Neil MacFarquahar - New York Times
Trung
Nguyễn dịch
02/05/2018
Lời
tòa soạn:
Telegram là phần mềm nhắn tin mã hóa, nhưng không giống như WhatsApp là nó tự động
mã hóa hai đầu. Mã hóa Telegram tương tự như Skype, công ty sở hữu có thể ghi
âm thông tin hai bên trao đổi. Nhưng Telegram khác với Skype ở chỗ, nếu người nhận thông tin bắt đầu set up mã hóa hai đầu, thì nó sẽ được mã
hóa, chứ
không hoàn toàn tự động.
Có
lẽ người dùng Telegram ở Nga đã set up để mã hóa hai đầu, nên chính quyền Nga
yêu cầu Telegram cung cấp mã để họ có thể truy cập vào dữ liệu, đọc tin nhắn của
13 triệu khách hàng người Nga gửi tin và nhận tin (trên 200 triệu người dùng
trên toàn thế giới). Telegram đã từ chối; chính phủ Nga đã cố gắng chặn phần mềm
này ở Nga và đã tạo ra sự hỗn loạn trên mạng internet… Mát-xcơ-va đang cố gắng
làm những gì mà Bộ Công an Việt Nam muốn làm qua dự thảo luật An ninh mạng.
_____
Người
Nga phản đối nỗ lực của chính quyền ngăn chặn phần mềm Telegram
Hàng
ngàn người Nga đã bày tỏ quan điểm phản đối mạnh mẽ nỗ lực của Kremlin ngăn chặn
một dịch vụ nhắn tin mã hóa phổ biến. Dịch vụ nhắn tin này đã từ chối cho phép
nhà nước Nga quyền truy cập vào tin nhắn của người dùng.
Hàng
ngàn người Nga xuống đừng biểu tình chống chính phủ kiểm duyệt internet
Một
cuộc tuần hành ở Mát-xcơ-va chống lại nỗ lực của chính quyền Nga để ngăn chặn
phần mềm nhắn tin Telegram đã nhanh chóng biến thành một cuộc phản đối Tổng thống
Vladimir V. Putin, với hàng ngàn người tham gia hô những khẩu hiệu chống lại xu
hướng ngày càng siết chặt của Kremlin.
Yêu
cầu chủ yếu của cuộc mít-tinh, với thẻ (hashtag) #DigitalResistance (Phản đối kỹ
thuật số), là internet ở Nga được tự do khỏi kiểm duyệt của chính quyền.
Sergei
Smirnov, Tổng biên tập của tờ báo mạng Mediazona, đã hỏi đám đông: “Bạn có tin
rằng Putin biết về việc ngăn chặn Telegram? Ông ấy có phải là người chịu trách
nhiệm cho việc ngăn chặn Telegram?”
Đám
đông đã trả lời “Có!” vang dội cho cả hai câu hỏi.
Ông
Smirnov tiếp tục: “Telegram chỉ là bước đầu tiên. Nếu họ ngăn chặn Telegram,
tình hình sau này sẽ còn tồi tệ hơn. Họ sẽ ngăn chặn mọi thứ. Họ muốn ngăn chặn
tương lai của chúng ta và tương lai của con cháu chúng ta”.
Cuộc
tuần hành diễn ra hai tuần sau khi Roskomnadzor, cơ quan kiểm soát internet, bắt
đầu một nỗ lực vụng về nhằm đóng cửa Telegram bằng cách ngăn chặn 18 triệu địa
chỉ IP, theo như lời người kiểm soát.
Cục
tình báo liên bang Nga, hậu thân của cơ quan KGB, đã tới tòa án để nhận lệnh
ngăn chặn phần mềm này sau khi Pavel V. Durov, người phát minh ra Telegram, một
người Nga đang sống lưu vong, đã từ chối cung cấp cho cơ quan an ninh phương tiện
để giải mã tin nhắn. FSB nói rằng họ cần đọc được các tin nhắn để ngăn chặn các
cuộc tấn công khủng bố.
Nỗ
lực đóng cửa Telegram đã đánh sập rất nhiều trang web khác, bao gồm cả những
websites được truy cập hàng đầu như Yandex và Vkontakte, những công nghệ tương
đương với Google và Facebook của nước Nga.
Mặc
dù việc đóng cửa diễn ra nhanh, những công ty trên đã không che giấu sự giận dữ
của họ.
Yandex
đưa ra tuyên bố: “Chúng tôi không cho rằng tình huống này là chấp nhận được.
Thị trường Nga chỉ có thể phát triển với điều kiện có sự cạnh tranh cởi mở”.
Nỗ
lực trên đã gây ra sự giận dữ vượt xa những người ủng hộ đối lập chính trị, nhất
là trong lĩnh vực kinh doanh, nơi mà những tổn hại liên quan tiếp tục gây hại tới
những phần quan trọng nhất. Đã có một làn sóng than phiền trên Twitter và những
nơi khác rằng chính phủ đã “phá nát internet”.
Nikita
Likhachev, Tổng biên tập tờ TJournal, một tờ báo mạng chuyên về văn hóa
internet, công nghệ và chính trị, nói: “Rất nhiều người đã biết về tình hình
và họ không đồng ý với điều đó”.
Ông
Likhachev nói: “Việc không có trách nhiệm giải trình, không có ai nắm được
thực tế về phạm vi của việc đóng cửa các trang web. Vấn đề tổng thể về việc
internet bị phá ở Nga là chúng tôi không biết điều gì đã xảy ra và liệu có thể
sửa chữa nó được không”.
