Timothy Trần
Gửi
tới BBC từ Virgina, USA
1 tháng 2 2019
Một
đợt không khí lạnh nhất trong một thế hệ, được gọi là cơn lốc cực (Polar Vortex), vừa
tràn xuống Canada và Hoa Kỳ cướp đi mạng sống của ít nhất 10 người. Vậy hiện
tượng trái đất nóng lên đâu?
Ngày 31/1/2019 sẽ đi vào lịch sử của thành phố
Chicago của nước Mỹ như là ngày lạnh nhất của thành phố này, từ khi người ta bắt
đầu thu thập những số liệu thời tiết, với nhiệt độ thấp nhất xuống đến âm 30 độ
C.
Có đến 250 triệu người Mỹ rơi vào vùng thời tiết khắc
nghiệt như ở Chicago, bao gồm các tiểu bang Bắc Dakota, Wisconsin, Michigan,
Illinois, Minnesota.
90 triệu người Mỹ may mắn hơn, "được" rơi
vào một khu vực "dễ chịu" hơn với nhiệt độ trung bình trong ngày là 0
độ C, bao gồm vùng Đông Bắc, với thành phố New York, và khu vực lệch xuống phía
Nam một chút là vùng thủ đô Washington.
Một người Mỹ gốc Việt sống tại trung tâm thành phố
Chicago, anh Tran H. cho biết rằng đã ba ngày nay tất cả mọi hoạt động như công
xưởng, trường học, đều đóng cửa, và theo lời anh, nhiệt độ lạnh nhất là âm 30 độ
C, nhưng khi có gió thì có khi sẽ là âm 50 độ C, lạnh hơn cả Bắc cực và đỉnh
núi Hy Mã Lạp Sơn.
Cái lạnh cùng cực đặc biệt khó cho người Mỹ gốc
Việt thích ứng, kể cả những người Việt đã qua Mỹ định cư trên vài chục năm.
Bà Thanh Mỹ, dân cư Michigan, ở vùng này đã hơn 20
năm tả: "Lần đầu tôi nghĩ mình mường
tượng được cái cảm giác 'chết cóng' nó ra sao. Lạnh đến nỗi khi thay áo, dù
phòng đóng kín cửa, tim vẫn đập loạn xạ làm tôi có cảm tưởng nó sắp vỡ tung
ra. Nhưng đầu thì nóng như lúc lên cơn cao máu, rồi chóng mặt. Dễ sợ
thật."
Người duy nhất bước ra đường ở thành phố Madison, Wisconsin. THE
WASHINGTON POST VIA GETTY IMAGES
Đến sáng ngày 31/1 đã có ít nhất 10 người thiệt mạng
trong vùng thời tiết "Bắc cực và Hy Mã Lạp Sơn" đó. Một người đàn ông
bị chết trong garage với thân thể đông cứng tại tiểu bang Wisconsin... Và con số
tử vong có lẽ tiếp tục tăng.
Anh Trần H. cho biết các trung tâm ấm áp (warm
centers) được thành lập khắp nơi trong thành phố Chicago để người vô gia cư đến
tránh rét. Tin cho biết trong đêm 30/1 một nhà hảo tâm bỏ tiền ra thuê 70 phòng
khách sạn để cho người vô gia cư có thể đến tá túc.
Các kênh truyền hình liên tục đưa hình ảnh thành phố
Chicago chìm trong lớp bụi tuyết, vừa đẹp vừa đáng sợ.
Người ta đã phải đốt lửa trên các đường rầy xe lửa để
tàu hỏa có thể chạy được. Dưới con sông ngang thành phố Chicago, người ta thấy
một chiếc tàu phá băng y như cảnh vùng Bắc cực.
Tại tiểu bang Indiana xa hơn về phía Nam, lính chữa
lửa đã hết hồn khi những vòi nước họ dùng để dập tắt một đám cháy ngay lập tức
phun ra những đám bụi tuyết mù mịt.
Tại Chicago đã xảy ra những vụ cướp…áo ấm, mà chiếc
mắc nhất là cả ngàn đô la.
Các bản tin khí tượng dự báo rằng vùng Trung Tây của
nước Mỹ, tức là các tiểu bang hiện đang hứng chịu không khí "Bắc cực và Hy
Mã Lạp Sơn", sẽ còn chịu đựng nhiệt độ lạnh dưới 0 độ C cho đến cuối tuần
này.
Sao bảo
trái đất đang nóng lên?
Trong một đợt lạnh giá kinh hoàng như vậy, không khỏi
có nhiều người tự hỏi: Ủa sao lại nói là trái đất nóng dần lên?
Một trong những người đó là Tổng thống Donald Trump.
