đã căng
quá mức và Nortel đột nhiên vỡ tung. Cổ phiếu của công ty đã mất giá chỉ sau một
đêm, làm suy giảm các quỹ hưu trí của Canada và gây ra vụ sa thải hàng ngàn
nhân viên Nortel.
Biểu đồ giá cổ phần
Nortel (NT) từ 1998 đến 2009. Nguồn: OntheNet.
Những năm 2000 nói chung là những năm đầy biến động
của Nortel, bắt đầu bằng một vụ bê bối kế toán khiến CEO Frank Dunn và hai giám đốc điều hành khác bị buộc tội gian lận – mặc dù sau đó được tha bổng – tiếp
theo là một cuộc đấu tranh tuyệt vọng để sống còn.
Đối với Hoa Vi, mười năm đó hòa toàn khác biệt.
Nếu ngành kỹ nghệ viễn thông và chính Nortel có có
nguồn gốc từ 146 năm trước ở trang trại gia đình của Alexander Graham Bell, ở
ngoại ô Brantford, Ont., thì Hoa Vi là một đứa tre con. Do Ren Zhengfei,
cựu kỹ sư của Giải phóng Quân Nhân dân thành lập, nó bắt đầu như một công ty sản
xuất nhỏ, làm các thiết bị nối mạch điện thoại vào năm 1987, phát triển để xây
dựng mạng viễn thông và sản xuất điện thoại di động. Với giá thành thật thấp,
Hoa Vi bắt đầu chiếm được thị phần.
Người sáng lập
Huawei (Hoa Vi) Ren Zhengfei (Nhậm Chánh Phi) tham dự một cuộc hội thảo tại trụ
sở công ty ở Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, Trung Hoa ngày 17 tháng 6 năm
2019. REUTERS/Aly Song
Vào năm 2012, nó đã vượt qua Ericsson trở thành công
ty cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới và năm 2018 trở thành công ty
sản xuất điện thoại thông minh lớn thứ hai taofn cầu.
Với Nortel và những công ty khác vào năm 2005, sự trỗi
dậy của Hoa Vi đã trở thành một thực tế không thể chối cãi được. khi Hoa
Vi giành được một phần nhỏ nhưng có ý nghĩa trong dự án Mạng Thế kỷ 21 khổng lồ
của British Telecom, bước đột phá đầu tiên của Hoa Vi ở phương Tây. Nortel và
công ty đồng cấp của Anh Quốc, Marconi đã bị đóng băng, loại khỏi vòng cành
tranh; trong vòng một vài năm cả hai công ty Canada và Anh đều biến mất
CEO lúc đó Mike Zafirovsky sau này đã tiết lộ, xoay
sở để dựng lại công ty, Nortel đã ký một hợp đồng tạm với đối thủ Trung Hoa vào năm 2006. Liên doanh phát
triển mạng băng thông siêu tốc sau đó đã lặng lẽ tạm dừng và các cuộc đàm phán
liên doanh với Hoa Vi cũng xì hơi.
Nortel đã gánh chịu một đòn khác của Hoa Vi, ngay ở
sân nhà. Năm 2008, công ty của Trung Hoa đã vượt qua Nortel để giành được hợp đồng
lớn với Telus và Bell. Vào tháng 1 năm 2009, Nortel đã nộp đơn xin bảo vệ phá sản.
Ngay cả lúc đó, Hoa Vi đã có mặt trong câu chuyện của
Nortel. Một nhóm các cựu giám đốc của Nortel, tin rằng công ty có thể trở mình
được với sự quản lý tốt hơn, đã đưa ra một giá đẻ mua lại. Tờ Ottawa Citizen
cho hay Hoa Vi đóng vai trò là một cổ đông thiểu số góp phần mua lại Nortel. Cuộc
mua bán bất thành khi hội đồng quản trị Hoa Vi không chập nhận thỏa thuận mua lại
Nortel.
Ren lại nói khác khi trả lời tờ Globe and Mail năm
ngoái rằng ông ta quan tâm đến việc mua Nortel, nhưng kế hoạch đã chết sau khi
công ty Nortel gần như vỡ nợ nói rằng họ muốn có một cổ phần kiểm soát của Hoa
Vi.
Những khó khăn tài chính của Nortel đã được ghi nhận
rõ ràng, nhưng những gì đã không được công khai cho đến nhiều năm sau đó là những
hoạt động gián điệp bắt nguồn từ Trung Hoa.
