ỐNG HÚT NHỰA, DÙNG HAY KHÔNG DÙNG? (Hà Tường Cát / Người Việt)

Ống hút nhựa, dùng hay không dùng?

Hà Tường Cát/Người Việt

February 5, 2018

https://www.nguoi-viet.com/nhin-tu-hoa-ky/ong-hut-nhua-dung-hay-khong-dung/

Mỗi ngày dân Mỹ dùng khoảng 500 triệu ống hút nhựa, nếu đem nối liền nhau sẽ có chiều dài hai vòng quanh Trái Đất! Các ống hút ấy sau một lần sử dụng trở thành loại rác không thể tự tiêu và nếu trôi xuống cống có thể làm nghẹt các đường thoát nước hay tồn tại trong nước biển hàng ngàn năm.

Để bảo vệ môi trường, nhiều nơi đã tìm cách hạn chế sử dụng ống hút nhựa (plastic straw). Nhưng dự luật AB 1884 (Assembly Bill 1884) do Dân Biểu Ian Calderon mới đệ trình lên Quốc Hội California tuần trước đã gặp nhiều chỉ trích gay gắt. Dự luật này cấm các nhân viên phục vụ tại những tiệm ăn mang ống hút nhựa cho khách nếu họ không yêu cầu. Vi phạm được coi như tội hình sự, có thể bị phạt $1,000 và tù tới 6 tháng. Biện pháp này chỉ áp dụng cho những nhà hàng có bàn ghế cho khách ngồi ăn, không với bar hay tiệm fast-food.

Nhiều người chỉ trích biện pháp xử phạt như thế là vô lý và quá lạm của chính quyền. Những công kích gay gắt nhất đến từ phía giới bảo thủ và những người Cộng Hòa vì Dân Biểu Calderon chính là trưởng khối đa số Dân Chủ Hạ Viện California.

Dân Biểu Cộng Hòa Travis Allen, ứng cử viên thống đốc Calfornia, đề nghị các cử tri phản đối bằng cách hãy làm cho văn phòng Dân Biểu Calderon tràn ngập ống hút.

Ông Allen tuyên bố với ABC News: “Thay vì giải quyết các vấn đề thiết thực, hôm nay những người Dân Chủ California lại quan tâm hơn đến việc bỏ tù các tiếp viên muốn phục vụ khách hàng với ống hút tiện dụng. Đây là một đạo luật hết sức vô lý, chứng tỏ những người Dân Chủ ở California lố bịch tới chừng nào!”

Bình luận viên Kurt Schlichter của Fox News cho rằng chính quyền California nên chú ý vào việc cải thiện sinh hoạt cho người không nhà và những người bị khó khăn vì những biện pháp rắc rối của tiểu bang. Không nên có quá nhiều quy định khắt khe để bất cứ cái gì cũng có thể bị kết tội và những luật lệ làm hại cho thương mại.

https://i1.wp.com/www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2018/02/Ong-Hut-03.jpg?resize=668%2C420&ssl=1

Tái chế ống nhựa ở Banglades. (Hình: Getty Images)

Nữ phát ngôn vên Sdharokina Shams của Hiệp Hội Các Tiệm Ăn California nói rằng tổ chức gồm khoảng 20,000 thành viên này còn đang chờ xem dự luật của Dân Biểu Calderon sẽ đi đến đâu và hiệp hội sẽ tham khảo ý kiến các hội viên trước khi đưa ra lập trường chính thức.

Dân Biểu Ian Calderon bác bỏ những cáo buộc ấy, nói rằng mục tiêu của dự luật là giúp bảo vệ môi trường. Ống hút và que khuấy làm bằng chất plastic đứng hàng thứ 6 trong số những loại rác không tự tiêu hủy được ở California. Ông xác định AB 1884 không phải luật cấm ống hút nhựa mà chỉ là môt bước nhằm hạn chế thói quen phải dùng đến sản phẩm tiện dụng này. Theo ông quy định về việc bán đồ ẩm thực trong luật lệ vệ sinh và an toàn của California đã ấn định rằng, “Vi phạm có thể bị phạt từ không dưới $25 đến không trên $1,000 hay giam giữ ở nhà tù county không quá 6 tháng, hoặc cả hai hình phạt ấy.” Tuy nhiên ông hứa sẽ sửa lại văn bản của luật ống hút nhựa để “không ai bị bỏ tù, không ai phải đóng tiền phạt $1,000.”

Dự luật của Dân Biểu Ian Calderon chỉ là một trong số nhiều biện pháp đã được đưa lên Quốc Hội nhằm hạn chế các loại chất thải không tự tiêu như chai nước, túi plastic đựng hàng mua ở các chợ.

