Tôi
không định kể chuyện tiếu lâm. Đáng tiếc là phần ngạo mạn và ngộ nhận trí tuệ từ
thâm căn cố đế của người Việt lại biến những mẩu chuyện dưới đây thành chuyện
buồn cười. Nó không khác gì việc người ta ngưỡng mộ và cổ súy cho việc đi du lịch bụi vòng quanh nước Mỹ với chỉ 300 USD, bằng
mọi cách, trong đó có cả chuyện láu cá mua lều xài xong rồi trả lại để dùng
chùa.
Cho
dù chẳng có ai công nhận, một thời du học sinh Việt Nam tại ĐHTH Lơ-ma-nô-xốp ở
Liên Xô vẫn cứ tự tin rằng mình thông minh nhất, thông minh hơn cả sinh viên gốc
Do Thái. Hậm hực vì sinh viên Do Thái chẳng lưu tâm chuyện đó, lại càng chưa
bao giờ công nhận hay phản đối chuyện họ hơn hay thua, sinh viên Việt Nam bèn
thách đấu : “Các bạn cử 3 đại diện, Việt Nam cử 3 đại diện, cuối năm bên nào
nhiều sinh viên xuất sắc hơn, bên đó thắng. “Đa” hay “nhét” (đồng ý hay không),
nói một câu cho vuông?”
Cảm
thấy cũng chẳng mất mẩu PC Dell nào (thật ra hồi đó chưa có máy tính cá nhân),
mấy anh bạn Do Thái trả lời: “Duyệt! Thích thì chiều!”.
Cuối
năm, đại diện của hai bên đều có kết quả học tập xuất sắc, đều được nhà trường
thưởng cho một chuyến khứ hồi Mosscow – Kiev. Hòa 1-1.
Bên
Việt Nam cay cú: “Tiền trường cho như nhau. Đi về cùng quãng đường, cùng thời
gian, bên nào tiết kiệm hơn, bên đó thắng. Yes or No?”. Bên Do Thái thấy cũng
chẳng chết thằng Nga nào, đáp luôn: “Ôchin khơrasô! Piziêt!” (Tốt thôi, kệ mẹ tụi
mày! – Thật ra chữ sau rất tục, chỉ dịch trại).
Lên
tàu, ba sinh viên Do Thái (1 nữ) mua 3 vé, vào chỗ ngồi đàng hoàng, trình vé
cho nhân viên tàu đàng hoàng. Ba sinh viên Việt Nam (toàn nam) mua chỉ 1 vé. Sắp
đến giờ kiểm tra, ba gã Việt Nam bèn chui tọt vào cùng 1 toilet, chốt cửa lại.
Kiểm soát viên thấy cửa khóa trong, bèn gõ cộc cộc, xin kiểm tra. Tấm vé duy nhất
được chìa ra. Cô nhân viên bấm lỗ kiểm soát xong bèn đẩy tọt vào bên trong trả
lại. Cô vừa đi khuất, ba gã ung dung mở cửa bước ra, tìm chỗ “thượng tầng kiến
trúc” trên ba ghế đồng thời đẩy ánh mắt sang ba đối thủ Do Thái, giễu cợt:
“2-1, tụi tao thắng nhé”.
“Tưi
samaka!”. Ba sinh viên Do Thái gật đầu xác nhận. Thật ra đó vẫn là một câu chửi
thề!
Vòng
về, từ Kiev, ba sinh viên Do Thái bảo nhau: “Cái bọn khốn da vàng ấy chỉ láu
cá. Chỉ cần nhanh chân hơn, ta sẽ san bằng cách biệt. Bên ta có nữ, bọn Việt
Nam thế nào cũng không dám tranh đâu”.
Ba
người Do Thái chỉ mua 1 vé. Phía Việt Nam, ba người mua 2 vé.