Michel Juneau-Katsuya là người đứng đầu Sở CSIS châu
Á-Thái Bình Dương vào cuối những năm 1990 khi tổ chức tình báo này biết được những
“hoạt động gián điệp của Trung Hoa đang tiến hành” tấn công Nortel. Ông nói,
“Những gì chúng tôi biết theo quan điểm của tôi là về
những tên gián điệp, con người, diễn viên con người trong và xung quanh Nortel.
Chắc chắn Nortel đã là đích được nhắm đến.”
Michel Juneau-Katsuya
Khi cơ quan tình báo cảnh cáo Nortel, họ đều bỏ
ngoài tai lời cảnh cáo của CSIS. Điều này đã dẫn Juneau-Katsuya đến một kết luận
đáng kinh ngạc:
“Cho đến ngày nay, tôi tin rằng có thể có một hoặc
nhiều tác nhân ảnh hưởng do Trung Hoa kiểm soát ngay trong [Nortel] đã thành
công trong việc vô hiệu hóa những lời cảnh cáo của chúng tôi.”
Michel Juneau-Katsuya
Ba nhân viên cũ của Nortel nói, một ít lâu sau, khoảng
năm 2000, các nhân viên an ninh của Nortel có trụ sở tại Hoa Kỳ tin rằng họ đã
sớm nếm mùi gián điệp kỹ nghệ của Trung Hoa với một vụ việc được cho là chưa từng
được công bố trước đây. Nó liên quan đến chính Hoa Vi.
Lawrence Bill, một chuyên viên phân tích pháp y làm
việc trong cuộc điều tra sau đó nhớ lại, với một văn phòng bên xa lộ đối diện với
một cơ sở của Nortel ở Texas, Hoa Vi đã trả lại một thẻ sợi – căn bản là là một
thiết bị máy tính – dùng trong các thiết bị nối mạch dữ liệu của Nortel
và yêu cầu hoàn lại tiền.
Đèn xanh chiếu sáng
bộ định tuyến metro thông minh NetEngine 8000 của Công ty Kỹ thuật Hoa Vi được
trưng bày trong cuộc riển lãm 5G ở London, Anh Quốc, vào thứ Năm, ngày 20 tháng
2 năm 2020. Chris Ratcliffe/Bloomberg
Đồng nghiệp cũ Tony Anastasio và Brian Shields đã
xác nhận vụ việc, mặc dù nói rằng họ nhớ rằng có một công ty khác (dàn cảnh) đã
mua thiết bị và chuyển cho Hoa Vi.
Lawrence Bill nói, bất kể là ai mua, khi các kỹ sư của
Nortel quan sát kỹ, họ thấy thiết bị kỹ thuật hàng đầu của Nortel đã bị tháo rời
và ăn cắp kiểu. Anastasio, người từng là phụ tá cho phó Giám đốc an ninh của
Nortel, nhớ lại,
“Sau đó, họ trả một đống nhiều mảnh, mọi bộ phận đã
bị tách rời.”
Tony Anastasio
Anastasio nói thêm, trong khi đó, công ty bắt
đầu thấy có những phiên bản quay cóp của một số sản phẩm của Nortel tại thị trường
châu Á.
Bill nói Nortel đã nghĩ đến việc đi kiện, nhưng bỏ
qua vụ này sau khi văn phòng Hoa Vi bên kia đường ở Texas đóng cửa.
Velshi nói rằng ông đã hỏi các đối tác ở Hoa Vi trên
toàn thế giới nếu họ biết bất cứ điều gì về một câu chuyện (ăn cắp tài sản trí
tuệ) như vậy 20 năm trước và không ai nói là biết. Ông nói, chính phủ Canada
chưa bao giờ cáo buộc Hoa Vi về bất cứ điều gì như vậy.
Có lẽ nỗ lực trơ trẽn nhất để đánh căp bí mật thương
mại của Nortel đã được thực hiện từ cách xa hàng ngàn cây số.
Lần đầu tiên câu chuyện được đưa ra ánh sáng vào mùa
xuân năm 2004 khi một nhân viên của Nortel ở Anh Quốc nhận thấy một số tài liệu
mà ông ấy lưu trữ trong cơ sở dữ liệu “LiveLink” của công ty đã được một
giám đốc điều hành cao cấp ở Canada tải xuống.
Với ý muốn giúp, nhân viên bên Anh đã gửi email cho
vị giám đốc – giám đốc mạng quang Brian McFadden – để nói rằng ông ta sẵn
sàng trả lời bất kỳ câu hỏi nào McFadden có thể có về tài liệu ông vừa tải xuống.
Phản ứng của ông giám đốc? Tôi không biết ông đang nói về vấn đề gì.
Các nhân viên an ninh của Nortel, tại Raleigh, N.C.,
đã được cảnh báo tức thời.
