Saturday, February 18, 2017

ZEALANDIA, CHÂU LỤC THỨ 8 CỦA HÀNH TNH (RFI | BBC)




Thu HằngRFI
Đăng ngày 18-02-2017

Zealandia trên bản đồ .Reuters

Người ta vẫn nghĩ Trái Đất chỉ có 7 châu lục, nhưng một nghiên cứu mới đây của các nhà địa chất học New Zealand, Úc và New Caledonia cho rằng có châu lục thứ 8, bị chìm dưới nước từ hàng triệu năm nay.

Kết quả nghiên cứu, được đăng trên tờ Geological Society of America (GSA Today), giải thích châu lục thứ 8 được phát hiện xung quanh quần đảo New Zealand. Được đặt tên là Zealandia, lục địa này khiến các nhà nghiên cứu ngạc nhiên về kích thước : rộng gần 4,9 triệu km2, lớn gần gấp 9 lần nước Pháp. Khoảng 94% diện tích của Zealandia chìm dưới đại dương.

Hiện tại, Zealandia vẫn chưa chính thức được coi là một châu lục. Nhưng các nhà địa chất học cho rằng Zealandia nên được xếp ngang hàng với 7 châu lục khác : châu Á, châu Phi, châu Đại Dương, châu Âu, Bắc Mỹ, Nam Mỹ và châu Nam Cực.

Vậy tại sao đến giờ Zealandia mới được phát hiện ? Các nhà khoa học nêu lý do là các kỹ thuật quan sát vỏ trái đất chỉ mới được sử dụng trong những năm gần đây. Theo giải thích của các nhà nghiên cứu trên GSA Today, « nếu từ đầu, phần nổi lên của bề mặt cứng của Trái Đất cũng được xác định và vẽ theo cách làm với Sao Hỏa hay Sao Kim, thì chúng tôi cho rằng Zealandia có lẽ đã được nghiên cứu và được coi là một trong số các châu lục trên Trái Đất từ sớm hơn ».

Nhóm nghiên cứu do nhà địa chất học Nick Mortimer dẫn đầu cũng khẳng định là Zealandia không phải là một phần của một châu lục khác hay là một phần mảng lục địa Pangée. Họ cho rằng nên coi Zealandia là một châu lục riêng, vì « phần chìm dưới đại dương của Zealandia nằm tách biệt với nước Úc (khoảng 25 km) và châu Nam Cực ».

Zealandia, châu lục thứ 8 của Trái Đất. GSA TODAY (2017)

-------------------
17 tháng 2 2017

Bạn nghĩ là mình biết cả bảy lục địa trên hành tinh này? Có lẽ bạn nên nghĩ lại vì có thể ứng viên rất tiềm tàng trở thành một châu lục thêm vào bảy châu lục chúng ta vốn từng biết.

Xin mời bạn đến với Zealandia, một vùng đất mênh mông nhưng gần như ngập hoàn toàn dưới mặt nước ở phía tây nam Thái Bình Dương.

Nó không phải là một cái gì hoàn toàn xa lạ, bạn có thể đã nghe nói về những đỉnh núi cao nhất trên vùng đất náy nhưng chỉ có một phần của nó là nhô lên khỏi mặt nước mà thôi: đó là New Zealand.

Đỉnh Cook, đỉnh núi cao nhất của New Zealand - và Zealandia. AFP

Các khoa học gia nói nó đủ tiêu chuẩn là một lục địa và nay đang thúc đẩy để vùng đất này được công nhận vị thế đó.

Trong một bài báo đăng trên tạp chí Hội địa chất Mỹ, các nhà khoa học giải thích rằng Zealandia rộng 5 triệu km vuông, tức là bằng 2/3 lục địa Úc láng giềng.

Zealandia, châu lục thứ 8 của Trái Đất. GSA TODAY (2017)

Chừng 94% toàn bộ diện tích này nằm dưới mặt nước với một số đảo và ba địa danh chính nổi lên trên mặt nước là gồm Đảo Nam và Bắc New Zealand và New Caledonia.

Bạn có thể cho rằng yếu tố nổi trên mặt nước là tối quan trọng để được coi là một châu lục, nhưng các nhà nghiên cứu lại nhìn nhận vào những phạm vi khác mà tất cả những yếu tố đó thì ứng viên mới này có đầy đủ.

§  nhô lên so với khu vực xung quanh
§  có địa chất đặc biệt
§  là một vùng được định hình rõ ràng
§  có lớp vỏ dày hơn đáy đại dương thông thường

New Zealand nhìn từ vũ trụ . ESA/NASA

Tác giả chính của bài báo, nhà địa chất New Zealand Nick Mortimer, nói các khoa học gia đang tìm kiếm dữ liệu để chứng mình Zealandia là một châu lục từ hơn hai mươi năm nay.
"Giá trị khoa học của việc phân loại Zealandia là một lục địa nhiều hơn là chỉ thêm một danh hiệu vào danh sách," các nhà nghiên cứu giải thích.

"Một châu lục có thể chìm dưới nước nhưng không bị vỡ thành những mảnh vụn" khiến nó có ích trong việc "khám phá sự gắn kết hay rạn nứt của vỏ lục địa".

Trên thực tế không có một cơ quan khoa học nào chính thức công nhận các lục địa. Vì thế nó chỉ có thể thay đổi qua thời gian nếu các nghiên cứu trong tương lai chấp nhận Zealandia cũng bằng với các lục địa khác và cuối cùng chúng ta sẽ được học về tám châu lục chứ không phải bảy như hiện nay.






No comments:

Post a Comment