Ông
Likhachev nói: “Rất nhiều người chơi trò chơi trên mạng hoặc sử dụng những dịch
vụ mạng đặc biệt và có xu hướng phi chính trị bỗng đột nhiên nhận ra chính quyền
có thể ảnh hưởng đến đời sống thường ngày của họ như thế nào. Họ đã bắt đầu đặt
ra những câu hỏi về việc gì đang diễn ra”.
Ở
buổi mít-tinh, diễn ra một cách ôn hòa, một tấm biển viết bằng tay phản ánh tâm
trạng này: “Sự việc đã quá tệ đến nỗi ngay cả những người hướng nội cũng phải
đến đây”.
Không
có vụ bắt giữ nào được báo cáo.
Cuộc
mít-tinh, tổ chức bởi một đảng nhỏ của Nga là Đảng Tự do chủ nghĩa (Libertarian
Party), đã có sự cho phép chính thức – thường là dấu hiệu khi chính quyền biết
rằng đã một bộ phận dân chúng rộng lớn đang giận dữ. Bảng phân công các diễn giả
bao gồm cả những người đối lập mạnh mẽ như Aleksei A.Navalny, một người đấu
tranh chống tham nhũng.
Ông
đã dẫn dắt mọi người hô khẩu hiệu “Đả đảo Nga hoàng!” và kêu gọi mọi người tiếp
tục chống lại việc kiểm duyệt trong cuộc mít-tinh ngày 5 tháng 5. Đó là ngày mà
ông đã kêu gọi toàn quốc phản đối lễ nhậm chức Tổng thống lần thứ tư của Putin.
Nhiều
diễn giả và người biểu tình đã nói rằng họ chưa bao giờ tham gia một cuộc biểu
tình trước đây.
Alexander
Gornik, 34 tuổi, một doanh nhân phần mềm, nói rằng rất nhiều công cụ mà các
nhân viên của ông sử dụng để làm việc như Slack, Piperdrive và Tralier, đã
không thể truy cập được. Để có thể tạo ra những phần mềm chất lượng cao có thể
cạnh tranh toàn cầu, nước Nga cần phải được kết nối với thế giới.
“Đây
không phải chỉ về Telegram, đây là một nỗ lực nhằm cô lập phần của nước Nga ra
khỏi internet”, ông Gornik nói.
Mặc
cho mọi ưu ái dành cho giới hacker Nga và những chuyên gia internet khác, những
lập trình viên ở cơ quan kiểm soát của chính quyền đã không thể xử lý nổi một
tiến trình phức tạp là đóng cửa một phần mềm được sử dụng rộng rãi trên thế giới.
Ông
Durov, người đã rời nước Nga sau khi VKontakte do ông sáng tạo trước đó đã bị
tước đoạt khỏi ông vào năm 2014, đã tạo ra vô số địa chỉ IP bổ sung để chống lại
nỗ lực ngăn chặn Telegram. Khoảng 13 triệu người Nga nằm trong số 200 triệu người
dùng trên toàn cầu, và nhiều người ở Nga vẫn có thể truy cập vào trang web của
Telegram. Ông Durov đã khuyến khích những người biểu tình từ xa qua một loạt
bài viết trên trang Vkontakte.
Trong
một bài viết, ông nói: “Nước Nga đang ở ngã tư đường – việc kiểm duyệt toàn
diện vẫn chưa được bắt đầu. Nếu không có hành động, nước Nga sẽ mất Telegram và
những dịch vụ phổ biến khác”.
Dưới
bầu trời đầy nắng của đầu giờ chiều, ông lại viết tiếp: “Hàng ngàn thanh
niên và những người tiến bộ vào thời điểm này đang lên tiếng ở Mát-xcơ-va để bảo
vệ internet. Đây là điều chưa từng có”.
Những
tháng gần đây, chính quyền Putin, nhất là Bộ Ngoại giao, đã liên tục tố cáo
phương Tây về chứng “bài Nga” vì những lệnh trừng phạt và thái độ lạnh nhạt với
nước Nga.
Một
người tổ chức tuần hành đã đảo ngược những lời tố cáo này, nói với những người
biểu tình rằng chính những chính trị gia và công chức đã đóng cửa internet mới
là những người thực sự sợ nhân dân Nga. Ông bắt đầu hô lên một vài tên trong số
họ theo sau bởi “bài Nga”, và cả đám đông đã hô với ông.
Đã
không có những phản ứng tức thời nào từ phía chính quyền.
Nhiều
người trong số những người biểu tình đã mang theo những chiếc máy bay giấy, biểu
tượng của Telegram, đã phóng máy bay trên đầu đám đông.
Số
lượng hàng ngàn người có mặt rất đáng ghi nhận vào thứ hai vừa qua, vốn là ngày
bắt đầu một kỳ nghỉ dài cả tuần, khi mà những người Mát-xcơ-va rời khỏi thành
phố hàng đoàn để đi du lịch trong nước hoặc quốc tế. Một cuộc tuần hành thứ hai
đã được lên lịch vào ngày thứ ba ở St.Petersburg.
Polina
Oleinik, 17, và Polina Bulakh, 16, cả hai đều là sinh viên, nói rằng đây là cuộc
tuần hành đầu tiên mà họ tham dự.
Cô
Oleinik nói: “Thanh niên từ 15 tới 30 tuổi rất bực mình về chuyện này. Nước
Nga phải là một quốc gia dân chủ không có kiểm duyệt. Đó là lý do chúng tôi tới
đây”.
©
Tiếng Dân – Bản tiếng Việt
No comments:
Post a Comment