Thứ Sáu, 8 tháng 9,
2017
Chỉ một tuần sau
khi nhận chức, Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh cấm cho vào Mỹ người dân
từ 7 quốc gia với đa số theo Hồi giáo, là Sudan, Iran, Iraq, Yemen, Syria,
Libya và Somalia.
Lệnh đó được thi
hành ngay lập tức trong ngày 27/1/2017 nên đã gây phản ứng mãnh liệt trong dư
luận với những cuộc biểu tình phản đối tại phi trường. Nhiều luật sư di trú
cũng đã có mặt ngay tại chỗ để can thiệp và giúp đỡ cho những di dân gặp khó
khăn do bởi quyết định đột ngột của Tổng thống Trump.
Sắc lệnh đó đã bị
nhiều tổ chức bảo vệ dân quyền cũng như cơ quan pháp lí tiểu bang đứng đơn kiện
và sau đó đã không còn được thi hành vì thiếu tính hợp hiến.
Ít tháng sau Tổng
thống Trump lại ký một sắc lệnh mới, cũng cùng mục đích ngăn cấm vào Mỹ đối với
dân từ 6 quốc gia Hồi giáo như sắc lệnh đầu tiên, trừ Iraq, tuy không khắc khe
như trước nhưng vẫn có những tranh tụng trước tòa về tính hợp pháp và hợp hiến
của nó.
Hôm thứ Năm 7/9 Tòa
Kháng án Khu vực 9 ở San Francisco đã có phán quyết cho rằng sắc lệnh về du
hành của Trump là không hợp pháp.
Trong thời gian vận
động tranh cử, ứng cử viên Donald Trump đã công khai biểu lộ không có cảm tình
với thành phần nhập cư không giấy tờ hợp lệ vào Mỹ. Nhiều lần ông Trump đã phát
biểu với ngôn ngữ chê bai, mạt sát di dân bất hợp pháp, ước chừng hơn 10 triệu
người, đa số đến từ Mexico, mà ông gọi là “đĩ điếm, tội phạm, buôn bán ma túy”.
Ông đưa ra đề nghị xây tường giữa biên giới Mỹ-Mễ để ngăn chặn làn sóng nhập
cư.
Đối với những người
đã vào được Mỹ không giấy tờ hợp lệ, ông muốn tống cổ họ về lại nguyên quán.
Từ ngày nhận chức đến
nay, Tổng thống Donald Trump đã đưa ra nhiều chính sách thể hiện quyết tâm giải
quyết vấn đề di dân để bảo vệ an ninh và quyền lợi của công dân Mỹ, như đã hứa
trong khi vận động tranh cử.
Mới nhất, hôm 5/9
ông Trump đã quyết định chấm dứt chương trình DACA, Deferred Action for
Childhood Arrivals (Hoãn Trục xuất người vào Mỹ bất hợp pháp khi còn vị thành
niên), là một sắc lệnh được Tổng thống Barack Obama ký ban hành năm 2012.
Đối tượng của sắc lệnh
này là cho hưởng qui chế di dân tạm thời những ai sinh từ ngày 1/6/1981 trở về
sau, được cha mẹ đem vào Mỹ bất hợp pháp khi còn vị thành niên, dưới 16 tuổi,
đã tốt nghiệp phổ thông trung học và không có án vì vi phạm pháp luật. Hội đủ
những điều kiện trên, họ sẽ được học đại học, được thi bằng lái xe, được phép
tìm kiếm công việc làm.
Đa số những người
được hưởng qui chế DACA còn đang trong tuổi nhỏ và quy chế tạm thời dành cho
thành phần này phải được cứu xét lại mỗi hai năm.
Đã có những phản biện
cho rằng sắc lệnh DACA không hợp pháp, vì các chính sách liên quan đến di dân
phải có luật từ quốc hội. Tổng thống Obama đã ký sắc lệnh sau khi không thuyết
phục được quốc hội, lúc đó do đảng Cộng hòa nắm đa số, thông qua một dự luật về
qui chế cho những người di dân không giấy tờ hợp pháp này được gọi là dự luật
DREAM Act.
Nay Tổng thống
Trump quyết định chấm dứt chương trình DACA, như thế những ai trước đây được tạm
thời bảo vệ sẽ thì có thể bị trục xuất về nguyên quán.
Quyết định đó cũng
đã tạo nên làn sóng phản đối từ nhiều giới. Hơn 100 giáo sư và những nhà nghiên
cứu luật cùng đưa ra nhận định rằng sắc luật của Tổng thống Barack Obama là hợp
pháp.
Tổng giám đốc của
400 công ti, gồm cả Facebook, Apple, Mirosoft, AT&T, Amazon, Snap Chat, với
hàng nghìn nhân viên trong diện DACA, đã lên tiếng thỉnh cầu chính quyền Trump
và quốc hội giữ lại quy chế này.
