Friday, March 22, 2019

NGƯỜI VIỆT ĐI TÌM CHỦ THỂ VIỆT (GS Lê Hữu Khóa)




GS Lê Hữu Khóa
22/03/2019

Cuộc sống đúng, đúng với trọn ý nghĩa làm người, tức là sống trúng theo định nghĩa của chủ thể, biết bổn phận nhưng có sáng kiến để làm cuộc đời hay hơn, biết trách nhiệm nhưng có sáng tạo để làm cuộc sống đẹp hơn.
Như vậy, chủ thể đi xa hơn để nhìn cao hơn ý niệm về công dân, suy tư rộng hơn vì lý luận sâu hơn định nghĩa về công dân, để có cuộc sống đúng, để thực hiện cho bằng được sống trúng, trúng với nhân phẩm, trúng với nhân bản, trúng với nhân vị.
Vì thế sống trúng sẽ cao, sâu, xa, rộng hơn sống thật. Nhưng sống trúng luôn phải dựa lên sống thật, tức là không nhượng bộ bạo quyền độc tài, tà quyền tham quan, ma quyền tham tiền, cụ thể là không nhượng bộ cái thâm, độc, ác, hiểm làm ra cái xấu, tồi, tục, dở đang đầu độc cuộc sống đúng.

Chủ thể sáng tạo

Nếu chủ thể biết lấy bổn phận, trách nhiệm để song hành cùng sáng kiến, sáng tạo, thì công dân Việt sẽ khám phá ra chủ thể Việt như một tác nhân chủ động có tiềm năng thay đổi cuộc sống, có khả năng thăng hoa cuộc đời. Từ đó, chủ thể sẽ khai phá sung lực của tư duy, hùng lực của hành động, tức là tự khai sáng ra là mình có thể làm được những việc, những chuyện mà mình trước đó chính mình không ngờ nổi, để thăng hoa cuộc sống của mình, của đồng loại.
Tại đây, chủ thể dùng tự do của mình để sáng tạo, dùng tự chủ để hành động, dùng tự tin để bảo vệ nhân quyền, dùng tự trọng để bảo trì nhân cách. Chủ thể sống trúng để có cuộc sống đúng, làm công dân có suy nghĩ đúng về đạo lý cao, sâu, xa, rộng, để xóa đi cái ích kỷ trong nhà tù của tư lợi, có hành động đúng hay, đẹp, tốt, lành cho mình và cho tha nhân, cho đồng bào và cho đồng loại.
Chủ thể gạt vị kỷ để đón vị tha, xóa cái tôi ở trên đẩy thiên hạ ở dưới, để được đồng hành cùng đồng loại, khử bất công, chọn công bằng để nâng niu nhân phẩm. Khi chủ thể tự hỏi: Tôi là ai? có thể làm được gì? Mà câu trả lời phải là tôi sống không chỉ vì tôi mà tôi biết sống vì người. Và, câu trả lời đúng nhất vẩn là câu trả lời: có một cuộc sống đúng là cuộc sống có tôi và tha nhân, mà tôi luôn biết song hành cùng những người rất khác tôi, nên chủ thể biết xây dựng không gian sống vững, thời gian sống bền.
Chủ thể xây dựng cuộc sống từ đàng hoàn tới tử tế, hơn thế nữa chủ thể đi từ khả thi của tự do tới xóa đi cái gọi là bất khả thi của tuyên truyền bạo quyền độc tài, mọi giọng điệu bất khả thi đều tới từ độc tài lại bất tài, nó che lấp sự bất tài của nó cùng lúc vô hiệu hóa các sáng tạo của đa tài, đa trí biết phục vụ đồng bào bằng đa lực, biết cống hiến cho đất nước bằng đa năng qua đa nguyên.
Bạo quyền độc tài lại bất tài luôn sử dụng luận điệu “lực bất tòng tâm” trong loại lưỡi gỗ “cái khó bó cái khôn”, nên câu chuyện bất khả thi trong tuyên truyền một chiều của nó không những giới hạn sự sáng tạo tới từ tự do của chủ thể, mà nó chóng chầy sẽ bào chữa cho bất bình đẳng để biện minh cho bất công do chính nó gây ra.
Chưa hết, nó dùng tà quyền của tham quan để hợp thức hóa tham nhũng, nó chính thức hóa tham ô để nuôi nấng ma quyền hối lộ cho nó. Chủ thể Việt sẽ xuất hiện với hai quyết tâm trong tư duy, để quyết đoán trong hành động là dẹp hệ độc (độc đảng, độc tài, độc quyền, độc trị, độc tôn), để xóa luôn hệ tham (tham quan, tham nhũng, tham ô, tham tiền). Độc đảng tạo độc tài nhưng lại bất tài sinh ra ung thư độc trị lại không biết quản trị, vì thế chủ thể Việt phải là chủ thể của hệ thức (kiến thức, tri thức, ý thức, nhận thức) đây chính là cơ sở của hệ sáng (sáng kiến, sáng chế, sáng tạo) làm nên bản chất của chủ thể.