Lên
tàu, ba sinh viên Do Thái nhanh chân chui vào toilet trước, chốt chặt cửa. Ba
sinh viên Việt Nam tìm 3 ghế tọa đồng. Tàu chạy, một sinh viện Việt Nam tiến đến
toilet gõ cửa. Tấm vé được ba sinh viên Do Thái chìa ra. Gã sinh viên Việt Nam
ung dung nhón lấy, đút vào túi và….đi báo cho nhân viên sóat vé biết chuyện
trong toilet có 3 sinh viên Do Thái đi tàu lậu vé.
Tất
nhiên, đường sắt XHCN không chấp nhận chuyện sinh viên – tầng lớp elite gì đó của
xã hội – đi lậu. Họ phạt, gửi thông báo về trường.
3-1,
ba gã Việt Nam đắc thắng.
“Môi
bansôi khui”! – Một sinh viên Do Thái kêu lên. Trong số 3 sinh viên Việt Nam,
người lúc trên tàu giả làm kiểm soát viên“thó” mất vé của đối phương vốn tên là
Huy. Ba gã Việt Nam tin là anh bạn bạn Do Thái vừa kêu lên “ôi, Huy (Khui) của
tôi vĩ đại quá!” như một sự công nhận thua cuộc. Té ra không phải. Phía Do Thái
phản đối: “Không hợp lệ. Luật chơi các tavarít (đồng chí) tự đặt, lại không có
trọng tài, theo thông lệ quốc tế là kém văn mình, chẳng hay ho gì. Giờ thi lần
cuối, face to face, ok không?”
Đang
dẫn bàn, Việt Nam tỏ ra dễ tính: “Thường thôi. Mỗi bên một người, thi vẽ tranh,
chơi không?”
“Mày
đã máu thì bố cháu sẽ chiều” . Bên Do Thái cử cô gái, vốn là một họa sĩ nghiệp
dư lâm trận. Hai người bạn đồng hành dặn cô: “Mấy gã Việt Nam chỉ hoa chân chứ
không làm gì mà có hoa tay. Họ chỉ láu cá. Em cứ làm y xì như họ, bảo đảm với
khả năng hội họa thật sự, em thắng chắc”. Đôi bên thống nhất nhờ một hội đồng
chuyên môn thẩm định tranh.
Cô
gái Do Thái và gã Huy láu cá được phát màu, giấy croqui, một xô nước, một cái
thau, một số bay, cọ và được tống vào cùng một phòng, khóa cửa lại. Thời gian
thi là 30 phút.
15
phút đầu, gã Huy đại diện Việt Nam không làm gì cả, chỉ ngồi vấn thuốc rê nhả
khói vặt. Cô gái Do Thái tỏ ra sốt ruột.
Sau
20 phút, Huy đổ một ít nước vào chậu thau, cho một ít màu các loại vào và dùng
cọ lớn khuấy đều. Cô gái Do Thái chẳng biết đối thủ giở trò gì nhưng không dám
lơ là, cố căng mắt “photocpy” để bảo đảm pha màu không hề khác.
Còn
5 phút, cô trợn con mắt khi gã Huy vừa cười vừa…mở cúc quần. Dường như đến lúc
đó, gã chợt nhớ ra câu đám Do Thái chửi khi xuống tàu nên cố tìnhh lặp lại:
“Môi bansôi khui”! Mặt đỏ tía tai, cô gái cũng đành trút bỏ y phục theo và vội
quay sang hướng khác, làu bàu như cô dâu 8 tuổi: “No! Ôi thần linh ơi! It’s not
the same, not a pice!” (Chắc ý cô muốn phản đối là không giống chút nào!).
Khi đã tồng ngồng, gã Huy bèn nhúng mông vào chậu màu, sau đó ngồi ịn xuống tờ croqui rồi đứng dậy ngay, mặc quần. Cô gái làm theo như cái máy.
Hết
giờ. Hội đồng giám khảo gồm toàn giáo sư XHCN uyên thâm và khả kính nhận xét:
“Cả hai, đại diện Việt Nam và Do Thái đều thể hiện cùng một đề tài là quả bí đỏ.
