Phụ Nữ
Online
06:30 25/04/2019
Thị trường sách Việt đang là cuộc chiến hỗn
mang giữa nhiều dòng sách đáng mừng nhưng cũng đáng lo về chất lượng. Không lo
ngại sao được khi chính trong top sách bán chạy, nhiều nội dung còn 'làng
nhàng'.
Người Việt đọc sách: E rằng lại nói chuyện... trăm năm
Trong nhiều năm
qua, không thiếu những tọa đàm, hội thảo, chương trình bàn về thói quen đọc
sách của người Việt. Ở đó, các cơ quan chức năng, các đơn vị liên quan chỉ ra
nguyên nhân vì đâu người Việt lười đọc sách và đưa ra định hướng cải thiện.
Nhưng cho đến nay, người Việt cũng chỉ đọc khoảng 1 bản sách/người/năm.
Bài 1: Phía
sau việc dành hơn 2 tiếng để dùng MXH nhưng chỉ dành khoảng 1 phút đọc sách của
người Việt
Thay đổi gu đọc sách
Một ý kiến chung
khi hỏi các đơn vị làm sách hiện tại về gu đọc của người trẻ, tất cả đều khẳng
định đã có sự khởi sắc, thay đổi trong việc chọn sách đọc. Nếu trước đó, khoảng
10 năm trở lại, sách ngôn tình, diễm lệ xuất hiện và dần thống lĩnh thị trường,
đẩy mối lo người trẻ Việt chỉ quay cuồng trong chia ly, từ biệt lên cao trong một
thời gian dài thì gần đây, xu hướng đọc ngôn tình đã hạ nhiệt hẳn.
Bằng chứng gần nhất,
trong giải Sách bán chạy nhất của NXB Trẻ vừa tổ chức cuối
tháng 3/2019, Cà phê cùng Tony(190.000 bản) của tác giả Tony Buổi
sáng nằm trong top 3 bán chạy nhất cùng với Nguyễn Nhật Ánh (nhóm tác phẩm với
400.000 bản) và nhà văn Dương Thuỵ (với Oxford thương yêu, phát
hành 115.000 bản).
Trước đó, khi nhìn
vào danh sách đoạt giải Sách do bạn đọc yêu thích bình chọn lần
4 - năm 2018 của Fahasa, những tựa sách về nhiều chủ đề cùng xuất hiện: Khéo
ăn nói sẽ có được thiên hạ - tác giả Trác Nhã giữ vị trí đầu tiên
trong top 10. Các sách bán chạy tiếp theo bao gồm: Tuổi trẻ đáng
giá bao nhiêu, Nhà giả kim, Nguồn cội (Origin), Có một ai
đó đã đổi thay, Đắc nhân tâm, Lớp học mật ngữ T7, Thám tử Conan
T93, Hôm nay người ta nói chia tay, Trên đường băng.
Một điều đáng mừng
khi nhìn vào danh sách này, số lượng sách có nội dung khai sáng, truyền cảm hứng
chiếm đa số. Số lượng tản văn và truyện tranh đều chiếm 2 tác phẩm.
"Nếu trước
đây, sách ngôn tình của Trung Quốc bị phê phán, chê bai thì dạng sách đó bây giờ
không còn "làm mưa, làm gió". Những trào lưu trong ngoặc kép chỉ như
một cuộc chạy theo cho vui. Thấy người ta đọc ngôn tình, mình cũng đọc; thấy
người ta đọc kiếm hiệp mình cũng đọc. Rồi những sở thích, “trào lưu” đó cũng
qua đi, không thể tồn tại lâu. Bây giờ, xu hướng của người đọc trẻ đang có những
chuyển biến tích cực", ông Lê Hoàng, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam
cho biết.
Ngoài việc bạn
đọc thay đổi xu hướng đọc, nhiều NXB chủ động đưa ra tủ sách định hướng và bước
đầu đạt được hiệu quả. Sau hơn 60 năm thành lập, năm 2018, NXB Kim Đồng ra mắt
tủ sách Wings Books dành cho nhóm độc giả trên 16 tuổi. Ở nhóm tuổi chưa phải
là người lớn nhưng cũng chẳng còn trẻ con, gu đọc của đối tượng này được NXB
Kim Đồng cân đong đo đếm kỹ lưỡng.