Chủ thể nhân quyền


Chủ thể Việt tìm mọi cách để nới rộng không gian sống đúng, trực tiếp đẩy lùi để loại, gạt, xóa, bỏ các vùng cấm của bạo quyền với giọng điệu của nó là bất khả thi, chủ thể biết chế tác ra một không gian tự do cao, sâu, xa, rộng, từ đó xem, xét, phán, xử các đặc quyền, đặc lợi, tạọ ra đặc khu cho bạo quyền độc tài, mà bản chất là tà quyền lãnh đạo biến dân tộc thành công cụ, biến đất nước thành tài sản riêng để phục vụ tư lợi của nó.
Trở thành chủ thể Việt là thực hiện quyền công dân không những trong cộng hòa (công bằng, tự do, bác ái); không những trong dân chủnhân quyền, mà còn trong sáng tạo không ngừng, để khi có tự do rồi thì phải có tự do hơn, để khi có công bằng rồi thì phải có công bằng hơn, để khi có bác ái rồi thì phải có bác ái hơn.
Chỉ có cách này chủ thể Việt mới bảo vệ được văn hóa của quốc gia, văn hiến của tổ tiên, văn minh trong tiến bộ. Chỉ có cách này chủ thể Việt mới tự giải phóng mình và dân tộc mình từ chính trị tới kinh tế, từ văn hóa tới giáo dục, từ an ninh tới quốc phòng…
Hãy ngừng trông, chờ, mong, cậy vào độc tài lại bất tài, độc trị lại dốt quản trị. Hãy đi tới với hùng lực của chủ thể có nội lực của hệ thức (kiến thức, tri thức, ý thức, nhận thức), có sung lực của hệ sáng (sáng kiến, sáng chế, sáng tạo) để đưa Việt tộc ra khỏi cảnh nheo nhóc trong lạc hậu, để đưa đất nước Việt ra khỏi cảnh nhem nhuốt trong tàn tạ hiện nay.
Chủ thể Việt trưởng thành qua đấu tranh khi song hành cùng xã hội dân sự, trải nghiệm với các kiến thức hàng ngày, hàng giờ được trao truyền qua mạng xã hội, quốc nội và quốc ngoại, trong bối cảnh toàn cầu hóa của tin tức trực quan, dữ kiện trực diện, chứng từ trực tuyến.
Chủ thể này sống để đón nhận các kinh nghiệm hay, đẹp, tốt, lành của nhân loại, dựa trên hệ nhân: nhân tri, nhân trí hướng dẫn nhân sinh, nhân thế; nhân tính, nhân đạo làm nền cho nhân bản, nhân văn, biết dựa trên nhân từ, nhân nghĩa để xây dựng nhân vị vững để bền.
Chủ thể đi tìm và phải tìm cho ra các điều kiện thuận lợi để thực hiện các ước vọng của mình lấy vị tha để đẩy lùi vị kỷ; lấy điều kiện thuận duyên để hành tác với các hy vọng của mình bảo vệ tự do để xây dựng công bằng. Đây là một trong các định nghĩa đúng thế nào để hiểu thế nào là một cuộc sống đúng.
Nếu định nghĩa chính trị là sinh hoạt tranh giành quyền lực, dùng chính quyền để thể hiện quyền lực, thì chủ thể là lực đối trọng với quyền lực để bảo vệ tự do, đối trọng với chính quyền để thực hiện công bằng; đối trọng bằng trực diện qua công luật vì công lý, đối trọng bằng trực lý qua công pháp dựa trên pháp quyền.
Như vậy, chủ thể là công dân trọn vẹn của dân chủ, khi ta định nghĩa dân chủ là quyền lực của dân, dân làm chủ tức là dân chọn chính quyền để thể hiện quyền lực của dân, để thực hiện cộng hòa (công bằng, tự do, bác ái) có dân chủ để bảo vệ nhân quyền. Dân chủ không cần đầu môi chót lưởi: “đảng và chính phủ là đầy tớ của dân”, nhưng thực chất là đánh lận con đen với một tập đoàn lãnh đạo bằng tội phạm, dùng công an trị để trừng trị, bóc lột, tù đày dân chúng, nơi mà dân tộc khám phá ra mình là dân tớ chớ không hề là dân chủ.