Tuy nhiên, Việt Nam thắng vì quả bí có đủ cuống. Bí Do Thái tuy tròn hơn, nhưng
thua điểm vì đã thiếu cuống, lại còn bị…bể!”
….
Cuối
trận đấu, bổn giang hồ xin có mấy câu loạn bình:
–
Học giỏi, kết quả xuất sắc chưa hẳn đã thể hiện sự thông minh vượt trội. Việc
trả bài, chỉ cần có động lực và chăm chỉ thì có khó quái gì mà không đạt điểm
cao. 1-1 là phản ánh đúng tương quan thực lực.
–
Trốn vé không phải là thông minh, chỉ là trò khôn vặt, phần nào kém tự trọng.
Người đàng hoàng, đúng luật pháp thì có thể ung dung ngồi trên chính chiếc ghế
xứng đáng của họ. Kẻ láu cá thì luôn phải chen chúc, trốn chui trốn nhủi nơi ô
uế. 2-1, nhưng Do Thái thắng.
–
Thi thố thì phải minh bạch, giành chiến thắng bằng năng lực chứ không chơi gian
lận thi cử. Phía Việt Nam lừa đối thủ, chơi xấu, ăn cắp vé, đáng bị truất quyền
thì đấu. Nên nhớ tiêu xảo chỉ giúp vượt qua người khác nhưng không giành được sự
tôn trọng, không thắng được chính bản thân. Nếu có luật, Việt Nam đáng bị xử
thua 0-3
–
Bày một cuộc chơi không trung thực, tự mình đặt luật, lợi dụng sự vô tư của người
khác thì có thắng cũng chỉ là gà què ăn quẩn cối xay, quẫy đục ao nhà chứ không
hy vọng khiến sông hồ dậy sóng, nói chi chuyện đường đường vươn ra biển cả.
–
Khôn vặt có thể giúp thắng trong một trò đua chen cụ thể, nhưng đó là phép thắng
lợi của mưu chước, không có cơ hội tái áp dụng, không thành tư tưởng hay học
thuật. Và do đó, nó không có giá trị giáo hóa, cải tạo hay giúp ích cho xã hội.
–
Bản chất của sự tiến bộ là vượt qua chính mình, không phải thi thố thắng người
bằng mọi giá. Thắng thua ăn sâu trong tâm trí người Việt. Đó không phải là chỉ
dấu của sự thông minh hay phát triển. Ngược lại, tham thắng thua trong mọi sự
là chỉ dấu của sự chậm phát triển, biến xã hội chúng ta thành tập hợp của một
đám trẻ con nhiều tuổi.
–
Đa số người đọc Việt Nam, khi đọc câu chuyện này đều có khoái cảm tự trào rằng
Việt Nam thông minh. Điều này chứng tỏ đa số chúng ta đang có xu hướng vô ý cổ
súy cho sự lọc lỏi, giả dối, phỉ báng tri thức thật sự. Nó cũng giống như hàng
nhiều đời nay chúng ta khen ngợi, say mê, cổ súy cho kiểu trí khôn Trạng Quỳnh.
Thủ Thiệm: dối trá, manh mún, nhỏ nhen, thiếu trung thực và bậy bạ…, vốn dĩ là
những phẩm chất phi thọc thuật, phản trí tuệ, phản giáo dục. Không thể coi đó
là thông minh, là sự ưu việt tri thức, mà phải coi đó là một thảm trạng đáng xấu
hổ. Lỗi, trước hết thuộc về truyền thống và phương pháp giáo dục của một xã hội
kém tự trọng không biết cách dạy lập trí, chỉ nhỏ nhen dạy cách lập mưu. Đó là
phẩm chất của một dân tộc chưa trưởng thành, một trình độ văn mình chưa thoát
vòng tăm tối.
Với
tâm thế đó, bạn đi du lịch làm gì, mang theo gì và nhặt được những gì, hay chỉ
cốt đi ra cho thế giới chê cười vì những vết thẹo xấu trên lưng mà ta đã dốt
nát phô ra?
Tùy
bạn nghĩ.
No comments:
Post a Comment