Cổ-Lũy
August 16, 2017
Những
điều đáng quan tâm
Bài kỳ trước viết về đám mây đen đeo đẳng ứng viên rồi
chính quyền Trump, những “thông đồng/collusion” mỗi ngày một rõ rệt giữa mặt trận
tranh cử Trump với chính quyền Nga Vladimir Putin. Ông Putin cùng đám
“oligarch/đầu sỏ chính trị” bị giới tình báo, trí thức và truyền thông Mỹ xem
là đồng lõa với mặt trận Trump triệt hạ ứng viên Hillary Clinton (nắm chắc phần
thắng) để ông Trump (không chút hy vọng) đắc cử. Những đi lại và đồng lõa nói
trên bị giới tình báo và truyền thông, thêm Quốc Hội và nhất là “special counsel/công
tố viên đặc nhiệm” Robert Mueller III điều tra ráo riết.
Khi “special counsel” chú mục vào những hồ sơ làm ăn
và tài chính tổng thống vẫn giấu nhẹm, ông Trump như ngồi trên lửa vì đây có thể
là những bằng chứng trọng tội, như “money laundering/rửa tiền bẩn” cho giới
oligarch Nga, hoặc bị giới này giật dây, và giấu diếm hay khai láo “obstruction
of justice/ngăn cản thi hành công lý,” cùng vô số tội với sở thuế IRS. Theo Hiến
Pháp, với bằng chứng như trên tổng thống có thể bị Quốc Hội bãi nhiệm dễ dàng –
hai dân biểu đối lập đã khởi tố ông Trump để đi tới việc này; ông vội nhờ luật
sư xem xét tổng thống có thể “pardon/bãi tội” cho chính mình không.
Hốt hoảng chính vì (a) điều tra đi tới những người cộng
tác, trong gia đình, rồi chính mình, (b) nửa năm tại chức với không mấy thành
quả như đã hứa hẹn, dù đảng Cộng Hòa nắm Tòa Bạch Ốc, Quốc Hội, và Tối Cao Pháp
Viện, (c) những khó khăn ngoại giao với bạn lẫn địch (ác cảm, nghi ngại từ Châu
Âu, đe dọa từ Bắc Hàn cùng Trung Quốc), ông Trump chối trách nhiệm. Và đổ tội
cho người khác: Tòa Bạch Ốc và nội các nhốn nháo vì hàng loạt các cố vấn, phụ
tá, phát ngôn viên, giám đốc, luật sư thân cận bị khiển trách, thóa mạ, từ chức
hoặc bị đuổi. Phó Tổng Thống Mike Pence (móc nối giữa tổng thống cực đoan với
Quốc Hội và giới ủng hộ tiền bạc Cộng Hòa ôn hòa) vừa triệt để trung thành với
tổng thống, vừa sửa soạn nhân sự, tiền bạc, hoạt động (chánh văn phòng mới, “tổ
chức xin tiền/super PAC” mới, học hỏi về ngoại giao để đủ điều kiện làm tổng thống).
Giới quan sát chính trị nghĩ ông sửa soạn thay thế ông Trump trên đường tới bãi
nhiệm; ông chỉ hé ý ứng cử sau nhiệm kỳ năm 2020.
Nguy cơ và khó khăn trong nước là mối bận tâm chính
cho ông Trump và dĩ nhiên ảnh hưởng lớn vào những chính sách, đường lối và hoạt
động ngoại giao của chính quyền – vốn bị hạn hẹp (cả tổng thống, phó tổng thống
lẫn ngoại trưởng không hiểu biết và kinh nghiệm mấy về ngoại giao) vì cắt giảm
ngân sách lớn lao và thiếu sót nhân sự chuyên môn ở Bộ Ngoại Giao (nhiều đồn đại
về Ngoại Trưởng Rex Tillerson ra đi). Ông cũng bị những hứa hẹn nặng tính cách
“jingoism/chủ nghĩa quốc gia cực đoan” hẹp hòi và bài ngoại nhằm mua chuộc nhóm
chủ lực của mình trói buộc.
