21/01/2017
Lễ
nhậm chức vắng người, và vắng những nụ cười
Một góc National Mall.
Ảnh: HM
Cách
đây 8 năm cũng vào ngày 20-1-2009, tôi dự lễ nhậm chức của Tổng thống da mầu,
Barack Obama, với vài triệu người tham dự. Ở Mỹ đã hơn chục năm nhưng chưa bao
giờ tôi thấy đông người như thế trên quảng trường này.
Chiều
dài 3 km, rộng 0,5 km, quảng trường có thể chứa tới 5 triệu người khi cần, hai
bên là hai phố Independence và Constitutions mang tính biểu tượng là mọi hoạt động
tại đây dược Hiến pháp và sự Độc lập bảo vệ.
Hôm
đó trời đất như thử thách lòng kiên nhẫn của những người hâm mộ Obama. Thời tiết
DC lạnh khủng khiếp, nhiệt độ hạ xuống -10oC, gió 25km/giờ thổi từng cơn, buốt
tận xương tủy, cảm nhận tới -25oC.
Tôi
ít khi tham gia đám đông vì ghét lộn xộn. Nhưng lần đó Barack Obama “dựng” tôi
dậy từ 4 giờ sáng trong cái lạnh chết người. Mong muốn thay đổi của ông đã thức
tỉnh hàng trăm triệu người Mỹ nếu không nói là hàng tỷ dân chúng trên hành
tinh.
Sau
8 năm như đến hẹn lại lên, tôi lại ra quảng trường để xem người Mỹ đón nhận Tổng
thống mới của họ ra sao.
Do
hôm trước mệt quá, tôi ngủ quên mãi tới 6:30 mới dậy. Vội vàng ăn qua loa, lao
ra metro thì đã gần 7 giờ, nhưng
nhà ga vắng, tầu mới toanh nhưng ít khách đi, dù ga Ballston khá gần DC.
Quảng
cảnh lễ nhậm chức của Tổng thống Obama năm 2009 (trái) và Tổng thống Trump năm
2017 (phải) có sự tương phản rõ rệt. Xử lý ảnh: Mạnh Quân
Năm
2009 đón Obama thì ngay ga Vienna đầu tiên của đường vàng đã phải chen nhau thật
lực mới có thể vào trong tầu, đứng suốt dọc đường. Trong khi lần này tôi có chỗ
cho mình và cái ba lô máy ảnh như nhiều ghế trong toa.
6 giờ sáng - tầu điện
vắng tanh. Năm 2009 và 2013 đón Obama thì 4:30 sáng tầu chật ních, ga kẹt cứng
dù thời tiết khắc nghiệt. Ảnh: Hiệu Minh
Tới
ga L’Enfant Plaza, đi bộ vòng vèo gần tiếng do những nhân viên chỉ dẫn cũng sai
lung tung, tôi mới tới được cổng nằm trên đường số 7 cách cánh gà phía Tây của
đồi Capitol khoảng 1 km, đủ nhìn thấy toàn bộ lễ đài. Người cũng đã kín phía
bán vé, phía miễn phí như tôi đứng còn kha khá chỗ.
Một bức ảnh chụp từ
trên cao cho thấy quảng trường rất vắng vẻ, dù một số hoạt động của buổi lễ đã
bắt đầu. Ảnh: Reuters
Trời
khá lạnh, lác đác mưa nhưng không nặng hạt. Vào giờ chót do sợ mưa, ban tổ chức
thông báo cho phép mang theo ô mà không cấm như lệnh trước đó do lý do an ninh.
Qua
cổng an ninh cũng khá nhanh vì ai cũng mang đồ nhẹ nhàng, một cái túi, cái ba
lô bé, nên đoàn người xếp hàng dài nửa km chỉ thoáng đã giải phóng xong.
Vui
quá vào được trong khu được chia ô. Có lẽ do ít người nên ban tổ chức không
khóa "chia để trị" như những lần trước. Mọi người thoải mái đi lại trừ
vào khu có bán vé.
Người
bán hàng rong không nhiều như mấy năm trước. 10 USD một cái áo phông có ảnh
Trump, 5 USD cái huy hiệu Trump, vài USD một cái cờ. Phổ biến là mũ đỏ có dòng
chữ "Make America Great Again" với giá 5 USD -10 USD, có chỗ lên 20
USD, nhưng ít người dừng lại.
Có
anh nói vui câu khách "Để Hoa Kỳ vĩ đại hơn xưa, hãy mua áo này giá 10
USD", tưởng chừng làm việc của Trump với giá rẻ bất ngờ. Washington Post
làm một thăm dò cho thấy, năm nay bán hàng lưu niệm ế "không great"
như slogan của Trump.
So
với thời Obama thì dịch vụ này hái ra tiền vì lần đầu tiên người da mầu có một
vị tổng thống da đen trong Nhà Trắng trong lịch sử mấy trăm năm của nước Mỹ. Và
bản thân họ cũng tiêu tiền phóng khoáng hơn bởi người bán hầu hết là da mầu.
Quảng
trường vẫn còn khá rộng. Đón Obama thì kín luôn từ nhà Quốc hội trải dài đến
chân tượng đài Washington và phía nhà tưởng niệm Lincoln.
Ban
quản lý metro cho hay, tới 11 giờ sáng có 193 ngàn người quẹt vé vào, năm 2009
số này là 513 ngàn, và thời Bush cũng khoảng 197 ngàn. Vé mời khoảng 250 ngàn
thì luôn chật chỗ với mọi Tổng thống nhậm chức, nhưng vé đứng miễn phí nói lên
tất cả.
Đón
Obama có vài triệu người mà có lẽ tới 80% là người da mầu, thì hôm nay ước trên
nửa triệu người, có tới 95% là người da trắng từ nhiều tiểu bang xa xôi và
nghèo khó.