Chủ thể quyết đoán

Cụ thể chủ thể Việt không chấp nhận: một bộ trưởng bộ giáo dục không biết gì về giáo dục ngày ngày lũng đoạn để tha hóa hệ thống giáo dục; không chấp nhận một bộ trưởng bộ y tế thông đồng với ma quyền buôn mạng người bằng cách bán thuốc ung thư giả; không chấp nhận một bộ trưởng bộ giao thông vân tải nơi mà các lộ trình đều có thể trở thành tử lộ với con số tử vong của một quốc gia đang có chiến tranh, cùng lúc lập ra các trạm thu phí để biển thủ cùng bọn ma quyền buôn đường qua thu phí trái phép; không chấp nhận một bộ trưởng bộ kế hoạch đầu tư để bọn Tàu tặc xâm lược đất nước ta qua đường đầu độc môi trường, hủy diệt môi sinh….
Tựu trung chủ thể Việt không chấp nhận một chính phủ vỗ ngực là “kiến tạo” mà không có một tư tưởng kiến tạo, một công trình kiến tạo, một tác phẩm kiến tạo nào cả! Với một thủ tướng không có bản lĩnh nhân tri, không có tầm vóc nhân tính, không có nội công nhân bản, song hành cùng một Tổng bí thư kim Chủ tịch nước mê sảng trong mê lộ của chuyên chính bằng bạo quyền, bất chấp nhân tâm của giống nòi trước Tàu họa, bất tuân nhân bản trước tiền đồ của tổ tiên, và hoàn toàn bất ngôn trước nhân nghĩa với đồng bào của mình. Chủ thể Việt quyết đoán để quyết định rồi quyết tâm để hành động năm việc sau:
– Loại hệ độc (độc đảng, độc tài, độc trị, độc quyền, độc tôn), để xóa hệ tham (tham quan, tham nhũng, tham ô, tham tiền) vừa là tiền nạn, vừa là hậu nạn của phản dân hại nước.
Khử bạo quyền độc tài để bứng tà quyền tham quan, phải đi cùng với hành tác trừ ma quyền buôn bằng bán chức, là thượng nguồn của mua chức bán quyền, mà hạ nguồn của chúng là buôn dân bán nước.
Loại, xóa, khử, trừ mọi đặc quyền, đặc lợi (sinh ra đặc khu) là bản chất của chuyên chính, chỉ tồn tại trong độc quyền của độc đảng, vào đảng để thăng quan tiến chức, để nhận bổng lộc cùng lúc vơ vét tiền của đồng bào, tài nguyên đất nước, và khi có biến loạn thì cao bay xa chạy với tiền tài của nhân dân.
– Chấm dứt tuyên truyền mà thâm ý là duy trì ngu dân, chấm dứt xảo ngôn để nâng nịnh đảng, chấm dứt loạn ngôn để mỵ dân trong hoang tưởng về một chủ nghĩa hư ảo; lấy cuộc sống thật của dân tộc làm nền để xây dựng cuộc sống đúng cho mọi công dân Việt.
– Không tập trung quyền lực của chính quyền bằng chính phủ, mà tìm mọi cách để quyền lực được thực sự lan tỏa tới xã hội dân sự, tới tập thể, tới cộng đồng, để chuyện công thực sự là chuyện công, chớ không để số phận Việt tộc bị giam trong lao tù tư hữu đảng theo kiểu mật nghị Thành Đô mà ĐCSVN đã ký với ĐCSTQ.
Chủ thể Việt phải dứt khoát từ tư duy tới hành động để loại năm hiểm họa này ra khỏi số kiếp của Việt tộc, chỉ vì năm tai biến này, năm hoạn nạn này, năm bi kịch này không thể chấp nhận được nữa!

Chủ thể bản thiện

Rousseau cả quyết con người tự nhiên với bản thiện, mầm tốt là lỏi của con người; có tư lợi nhưng cũng có bản lĩnh lấy tự lợi để phục vụ tha nhân. Jung đề nghị xem con người như sinh thể phiến diện (nhìn gần, quên xa) nhưng sống động từ tư duy tới hành động vì biết dùng tư lợi để phục vụ cho thân thuộc, biết sống vì cộng đồng. Từ đây chúng ta có thể tìm ra một luận điểm là con người có thể rời cái ích kỷ của tự lợi để khởi xướng, để thăng hoa trong quá trình sống cùngsống chung với nhân sinh. Nên khi định nghĩa thế nào là chủ thể, chúng ta không quên hai chỉ bảo: khởi xướng trong tự do, thăng hoa vì tha nhân. Tại đây không những không có kỳ thị giai cấp, không có phân biệt đối xử, mà hơn thế nửa chủ thể luôn đứng về phía nạn nhân để chống bất công, trực diện để đối kháng với bạo quyền để chống áp bức. Chủ thể đứng về phía nước mắt!
Khi dân oan khóc chủ thể thấm thấu được nước mắt của họ; khi dân đen lầm than trong đói khổ chủ thể thấy chính nhân phẩm mình bị xúc phạm; khi dân chúng nheo nhóc trong cùng cực, chủ thể thấy nhân vị của chính mình đang bị sói mòn. Chủ thể thấy, hiểu, nhận, thấu nổi khổ niềm đau của đồng bào, vì chủ thể thấm đậm vận nước, kiếp dân, như ca từ của Phạm Duy: ”khóc cười theo vận nước nổi trôi”.
Vì chủ thể biết rõ thế nào là công bằng để xây dựng hạnh phúc trong cuộc sống đúng, mà ca từ của Trịnh Công Sơn đã nói được thật sâu trước các biến loạn của đất nước mà Việt tộc phải cam nhận với bao điêu linh: “Xin cho tôi quên phận tù đày… Xin cho tôi xin lại cuộc đời… Xin cho tôi đến tận nụ cười…”. Từ đây chủ thể sẽ không đơn độc, mà luôn hành động với ba nhân tố vĩ mô trong thực trạng của dân tộc, trong thực tế của quốc gia:
– Chủ thể hành tác cùng phong trào quần chúng có mục tiêu của cộng hòa (công bằng, tự do, bác ái), có mục đích của dân chủ vì nhân quyền.
– Chủ thể tác động qua cơ chế pháp quyền để kiểm tra ngay trong quyền lực của chính quyền, vì chủ thể luôn biết rõ là kẻ có quyền luôn có khuynh hướng lạm quyền.
– Chủ thể hành động cùng xã hội dân sự, đấu tranh chống áp bức tới từ bạo quyền lãnh đạo, từ tà quyền tham quan, từ ma quyền buôn đất bán người, nguyên nhân của mọi bất công.
Như vậy, chủ thể không chờ đợi có một thể chế dân chủ mới có chủ thể, mà chính chủ thể tạo ra dân chủ, chính chủ thể chế tác ra cộng hòa, chính chủ thể hành động bằng lương tâm của mình trước họa xâm lược như Quốc Công Trần Hưng Đạo, đau đáu ngày không ăn, đêm không ngủ; bằng lương tri của mình như Ức Trai Nguyễn Trãi: ”Lấy nhân nghĩa thắng hung tàn, lấy trí nhân thay cường bạo”. Chính nghĩa làm nên chủ thể, chủ thể làm nên chính thể cộng hòa trong dân chủ, nơi mà chủ thể vận động phong trào quần chúng, cơ chế pháp quyền, xã hội dân sự, để cấm đoán:
Mọi bạo quyền gây ra nội chiến huynh đệ tương tàn, mà ngược lại phải có chính trị với chính quyền tập hợp được toàn dân trong hòa hợp và hòa giãi để xóa đi mọi tị hiềm, mọi mê chấp.
Mọi tà quyền tạo ra đặc quyền, đặc lợi cùng lúc vơ vét tài nguyên của đất nước, tiền tài của dân tộc, mượn vô sản để trục lợi, mượn cộng sản để tư lợi.
Mọi ma quyền với loài tư bản đỏ chung chia cùng bạo quyền và tà quyền để bòn rút sinh lực của đồng bào, sinh khí của quốc gia.