Một tuần qua ông Trump thêm điên đảo do chính phản ứng
bất nhất của mình, phản đối của dân chúng, giới chính trị và truyền thông sau
khủng bố chết người vì kỳ thị chủng tộc ở Virginia do đám theo “white
nationalism/một nước Mỹ toàn trắng,” Klu Klux Klan (KKK), “da trắng độc
tôn/white supremacist,” và “néo-Nazi/tân Phát-xít” gây ra – luôn luôn là thành
phần nòng cốt ủng hộ “người bạn/đồng minh [Trump/Bannon] trong Tòa Bạch Ốc,”
theo lãnh tụ KKK David Duke và lãnh tụ white supremacist Richard Spencer. Từ thời
tranh cử ông Trump vẫn dựa nhiều vào “Chief Strategist/Cố Vấn Chiến Lược Tối
Cao” Stephen Bannon (chức vụ mới đặt ra), gốc gác từ buôn bán chứng khoán tới
báo mạng Breitbart News. Mục tiêu của ông Bannon: xiển dương phong trào “bảo thủ
mới/alternative conservatism” nối liền “white nationalism” từ Mỹ tới Âu, và nắm
chặt thành phần “chủ lực/base” ủng hộ Trump (khoảng 30% cử tri, phần lớn thuộc
nhóm da trắng thấp kém và kỳ thị chủng tộc).
Nay, với mức ủng hộ xuống mức 1/3 theo viện thăm dư
luận lâu đời Gallup, ông Trump bị đặt giữa hai chọn lựa sinh tử: “Tổng thống của
toàn dân Mỹ” hay “tổng thống cho đám base?”
Tổng
Thống Trump và ngoại giao Việt Nam: Việt Nam ráo riết mở cửa
Việt Nam là nước thứ ba, sau Nhật và Trung Quốc, được
Tổng Thống Trump liên hệ trực tiếp sau khi nhậm chức. Cuối Tháng Năm, Thủ Tướng
CSVN Nguyễn Xuân Phúc được mời đến gặp ông Trump ở Tòa Bạch Ốc, sau ông Shinzo
Abe. Trước đó, ông Trump cũng gặp Chủ Tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc ở nhà
nghỉ của ông tại Florida.
Lo sợ bị mất những lợi thế thương mãi và chiến lược
đã đạt được thời chính quyền Obama thân thiện với Việt Nam, Hà Nội sớm xúc tiến
việc “lobby/vận động hành lang” với chính quyền Trump kém thân thiện. Ðại sứ Việt
Nam ở thủ đô Washington, từng “lốp-bi” bãi bỏ cấm vận vũ khí cho Việt Nam và Hiệp
Ðịnh Mậu Dịch Xuyên TBD (Trans-Pacific Partnership), mở đầu những liên hệ đưa đến
điện đàm giữa ông Phúc và ông Trump hơn một tháng trước khi ông nhậm chức.
Hà Nội có vẻ “chịu làm bài tập/do homework,” điều
tra, nghiên cứu kỹ về các định chế chính trị, kinh tế, văn hóa và phương cách
hoạt động trong môi trường “tư bản trước, tự do dân chủ sau” Mỹ với đầy mâu thuẫn,
trái ngược. Theo Reuters, trung tâm Nghiên Cứu Chính Sách Ngoại Giao và Chiến
Lược, Học Viện Ngoại Giao, rất tự tin cho biết, “Chúng tôi tính toán đã lâu những
gì có thể làm được.” Cả bộ trưởng lẫn thứ trưởng ngoại giao Việt qua Washington
nhiều lần nhằm “vận động/lốp-bi” giới dân cử, trí thức đại học, cùng giới kỹ
thương mại Mỹ, Việt. Thông điệp từ Hà Nội được chuyển qua Hội Ðồng An Ninh Quốc
Gia Mỹ tới Phó Tổng Thống Mike Pence, Bộ Quốc Phòng và Bộ Ngoại Giao Mỹ. Việt
Nam là nước Ðông Nam Á “độc nhất” chịu trả tiền nhóm “Podesta Group” với giá
$30,000 một tháng, theo đăng ký với Bộ Tư Pháp Mỹ.
