Minh
Anh (Theo AP)
09:23 20/11/2017
Trước
thái độ ngày càng cứng rắn của Tổng thống Trump với Triều Tiên, các nghị sĩ và
chuyên gia lo ngại về thẩm quyền tuyệt đối của tổng thống trong việc ra lệnh tấn
công hạt nhân.
Không chi tiết nhỏ nào bị bỏ sót trong kế hoạch của
người Mỹ chuẩn bị cho một cuộc chiến hạt nhân. Kể cả ngay tại căn cứ chỉ huy cuộc
chiến gần Omaha, Nebraska, người ta thiết kế cả một “cửa thoát hiểm an toàn”, để
vị tướng 4 sao là chỉ huy chính có thể nhanh chóng thoát ra và lên máy bay trước
khi quả bom đầu tiên rơi xuống.
Quy trình ứng phó luôn sẵn sàng để bảo đảm các vũ
khí hạt nhân Mỹ sẽ hoạt động ngay sau khi tổng thống phát lệnh đáp trả, hoặc tấn
công phủ đầu, một cuộc chiến từ Triều Tiên hay bất kỳ nước nào khác. Những quy
trình dự phòng, thậm chí là cả “dự phòng của dự phòng”, cũng được chuẩn bị.
Tuy nhiên, bên cạnh những quy trình cơ bản trên là một
số băn khoăn chưa lời giải đáp. Chẳng hạn như điều gì sẽ xảy ra nếu tổng thống
phát lệnh tấn công hạt nhân, dù bất kỳ lý do nào, nhưng vị tướng 4 sao chỉ huy
tại Bộ Chỉ huy Chiến lược (Stratcom) lại từ chối tuân thủ và cho rằng mệnh lệnh
này không hợp pháp?
Một tên lửa Titan 2 đã vô hiệu hoá bên trong bảo tàng tên lửa ở Green
Valley, bang Arizona. Ảnh: AFP
Quyền
lực tuyệt đối
Robert Kehler, nguyên tư lệnh Stratcom, đã được hỏi
câu như trên trong một phiên điều trần ở quốc hội hồi tuần qua. “Khi đó anh sẽ
rơi vào một tình huống thú vị về hiến pháp”, ông trả lời, tỏ ra bối rối.
Brian McKeon, cố vấn cao cấp ở Bộ Quốc phòng Mỹ thời
chính quyền Obama, nói phản ứng đầu tiên của tổng thống là sẽ yêu cầu bộ trưởng
quốc phòng chỉ đạo vị chỉ huy phải tuân thủ lệnh phóng.
“Nếu vị chỉ huy vẫn khăng khăng bất tuân, thì anh sẽ
phải thay thế bộ trưởng quốc phòng hoặc vị tướng ấy”, ông McKeon nói; ngụ ý rằng
mệnh lệnh của vị tổng tư lệnh là không thể bị cản trở.
Người đứng đầu hiện tại của Bộ Chỉ huy Chiến lược,
Tướng John Hyten, cuối tuần qua đã khẳng định tại Diễn đàn An ninh Quốc tế
Halifax ở Canada rằng ông sẽ không chấp hành lệnh phóng hạt nhân từ Tổng thống
Trump, nếu ông cho rằng điều này trái luật.
“Khi đó, tôi nghĩ tổng thống sẽ yêu cầu tôi giải
thích về nhận định ‘bất hợp pháp’ của mình”, tướng Hyten dự đoán.
Bruce Blair, cựu chuyên viên tại bộ tư lệnh và là
người sáng lập nhóm Global Zero chủ trương loại trừ vũ khí hạt nhân, nói phản ứng
lúng túng của tướng Kehler có nghĩa vị chỉ huy của Bộ Chỉ huy Chiến lược có thể
bị tổng thống “ngó lơ”.
Trụ sở chính của Stratcome gần Omaha, bang Nebraska. Ảnh: townews.
Bởi tổng thống có thể truyền lệnh tấn công hạt nhân
trực tiếp đến Phòng Chiến tranh tại Lầu Năm Góc. Từ đây, nó sẽ đi tới những người
nắm giữ chìa khoá phóng.
Cuộc điều trần ở Thượng viện tuần qua là lần đầu
tiên nội dung thẩm quyền sử dụng vũ khí hạt nhân của tổng thống được đề cập kể
từ năm 1976. Trong quá khứ, nghị sĩ Richard L. Ottinger (New York) muốn thúc đẩy
quốc hội Mỹ tuyên bố rằng nước này sẽ không bao giờ khởi đầu cho một cuộc chiến
hạt nhân.
Quyền lực
của tổng thống thiếu sự kiểm soát
41 năm sau, Mỹ vẫn không loại trừ phương án tấn công
hạt nhân trước tiên; và điều này có thể không được thúc đẩy trong thời của
chính quyền Trump. Điều này khiến các chuyên gia lo ngại về quyền ra lệnh phóng
vũ khí hạt nhân được tập trung duy nhất về tay tổng thống, trong khi ông Trump
có tính khí thất thường và khó lường.
“Chúng tôi lo lắng rằng tổng thống có thể phát lệnh
tấn công hạt nhân vượt ra ngoài lợi ích an ninh quốc gia Mỹ”, Thượng nghị sĩ
Chris Murphy nói tại cuộc điều trần.
Tướng Hyten, người đứng đầu Stratcom hiện tại, khẳng định sẽ không tuân
thủ lệnh phóng hạt nhân của tổng thống nếu nó bất hợp pháp. Ảnh: AFP.
Chủ tịch Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện Bob Corker một
mặt khẳng định ông không trực tiếp nhắm tới tổng thống, mặt khác công khai chất
vấn liệu thái độ cứng rắn của ông Trump với Triều Tiên và một số nước khác có
thể dẫn đến thế chiến hay không.