Chủ thể nhân bản

Ba cấm đoán trên là kim chỉ nam của chủ thể Việt, tạo ra từ tổng thể của nhân trínhân tri dựa trên nhân tínhnhân bản; đến từ nhân quyềnnhân vị có đường đi nẻo về của nhân đạonhân nghĩa, của “sống lâu mới biết lòng người có nhân”, biết sống đúngsống trúng vì hiểu chữ nhân! Chính chủ thể sẽ cụ thể yêu cầu, đấu tranh qua công pháp bằng phương pháp dân chủ hóa hiến pháp:
– ĐCSVN – Đảng cộng sản việt nam, không thể nào vĩnh viển là lượng lực độc nhất lãnh đạo dân tộc Việt.
– Tất cả công dân hiện nay không đồng đồng ý với ĐCSVN đều được sống yên, sống đúng trên lãnh thổ Việt.
– Tất cả dân tộc Việt được quyền yêu cầu đa nguyên để phát huy đa tài, đa trí, đa năng, đa hiệu để đưa xã hội vào tiến bộ, đưa dân tộc vào văn minh.
Chủ thể Việt đã có mặt và đã hành động ngay trong xã hội Việt vì tiền đồ dân tộc:
– Có đồng bào miền bắc đã tưởng niệm các chiến sĩ miền nam của Việt Nam Cộng hòa đã tử thủ vì Hoàng Sa năm 1974.
– Có đồng bào miền nam đã tưởng niệm các chiến sĩ đã tử thủ vì Mạc Ga năm 1988.
– Có các chiến sĩ của hai miền, có đồng bào trong nước và ngoài nước đang viết-rõ-để-viết-sử là chính quyền đảng trị khi đàn áp các cuộc tưởng niệm nầy chỉ là một chính quyền gián tiếp hay trực tiếp đóng vai trò Hán nô.
Chủ thể thương đồng bào, quý đồng loại, trọng tha nhân, vì chủ thể biết chấp nhận kẻ khác có mặt trong cuộc đời chung với mình, để cùng nhau xây dựng cuộc sống đúng. Chủ thể chấp nhận thử thách tự có trong sự khác biệt giữ cái tôi và tha nhân, chủ thể chấp nhận luôn sự thăng trầm trong kiếp người để chuyển hóa kiếp người, để tìm ra một định nghĩa thông minh về số kiếp của một người chính là tự do của người đó: tự do trong nhân quyền có nền là nhân phẩm.
Chủ thể xây dựng cuộc sống đúng trong sự thăng hoa nhân tính, dựa vào nhân lýnhân tri để bảo vệ nhân vị, để tạo dựng một nhân loại biết sống trúng cuộc sống đúng. Từ đó, chủ thể trực diện để đối kháng chống bất bình đẳng, để trực luận chống bất công.
Chủ thể đối kháng trong không gian bạo quyền để đối diện với tà quyền theo chiều dài của thời gian, bất luận thời hạn.
Chủ thể đứng về phía ánh sáng để soi rọi bóng đêm của tà quyền, nơi chui rút những âm binh phản dân, hại nước, đứng về phía ánh sáng để vừa bảo vệ sự thật, vừa bảo vệ chân lý, vừa bảo vệ lẽ phải.
Chính phương trình sự thật-chân lý-lẽ phải là phương châm của bốn công đoạn để hình thành chủ thể: đề nghị-đối thoại-quyết định-hành động, đây chính là quá trình của dân chủ; ngược hẳn với độc tài của độc đảng là: chuyên chính-áp đặt-khống chế-bạo quyết.

