Phương
Thảo dịch - VNTB
Các
nhà hoạt động, bất đồng chính kiến và nhà văn đang chuyển sang các nền tảng
truyền thông xã hội khác khi Facebook dường như ngầm đồng ý với các yêu cầu
kiểm duyệt của chính phủ.
Khi
đăng nhập vào Minds, một nền tảng truyền thông xã hội nguồn mở, khó có thể bỏ
qua một lượng lớn các bài viết được viết bằng tiếng Việt.
Theo
các tin tức gần đây, trong số hơn một triệu người dùng trên nền tảng này, có
khoảng 10% là người Việt Nam,. Hơn nữa, khoảng 100.000 người dùng Việt Nam đã
đăng ký trong khoảng thời gian chỉ một tuần.
Con
số này tăng lên khi người dùng internet ở quốc gia độc tài tìm kiếm các nền
tảng truyền thông trực tuyến mới sau khi Đảng Cộng sản cầm quyền thông qua luật
an ninh mạng mới, yêu cầu các công ty công nghệ lớn như Google và Facebook mở các
văn phòng và lưu trữ dữ liệu người dùng tại Việt nam.
Thông điệp được người dùng Facebook
Việt Nam gửi tới người sáng lập mạng xã hội khổng lồ Mark Zuckerberg. Ảnh:
Twitter
Họ
cũng sẽ được dự kiến sẽ kiểm duyệt mọi nội dung vi phạm trong vòng 24 giờ
sau khi được Bộ yêu cầu. Điều đó có nghĩa là "hiện tại không còn nơi nào an toàn nào để người dân tự do biểu
lộ", ông Clare Algar, Giám đốc điều hành toàn cầu của Tổ chức Ân xá Quốc
tế, tuyên bố.
Bảo
vệ Internet theo luật mới vốn có hiệu lực vào tháng 1 năm 2019, có nghĩa là hạn
chế các nội dung mà chính quyền coi là "tuyên truyền chống phá nhà
nước", một thuật ngữ bắt hết đã đưa rất nhiều nhà hoạt động, bất đồng
chính kiến và nhà văn vô tù trong nhiều năm vì chỉ trích Đảng và các chính sách
của Đảng.
Một
số công ty công nghệ lớn - bao gồm Facebook và Google, các trang web phổ biến
nhất ở Việt nam - đã cố gắng vận động hành lang Hà Nội trước một số vấn đề
trong năm ngoái, nhưng vì luật an ninh mạng hiện đã được thông qua, vẫn chưa rõ
liệu họ có tuân thủ hay không.
Có
những tin đồn chưa được xác nhận rằng Facebook đã thiết lập hàng trăm máy chủ ở
Việt Nam. Hàng bao năm qua, các nhà báo độc lập bị đàn áp của Việt Nam gọi các
blogger là “Facebookers” vì đó là nền tảng an toàn ưa thích để phổ biến tin
tức.
Nhà
hoạt động Lã Việt Dũng chia sẻ hình ảnh lá thư được gửi đến Mark
Zuckerberg. Ảnh: AFP
Đầu
tháng này, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn đã khoe rằng
trong 6 tháng đầu năm nay Facebook đã xóa khoảng 1.000 bài đăng bị coi là vi
phạm luật pháp và hủy kích hoạt 137 tài khoản “vu khống” Đảng.
Các
nhà hoạt động đã xác nhận với Asia Times rằng một số bài đăng trên Facebook của
họ đã bị xóa mà không có bất kỳ lời giải thích nào từ người khổng lồ truyền
thông xã hội Hoa Kỳ. (Ông Tuấn đã bị cách chức tuần này vì những lý do không liên
quan.)
Đáp
lại, hơn 10.000 người dùng Facebook Việt Nam đã kêu gọi giám đốc điều hành Mark
Zuckerberg trong một đơn thỉnh nguyện trực tuyến trong tháng này để công khai
tiết lộ thông tin về mối quan hệ công việc của Facebook với Hà Nội. Nếu không
nhận được phúc đáp vào tháng Chín họ sẽ xem xét việc tẩy chay Facebook hoàn
toàn.