Trong khi đó, 15 tiểu
bang và vùng Thủ đô Washington đã đứng đơn kiện, cho rằng sắc lệnh hủy bỏ của Tổng
thống Trump là vi phạm luật.
Hiện nay qui chế
DACA đang rơi vào tình trạng bấp bênh khiến gần 800 nghìn người sống trong
hoang mang, lo sợ. Những di dân này đa số đến từ Mexico, tập trung đông nhất ở
tiểu bang California với hơn 200 nghìn, còn lại là ở các tiểu bang Texas,
Illinois, New York, Florida, Arizona.
Tuy quyết định hủy
bỏ DACA được đưa ra vào hôm 5/9, nhưng chính quyền Trump không áp dụng ngay mà
cho thời hạn 6 tháng để quốc hội có thể làm luật mới để giải quyết tình trạng
di trú của những người có qui chế này.
Như thế quả banh
đang trong sân của lập pháp. Tổng thống Trump cho biết nếu quốc hội không hành
động ông sẽ xem xét lại vấn đề một lần nữa.
Với những gặp gỡ giữa
tổng thống và lãnh đạo của hai đảng trong quốc hội trong những ngày qua để thảo
luận về các chính sách, nên có nhiều hy vọng trong vòng 6 tháng tới đây sẽ có
luật về di dân DACA.
Trong hơn hai thập
niên qua, vấn đề di dân là một đề tài gây nhiều tranh cãi tại quốc hội và trong
dư luận dân chúng.
Hơn 30 năm trước Tổng
thống Ronald Reagan, người đảng Cộng hòa, đã ban hành luật về di dân đưa đến việc
ân xá cho gần 3 triệu người sống không giấy tờ hợp pháp để họ có thể trở thành
công dân trong vòng 10 năm.
Nhưng thất bại của
chính sách này là biên giới giữa Mỹ và Mexico không được kiểm soát chặt chẽ và
việc xử phạt nặng những cơ sở thương mại thuê mướn di dân bất hợp pháp đã không
được thi hành triệt để. Vì thế số người nhập cư sống bất hợp lệ tại Hoa Kỳ
trong 30 năm qua đã không giảm mà còn tiếp tục tăng lên, đến hơn 10 triệu như
hiện nay, trong đó hơn một nửa là từ Mexico.
Các vị dân cử Mỹ
ngày nay không còn ai muốn đưa ra chính sách ân xá cho những người đã nhập cư bất
hợp pháp, vì dư luận dân chúng không còn ủng hộ những chính sách như thế.
Tuy nhiên, để những
người di dân bất hợp pháp có thể làm việc, có cuộc sống tự túc, trẻ nhỏ được đi
học, nhiều đề xuất chính sách đã được đưa ra chỉ với mục đích giúp di dân không
hợp lệ có được cuộc sống ổn định, không lo sợ bị trục xuất để có thể đóng góp cho
sinh hoạt kinh tế, xã hội nơi sinh sống.
Năm 2010 dự luật DREAM Act (Development, Relief,
Education for Alien Minors) nhằm giúp những trẻ vị thành niên đến Mỹ bất hợp
pháp có cơ hội hội nhập. Dự luật được đề xuất nhiều lần nhưng không được quốc hội
thông qua, nên vào tháng 6/2012 Tổng thống Obama đã ban hành sắc luật DACA có
hiệu lực cho đến khi Tổng thống Trump quyết định rút lại vào hôm 5/9 vừa qua.
Một người giương cao biển chữ đòi chính phủ thông
qua dự luật Dream Act trong cuộc biểu tình ở Berkeley hôm 27/8/2017. (Ảnh:
Bùi Văn Phú)
Dưới sự lãnh đạo của
Tổng thống Donald Trump, chính sách về di dân vào Mỹ sẽ được siết lại. Ông cũng
muốn xây tường ở biên giới vì học được bài học từ chính sách di dân của Tổng thống
Ronald Reagan.
Chính sách di dân của
chính quyền Trump có ảnh hưởng lớn không chỉ đối với người dân gốc Mexico và
các nước Nam Mỹ mà cũng ảnh hưởng đến cộng đồng người Mỹ gốc Á, vì trong số hơn
10 triệu di dân bất hợp pháp, có hơn 1 triệu người gốc Á, đông nhất là người
Hoa, Ấn Độ, Nam Hàn, Philippine. Số người Việt cư ngụ không giấy tờ hợp lệ cũng
cả trăm nghìn.
Với chủ trương dân
túy và đặt quyền lợi dân Mỹ lên hàng ưu tiên, American First, chính sách di dân
của Trump cũng có chiều hướng được nối kết với phát triển quan hệ song phương với
các nước, trong đó có việc Hoa Kỳ yêu cầu nhận trả về những người đã nhập cư bất
hợp pháp vào Mỹ, kể cả người Việt.
No comments:
Post a Comment