BBC Tiếng Việt
30
tháng 7, 2018
Nicaragua: 5 điều vì sao cách mạng thành hỗn loạn
Chính
quyền cánh tả của ông Daniel Ortega từng đề cao cách mạng xã hội chủ nghĩa nay
phải đối mặt với phản đối đường phố.
Khủng hoảng lan ra
trên toàn nước Trung Mỹ, Nicaragua từ tháng 4/2018. GETTY IMAGES
Sau
Cuba, Venezuela nay đến Nicaragua đang đối mặt với những thay đổi lớn.
BBC
News có các bài giải thích về cuộc khủng hoảng này.
1.
Cách mạng cũ và cách mạng mới
Năm
1979, phong trào cánh tả Sandinista do ông Daniel Ortega lãnh đạo đã làm cuộc
cách mạng lật đổ chế độ của tổng thống Anastasio Somoza, theo phóng viên BBC
Arturo Wallace từ thủ đô Managua.
Nhưng
nay, một phong trào khác đang nổi lên, và ba tháng qua, Nicaragua rơi vào khủng
hoảng, biểu tình đường phố.
Những
nhóm đấu tranh, được Giáo hội Công giáo La Mã ủng hộ, phản đối sự tàn bạo của
công an, cảnh sát Nicaragua sau khi hơn 350 người đã thiệt mạng.
Những
người biểu tình so sánh chế độ Ortega hiện nay với chế độ độc tài quân sự
Somoza trước đó trong các hình vẽ, graffiti đường phố.
2.
Ai thuê các nhóm dân quân có vũ trang để bắn giết?
Graffiti ví ông Ortega
ngày nay như kẻ thù chính trị của ông thời trước, Somoza. GETTY IMAGES
Ông Daniel Ortega (phải)
từng là biểu tượng của phong trào cánh tả lật đổ chế độ Somoza (trái). GETTY
IMAGES
Vẫn
theo phóng viên Arturo Wallace, các NGO nói những nhóm bán vũ trang theo lệnh
của chính phủ đã hạ sát nhiều người thuộc phe đối lập.
Tổng
thống Daniel Ortega, 72 tuổi, cựu lãnh đạo du kích Sandinista thì nói với báo
chí Mỹ rằng, các nhóm dân quân đó "nhận tiền từ băng đảng ma tuý".
Nhưng
ông không nêu ra bằng chứng gì và không giải thích vì sao các nhóm này luôn xuất
hiện để thay mặt cảnh sát trấn áp các đoàn biểu tình từ tháng 4/2018.
3.
Vấn đề có từ trong 'Đệ nhất gia đình'
Hai
anh em Daniel và Humberto Ortega đều đóng vai trò quan trọng trong phong trào
Sandinista ở thập niên 1970.
Sau
cách mạng, ông Daniel làm tổng thống, ông Humberto là bộ trưởng quốc phòng.
Nhưng
từ 1995, ông Humberto không còn giữ chức gì từ 1995.
Ông
lên tiếng phê phán anh trai Daniel Ortega trở lại nắm quyền hồi 2007.
Gần
đây nhất, ông Humberto kêu gọi tổng thống anh trai ông phải chịu trách nhiệm
và chấm dứt ngay hoạt động của các nhóm dân quân bán vũ trang.
Ông
Daniel Ortega bị phê phán là đổi hiến pháp để lập ra một triều đại riêng.
Vợ ông, bà Rosario Murillo hiện là phó
tổng thống và năm 2014, đảng của ông, Mặt trận Giải phóng Quốc gia Sandinista
(FSLN) đã sửa đổi hiến pháp để ông Ortega có thể cầm quyền vô thời hạn.
Giới trẻ Nicaragua nay
đòi tự do và nhân quyền. MARVIN RECINOS
4.
Các nước láng giềng nói gì?
Sau
các vụ giết phe đối lập và người biểu tình, làm chết cả một trẻ sơ sinh, 13
quốc gia Châu Mỹ La Tinh, gồm Argentina, Brazil, Chile, Colombia, Costa Rica, Ecuador,
Guatemala, Honduras, Mexico, Panama, Paraguay, Peru và Uruguay kêu gọi chính
quyền Daniel Ortega giải tán các nhóm dân quân bán vũ trang, và phải công khai
lên án bạo lực.
Tuần hành của người
dân mang theo hình Đức Mẹ Maria. GETTY IMAGES
5.
Chính quyền Nicaragua nói gì và làm gì?
Chính
phủ của ông Ortega nói phe đối lập là "bọn phản loạn", "những kẻ
tổ chức đảo chính" và "khủng bố".
Cho
đến cuối tháng 7/2018, chính quyền bác bỏ kêu gọi để Giáo hội Công giáo làm
trung gian hòa giải, và nay cho rằng Giáo hội "đứng về phía phản loại".
Nicaragua
có 6 triệu dân (năm 2017) và nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, có thu
nhập thấp nhất vùng Trung Mỹ.
Các
hoạt động nhằm phục hồi kinh tế của chính phủ Sandinista dựa nhiều vào Cuba và
Venezuela nhưng nguồn viện trợ này đã cạn.
Hy
vọng đẩy mạnh xuất khẩu của Nicaragua đang bị làn sóng bạo lực hiện nay xóa
đi.
Bộ
Ngoại giao nhiều nước Phương Tây, gồm cả Anh và Mỹ đều đã khuyến cáo công dân của
họ phải hết sức cẩn thận nếu có việc cần đi tới Nicaragua.
---------------------------------------
Xem
thêm về châu Mỹ La Tinh:
No comments:
Post a Comment