Ông chụp lấy cơ hội này tweet ngay khi đợt không khí lạnh bắt đầu tràn xuống hồi
đầu tuần, rằng thì là nóng đâu mà nóng, chẳng có chuyện khí hậu thay đổi đâu.
In the beautiful Midwest,
windchill temperatures are reaching minus 60 degrees, the coldest ever
recorded. In coming days, expected to get even colder. People can’t last
outside even for minutes. What the hell is going on with Global Waming? Please
come back fast, we need you!
-----------------------
Tổng thống Trump từ trước đến giờ luôn nói rằng ông
không tin rằng trái đất nóng dần lên như đa số các nhà khoa học đưa ra.
Trong một trận tuyết đổ hồi năm ngoái, một dân biểu
liên bang của Đảng Cộng hòa cũng hốt một nắm tuyết đưa cho các đồng sự để chứng
minh rằng chẳng có chuyện trái đất nóng gì cả.
Một giáo viên gốc Việt không muốn nêu tên nói với
tác giả rằng những phát biểu như của Tổng thống Trump cũng thấy nơi các sinh
viên năm thứ nhất, khi họ học về biến đổi khí hậu, mà buổi học đó lại rơi vào một
ngày lạnh bất thường.
Đáp trả Tổng thống Trump, các nhà khoa học khí tượng
lên tiếng bảo rằng Tổng thống
không phân biệt được giữa thời tiết và khí hậu.
Thời tiết là những gì diễn ra trong một một thời điểm
nào đó, ở đâu đó, còn khí hậu lại là dài hạn, và nhìn chung là nhiệt độ người
ta đo được trung bình hàng năm rõ ràng là tăng lên.
Hơn nữa sự thay đổi khí hậu đó còn thể hiện ở chỗ lạnh
thì lạnh lắm và nóng thì cũng nóng lắm. Và đợt lạnh "Bắc cực Hy Mã Lạp
Sơn" mà Bắc Mỹ đang hứng chịu chính là cái lạnh cực đoan đó.
Hồ Lake Michigan tại Wisconsin hôm 30/1.
DYLAN BUELL
Tổng thống Trump và ông dân biểu Cộng hòa đó không
phải là những người duy nhất không tin vào biến đổi khí hậu.
Những người thuộc giới bảo thủ, nhiệt tâm tôn giáo
cũng nói như thế, đối với họ thì mọi sự lạnh nóng trên đời này do bàn tay của
Thượng đế cả.
Công bằng mà nhìn lại lịch sử trái đất thì có những
giai đoạn nóng bức nhưng cũng có những giai đoạn lạnh giá mà người ta gọi là
giai đoạn băng hà.
Vậy thì đúng là Thượng đế rồi, chứ còn con người có
đốt than đốt dầu ầm ầm thì cũng làm sao mà thay đổi ý chí Thượng đế được! Phải
vậy không?
Quả thực là có một quá trình mà các nhà khoa học cho
rằng nó làm cho không khí trái đất nguội đi, thậm chí trở nên lạnh giá. Đó
là hiệu ứng Albedo.
Theo hiệu ứng này thì khi các loại khí thải, bụi mù
trở nên dày đặc, nó sẽ làm cản trở năng lượng mặt trời, và trái đất sẽ trở nên
lạnh giá.
Giải thích một cách nôm na về chuyện biến đổi khí hậu
là người ta đốt than đốt dầu nhiều quá tạo nên chất thán khí, khí này làm nên một
lớp vỏ bọc giống như kiếng xe hơi, khi ta ngồi trong xe có kiếng xe kéo lên sẽ
thấy nóng hơn bên ngoài. Trái đất hiện nay bị bọc bởi một lớp thán khí tương tự
như kiếng xe hơi vậy.
Vậy thì cứ chờ hiệu ứng Albedo, thán khí dày đặc thì
trái đất sẽ nguội lại, lo gì?
À nhưng mà nhiệt độ chỉ mới nóng lên vài độ thì nước
biển đã dâng lên để có thể xóa sổ một vài đảo quốc, những trận bão trở nên dữ tợn
hơn để xóa sổ cả một thành phố nhỏ tại Florida như những trận bão đổ vào tiểu
bang này trong năm 2018.
Liệu cho đến khi hiệu ứng Albedo xảy ra thì loài người
có còn không? Bao nhiêu trận bão dữ Florida, lạnh giá Bắc cực, và cháy rừng
California xảy ra nữa?
Có thể là có bàn tay của Thượng đế trên những chặng
đường dài hàng triệu năm, nhưng đời người chỉ vỏn vẹn có ba vạn sáu nghìn ngày,
và những đợt lạnh "Bắc cực Hy Mã Lạp Sơn", bão Florida, cháy rừng
California thì có thể đến ngày càng dày đặc hơn trong khoảng cách một thế hệ,
25 năm.