Họ
hiện có các đồng minh trong một nhóm lưỡng đảng gồm gần hai chục nhà lập pháp
Hoa Kỳ, dẫn đầu là Christopher Smith, một đảng Cộng hòa và Dân chủ Alan
Lowenthal và Zoe Lofgren, tất cả đều là đồng chủ tịch nhóm chuyên Việt nam của
Nghị viện.
Một
bức thư ngỏ được các nhà lập pháp ký yêu cầu Facebook và Google, chủ sở hữu
YouTube, "không lưu trữ dữ liệu người dùng tại Việt Nam" và công bố
số lượng yêu cầu xoá bài của Hà nội. Họ cũng nói rằng Nghị viện sẽ hỗ trợ ngoại
giao cho các công ty công nghệ nếu họ làm như vậy.
"Các công ty như Google và
Facebook có sức hấp dẫn lớn ở Việt Nam, họ có cả cơ hội và nghĩa vụ đạo đức để
thúc đẩy tự do ngôn luận và các quyền con người khác ở Việt Nam và đẩy lùi sự
hạn chế của các quyền tự do theo luật an ninh mạng mới" Nghị sĩ Smith tuyên
bố.
Vẫn
chưa rõ liệu Facebook đã bàn giao các chi tiết cá nhân của người dùng cho chính
phủ Việt Nam do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Nhưng lá thư của nhà lập pháp Mỹ đề cập
đến các báo cáo rằng Facebook và Google đã xóa các tài khoản người dùng ở
California và Đức theo yêu cầu của chính phủ Việt Nam.
Một
mặt, các nhà hoạt động Việt Nam đã đúng nghĩ rằng họ nên chia sẻ thông tin trên
các nền tảng như Minds, mã hóa tin nhắn cá nhân và không yêu cầu người dùng
cung cấp dữ liệu cá nhân (không giống Facebook).
Năm
ngoái những mối quan tâm về riêng tư này đã thúc đẩy một số nhà hoạt động Việt
Nam chuyển từ Facebook sang các ứng dụng nhắn tin được mã hóa như Signal khi
nói chuyện với các nhà báo hoặc liên lạc với nhau.
Một
số người đã cố gắng giảm thiểu rủi ro bằng việc chia việc ra. Các nền tảng an
toàn hơn như Signal hoặc Minds được sử dụng khi nói đến các thông tin nguy hiểm
hơn, trong khi Facebook vẫn được sử dụng để chia sẻ bài đăng trên blog và tin
tức.
Tuy
nhiên, nhiều nhà hoạt động nổi tiếng trên truyền thông xã hội thách thức.
Nguyễn Chí Tuyến hay “Anh Chí”, một người bảo vệ nhân quyền nổi tiếng, nói rằng
ông vẫn sử dụng Facebook cũng như Minds, kênh của anh đã thu hút 15.000 người
đăng ký và vượt qua 1.000.000 lượt xem chỉ sau ba tuần.
Bộ
trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông Trương Minh Tuấn tự hào rằng Facebook đã
tuân thủ các yêu cầu của Bộ. Ảnh: Facebook
"Chúng tôi chẳng sợ cái gọi là
luật an ninh mạng", ông nói thêm rằng ông tự tin rằng các nhà hoạt động sẽ
không mất đi độc giả ngay cả khi họ chuyển sang các nền tảng truyền thông xã
hội khác.
"Lý do chính chúng tôi chọn Minds
và các nền tảng khác là chúng tôi đã ngán ngẩm Facebook vì gần đây đã gỡ bỏ
nhiều trạng thái và bài viết trên tài khoản của chúng tôi mà không có lý do
hoặc lý do mơ hồ", ông nói.
"Và chúng tôi muốn gửi một thông
điệp đến Facebook rằng chúng tôi, những người sử dụng, có quyền lựa chọn và là
những người để làm cho các phương tiện truyền thông xã hội trở nên có giá
trị."
