Thursday, October 25, 2018

THẾ GIỚI CÚI MẶT (Nguyễn Đạt Thịnh)




Nguyễn Đạt Thịnh
Wednesday, 24/10/2018 

Trên 3,000 người đến Riyadh -kinh đô của cường quốc dầu hỏa Saudi Arabia- tham dự Hội Nghị Tối Cao thảo luận về sinh hoạt đầu tư toàn cầu, (Global Investment Conference-GIC).

Họ là những nhà tư bản, những tổng giám đốc các đại công ty, những viên chức chánh phủ thuộc những bộ sở chuyên về kinh tế, ngoại thương, và đại diện những ngân hàng lớn nhất thế giới.

Toàn thể thành viên tham dự GIC, không người nào hãnh diện tươi cười trước ống kính truyền hình, không người nào dài lời trong những cuộc phỏng vấn của phóng viên truyền thông.

Họ e ngại giấu bảng tên của họ sau cái cà vạt, gương mặt họ sượng đỏ trong phút đứng dậy chào đón người tổ chức buổi họp -Thái Tử Mohammed, nghi can trong vụ án cố sát, giết bình luận gia Jamal Khashoggi; họ cúi mặt xấu hổ vì mặc cảm đồng lõa giết người.

Thái Tử Mohammed bước vào tòa đại sảnh, mọi người đứng lên đón chào ông, mặc dù việc ông xuất hiện không có trong chương trình nghị sự; diễn biến bất ngờ đó là để tránh việc một số thành viên bỏ cuộc không tham dự Hội Nghị, để phản đối việc ông ra lệnh giết một ký giả người Saudi -Jamal Khashoggi.

Mohammed đặt mọi người trước việc đã rồi -mọi người cùng đứng dậy, vì người ngồi cạnh mình, người ngồi trước mặt mình, đứng dậy.

Hội Nghị Tối Cao thảo luận về sinh hoạt đầu tư toàn cầu tại khách sạn Ritz-Carlton

khách sạn Ritz-Carlton

Viên chức thuộc ba chính phủ Hòa Lan, Anh và Hoa Kỳ đã từ chối không tham dư hội nghị đầu tư GIC. Tại Hoa Kỳ tổng giám đốc những tổ chức kinh tài lớn như Blackstone Group, JPMorgan Chase, cũng thoái thác, không tham dự.

Nguyên nhân khiến nhiều chính phủ và tư nhân tẩy chay GIC, cũng vẫn là nghi án Thái Tử Mohammed giết ký giả Khashoggi.

Ông Ken Moelis, tổng giám đốc sáng lập công ty đầu tư Moelis & Company, tuyên bố, “Tôi không có gì để tuyên bố với truyền thông cả.”

Bà Zingher, tổng giám đốc công ty Dawsat, chuyên về kỹ nghệ y tế tại Trung Đông, nói việc giết ký giả Khashoggi tạo ảnh hưởng tai hại cho nền kinh tế Trung Đông.

Ông Morgan Stanley của tổ chức kinh tài JPMorgan Chase đã từng giúp chính quyền Saudi bán cổ phần của công ty dầu Saudi Aramco, và hiện đang có chi nhánh hoạt động tại thủ đô Riyadh của Saudi, cũng tỏ ra miễn cưỡng.

Trong lúc một doanh nhân Mỹ khác, ông Henry Biner xác nhận vụ giết ký giả Khashoggi là ghê tởm, nhưng phủ nhận là vụ giết người đó không phải là một động lực khiến doanh nhân phải rút ra khỏi thị trường Trung Đông. Ông nói công ty P/E Investments của ông vẫn tiếp tục việc đầu tư vào thị trường Trung Đông.

Bộ Trưởng Ngân Khố Hoa Kỳ, ông Steven Mnuchin thoái thác lời mời tham dự hội nghị GIC, nhưng vẫn đến Riyadh để gặp riêng Thái Tử M mohammed, và thảo luận về nhiều vấn đề kinh tế, đầu tư, và cả vấn đề điều tra về cái chết của ông Khashoggi.