Larry Bill, làm việc tại Raleigh, nhận thấy một sự
thật đáng lo ngại: Sổ ghi danh ghi rõ ràng McFadden đã đăng nhập vào hệ thống của
Nortel từ nhiều địa điểm trên khắp thế giới, những nơi ông ta chưa từng đến.
Bill nhớ lại,
“Điều đó đã kéo tất cả chuông báo động. Chúng tôi vừa
biết rằng chúng tôi đã gặp phải một vấn đề lớn, đó là thông tin đăng nhập của
ban giám đốc đang bị hack và đang được sử dụng để đánh cắp các tài liệu.”
Larry Bill
Việc hack tài khoản McFadden hóa ra chỉ là phần
nổi của tảng băng chìm.
Cựu giám đốc điều
hành của Nortel Networks Frank Dunn tại Toronto vào thứ ba ngày 27 tháng 3 năm
2012. Ảnh: Darren Calabrese / National Post
Cố vấn an ninh Brian Shields đã phát gíac ra rằng
không chỉ một, mà là bẩy giám đốc điều hành của Nortel, kể cả CEO Frank Dunn,
đã bị hack và các tin tặc đang đánh cắp một khối lượng đáng báo động những
tài liệu nhạy cảm trong cơ sở dữ liệu của Nortel.
Đến cuối cuộc điều tra, Shields nói rằng ông ta có
dò theo hành vi trộm cắp hơn 1.400 tài liệu từ máy chủ LiveLink và đó chỉ là
trong khoảng thời gian sáu tháng khi các ông sếp đã cho phép ông theo dõi vụ
đánh cắp. Ông đã tìm được bằng chứng sự đột nhập của mạng máy tính nội bộ của
Nortel, bắt đầu không muộn hơn 2000, và có lẽ bắt đầu từ những năm 1990. Ông
nói rằng nó đã kéo dài qua năm 2009, khi ông bị cho nghỉ việc.
Brian Shields truy tìm và thấy hầu hết các vụ hack
trở về những địa chỉ IP và bốn nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) tại Trung
Hoa. Khi tài liệu ăn cắp của Nortel, phần lớn tải xuống tại một ISP ở Thượng Hải.
Shields nói cấu trúc của các địa chỉ IP được sử dụng
để đánh cắp những tài liệu của Nortel, chưa kể đến sự tinh vi của chúng cho
phép xâm nhập mà không bị phát giác trong nhiều năm, cho thấy có sự liên quan của
một cơ quan có sự chỉ đạo của chính phủ Trung Hoa.
Ông trích dẫn một báo
cáo năm 2013 của công ty an ninh mạng Mandiant, cho thấy sự hiện hữu của
một tổ chức gián điệp Internet lớn ở Thượng Hải, có thể là “Đơn vị 61398”, thuộc
Giải phóng Quân Nhân dân. Mandiant đã theo dõi các vụ đánh cắp dữ liệu từ 141
công ty trong 20 ngành kỹ nghệ chính.
Những gì đã bị đánh cắp ở Nortel trong một giai đoạn
ngắn khi Shields theo dõi những vụ trộm doanh nghiệp đó?
Ông nói, khối liệu, kể cả một tài liệu đưa ra kỹ thuật
hiện tại của Nortel và hướng các sản phẩm khác nhau đang hướng tới; một đề xuất
bán hàng gồm giá cả và thiết kế mạng; tài liệu kỹ thuật về các khía cạnh của mạch
quang; và một phân tích về việc Nortel mất hợp đồng với công ty Internet cũ
Genuity.
Đây là một đối thủ rất có khả năng. Họ phải khá giỏi
để đạt được mức độ tàng hình như vậy.
Shields là người đại diện của Nortel trên Sàn giao dịch
thông tin an ninh mạng, một sáng kiến của chính phủ Hoa Kỳ để giúp bảo vệ cơ sở hạ tầng viễn thông quốc gia,
ông nói,
“Thật bệnh hoạn khi đó và bây giờ cũng phát ốm khi
thấy những gì đã bị đánh cắp. Đây là một đối thủ rất có khả năng. Họ phải khá
giỏi để đạt được mức độ tàng hình như vậy.”
Brian Shields
Ông ta không có bằng chứng về việc cuối cùng ai đã
nhận được tài liệu ăn cắp, nhưng lưu ý rằng chỉ có một đối thủ cạnh tranh của
Nortel sẽ hưởng lợi nhờ những thông tin ăn cắp được, giúp họ phát triển sản phẩm,
lên kế hoạch kinh doanh và hạ đo ván những đối thủ khác.