Tuy nhiên, buổi điều trần kết thúc và được cho là
không tạo ra tác động đáng kể để dẫn đến sự thay đổi thẩm quyền của tổng thống
đã được quy định theo luật.
James Acton, giám đốc chương trình hạt nhân tại
Trung tâm Hoà bình Quốc tế Carnegie, đồng tình rằng tổng thống đã được trao một
quyền lực không thể kiểm soát trong việc quyết định sử dụng vũ khí hạt nhân.
“Theo quan điểm của tôi, tổng thống bắt buộc phải
tham vấn với các bộ trưởng ngoại giao, quốc phòng, tư pháp và phải được ít nhất
2 vị ủng hộ mới có thể hành động”, ông Acton nói.
Ông Richard Bettes, giám đốc Viện Nghiên cứu Chiến
tranh và Hoà bình thuộc Đại học Columbia, giải thích rõ thêm: “Tổng thống cần bộ
trưởng quốc phòng xác nhận quyết định phóng là đúng đắn và giá trị, và bộ trưởng
tư pháp xác nhận mệnh lệnh này hợp pháp. Khi đó, nó sẽ bảo đảm không gây cản trở
trong việc đáp trả sự tấn công từ đối phương”.
VIDEO :
Vali hạt nhân của tổng thống Mỹ Donald Trump là một
trong những vật dụng "quyền lực" nhất thế giới, cho phép Mỹ tấn công
hạt nhân khi tổng thống không có mặt tại Nhà Trắng.
Minh
Anh (Theo AP)
-------------------------------
VOA Tiếng Việt
19/11/2017
Chỉ
huy hạt nhân hàng đầu của Mỹ nói rằng ông sẽ kháng cự Tổng thống Donald Trump nếu
ông ra lệnh khai hỏa vũ khí hạt nhân "bất hợp pháp."
Tướng Không quân Mỹ John Hyten, chỉ huy Bộ Tư lệnh Chiến lược Hoa Kỳ, đến
dự một phiên điều trần của Ủy ban Quân vụ Thượng viện trong Điện Capitol, Washington,
ngày 4 tháng 4, 2017.
CBS News đưa tin Tướng Không quân Mỹ John Hyten, chỉ
huy Bộ Tư lệnh Chiến lược Hoa Kỳ (STRATCOM), nói với cử tọa tại Diễn đàn An
ninh Quốc tế Halifax ở Nova Scotia, Canada rằng ông đã suy nghĩ rất nhiều về những
gì ông sẽ nói nếu ông nhận được một lệnh như vậy.
"Tôi nghĩ một số người tưởng chúng tôi ngu ngốc,"
ông Hyten trả lời câu hỏi về một trạng huống như vậy. "Chúng tôi không ngu
ngốc. Chúng tôi suy nghĩ về những điều này rất nhiều. Khi bạn đảm đương trách
nhiệm này, làm sao mà bạn không nghĩ về nó?"
CBS cho biết ông Hyten, người chịu trách nhiệm giám
sát kho vũ khí hạt nhân của Mỹ, giải thích quá trình theo sau một lệnh như vậy.
"Là người đứng đầu STRATCOM, tôi đưa ra lời
khuyên cho tổng thống, ông ấy sẽ ra lệnh cho tôi thi hành," ông nói.
"Và nếu lệnh đó bất hợp pháp, hãy đoán xem chuyện
gì sẽ xảy ra? Tôi sẽ nói, 'Ngài Tổng thống, như vậy là bất hợp pháp.' Và đoán
xem ông ấy sẽ làm gì? Ông ấy sẽ nói, 'Như thế nào mới hợp pháp?' Và chúng tôi sẽ
đưa ra các lựa chọn, với tập hợp những năng lực để ứng phó bất cứ tình huống
nào, và cách làm việc là như vậy. Nó không phức tạp."
Ông Hyten nói nêu ra những trạng huống phản ứng như
thế nào trong trường hợp có một lệnh bất hợp pháp là thông lệ chuẩn mực, và nói
thêm: "Nếu bạn thi hành một lệnh bất hợp pháp, bạn sẽ đi tù. Bạn có thể ngồi
tù đến hết đời."
Lầu Năm Góc không phản ứng ngay tức thì về yêu cầu
bình luận về phát biểu của ông Hyten.
Những phát biểu này được đưa ra sau khi các thượng
nghị sĩ Hoa Kỳ, thuộc Đảng Dân chủ và Cộng hòa, nêu nghi vấn về việc liệu ông
Trump có thẩm quyền tiến hành chiến tranh, sử dụng vũ khí hạt nhân và tham gia
hoặc đình chỉ các thỏa thuận quốc tế hay không, giữa lo ngại rằng căng thẳng
liên quan đến các chương trình hạt nhân và phi đạn của Triều Tiên có thể dẫn đến
chiến sự.
Ông Trump đã xỉ vả và đe dọa qua lại với lãnh tụ Triều
Tiên Kim Jong Un. Trong bài diễn văn đầu tiên của ông tại Liên Hiệp Quốc, ông
hăm dọa sẽ "tiêu diệt hoàn toàn" đất nước 26 triệu dân này nếu họ hăm
dọa Mỹ.
Một số thượng nghị sĩ muốn có luật để thay đổi thẩm
quyền hạt nhân của tổng thống Mỹ và một ủy ban Thượng viện hôm thứ Ba đã tổ chức
phiên điều trần quốc hội đầu tiên trong hơn bốn thập kỷ qua về thẩm quyền của tổng
thống phát động một cuộc tấn công hạt nhân.
*
LIÊN
QUAN
No comments:
Post a Comment