___

GS Lê Hữu Khóa
23/03/2019

Chủ thể lương tri

Chủ thể luôn là nỗi lo của bạo quyền độc tài, nỗi sợ của tà quyền tham quan, nỗi “mất ăn, mất ngũ” của ma quyền buôn dân bán nước. Chính vì vậy chúng ta rất dễ nhận ra các chủ thể, từng cá nhân một với lý lịch, diện mạo, danh tánh, đó chính là: các tù nhân lương tâm, đang vướng vòng lao lý của một cơ chế âm binh. Khi chúng ta nhận ra các tù nhân lương tâm là hiện hữu của chủ thể thì chúng ta đã thấy được lương tâm chúng ta, đã có lương tri ngay trong chủ thể Việt.
Năm 1848, Toqueville nhắn nhủ giới lãnh đạo đang say ngủ trước tình hình của chính đất nước họ, rằng: “Các người không thấy nguy cơ đến với các người, vì ngoài xã hội không có biến loạn, tôi báo cho các người biết là: các người lầm to!”. Và chỉ vài ngày sau, là cuộc biến loạn đã tới, với mức độ và cường độ mà kẻ nắm chính quyền thấy như đang trực diện trước ác mộng.
Bài học này dạy rằng, kẻ nắm chính quyền ngủ mê ngay trong chính cơ chế của quyền lực mà họ đang nắm, để dần dà quên đi xã hội bên ngoài đã chọn lối đi riêng, để có tổ chức riêng, rồi đứng lên để lật đổ chính cơ chế mà kẻ nắm quyền lực sẽ tự thấy mình bất-lực-vì-đã-bất-tài, khi lìa xa và bỏ rơi xã hội dân sự.
Toqueville phân tích rõ hiện tượng có chính quyền để nắm quyền lực, nhưng khi có quyền lực thì quên dân tộc, thì kẻ cầm quyền như đang bị bịnh chậm não: thấy chậm, nghe lãng, nói bừa, hiểu sai… để chính thực tế xã hội vật ngã bạo quyền bằng các hùng lực của các phong trào xã hội, như những đợt sóng ngầm giờ đây đã thành bão táp.
Tình hình hiện nay của Việt Nam, năm 2019, thì bão táp đã đầy sung lực, lại có có thêm động đất ngay dưới chân của chính quyền độc đảng trong độc tài tuyệt đối, nhưng bất tài trong toàn diện, từ kinh tế tới thương mại, từ sản xuất tới tiêu thụ, từ văn hóa tới giáo dục, từ an ninh tới quốc phòng …
Tất cả các điều kiện để tạo nên sóng thần và địa chấn đã có mặt đầy đủ với một thể chế độc trị nhưng không biết quản trị, bi kịch của một độc đảng đang kiềm kẹp một dân tộc mà không đề nghị được một đạo lý hay, đẹp, tốt, lành nào cho dân tôc, cho xã hội. Mà còn làm ngược lại để các tệ nạn của tham quan, tham nhũng, tham ô lan tràn như ung thư hằng ngày biến tính, đe dọa nhân tính Việt, xói mòn nhân phẩm Việt với lối sống của bản năng tranh, đoạt, giành, giật, với vị kỷ song hành cùng vô cảm. Biến quan hệ đồng bào, cùng cha cùng mẹ trong cùng một bào thai từ thuở lập quốc thành người dưng nước lã, trong quy luật vô nhân ai chết mặc ai!
Toàn cảnh quốc nội được dự báo sẽ có sóng thần cùng địa chấn đột biến, lồng vào bối cảnh quốc ngoại với vận nước ở thế chỉ mành treo chuông với Tàu tặc đã chiếm đất, đảo, biển ngay trên lãnh thổ Việt; với Tàu họa thao túng hằng ngày về kinh tế, thương mại, công nghiệp, lao động; với Tàu hoạn bức tử môi trường Việt bằng ô nhiễm, tạo tử dân Việt với thực phẩm độc; với Tàu nạn thao túng, giật dây, giới lãnh đạo ĐCSVN đã chịu khuất phục với thái độ cúi đầu-khoanh tay-quỳ gối trước bọn lãnh đạo Tàu tà của ĐCSTQ.
Bi nạn của ĐCSVN là không muốn nhận ra thế giới đã tiến quá xa trong thực tiễn toàn cầu hóa, nơi mà dân chủ là trụ cột của lương tri để bảo vệ nhân quyền, là chỗ dựa của nhân vị, bảo đảm nhân vănnhân bản trên cơ sở của nhân đạo, bảo trì nhân tính bằng nhân trinhân trí, nơi mà nhân phẩm là cốt lõi của mọi cuộc đấu tranh đòi tự đo, đòi công bằng.
Tất cả hệ nhân này hiện đang nằm trong quỹ đạo của toàn cầu hóa, nơi mà mạng xã hội là mạng truyền thông toàn diện với tin tức trực tiếp, với dữ kiện khách quan trực tuyến, với chứng từ có nội dung công pháp quốc tế ở dạng trực luận. Chính tại đây, chủ thể có chức năng, có vài trò, có thế xã hội quốc nội, có tính quốc tế của truyền thông, sẽ có tiếng nói để đấu tranh cho quyền lợi của mình và của đồng loại.
Và tại đây lương tâm dân tộc Việt muốn được sống trong công bằng-tự do-bác ái, được bảo vệ bởi lương tri của nhân loại qua vô vàn mạng truyền thông. Như vậy, định nghĩa chủ thể Việt là ai? Chính là các công dân được trao truyền thực tế của đất nước, tới tri thức của thế giới, để lương tâm không còn là chuyện cục bộ của một dân tộc, của một quốc gia mà là chuyện tri thức chung trong lương tâm của nhân loại. Đây chính là định nghĩa xác thực, thế nào là: lương tri!