Theo Shield, một tài liệu bi tin tặc lấy vào năm
2004 gọi là “dữ liệu tốc độ cao trên UMTS Quad.”
Bốn năm sau, Hoa Vi đã đánh bại Nortel lấy được hợp
đồng của Telus/Bell. Theo trang web của công ty thì đây là dự án lớn đầu tiên của
Hoa Vi ở Bắc Mỹ, liên quan đến một hình thức truyền dữ liệu di động, gọi là dịch
vụ viễn thông di động toàn cầu – UMTS.
Shields không thể chứng minh rằng Hoa Vi thủ lợi nhờ
vụ hack, nhưng tin chắc rằng sự trỗi dậy của họ trở thành một siêu cường viễn
thông thế giới – khi mà Nortel cùng lúc héo mòn – không phải là chuyện ngẫu
nhiên.
National Post đã xem hai trang đầu của bản báo cáo nội
bộ do Shields và Bill viết vào năm 2004, 12 trang còn lại là một danh sách các
tài liệu bị đánh cắp.
Tuy nhiên, Shields chắc chắn rằng Giám đốc điều hành
của Nortel chưa bao giờ thấy báo cáo đó. Cuộc điều tra của ông đã kết thúc sau
vài tháng, và dường như không ai thông báo cho các công ty sau đó đã mua tài sản
của Nortel rằng máy tính của họ có thể bị xâm nhập.
Shields nói CSIS đã liên lạc lại vào đầu năm 2009, đề
nghị giúp đỡ Nortel với các vụ hack, nhưng đến lúc đó thì đã quá muộn. Trong
vòng một tuần, công ty đã nộp đơn xin bảo vệ phá sản. Cuối cùng Shields đã tiết
lộ câu chuyện với Wall Street Journal vào năm 2012 vì lo ngại rằng những người
mua các công ty con của Nortel không biết về sự xâm nhập của Trung Hoa.
Một sĩ quan cao cấp của Bộ Quốc phòng nói với hai tờ
báo Ottawa Citizen và Globe and Mail là vài năm sau, khi Bộ Quốc phòng chuẩn bị
tiếp quản cơ sở nghiên cứu cũ của Nortel tại Ottawa, họ đã phát giác ra bằng chứng
về một loại gián điệp khác – những con bọ nghe loại cũ – cài đặt đầy trong cao ốc
của Nortel đã dùng trong quá khứ.
Giám đốc tài chính
của Hoa Vi, Mạnh Vãn Chu, sau phiên tòa ngắn buổi sáng kết thúc ngày xét xử thứ
tư trong vụ án dẫn độ, rời Tòa Thượng thẩm British Columbia với cận vệ vào ngày
23 tháng 1 năm 2020 tại Vancouver, British Columbia. Don
Mackinnon/AFP qua Getty Images
Bản cáo trạng của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ vào thứ Năm tuần
trước thay thế một bản kiện Hoa Vi và CFO của họ trước đó; Mạnh Vãn Chu, hiện
đang bị bắt giữ tại Vancouver để đáp lại yêu cầu dẫn độ của Mỹ. Văn kiện đó cáo
buộc Hoa Vi đã tung ra một chiến dịch có hệ thống để đánh cắp bí mật từ
sáu công ty ký thuật của Hoa Kỳ.
Các công tố viên Mỹ cáo buộc Hoa Vi dùng nhân viên của
các công ty đối thủ, giới nghiên cứu ở đại học làm việc cho Hoa Vi một cách bí
mật và các phương pháp khác để ăn cắp tài sản trí tuệ.
Trong một vụ
được công bố trước đây, một nhân viên của Hoa Vi đã bị cáo buộc bắt quả
tang mở thiết bị mạng của các công ty khác tại một hội nghị kỹ thuật ở Chicago
và chụp ảnh các bảng mạch. Tờ Wall Street Journal đưa tin cho hay Nortel
nằm trong danh sách sáu đối thủ mà kỹ sư của Hoa Vi đã đem theo khi bị nhân
viên an ninh bắt giữ.
Hoa Vi đã gọi bản cáo trạng là một hành vi “đóng gói
lại có tính trước” các vụ kiện dân sự cũ và một phần trong nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm
làm mất uy tín của Hoa Vi vì lý do cạnh tranh.
Velshi cho biết những bất đồng về sở hữu trí tuệ là
việc thường tình trong kinh doanh quốc tế và hồ sơ công khai cho thấy Hoa Vi đã
ít tranh tụng hơn so với Apple hoặc Samsung.