*
*
Anna Filipova - BBC
Future
18 tháng 12 2018
-------------------------------------
XEM
THÊM
Người Việt Xa Quê
14/01/2019
Tin
Tức Nước Úc – Theo dự báo từ Nha Khí Tượng Úc, vào hôm nay Thứ Ba, các tiểu
bang và vùng lãnh thổ trên khắp nước Úc sẽ hứng chịu đợt khí nóng kỉ lục tràn
qua. Quý vị cần phải lưu ý cập nhật thông tin liên tục để có biện pháp bảo vệ bản
thân và gia đình.
Từng
tiểu bang và vùng lãnh thổ sẽ đối mặt với cái nóng khắc nghiệt vào thứ Ba tuần
này, với nhiệt độ tăng lên rất cao ở nhiều khu vực, đạt mức nóng kỉ lục.
Đợt
khí nóng này vốn được hình thành tại khu vực Tây Úc, từ đó lan ra khắp các khu
vực còn lại.
Nha
Khí Tượng (BOM) dự đoán rằng đợt khí nóng với cường độ thấp sẽ xuất hiện tại
các khu vực thuộc miền trung Tây Úc cho đến các khu vực phía nam của Northern
Territory, phía tây nam Queensland và khắp tiểu bang NSW, Victoria, Tasmania và
Nam Úc.
Nam Úc sẽ hứng chịu điều kiện thời tiết
khắc nghiệt nhất với nhiệt độ chạm ngưỡng 40 độ C trong nhiều ngày liên tục. Đặc
biệt là khu vực Oodnadatta có thể nóng lên đến 47 độ C vào đầu tuần này, trong
khi đó Adelaide vào khoảng 39 độ C.
Theo
nhà khí tượng Dean Narramore thì đây là một hiện tượng thời tiết bất thường,
cho dù mùa hè ở Úc vốn khắc nghiệt.
Three-day Heatwave
Forecast, starting Tuesday 15/1/2019
“Đặc biệt là phía bắc
của Nam Úc, dự đoán 5 ngày liên tiếp có nhiệt độ lên đến 45 độ C, bình thường
thì những ngày có nhiệt độ cao thế này chỉ xảy ra khoảng từ 5 đến 10 ngày trong
một năm,”
ông Narramore cho biết vào hôm Chủ Nhật.
Khu
vực phía bắc Victoria có khả năng sẽ hứng chịu đợt khí nóng kỉ lục, với các thị
trấn dọc sông Murray sẽ trải qua những ngày nắng nóng lên đến 40 độc C, bao gồm
cả một dự báo về những khu vực dân cư ở giữa hai khu vực Mildura và Albury
Wodonga có khả năng nóng lên đến 46 độ C.
Melbourne
có thể sẽ trải qua vài ngày với nhiệt độ dao động từ 35 – 39 độ C, trong khi đó
khu vực tây Sydney sẽ chịu sức nóng trên 40 độ C trong 4 hoặc 5 ngày.
Mặc
dù người dân Úc đã quá quen với hiện tượng khí nóng vào mỗi mùa hè, thế nhưng
không phải ai cũng thực sự chuẩn bị kĩ càng để đối phó với tình hình thời tiết
mỗi năm thêm khắt nghiệt.
Đặc
biệt là số người tử vong do các đợt khí nóng tại Úc còn nhiều hơn cả số người tử
vong vì lốc xoáy hay lũ lụt.
Trong
lịch sử đã từng ghi nhận đợt khí nóng khủng khiếp năm 2009, có một số nơi thậm
chí chạm mức 46 độ C. Đợt khí nóng này đã lấy đi 374 mạng người tính riêng tại
Victoria.
Những
hiện tường thời tiết chuyển biến khắc nghiệt tương tự như năm 2009 vốn dĩ rất
hiếm khi xảy ra, thế nhưng điều đó không có nghĩa là quý vị có thể lơ là.
Tất
cả chúng ta đều cần phải lên kế hoạch cho bản thân và cho gia đình trong thời
điểm thời tiết khắc nghiệt nhất trong năm.
Có
không ít người dân sử dụng máy điều hòa như giải pháp tuyệt đối hữu hiệu và duy
nhất để chống chọi với cái nóng. Tuy nhiên việc người người nhà nhà sử dụng máy
điều hòa hết công suất, đặc biệt là trong cùng một thời điểm, có thể tạo ra
nguy cơ quá tải lưới điện và mất điện.
Điều
quan trọng là quý vị phải tận dụng bất kể biện pháp nào để hạ nhiệt cho cơ thể
ngoài việc sử dụng máy điều hòa.