Chủ thể dân chủ

Chủ thể dân chủ có gốc, rễ, cội, nguồn trong chủ thể công dân. Đây là thử thách tức khắc và lâu dài cho Việt tộc, vì người ta không sinh ra là đã thành công dân, mà muốn thành công dân phải qua giáo dục, trong đó giáo lý công dân chính là các điều hay, lẽ phải của công bằng-tự do-bác ái.
Và, Việt tộc đừng trông chờ gì ở ĐCSVN để có chủ thể công dân, vì nó đã và đang áp đặt một cách toàn diện và tuyệt đối một quy trình phản dân chủ, để diệt chủ thể công dân bằng hệ độc (độc đảng, độc tài, độc trị, độc quyền, độc tôn) bằng cái độc hại của hệ quyền do nó chế tác ra: bạo quyền lãnh đạo, tà quyền tham quan, ma quyền tham tiền.
Trong giáo dục công dân, tư lợi của công dân song hành cùng công lợi của xã hội, trong đó quyền lợi của dân tộc và vận mệnh của quốc gia là ưu tiên hàng đầu của một chính quyền có quyền lực để bảo đảm và bảo trì tự lợi lẫn công lợi. Ngay khi trao quyền lực cho chính quyền, chủ thể dân chủ không nhắm mắt buông xuôi để chính quyền đó muốn làm gì thì làm, mà vừa kiểm tra, vừa tham gia qua ba sinh hoạt dân chủ:
Dân chủ đầu phiếu, qua bầu cử có định kỳ, trực tiếp thay thế chính quyền bất tài bằng chính quyền hữu dụng.
Dân chủ trực tiếp, bằng đề nghị tự tuyên bố trực tiếp tới đấu tranh trực diện tới từ các phong trào xã hội.
Dân chủ tham chính, tham gia vào các quá trình xây dựng công luật cho xã hội, tham dự vào các công trình từ vi mô tới vĩ mô để bảo vệ an sinh xã hội, bảo đảm một nhà nước pháp quyền, có một xã hội dân sự thật sự tham chính qua sinh hoạt xã hội, đời sống xã hội, quan hệ xã hội.
Dân chủ đầu phiếu sẽ là cuộc đấu tranh thường xuyên, hằng ngày để bảo vệ nhân vị công dân trong một cơ chế độc đảng chỉ muốn độc trị với tất cả các hậu quả độc hại của nó, mà hiện nay nó đang đang đi vào con đường độc hiểm trong mê lộ phản dân hại nước, chỉ để giữ độc quyền cho nó, ngày ngày tiến dần tới ma lộ buôn dân bán nước trước bi kịch Tàu tặc-Tàu họa-Tàu hoạn-Tàu nạn. Nhưng, dân chủ trực tiếp đã xuất hiện với các phong trào chống các BOT, các trạm thu phí trái phép, tự cho phép ma quyền từ gian lận tới biển lận tiền của dân chúng.
Và, dân chủ tham chính đã có mặt dù còn ít ỏi qua sự hình thành xã hội dân sự, với các đóng góp lớn của các nhà đấu tranh vì dân chủ, luôn thường xuyên bị đe dọa, khủng bố, vu cáo, bắt bớ, tù đày…
Sinh hoạt dân chủ luôn là chuyện lạ và rất hay là: bạo quyền không hề dập tắt được các cuộc đấu tranh dân chủ, vì lẽ phải dân chủ luôn là ánh sáng làm nên lửa để đốt rụi mọi hành động của tà quyền độc đoán. Đây là quy luật của cuộc sống luôn đi về hướng công bằng trong văn minh để tồn tại. Chính tại đây, ba chủ thể mới đã ra đời và sẽ song hành cùng nhau trong những ngày tháng tới để có một chân trời chung vì một cuộc sống đúng:
– Các nhà đấu tranh vì dân chủ để bảo vệ nhân quyền, đã chấp nhận vòng lao lý khi họ trở thành các tù nhân lương tâm của bạo quyền độc đảng. Chính họ đã chứng minh Việt tộc là một minh tộc, đủ thông minh để thoát kiếp làm nạn nhân cho tà quyền.
– Hàng triệu dân oan là nạn nhận trực tiếp của chuyện một cổ ba tròng: bạo quyền độc tài, tà quyền tham quan, ma quyền tham đất, giờ đã chịu cảnh màn trời chiếu đất rồi đầu đường xó chợ, với mong cầu trở thành chủ thể dân chủ. Đây là độc đạo để tự cứu mình.
– Hàng triệu triệu dân đen ngày ngày lao động trong túng quẩn, ăn ở trong thiếu thốn, gia đình nheo nhóc, với hoàn cảnh xã hội là thực phẩm độc hại, với ô nhiễm môi sinh thường trực đe dọa trực tiếp mạng sống của họ và tương lai con cái của họ, chỉ còn độc lộ làm chủ thể dân chủ, và đấu tranh vì dân chủ sẽ là lối thoát cho nhân kiếp của họ.
Ba lực lượng này sẽ gặp gỡ để cùng hội tụ với nhau trong một chân trời mới, nơi đó dân chủ của đa nguyên đa trí, đa tài, đa năng, đa hiệu, đủ hùng lực để xóa bỏ mà vất đi chính quyền độc-tài-lại-bất-tài như hiện nay.
Nơi chân trời đó, nhân quyền với trọn vẹn nhân lý trong nhân đạo, sẽ dọn dẹp sạch sẻ bạo quyền độc đảng, tà quyền tham quan, ma quyền tham tiền. Cũng ngay chân trời đó, ba lực lượng này sẽ làm được chuyện góp gió thành bão, để thực hiện cho bằng được chuyện thay đời đổi kiếp, theo hướng thăng hoa dân tộc, vinh danh đất nước, để minh chứng rằng Việt tộc tự bao đời nay là một dũng tộc!