Xin mở dấu ngoặc, như những nhóm lốp-bi khác,
Podesta Group là công ty chuyên về “lốp-bi và công vụ/lobbying and public
affairs” (hoàn toàn hợp pháp ở Mỹ; ở nước ngoài đây chẳng khác gì hối lộ, lấy
tiền mua quyền) với lợi tức gần $28 triệu năm 2011. Cùng năm, ông John Podesta
(thành lập công ty năm 1988) cũng được xem là nhân vật có ảnh hưởng lớn hàng thứ
ba trong làng lốp-bi nhộn nhịp trên K Street, cận kề Tòa Bạch Ốc và Mayflower
Hotel, nơi gặp gỡ của nhiều giới lốp-bi với khách và giới chức chính quyền. Ông
Podesta nguyên chánh văn phòng Tổng Thống Bill Clinton (Dân Chủ) rồi chủ tịch mặt
trận tranh cử Hillary Clinton năm 2016, có ảnh hưởng lớn phía Dân Chủ. Nhưng tổng
giám đốc công ty là bà Kimberly Fritts, nhân vật Cộng Hòa nòng cốt từng làm việc
cho gia đình George H. W. Bush – đề huề hai đảng để dễ làm ăn. Khách hàng công
ty gồm nhiều nước xã hội chủ nghĩa từ Albania tới Ukraine và Việt Nam, cùng những
công ty tư bản gộc như: Amgen, Bank of America, BP, Lockheed Martin, Nestlé,
Novartis, Raytheon, Walt-Mart và cả Orange County. Người hợp tác mật thiết với
công ty đáng lưu ý: cựu chủ tịch ủy ban tranh cử Trump, ông Paul Manafort, mới
bị mật vụ tới thăm lúc 2 giờ sáng tại nhà để thu thập hồ sơ đi lại với Nga cho
công tố viên Mueller.
Theo Giáo Sư Carl Thayer thuộc Học Viện Quốc Phòng
Úc, Hà Nội “tìm mọi cách và cải thiện sâu rộng liên hệ” đôi bên. Truyền hình
cho thấy ở Tòa Bạch Ốc ông Trump có vẻ thoải mái với ông Phúc, một người Cộng Sản
chú ý nhiều tới kinh tế thị trường; không rõ hai bên đối thoại riêng với nhau
ra sao, nhưng bên ngoài dễ nhận ra ông khách cũng khéo léo đóng bộ đúng theo
khiếu thẩm mỹ của ông chủ nhà. Ông Trump hay huênh hoang, phách lác nhưng thiếu
tự tin nhiều mặt; đây có lẽ là lý do ông luôn luôn mặc đồng phục cho an toàn:
bên ngoài mầu xanh đậm với áo sơ-mi trắng toát, thêm ca-vát đỏ chát chúa (theo
sách vở làm ăn, buôn bán phổ thông đây để trưng “power/quyền lực;” cộng những mầu
“ái quốc” lại thành cờ Mỹ, khó ai bắt bẻ được).
Một phát triển quan trọng là Việt Nam ký hợp tác với
trung tâm nghiên cứu về Ðông Nam Á dưới quyền Giáo Sư Sheldon Simon, thuộc đại
học University of Arizona. Ông Simon từng là chuyên gia về chính trị học, giám
đốc trung tâm nghiên cứu Asian Studies với kinh nghiệm giảng huấn tại Hoa Kỳ,
Canada, Scotland, Úc, và cố vấn cho Bộ Ngoại Giao và Bộ Quốc Phòng Mỹ. Ðây có lẽ
là liên hệ cố vấn chuyên môn giống như liên hệ giữa Việt Nam Cộng Hòa và đại học
University of Michigan thời chiến tranh Mỹ ở Việt Nam.
(Còn tiếp)
*
*
August 02, 2017
July 19, 2017
June 21, 2017
June 07, 2017
June 01, 2017
May 03, 2017
No comments:
Post a Comment