Tổng Thống Trump vẫn đặc biệt quan tâm đến thương ước Mỹ bán $110 tỷ vũ khí cho Saudi; và Bộ Trưởng Mnuchin sẽ viếng thăm Trung Tâm Nhắm Đánh Phá Những Nguồn Tài Trợ Khủng Bố (Terrorist Financing Targeting Center-TFTC). Trung Tâm đó được thành lập tháng 5 năm ngoái, nhân chuyến tổng thống thăm viếng Saudi.

Ngần đó diễn biến cho thấy vụ án Saudi giết người viết báo Khashoggi, rồi thủ tiêu xác ông ta gây ra nhiều hậu quả chính trị và kinh tế trầm trọng, nhưng vẫn không đủ mạnh để tạo bế tắc lâu dài.

Nhiều doanh vụ không rút ra khỏi thị trường Saudi, nhiều doanh vụ khác đã rút ra, nhưng đang trở lại. Nhiều ngân hàng lớn có chi nhánh đang hoạt động tại Saudi, và những công ty điện tử tại thung lũng Silicon đang dính líu nhiều khế ước với Saudi cũng không rút ra được.

Những nhà đầu tư Mỹ trong ngành xây cất và địa ốc cũng không bỏ khế ước được; họ phải hoàn thành những dịch vụ dài hạn đã khởi công, hoặc đã cam kết thực hiện. Chỉ riêng hãng Saudi Aramco đã có đến 15 công tác trị giá $30 tỉ đang thực hiện tại Hoa Kỳ, Pháp, Trung Quốc, Nhật, United Arab Emirates, Anh, Nam Hàn và Ấn.

Toàn bộ những doanh nhân đó, dù tham dự hội nghị GIC hay không tham dự, cũng vẫn còn nhiều ràng buộc với Saudi trong một tương lai rất dài.

Bộ Trưởng Nhiên Liệu của chính phủ Saudi, ông Khalid al-Falih cam kết Saudi sẽ nghiêm chỉnh điều tra về vụ giết ký giả Khashoggi, và sẽ trừng phạt kẻ có tội.

Dĩ nhiên lời cam kết của ông Khalid al-Falih cũng chỉ có cái giá trị giới hạn của nó là giúp ru ngủ lương tâm nhân loại.

Giám đốc hãng Middle East and Africa investment business for Northern Trust, ông Michael Slater, nhận xét, “Những cam kết trừng phạt kẻ sát nhân giết ký giả K khashoggi, chỉ là những tiếng ồn cần thiết. Điều quan trọng hơn những tiếng ồn đó là những khuôn mặt cần thiết cho nền kinh tế Saudi đều đã có mặt đầy đủ tại Riyadh.”

Điều Saudi lo ngại là bị cô lập hóa, sau vụ án giết người diệt khẩu, nhưng sự có mặt đầy đủ của những người có thẩm quyền kinh tế của mọi quốc gia, mọi tổ chức thương mại đã giúp họ yên tâm.

Thái Tử Mohammed có thể vẫn vô can, vẫn cầm quyền tại Saudi Arabia -nhân danh bố ông- Quốc Vương Salman. Ông cũng đã siết tay xí xóa, hòa giải với con trai ký giả Khashoggi thì còn ai có quyền khiếu nại về cái chết của ông ta nữa.

Mohammed và con trai của Khashoggi bắt tay hòa giải

Câu triết lý của người Tầu 'đồng bạc đâm toạc tờ giấy' vừa được dịch qua tiếng Ả Rập; Thái Tử Mohammed cho con trai ký giả Khashoggi bi nhiêu? Không biết. Nhưng mọi người đều biết Mohammed mua $100 tỉ vũ khí của Mỹ.

Trong nhà đã rõ, ngoài ngõ cũng yên, thì ngai vàng Saudi chắc chắn sẽ trở thành chỗ ngồi của Thái Tử Mohammed rồi; khỏi lo cái tội giết người diệt khẩu nữa.






No comments:

Post a Comment