Chủ thể lập hiến

Habermas khi nghiên cứu về chủ thể dân chủ còn đi xa hơn nữa, tư tưởng gia này đề nghị đặt tên chủ thể dân chủ là chủ thể lập hiến, nơi mà hiến pháp phải tuyệt đối bảo vệ chủ thể, bằng luật pháp bảo vệ cá nhân, bằng công pháp bảo vệ công dân, nơi mà hiến pháp bảo vệ chủ thể bằng quyền tra xét, phê bình và kiện cáo của chủ thể trước bất cứ một chính quyền nào, khi chính quyền đó trộm, cắp, cướp, giật tư lợi của mình (hãy nhớ kỹ những bất công mà dân oan đang gánh chịu hiện nay tại Việt nam!).
Từ chủ thể lập hiến nơi mà mỗi công dân mang một giá trị lập hiến có đầy đủ quyền hạn để cử ra lập pháp, để có hành pháptư pháp, thì chủ thể lập hiến này luôn có mặt trong không gian và thời gian trong cả cuộc sống dài của một công dân; trong khi đó thì các chính phủ chỉ sống theo định kỳ, chính quyền có “tuổi thọ” rất định hạn, và quyền lực thì hạn hẹp qua định kỳ và định hạn này. Hằng ngày trông mong cầu cuộc sống đúng để được sống trúng với ý nguyện của mình, thì hiến pháp phải bảo vệ nhiều quyền lực của chủ thể:
·         Tự do ngôn luận trong mọi sinh hoạt, từ tin tức tới truyền thông.
·         Tự do lập hội, từ sinh hoạt chính trị tới bảo tồn văn hóa.
·         Tự do kiến nghị, tham chính, để trực tiếp tác động lên chính quyền.
·         Tự do quyết định tương lai, từ giáo dục, y tế, tới nghề nghiệp, xã hội.
·         Tự do chọn lựa chính quyền trên các tiêu chuẩn của khả năng và đạo lý…
Chủ thể dân chủ khi được xác chứng như chủ thể lập hiến với trọn vẹn giá trị lập hiến, thì lập hiến đã nhập nội vào khu vực của công pháp, nơi mà pháp quyền phải bảo vệ cho bằng được nhân quyền. Từ đây, chủ thể dân chủ không còn là một cá nhân riêng rẻ, mà đã trở thành một công dân phổ quát với tất cả các giá trị lập hiến phổ biến. Khi chủ thể dân chủ được bảo chứng như chủ thể lập hiến, thì đây là một quá trình tiến hóa của nhân loại đã đi qua bốn đoạn đường của nhân quyền trong quỹ đạo của văn minh:
Đoạn đường chính trị, của chính khách liêm chính, trong chính giới liêm sỉ, biết đặt công bằng làm trung tâm cho tự do, nơi vừa có tư lợi vừa có công ích.
Đoạn đường lịch sử, nơi mà các tiến bộ chính trị luôn song hành cùng các tiến bộ xã hội, có cá nhân không quên tập thể, có cộng đồng không bỏ dân tộc, có nhân phẩm riêng từng người làm rõ, làm giàu cho nhân vị của nhân loại.
Đoạn đường công pháp, pháp luật bảo vệ cá nhân, sánh đôi cùng công luật bảo vệ dân tộc và quốc gia. Cả hai cùng tuân thủ công pháp quốc tế về nhân quyền như một giá trị vĩnh hằng và phổ quát cho nhân loại.
Đoạn đường xã hội, tại đây nhân quyền vừa là gốc, rễ, cội, nguồn của đời sống xã hội, sinh hoạt xã hội, nhất là quan hệ xã hội trong đó không ai là nạn nhân của ai; và tất cả từ cá nhân tới tập thể, từ cộng đồng địa phương tới toàn dân của một quốc gia, cùng có chung một thỏa thuận: một cuộc sống đúng (đúng nghĩa vì có ý nghĩa).
Khi đi trọn được bốn đoạn đường này, thì tư tưởng gia Gauchet xem như là dân chủ đã “trọn duyên” với nhân quyền, và thành công về nhân quyền là cuộc cách mạng cao, sâu, xa, rộng vào loại hàng đầu của nhân loại.
Riêng triết gia Ricoeur thì phân tích rõ là dân chủ vẫn chưa “dứt duyên” với nhân quyền, chỉ vì lý tưởng nhân quyền không ở sau lưng chúng ta, mà luôn ở trước mắt chúng ta, vì bạo quyền vẫn hằng ngày đe dọa, khủng bố, truy hiếp nhân quyền, trên các quốc gia chưa có dân chủ, như Việt Nam hiện nay.

