MỸ TRIỆT THOÁI KHỎI SYRIA, MỘT QUYẾT ĐỊNH NHIỀU HẬU QUẢ (Tú Anh - RFI)

Mỹ triệt thoái khỏi Syria, một quyết định nhiều hậu quả

Tú Anh – RFI

Đăng ngày 20-12-2018

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20181220-my-triet-thoai-syria-mot-quyet-dinh-nhieu-hau-qua?xtor=EPR-300-[Quotidienne]-20181220-[contenu]-1173155952798

Quyết định của tổng thống Donald Trump rút quân khỏi Syria không những tác động đến cục diện chiến trường mà còn gây những hệ quả lớn cho các đồng minh của Mỹ, cho chính nước Mỹ và Tây phương nói chung, từ địa chính trị cho đến ngoại giao, theo cảnh báo của các nhà phân tích.

Trước hết là về mặt quân sự. Không có lực lượng Mỹ trên chiến trường, Thổ Nhĩ Kỳ tha hồ thực hiện kết hoạch tiêu diệt sắc dân Kurdistan sinh sống và kiểm sóat một vùng bắc Syria, giáp giới với Thổ Nhĩ Kỳ và Irak. Chuyên gia Mỹ Jonas Parello-Plesner, thuộc viện nghiên cứu chiến lược Hudson Institute phân tích : Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tấn công lực lượng võ trang Kurdistan-Syria. Thành phố Minbej do lực lượng Kurdistan trấn giữ sẽ « bốc lửa » đầu tiên. Chiến binh Kurdistan sẽ không thể huy động lực lượng phản công tàn quân Daech cố thủ dọc biên thùy Irak.

Về địa chính trị, chiến tranh Syria là cuộc chiến giữa hàng chục xung khắc chồng chéo lên nhau : đối lập chống chế độ cha truyền con nối ở Damas, giữa chính phủ Syria chống thánh chiến, giữa các phe Hồi Giáo đối nghịch, giữa các sắc tộc, giữa Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurdistan, giữa Iran và Israel và cuộc chiến chống Daech.

Chiến tranh chống Nhà Nước Hồi Giáo là lý do chính thức để Hoa Kỳ tham dự. Do vậy, quyết định rút quân của Donald Trump là một sai lầm, theo nhà cựu ngoại giao Mỹ Ilan Goldberg của Trung Tâm An Ninh Mới của Mỹ. Ông dự báo là Daech sẽ hồi sinh tại Syria như đã nổi dậy ở Irak khi tổng thống Barack Obama phạm sai lầm rút quân Mỹ trong khi Irak chưa ổn định.

Jonas Parello-Plesner, trích dẫn bên trên, lo ngại Matxcơva sẽ lấp chỗ trống, trở thành chủ nhân ông tại Syria. Chưa hết, Donald Trump sẽ dựa vào lập luận nào, cơ sở nào để đòi Iran chấm dứt hỗ trợ Damas trong khi ưu tiên số một trong chiến lược Trung Đông của Mỹ là làm suy yếu Teheran ? Khi Israel, một mình đơn độc, tuyên bố « tự lo thân », có nghĩa là một mặt trận mới đang được chuẩn bị.

Nhưng tại sao Donald Trump lại chọn một quyết định đầy bất trắc ? Chủ nhân Nhà Trắng có tiếng là đổi ý như « chong chóng » có thể sẽ thay đổi nữa khi thấy rõ lợi hại. Tuy nhiên, theo AFP, rất có thể trong vụ này, tính toán con buôn cũng là một thông số trong phương trình địa chiến lược của Donald Trump: Không rõ do tình cờ hay hữu ý mà hôm thứ Tư 19/12/2018, tức là cùng ngày, Washington thông báo đồng ý bán cho Thổ Nhĩ Kỳ hệ thống lá chắn chống tên lửa Patriot để khuyến khích Ankara ngưng dự án trang bị S-400 của Nga và hòa giải với tổng thống Erdogan.

An ninh châu Âu bị đe dọa

Paris cho biết là không rút lực lượng đặc biệt ở Syria và sẽ tiếp tục chiến dịch chống Daech, dù có Mỹ hay không: Daech chưa bị đánh bại hoàn toàn. Nhưng tâm trạng lo âu chung cho an ninh châu Âu được cựu thủ tướng Bỉ Guy Verhofstadt, nay là nghị sĩ châu Âu phát biểu như sau: Mỹ rút lui là một chiến thắng cho « Nga, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và chế độ Damas ».