Trong
đó có cả việc liên tục cập nhật thông tin từ báo, đài, các trang web về tình
hình thời tiết, để nhận được những thông tin mới nhất.
Áp
dụng các biện pháp đơn giản, ví dụ như tránh các hoạt động ngoài trời, đặc biệt
là các hoạt động vào thời điểm nóng nhất trong ngày.
Thay
vì đi ra đường thì quý vị có thể cùng gia đình vào thư viện, trung tâm mua sắm,
khu vui chơi trong nhà thay vì ngoài trời, để hưởng máy điều hòa.
Nếu
trong gia đình có người cao tuổi, hoặc người bệnh không thể đi ra ngoài và vật
nuôi, quý vị cần có kế hoạch cụ thể, đặc biệt khi quý vị không có mặt ở nhà để
chăm sóc. Ví dụ như, quý vị cần phải lưu ý đóng rèm cửa, điều chỉnh máy điều
hòa ở nhiệt độ hợp lý, tránh để nhiệt độ quá thấp vì có thể dẫn đến quá tải điện.
Cài đặt hẹn giờ cho máy điều hòa cũng là một phương pháp tốt nhằm giảm mức điện
năng tiêu thụ.
Đối
với vật nuôi, quý vị cần đưa chúng vào nhà, chuẩn bị đầy đủ lượng nước cần thiết.
Theo SBS Vietnamese
----------------
Viễn Đông Daily
Friday, 28/12/2018
SYDNEY - Một đợt nóng kỷ lục tiếp tục thiêu đốt nước
Úc trong mấy ngày qua. Hôm thứ Năm, nhiệt độ đã vượt lên quá 120 độ F ở một số
nơi.
Sức nóng cực độ khiến nhà chức trách phải đưa ra những báo động về y tế, cảnh báo người dân về ô nhiễm không khí, và những lệnh cấm nhóm lửa trên toàn quốc. Nhiệt độ quá cao được dự báo sẽ là từ 105 đến 120 độ, vào cuối tuần ở nhiều địa điểm. Ban đêm sẽ không bớt nóng, vì nhiệt độ sẽ vẫn cao hơn mức bình thường.
Sức nóng cực độ khiến nhà chức trách phải đưa ra những báo động về y tế, cảnh báo người dân về ô nhiễm không khí, và những lệnh cấm nhóm lửa trên toàn quốc. Nhiệt độ quá cao được dự báo sẽ là từ 105 đến 120 độ, vào cuối tuần ở nhiều địa điểm. Ban đêm sẽ không bớt nóng, vì nhiệt độ sẽ vẫn cao hơn mức bình thường.
Mặc dù trời nóng ở Úc không phải là bất thường vào thời điểm này trong năm, nhưng mức độ và thời gian của đợt nóng là cùng cực. Những kỷ lục về nhiệt độ cao đã được ghi nhận tại bốn trong tổng số sáu tiểu bang của nước Úc.
Nhiệt độ nóng cao lên tới 120 độ được báo cáo vào ngày thứ Năm tại Marble Bar, Tây Úc, chỉ 3 độ thấp hơn so với nhiệt độ cao kỷ lục mọi thời kỳ của lục địa này là 123 độ, được lập vào năm 1960 tại Oodnadatta.
Lãnh Thổ Phía Bắc (Northern Territory) đã có một tháng nóng bỏng tàn bạo.
Đài ABC Úc mô tả sự nóng khủng khiếp qua câu tuyên bố này: “Việc tráng một trái trứng trên mặt đường nhựa chẳng nhằm nhò gì ở Tennant Creek, Lãnh Thổ Phía Bắc, so với việc bạn có thể nướng nguyên một con gà ở công trường chính, khi thành phố bước sang ngày thứ 28 nóng trên 104 độ trong tháng 12 này.”
Tình trạng nóng bức sẽ còn tiếp tục, chưa dịu bớt một chút nào trong những ngày tới, ít nhất trong suốt tuần tới trên khắp các vùng nước Úc.
Nguyên nhân gây ra sức nóng là một vòm áp suất cao bao phủ trên phần lớn lục địa Úc Châu.
Ngoài mức nóng cháy da, nhà chức trách cũng báo động về hỏa hoạn có thể xả ra trong nhiều vùng của Nam Úc, Victoria, và Tây Úc.
Mùa hè chỉ mới bắt đầu ở nước Úc cùng với những nơi khác ở Nam Bán Cầu. Đây chỉ mới là tháng đầu tiên của mùa hè tại Nam Bán Cầu, và như thế Úc sẽ còn bị nóng bức suốt mấy tháng hè sắp tới.
No comments:
Post a Comment