Tuy nhiên, dường như không còn nghi ngờ gì Nortel là
đối tượng của gián điệp kỹ nghệ quan trọng, ngay cả khi ban lãnh đạo của công
ty đã chú ý rất ít đến các cuộc xâm nhập của gián điệp. Có phải trò lừa bịp kỹ
thuật đã giữ một vai trò lớn trong sự sụp đổ của Nortel hay không?
Thật là sốc, khi chúng tôi cuối cùng
đã bắt đầu mở màn che phủ
Nghiên cứu năm 2014 do Calof dẫn đầu, được cho là
phân tích sâu rộng nhất về lý do tại sao Nortel thất bại, liên quan đến hàng chục
cuộc phỏng vấn với các đối thủ cạnh tranh của công ty, các giám đốc điều hành
và khách hàng cũ.
Nó không đề cập đến hành vi ăn cắp tài sản trí tuệ,
nhưng cho sự thất bại của Nortel, rơi vào một loạt các vấn đề khác, kể cả “sự
ngạo mạn” của một số trong ban lãnh đạo công ty khiến nó không đáp ứng nhu cầu
của khách hàng; mua các công ty khác không lựa chọn kỹ càng trong những năm
1990 và một đám “mây đen” treo trên đầu vì những rắc rối tài chính.
Calof lập luận, Norttel đã thất bại không giành được
hợp đồng Viễn thông của Anh vì nó không cung cấp những gì nhà mạng mà nhà thầu
yêu cầu, trớ trêu thay lại tạo ra chỗ để Hoa Vi chen chân vào.
Ông thừa nhận rằng một số đối thủ của công ty Canada
có thể đã đạt được lợi thế không công bằng và tăng tốc trên thị trường bằng
cách đánh cắp kỹ thuật.
Nhưng giáo sư kinh doanh Calof nhấn mạnh rằng những
người khác trong ngành kỹ nghệ thiết bị mạng và viễn thông cũng bị các diễn
viên châu Á đánh cắp tài sản trí tuệ và cạnh tranh bằng hàng giá thành thấp hơn
của các công ty như Hoa Vi. Và hầu hết các công ty đó, chẳng hạn như Cisco,
Nokia, Ericsson và Alcatel-Lucent, đã tìm ra cách để sống còn.
Trong khi đó, các công ty khai thác viễn thông thường
ca ngợi công việc nhanh chóng của Hoa Vi, sản phẩm tốt và đáp ứng nhanh đối với
khách hàng.
Tim Dempsey, một cựu giám đốc của Nortel đã bỏ đi
vào năm 2001, nhưng sau đó đã viết một cuốn sách xét lại sự thăng trầm của
Nortel, cũng nói rằng ông nghi ngờ gián điệp đã đưa công ty cũ của ông xuống
vực. Thay vào đó, ông chỉ ra sự yếu kém của ban lãnh đạo sau khi Dunn rời khỏi
Nortel, chiến thuật mua công ty con không khôn ngoan và “văn hóa sợ hãi”, quá
chú trọng đến kết quả hàng quý thay vì phục vụ khách hàng. Ông nói,
No Fear: Tales of a
Change Agent or Why I Couldn’t Fix Nortel Networks: Một hồi ký kinh doanh. Nguồn
Amaon
“Ban lãnh đạo đã không để ý đến khách hàng và họ bắt
đầu tranh cãi về tài chính nội bộ. Họ đã đấu đá nội bộ quá nhiều.”
Tim Dempsey
Tuy nhiên, những người khác vẫn nghi ngờ rằng tương
lai sáng chói một thời của Nortel không mất mà nó đã bị đánh cắp một cách trơ
trẽn.
David Skillicorn, giáo sư điện toán của Đại học
Queen, cho biết, “hoàn toàn có thể tin được” rằng đối thủ đã đánh cắp và sao
chép kỹ thuật cú đấm cuối cùng đã đánh sập một công ty đang gặp khó khăn.
Bill, cựu chuyên viên phân tích pháp y, nói rằng ông
tin rằng Nortel đã gặp phải một cơn bão hoàn hảo: quản lý kém trong những năm
cuối đời, Hoa Vi giảm giá thành của sản phẩm và một vụ hack đã lấy đi “những
viên ngọc quý” của họ. Ông nói,
“Thật là sốc, khi mà cuối cùng chúng tôi cũng bắt đầu
mở bức màn che phủ.”
Lawrence Bill
© 2020 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ
DCVOnline.net”
Nguồn:
Did
Huawei bring down Nortel? Corporate espionage, theft, and the parallel rise and
fall of two telecom giants | Tom Blackwell | National
Post | 20 Feb, 2020. DCVOnline minh họa bổ túc.
No comments:
Post a Comment