Dự luật AB 319 do Dân Biểu Dân Chủ Mark Stone được thông qua Ủy Ban Tài Nguyên Thiên Nhiên tuần trước đòi hỏi các chai nước bằng plastic phải có dây nối với nắp đậy. Trong tiểu bang California, các thành phố Davis, San Luis Obispo đã có biện pháp hạn chế dùng ống hút từ năm ngoái; Enciniatas và Berkeley đang xem xét biện pháp tương tự và hơn 100 nhà hàng ăn ở San Diego đã ký tự nguyện tham gia chương trình hạn chế  ống hút nhựa.

Mỗi năm Mỹ tiêu thụ 180 tỷ ống hút nhựa. Trung bình mỗi người dân Mỹ dùng 1.6 ống hút trong một ngày hay khoảng 35,000 ống hút trong suốt cuộc đời. Trên toàn thế giới, ống hút nhựa đứng hàng thứ sáu trong số 8 triệu tấn rác thải không tiêu đổ ra biển mỗi năm. Nếu không có sự hạn chế, tới năm 2050 ống hút nhựa sẽ nhiều hơn cá ở các đại dương.

https://i1.wp.com/www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2018/02/Plastic-straw.jpg?resize=696%2C928&ssl=1

Những ống hút nhựa nhiều màu. (Hình: Getty Images)

Theo các chuyên gia, plastic là những chất tồn tại mãi mãi, ít nhất 200 năm mới có thể một số tự phân hủy.  Khi trôi ra biển, các vật plastic này sẽ dần dần vỡ nát thành những mảnh nhỏ làm cho động vật biển có thể lầm là đồ ăn. Nếu lọt vào dạ dày các loài động vật biển, plastic sẽ tồn tại trong đó qua thời gian rất dài và gây ra những bệnh về tiêu hóa, hoặc làm tắc nghẽn các đường ống dẫn thức ăn. Và nếu như chúng lọt vào đường hô hấp, những chiếc ống hút plastic sẽ cản trở sự hô hấp của các loài sinh vật biển hay làm chúng chết ngạt. Điều nguy hiểm hơn nữa là sau khi các sinh vật nạn nhân đã chết, xác bị phân hủy dần dần thì plastic vẫn còn tồn tại mãi trong nước biển và tiếp tục giết hại các động vật khác.

Khoảng 33% các vật dụng plastic chỉ dùng một lần rồi vứt bỏ và trong số đó chỉ khoảng 1% được tái sinh. Riêng các ống hút nhựa quá nhỏ bé không thuận tiện để thu nhặt và đem tái sinh.

Trước kia, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ rác thải lớn nhất thế giới, mỗi năm nhập cảng 7.3 tấn plastic tái chế từ Mỹ và Châu Âu. Nhưng bắt đầu từ năm 2018, 24 loại phế liệu tái chế và phế liệu rắn bị cấm nhập cảng vào Trung Quốc. Các nước phương Tây phải tìm những thị trường khác nhỏ hơn như  Malaysia hoặc Việt Nam, tuy nhiên không thể đáp ứng nhu cầu như Trung Quốc.

Do thuận tiện, dễ sản xuất và rẻ tiền, nên ống hút nhựa là sản phẩm thông dụng ở tất cả mọi quốc gia trên thế giới. Thỉnh thoảng có dư luận nêu lên mối nghi ngại về sự độc hại nguy hiểm của ống hút nhựa, nhưng lo lắng này không thiết thực lắm vì rủi ro nếu có cũng chỉ rất nhỏ. Do giá rất rẻ nên ống hút chỉ được dùng một lần rồi vứt bỏ, khó có trường hợp nào người ta dùng trở lại để phải đặt vấn đề vệ sinh.

Tuy nhiên cũng có một số điều nên chú ý như tránh dùng ống hút làm từ nhựa tái sinh của những cơ sở sản xuất vi phạm quy định an toàn về thực phẩm và dược phẩm, các ống hút này dòn dễ gẫy. Ống hút nhiều màu không có gì nguy hiểm nếu là phẩm màu thông thường dùng cho ăn uống, nhưng phẩm nhuộm có kim loại nặng hay chất huỳnh quang thì người ta lo ngại có thể gây ung thư dù cho rủi ro ngộ độc ấy hết sức nhỏ. Do đó an toàn nhất là dùng ống hút trong không màu, Một cách sử dụng khác nên tránh là dùng ống hút với đồ uống nóng, tác dụng còn chưa thể hiểu rõ lắm.

Theo nhiều ý kiến thì ống hút không phải là một phương tiện bó buộc, chẳng qua chỉ do thói quen. Tuy nhiên có những trường hợp cần hoặc nên dùng đến nó. Nhưng vì sự quan tâm về tác hại đến môi trường và hệ sinh thái, trong tương lai không xa có lẽ tất cả ống hút nhựa sẽ được thay thế bằng ống hút  giấy. (Hà Tường Cát)