Đại diện của Lực lượng dân chủ Kurdistan tại Pháp cảnh báo : Mỹ đã nhượng bộ trước áp lực của Erdogan. Nếu Tây phương không cung cấp vũ khí cho chúng tôi tự vệ, Daech sẽ hồi sinh và lúc đó Pháp cũng như các nước châu Âu khác sẽ bị tấn công.

Tóm lại, như chuyên gia Charles Lister, giám đốc Chương trình chống khủng bố và cực đoan của viện nghiên cứu Trung Đông ở Washington, nhận định : Quyết định của Donald Trump là một « kịch bản tuyệt vời » cho mưu đồ của Daech, Matxcơva và chế độ Assad.

--------------------------------

Donald Trump tự ý quyết định rút quân Mỹ khỏi Syria

Tú Anh – RFI

Đăng ngày 20-12-2018

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20181220-syria-donald-trump-tu-y-quyet-dinh-rut-quan-my-khoi-syria

Tuyên bố chiến thắng Daech tại Syria, tổng thống Mỹ Donald Trump ra lệnh triệt thoái toàn bộ 2000 quân đang bố trí ở miền bắc Syria. Đây không phải là lần đầu tiên lãnh đạo hành pháp Mỹ thông báo ý định rút quân. Nhưng quyết định loan trên « tweet » hôm thứ Tư 19/12/2018 gây sửng sốt và chống đối ngay trong phe của tổng thống.

Từ Washington, thông tín viên Grégoire Pourtier tường thuật :

"Chắc chắn Donald Trump đã làm cho giới thân cận chưng hửng. Bởi vì trong những ngày gần đây, nhiều quan chức Mỹ còn nói là lực lượng Mỹ sẽ tiếp tục hiện diện ở miền bắc Syria trong một thời gian nữa. Thứ nhất, tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo Daech có thể trỗi dậy bất cứ lúc nào và quan trọng hơn nữa là vấn đề chính trị tại Syria chưa giải quyết xong. Thế mà, toàn khu vực có ổn định hay không, điều đó tùy thuộc vào tình hình Syria.

Sự thực là dường như Donald Trump lấy quyết định một mình và gần như không thông báo một ai trong giới thân cận. Ngày thứ Tư, vẫn chưa có một thông tin nào liên quan đến phương thức tổ chức và lịch trình triệt thoái. Cũng không tìm ra một viên chức nào lên tiếng biện minh cho quyết định của Donald Trump. Trái lại, ngay trong đảng Cộng Hòa, nhiều nghị sĩ không giấu thái độ bất bình. Một người còn lên án gay gắt : « Đây là một quyết định chiến lược ngu ngốc nhất lịch sử ».

Giới phân tích không quên nhắc lại sai lầm của tổng thống Obama khi quyết định rút quân khỏi Irak, mở đường cho Daech tấn công. Quyết định của tổng thống Donald Trump sẽ tạo thuận lợi cho Iran, kẻ thù của Mỹ, cũng như giúp cho Nga phát huy ảnh hưởng tại Trung Đông.

Ngược lại, người Kurdistan, đồng minh của Mỹ trong cuộc chiến chống Daech, có nguy cơ phải phó mặc số phận cho Thổ Nhĩ Kỳ. Bởi một sự ngẫu nhiên, hôm qua cũng là ngày Washington thông báo đạt được một hợp đồng khổng lồ bán vũ khí cho Ankara."

Phản ứng quốc tế: Đồng minh lo ngại, Matxcơva hài lòng

Theo bản tin Reuters ngày 20/12/2018, một viên chức Mỹ giấu tên cho rằng toàn bộ 2000 quân sẽ rút đi, sau khi chiến dịch chống Daech kết thúc, có thể kéo dài từ 60 đến 100 ngày.

Quyết định của tổng thống Mỹ được Matxcơva khen ngợi ngay lập tức là sẽ tạo điều kiện cho một giải pháp chính trị tại Syria.

Trái lại, Israel, đồng minh của Mỹ trong khu vực rất lo âu. Thủ tướng Netanyahu tuyên bố ngắn gọn: Israel sẽ tự lo bảo vệ an ninh cho chính mình.

Anh Quốc, qua tuyên bố của bộ trưởng Quốc Phòng Tobias Ellwood, cho là Donald Trump đã sai lầm khi nói Daech chiến bại : Daech đã biến thành những dạng cực đoan khác.

Pháp sẽ tiếp tục can thiệp quân sự vào Syria. Theo bộ trưởng bộ Quân Lực Florence Parly, Daech chưa bị tiêu diệt, mầm mống vẫn còn. Phát ngôn viên quân đội Pháp Patrick Steiger cho biết thêm: chiến dịch chống Daech vẫn tiếp diễn, quyết định của tổng thống Mỹ không làm thay đổi gì.