Giữa
sự sợ hãi và thách thức cho thấy truyền thông xã hội ở Việt Nam đang trở thành
một không gian công cộng lộn xộn. Các nhóm ủng hộ nhân quyền và tự do dân chủ
chỉ là một trong nhiều phong trào phản đối tích cực trên Facebook. Một số lượng
người theo dõi lớn chủ yếu là những người trong cộng đồng, công khai kêu gọi từ
việc tái lập nước Việt Nam Cộng hòa, miền Nam chống cộng đã rơi vào tay miến
Bắc vào năm 1975.
Những
người khác là "dân cờ đỏ", đang hình thành các nhóm có tổ chức hơn,
đòi hỏi sự kiểm duyệt chặt chẽ hơn từ phía chính phủ và Đảng quay trở lại các
giá trị xã hội chủ nghĩa lịch sử mà họ cho là đã trở nên mềm yếu trong những
năm gần đây.
Đảng
có những người phát ngôn riêng trên mạng xã hội là những người được nhà nước
trả tiền và hỗ trợ, thường được gọi là "dư luận viên ". Trong khi đó,
một đơn vị tác chiến không gian mạng hùng mạnh với 10.000 quân, được gọi là Lực
lượng 47, được giao nhiệm vụ tuyên truyền ủng hộ Đảng và đánh dấu nội dung cho
các nhà chức trách để điều tra.
Người
ta nghĩ rằng các nhóm này chịu trách nhiệm về việc một số tài khoản người dùng
Facebook bị vô hiệu hóa.
Tin
nhắn được mã hóa trên ứng dụng Signal. Ảnh: Youtube
Đảng
dường như có kế hoạch hai bước để thống trị lĩnh vực trực tuyến: nội dung kiểm
duyệt của các nhà phê bình và đồng thời cố gắng quảng bá thông điệp của mình
trên mạng xã hội. Có một số dấu hiệu cho thấy guồng máy quan hệ công chúng của
Đảng đang ngày càng hiệu quả hơn trong việc định hình quan điểm trực tuyến.
Một
trong những trường hợp về điểm này là các cuộc biểu tình trên toàn quốc nổ ra
vào đầu tháng 6 chống dự định đưa ra các đặc khu kinh tế mới của chính phủ mà
nhiều người cho là sẽ bán đất Việt Nam cho kẻ thù truyền kiếp Trung Quốc. Nhiều
người cũng phản đối luật an ninh mạng mới.
Guồng
máy quan hệ công chúng của Đảng, từ các phương tiện truyền thông nhà nước cho
tới những người dùng Facebook đã nói rằng chính phủ thực sự ủng hộ một số cuộc
biểu tình nhưng những cảnh bạo lực được chứng kiến ở nhiều tỉnh thành là do các
thế lực "chống phá nhà nước" lợi dụng lòng tin của người Việt ” theo
như tin tức nhà nước đưa ra.
Họ
đưa ra bằng chứng là các sự kiện ở Bình Thuận, một tỉnh ven biển phía đông nam,
nơi các người biểu tình tấn công Ủy ban Nhân dân bằng bom xăng. Nhiều người
đồng cảm với các cuộc biểu tình đã thực sự bị thông điệp của Đảng thuyết phục,
các nhà phân tích nói.
Thủ
tướng Nguyễn Xuân Phúc đã công khai nói rằng các điều khoản của luật đặc khu sẽ
được sửa đổi; trong khi tại thời điểm diễn ra cuộc biểu tình, Quốc hội đã biểu
quyết hoãn luật đặc khu cho đến cuối năm nay. Trong khi một số người nhận thấy
các cuộc biểu tình đã buộc Đảng phải dừng kế hoạch của mình, thì guồng máy quan
hệ công chúng của Đảng tuyên bố trên Facebook và các phương tiện truyền thông
khác rằng đó là bằng chứng về thực thi dân chủ Việt Nam.
*
Nguồn:
Activists, dissidents and writers are gravitating to
other social media platforms as Facebook appears to acquiesce to government
censorship demands
By DAVID HUTT, @davidhuttjourno JULY 23, 2018 5:57 PM (UTC+8)
No comments:
Post a Comment