Tủ sách Wing Books
với sách viết về các chủ đề tiệm cận với thanh thiếu niên như tổn thương
tuổi mới lớn, cộng đồng LGBT, vấn nạn lạm dụng, bạo hành đối với lứa tuổi vị
thành niên... Sau một năm thử nghiệm, đại diện NXB cho biết nhiều tín hiệu khả
quan về gu đọc khi độc giả chủ yếu chọn sách viết về đề tài xã hội, tâm lý thậm
chí lịch sử như: Hành vi phi logic, Dưới tán rừng trăm mẫu, Chủ
nghĩa Quốc xã: Max - Bi kịch của "chủng tộc thượng đẳng", Cây vĩ
cầm Ave Maria... Số còn lại của tủ sách là những tản văn về rung động
đầu đời, tình bạn, tình thân... cũng nhận được sự quan tâm lớn.
Bên cạnh Wing
Books, nỗ lực của các NXB trong việc định hướng nội dung đọc cũng được thể hiện
qua các tủ sách Tuổi hoa, tủ sách Khoa học - Khám phá, tủ sách Thiên đường
không tuổi...
Khó quản sách "dỏm" trên thị
trường
Mỗi năm, có gần 400
triệu bản sách được in với 300 triệu bản là sách giáo khoa. Trong 100 triệu còn
lại là các sách mới. Thời gian qua, số lượng sách mới có chất lượng tốt chiếm
phần lớn, tạo được những cú hích trên thị trường. Tuy nhiên, ngoài số lượng sách
hay, số sách mang nội dung làng nhàng, vô bổ cũng chiếm số lượng không hề nhỏ.
"Gần 400 triệu
bản in được in ra hằng năm trừ cho số sách giáo khoa, nếu xét các sách có thể đọc
được, không đòi hỏi chất lượng để tạo best-seller thì số lượng sách đó chiếm đa
số. Tuy nhiên, vấn đề cần lưu tâm là bên cạnh những cuốn hay và rất hay, có những
cuốn ở mức độ làng nhàng, nó không quá hay nhưng cũng không quá tệ", ông
Lê Hoàng cho biết.
Ông Lê Hoàng cũng
nhấn mạnh thêm, những cuốn có nội dung làng nhàng hoàn toàn không phải khiêu
dâm, chạy theo bạo lực, sex... mà đề cập vấn đề chưa tới. "Trong những cuốn
được bạn trẻ đón đọc, có số lượng lớn sách tản văn. Tản văn cũng là thế mạnh của
nhiều tác giả trẻ Việt nhưng phải thú thật có những cuốn chưa thật sự hay, ý
nghĩa mà như một nhánh khác của ngôn tình. Hơi đáng tiếc, nhiều cuốn làm người
đọc bi quan hơn nhưng độc giả trẻ lại chuộng", đại diện một đơn vị phát
hành sách tại TP.HCM chia sẻ.
Phải khẳng định, số
lượng sách bị tuýt còi mỗi năm không ít, nhưng theo ông Lê Hoàng, số lượng vài
chục cuốn là bình thường. Ông cho rằng số lượng vài chục so với hàng vạn, hàng
triệu tựa sách là có thể chấp nhận được.
"Nếu tính số
lượng sách có chất lượng dưới mức trung bình thì có chứ không phải không.
Tuy nhiên, số cuốn bị dư luận phê phán, bị các cơ quan chức năng thổi còi cực kỳ
nhỏ. Có làm thì có sai nhưng với tỷ lệ sai như trên thì tôi nghĩ, chúng ta
cũng không nên quá quan tâm", ông Lê Hoàng nói thêm.
Trong một lần gặp gỡ
bạn đọc, Phó Giám đốc Đường Sách TP.HCM, tiến sĩ Quách Thu Nguyệt chia sẻ niềm
vui khi nhiều bạn trẻ đến tham dự các sự kiện "hơi" khô khan, mang
tính khảo cứu, khoa học được tổ chức tại Đường sách Nguyễn Văn Bình. Điều đó chứng
tỏ, bạn đọc đã thật sự quan tâm đến việc mình đọc gì, và chính điều này sẽ
giúp đẩy lùi bớt những đầu sách vô bổ.
Tuy nhiên, để quản
số lượng sách dỏm trên thị trường không thể đặt trách nhiệm vào tay bạn đọc. Từ
khâu kiểm duyệt nội dung, in ấn của đội ngũ NXB phải được thực hiện chỉn chu,
rõ ràng đến khâu tuýt còi của cơ quan chức năng cũng cần được rà soát thường
xuyên.
Minh Tú
No comments:
Post a Comment