Lê Mạnh Hùng
April
11, 2018
Trong
mấy tuần qua cả thế giới chăm chú theo dõi và đặt câu hỏi một cuộc chiến mậu dịch
giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ làm sao xảy ra. Khởi đầu với $50 tỷ,
rồi lên $100 tỷ chẳng mấy chốc là một cuộc chiến toàn diện về mậu dịch có thể sẽ
xảy ra ngay.
Nhưng
thực tế trước kia cho thấy, các cuộc đụng độ này thông thường cũng không dẫn đến
một cuộc chiến mậu dịch toàn diện dù rằng việc dừng lại có thể làm mất mặt cả
hai bên. Điều làm cho một cuộc chiến mậu dịch lần này có nhiều triển vọng xảy
ra không những là vì bản tính của hai vị lãnh tụ hai nước mà còn vì một nguyên
nhân sâu xa khác nữa.
Đối
với ông Donald Trump, không tiến hành với việc tiếp tục đánh thuế quan gia tăng
vào hàng Trung Quốc nếu Bắc Kinh không có những thay đổi có ý nghĩa trong chế độ
bảo đảm tài sản trí tuệ và mô hình kinh tế của họ, là một điều không những chứng
tỏ yếu đuối địa vị chính trị mà còn đánh vào chính bản chất “người hùng” của
ông.
Đối
với ông Tập Cận Bình nhượng bộ trước những gì mà chính phủ Trump đòi hỏi là một
hành động tự sát về chính trị. Thành ra khó có một cách nào ra khỏi nan đề này
mà không liên quan đến một cuộc chiến hoặc là một sự đầu hàng nào đó.
Động
thái này được thể hiện qua một cuộc trao đổi hôm Thứ Sáu tuần rồi, 6 Tháng Tư,
giữa Larry Kudlow, cố vấn kinh tế mới của ông Trump và một nhà báo Trung Quốc vốn
cùng với khoảng một chục nhà báo Trung Quốc khác đến Tòa Bạch Ốc để nghe ông
Kudlow giải thích về con số $100 tỷ thuế quan mới mà “boss” của ông loan báo tối
hôm trước.
Nhà
báo Trung Quốc này hỏi ông Kudlow: “Chủ Tịch
Tập Cận Bình rõ ràng là không có bao nhiêu lựa chọn trong tay vì chính ông cũng
đã thấy hiện đang có cao trào tinh thần dân tộc tại Trung Quốc. Theo quan sát của
tôi thì có đến 90% dân chúng Trung Quốc sẵn sàng chiến đấu chống lại Mỹ trong một
cuộc chiến thương mại. Nhưng tại Mỹ tôi không nghĩ là có 90% dân Mỹ sẵn sàng
chiến đấu chống lại Trung Quốc. Như vậy làm sao ông chờ đợi rằng Trung Quốc sẽ
nhượng bộ trong tình trạng này?”
Câu
hỏi này đã làm cho vị cựu bình luận gia của Fox News phải dừng lại suy nghĩ và
một lúc sau mới trả lời: “Liệu Trung Quốc
có muốn là một phần của hệ thống kinh tế và thương mại toàn cầu hay không? Anh
bạn, họ đang ở trong một tình trạng không thể tiếp tục được. Họ không thể nào
tiếp tục vi phạm các luật lệ về thương mại như họ đã làm trong 20 năm qua. Họ
không có ai khác ủng hộ. Đây không phải là vấn đề thể diện mà là vấn đề của một
nền kinh tế hàng đầu hội nhập vào với phần còn lại của thế giới!”
Cuộc
trao đổi còn tiếp tục, nhưng chỉ hai câu trao đổi này đã chỉ cho ta thấy một sự
tính toán sai lầm quan trọng tại Washington vào lúc này. Chính quyền Trump có vẻ
đã bất chấp không để ý đến động thái chính trị nội bộ của Trung Quốc khi họ
theo đuổi các mục tiêu đòi hỏi các lãnh tụ Trung Quốc phải khuất phục trước những
đòi hỏi của họ.
Trong
một thế giới “America First” lý tưởng của ông Trump, điều đó cố nhiên là rất
đúng. Ông Trump nghĩ rằng ông có thể làm áp lực với những thuế quan nhằm đền bù
lại hàng chục năm trộm cắp các tài sản trí tuệ và bằng ý chí sẵn sàng chấp nhận
một cuộc chiến thương mại toàn diện để buộc Bắc Kinh phải nhượng bộ. Chính quyền
ông biện hộ, hàng chục năm cố gắng thầm lặng của các chính quyền Mỹ trước đó đều
đã thất bại. Bắc Kinh đã nuốt lời quá nhiều để có thể tin tưởng vào những hứa hẹn
mơ hồ của họ.
Chính
quyền Obama có một cách khác để đối phó với thách thức Trung Quốc. Ông Obama
cũng đến kết luận rằng trật tự kinh tế thế giới không còn hoạt động hữu hiệu nữa,
và cần phải đối phó với Trung Quốc. Nhưng giải pháp của chính quyền Obama là
xây dựng những liên minh mậu dịch vùng rộng lớn và lâu dài bên ngoài khuôn khổ
Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới (WTO) và dùng những liên minh này để đặt ra những luật
lệ mới cho nền kinh tế toàn cầu mà dần dà sẽ buộc Bắc Kinh phải đi theo.