Hỏi
một bác đã luống tuổi, cổ hơi đỏ mà người Mỹ gọi là red neck thuộc tầng lớp cần
lao, tại sao bác ủng hộ Trump, bác vui vì "ông ấy hứa mang việc làm về cho
nước Mỹ".
Một
chị khác đứng cạnh liền thêm, lần này chẳng có ai hơn, chọn Trump chẳng qua vì
Trump không phải Hillary Clinton. Một câu trả lời quen thuộc.
Từ
già đến trẻ tỏ vẻ khá hân hoan đến quảng trường nhưng chắc chắn không thể bằng
người da đen vui vẻ đến đây 8 năm trước và 4 năm sau đó.
Trên
màn hình lớn thông báo từng bước đi của Tổng thống mới. Ông xuất hiện ở Nhà Trắng,
ra xe hơi cùng với Obama, trên quảng trường hoan hô và có người huýt sáo.
Xe
đi về đồi Capitol được truyền trực tiếp cho tới khi họ tới cánh gà dành cho
quan chức. Trên lễ đài xuất hiện Tổng thống Bush con, rồi hai ông bà Clinton.
Thấy bà, mọi người ồ lên chế giễu nhưng lác đác có tiếng vỗ tay.
Đợi
mãi rồi Trump cũng xuất hiện trong tiếng hò reo nhưng không thể vui như khi người
ta đón Obama mấy năm trước.
Một
số nhóm chống đối giơ biểu ngữ phản đối ông. Vì trong quảng trường cấm biểu
tình có 5 người trở lên nên số này chỉ là các nhóm đơn lẻ. Cảnh sát cho hay,
ngoài quảng trường đã bắt gần 60 người vì bạo loạn.
Một
anh chàng mặc cái quần bơi phía mông có chữ Trump to tướng, trần như nhộng dù
khá lạnh, tay cầm đàn đi lại hát hò ủng hộ Trump.
Nhóm
khác viết biểu ngữ "Not my president – Không phải Tổng thống của tôi"
và nhiều câu phản đối phân biệt chủng tộc, giới tính và miệt thị nhập cư.
Lễ
tuyên thệ diễn ra nhanh chóng. Đầu tiên là phó Tổng thống Mike Pence và sau đó
là Tổng thống Donald Trump. Các câu quen thuộc mà bất kỳ Tổng thống nào cũng phải
nhắc lại như cái máy "I do solemnly swear that I will faithfully execute…
Tôi xin thề sẽ thực hiện chức vụ Tổng thống Hoa Kỳ…"
Donald
Trump được công bố là Tổng thống chính thức của Hoa Kỳ kể từ giờ phút đó. Obama
đã thành cựu. Nước Mỹ sang một trang mới trong tiếng hoan hô kèm theo đôi chỗ
huýt sáo phản đối, chuyện thường xảy ra ở mỗi lễ nhậm chức.
Phát
biểu nhậm chức khá đơn giản "nước Mỹ là ưu tiên số 1", "việc làm
về cho Hoa Kỳ", "Hoa Kỳ từng bảo vệ biên giới cho nhiều quốc gia
nhưng biên giới của mình lại lỏng lẻo", "chúng ta phải chấm dứt các
nhà chính trị nói hay nhưng không làm gì cả…".
Nhà
báo Jake Tapper của CNN bình luận, thật ngạc nhiên Trump lại tấn công người
Washington trong khi xung quanh ông toàn các nhà chính trị nổi tiếng sống và
làm việc tại đây.
Biết
mình phải đi vài km mới ra được bến metro, tôi bỏ giữa chừng bài phát biểu. Như
Trump nói, các nhà chính trị nói hay nhưng làm thường dở. Có điều gì làm cho
tôi phải tin ông ta? Bốn năm nữa mới biết còn giờ sẽ biết ngay thế nào là chờ tầu
nếu ra muộn.
Định
nhắn người bạn nhưng smartphone hết pin vì tín hiệu 4G và phone bị nghẽn, cứ
quay quay để tìm sóng, chỉ vài tiếng cái phone trở thành vô giá trị.
Đoàn
người cắm cúi tìm đường ra metro. Những anh chàng bán hàng rong dường như ế hơn
mọi năm vì chỉ nhìn mũ đỏ lác đác trên Mall đủ hiểu ít người bỏ tiền mua.
Hàng rong ế ẩm. Những
tấm poster với dòng chữ "Not my president - Không phải Tổng thống của
tôi" cũng được rao bán. Ảnh: Hiệu Minh
Có
anh rao vui vui "Make America Great Again" bây giờ chỉ còn 5 USD hoặc
"mua một tặng một", giá hạ bất ngờ.
Ra
tới bến ga, người mệt nhoài sau 6 tiếng liền không được ngồi chút nào. Các toa
tầu đông nghịt, ít thấy nụ cười mà lẽ ra ngày nhậm chức phải có. Có lẽ người da
trắng biểu cảm bên ngoài không rộn ràng như người da mầu.
Ga
metro Faragut West có thông báo xổ số liên bang đang ở mức 153 triệu USD. Ai
mua hôm này mà trúng thì chắc chắn thấy Trump và khẩu hiệu của ông thật tuyệt vời.
Nếu
trượt thì giờ này Tổng thống mới cũng đã yên vị. Nước Mỹ chờ thêm 4 năm, hoặc
Trump tiếp tục, hoặc người Mỹ sẽ nói "Tiễn khách" với tỷ phú này như
đến hẹn lại lên.
*
*
January
23, 2017
VIDEO :
Woman
March in Washington DC 21 1 2017
No comments:
Post a Comment