Chủ thể nhận thức

Chủ thể nhận thức là chủ thể nắm vững hệ thức: biết lấy kiến thức để xây dựng tri thức, biết nhận ý thức để định vị nhận thức, không ngây thơ trong xã hội để không ngây ngô trong chính trị, vì chủ thể nhận thức biết phân biệt xảo ngôn tuyên truyền, để phân loại xảo thuật chính trị.
Chủ thể nhận thức cẩn trọng trước mọi cấu trúc trộn lẫn để hòa đồng, thí dụ như xảo ngữ “ý đảng, lòng dân”, mọi ý đồ trộn lẫn đều mang thâm ý khống chế, nơi đó có kẻ đóng vai chính “làm cha” người vai phụ là dân, trong đó có kẻ đi trên lưng, trên vai, trên đầu người dân ở dưới. Tại đây không hề có công bằng, mà chỉ có lợi dụng để lạm dụng; loại xảo ngôn này thì “ý đảng” lãnh đạo nên làm chủ, còn “lòng dân” đóng vai tớ chịu sự lãnh đạo.
Ngược lai, khi chủ thể (thực sự) dân chủ, vì không muốn làm nạn nhân tôi tớ cho độc tài thì cứ đổi lại “ý dân” làm chủ, để được dân chủ, từ đó dẫn dắt “lòng đảng” là phải tận tâm, tận lòng phục dịch cho “ý dân”. Chính đây, là khai lộ để có chủ thể Việt làm nên dân chủ Việt, nơi mà “ý dân” được thực hiện qua bốn giai đoạn dân chủ:
·         Ý muốn của dân có công bằng xã hội song hành cùng tự do cá nhân.
·         Ý định của dân là khử độc tài để xây dựng có dân chủ trong nhân quyền.
·         Ý nguyện của dân có tiến bộ xã hội trong văn minh của tiến hóa.
·         Ý chí của dân trong độc lập dân tộc với toàn vẹn lãnh thổ.

Khi phương trình Việt đã có đáp số này rồi:
Chủ thể Việt + dân chủ Việt = ý dân (ý muốn+ ý định+ ý nguyện+ ý chí)
Thì không một bạo quyền độc tài nào có thể làm mất nhân phẩm việt, thì không một tà quyền tham quan nào có thể đánh tráo nhân vị việt, thì không một ma quyền tham tiền nào có thể tù hãm nhân cách việt được cả!

___

Lê Hữu Khóa: Giáo sư Đại học Lille* Giám đốc Anthropol-Asie*Chủ tịch nhóm Nghiên cứu Nhập cư Đông Nam Á* Cố vấn Chương trình chống Kỳ thị của UNESCO – Liên Hiệp Quốc * Cố vấn Trung tâm quốc tế giáo khoa Paris.*Thành viên hội đồng khoa học Viện nghiên cứu Đông Nam Á* Hội viên danh dự nhóm Thuyết khác biệt, Học viện nghiên cứu thế giới.
Các bài của giáo sư LÊ HỮU KHOÁ trên Tiếng Dân đã được ANTHRPOL-ASIE xuất bản và các bạn đọc có thể chuyển tải trực tiếp hai tác phẩm Trực Luận (l’argumentation directe), Xã Luận (l’argumentation sociétale), qua Facebook Vùng Khả Luận (trang thầy Khóa).
Mời đọc lại các bài cùng tác giả tại đây.








No comments:

Post a Comment