Đối
Tác Xuyên Thái Bình Dương mà ông Trump xé bỏ ngay trong ngày đầu nhậm chức
chính là vũ khí để làm việc đó. Tương tự như vậy, một thỏa hiệp khổng lồ khác
thương thuyết với Liên Hiệp Châu Âu mà hai bên hy vọng là sẽ cho một đối trọng
mới cho các giá trị, quy luật và tiêu chuẩn của Tây phương trước thách thức của
Bắc Kinh.
Trong
lúc ông Trump và những phụ tá của ông lựa chọn một sự đối đầu gay gắt ngắn hạn
để chiến đấu chống lại những thách thức có tính cách sinh tử thì những người tiền
nhiệm của ông lựa chọn những giải pháp có tính cách chiến lược lâu dài. Thế nhưng cả hai đều thấy rõ là
một cuộc chiến về kinh tế với Trung Quốc là một điều không thể tránh được. Và
đó là lý do mà một cuộc chiến mậu dịch khó có thể tránh được xảy ra vào lúc
này.
Cả
hai đều không thể nhượng bộ trong cuộc chiến kinh tế này. Làm như vậy có nghĩa là
bỏ thế kỷ thứ 21 cho bên kia chi phối. Phần thưởng mà hai bên dự trù có được
thì lớn hơn nhiều những thiệt hại mà một cuộc chiến thương mại có thể tạo ra
cho nền kinh tế bất chấp những cố gắng mà họ dùng để trấn an các thị trường tài
chánh.
Thuế
quan chỉ là một cách mà ông Trump và những cố vấn của ông dùng để đánh trong trận
chiến này. Họ cũng đưa ra những hạn chế mới đối với việc Trung Quốc đầu tư vào
Hoa Kỳ để ngăn chặn Bắc Kinh mua kỹ thuật của Mỹ.
Nhưng
Trung Quốc cũng không thể nào cho phép Mỹ làm vậy mà không trả đũa. Trung Quốc
thấy rõ những cố gắng này là nhằm chặn đứng kế hoạch của Trung Quốc nhằm bảo đảm
một vai trò hàng đầu cho mình trong các lãnh vực kỹ thuật tiền tiến như AI hoặc
Robot mà ông Tập đưa ra trong kế hoạch “Made in China 2025.”
Thành
ra mặc dầu các nhà kinh tế, các nhóm doanh nghiệp và giới đầu tư trên thế giới
tuần qua đều lên tiếng kêu gọi hai ông Trump và Tập hãy xuống thang và thương
thuyết, ta vẫn thấy một cuộc chiến mậu dịch khó có thể tránh được. (Lê Mạnh
Hùng)
---------------------------------
XEM THÊM
NEW YORK – Lượng đầu tư của Trung Quốc vào Hoa Kỳ đã
giảm hơn 1 phần 3 vào năm ngoái, xuống còn $29 tỷ Mỹ kim, so với mức kỷ lục $46
tỷ Mỹ kim trong năm 2016, theo bài báo hôm thứ Ba của tổ chức Rhodium Group và Ủy
Ban Quốc Gia Về Quan Hệ Mỹ-Trung.
Nguyên nhân chính của tình trạng này là do sự thay đổi
chính sách của cả 2 quốc gia, với việc Bắc Kinh nỗ lực ngăn chận dòng chảy tiền
tệ ra nước ngoài, và Washington tăng kiểm soát việc người Trung Quốc mua lại
tài sản ở Hoa Kỳ.
Báo cáo đầu tư được đưa ra giữa lúc quan hệ Hoa Kỳ và Trung Quốc đang căng thẳng vì tranh chấp thương mại. Theo báo cáo, trong năm 2017, giá trị của các hợp đồng đầu tư trực tiếp từ Trung Quốc vào Hoa Kỳ đã giảm hơn 90% so với 1 năm trước đó, và hầu hết nguồn tiền đổ vào Hoa Kỳ đều đến từ các thỏa thuận có từ năm 2016. Giá trị trung bình của các hợp đồng đầu tư cũng giảm từ $356 triệu xuống còn $215 triệu.
Ngoài ra, báo cáo cũng cho biết, một số dự án đã bị hoãn, các công ty do người Trung Quốc làm chủ cũng giảm tuyển thêm nhân viên, và một số hãng Trung Quốc bắt đầu tìm cách rời thị trường Hoa Kỳ. Bản báo cáo cho rằng, các chính sách dẫn đến sự sụt giảm đầu tư này có vẻ như sẽ không đổi chiều trong thời gian ngắn, do đó, mức đầu tư của Trung Quốc vào Hoa Kỳ sẽ tiếp tục đứng ở mức thấp trong tương lai. Trong khi đó, mức đầu tư của Hoa Kỳ vào Trung Quốc về cơ bản không có gì thay đổi, khi đạt mức $14 tỷ vào năm ngoái, tăng rất ít so với $13.8 tỷ trong năm 2016.
Nguồn
: http://www.viendongdaily.com/la-chong-bien-doi-khi-hau-bang-son-duong-mau-trang-mF0iW3tb.html
No comments:
Post a Comment