Chủ
Nhật, 10/30/2016 - 18:34 — nguyenthituhuy
Sự
phát triển của phong trào dân chủ tại Việt Nam có lẽ đang là mối quan tâm của
nhiều người, đặc biệt là những người mong muốn và tham gia vào quá trình dân chủ
hoá đang diễn ra. Liên quan đến điều này, một số người cho rằng phong trào cần
một lãnh đạo có uy tín.
Trước
tiên, cần thống nhất ở danh xưng, lãnh tụ hay lãnh đạo. Danh xưng « lãnh tụ »
bao hàm trong nó ý niệm về một cá nhân xuất chúng, với những phẩm chất phi thường,
có khả năng thu hút sự ngưỡng mộ và vì thế mà tập hợp và quy tụ được đông đảo
các tầng lớp xã hội. Danh xưng « lãnh đạo » nhằm chỉ một cá nhân có một
số phẩm chất cần thiết, những kiến thức và những kỹ năng cần thiết để làm công
việc lãnh đạo, những phẩm chất này là những phẩm chất ưu tú, nhưng có thể rèn
luyện được, không phải là phi thường hay xuất chúng.
Vì
thế mà một phụ nữ như Aung Sann Suu Kyi, khởi đi từ một phụ nữ của gia đình, chỉ
chuyên về công việc nghiên cứu, nhưng với sự ủng hộ của đông đảo người Miến Điện,
đã chấp nhận đứng vào vị trí lãnh đạo, và đã tự hình thành cho mình những phẩm
chất cần thiết (chứ không hề là phi thường) để trở thành một lãnh đạo của phong
trào dân chủ ở Miến Điện.
Không
ít công dân Mỹ đã chọn ủng hộ một người như Donald Trump trong chiến dịch tranh
cử chức tổng thống của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Ông Trump, nếu chẳng may thắng cử,
thì ông ấy sẽ là lãnh đạo cao cấp nhất của nước Mỹ, chứ khó lòng gọi ông ấy là
lãnh tụ, sau tất cả những gì ông ta bộc lộ trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.
Vì
thế, có lẽ người Việt không nên chờ đợi sự xuất hiện của một lãnh tụ xuất chúng,
phi thường, mà nên chăng học hỏi người Miến Điện, chọn ủng hộ một nhân vật mang
một số phẩm chất nhất định, và có những điều kiện nhất định để tự đào luyện qua
quá trình hoạt động cụ thể.
Bây
giờ có lẽ cần nghĩ đến câu hỏi : trong khu vực nào của xã hội có thể tìm
thấy một lãnh đạo của một đảng chính trị đối lập ở Việt Nam ?
Dễ
hình dung rằng câu trả lời sẽ hướng đến các tên tuổi đã được khẳng định trong
phong trào dân chủ. Điều này dễ hiểu, bởi vì việc lãnh đạo một đảng chính trị đối
lập ở Việt Nam đòi hỏi ngoài các phẩm chất cần có của lãnh đạo, thì còn đòi hỏi
thêm các phẩm chất như là khả năng hy sinh, tinh thần can đảm.
Tuy
nhiên, những người có các phẩm chất lãnh đạo lại có thể ở đâu đó trong các tầng
lớp khác của xã hội. Họ có thể ở trong số những người đang giữ một vị trí trong
guồng máy, hay đang hoạt động ở lĩnh vực tư.
Nếu
có những người mang khát vọng làm chính trị tại Việt Nam thì đây là thời điểm
thích hợp để họ bắt đầu xây dựng sự nghiệp của mình. Dĩ nhiên, mấy chữ
« khát vọng chính trị » của tôi không phải là được sử dụng một cách
ngẫu nhiên.
Chính
trị đích thực, theo Hannah Arendt, là điều kiện cho tự do của con người, chính
trị gắn liền với tự do. Và tôi xin trích lại một nhận định của Václav Havel,
người đã trở nên quen thuộc với giới tranh đấu, kể từ khi các tác phẩm của ông
được dịch ra tiếng Việt. Trong một diễn văn đọc tại đại học New York, năm 1991,
một năm sau khi ông được bầu làm tổng thống của nước Tiệp Khắc dân chủ, Havel
có nói như sau : « Bất chấp cái nền chính trị khốn khổ mà tôi đang
phải đương đầu hàng ngày, tôi vẫn tin tưởng một cách sâu sắc rằng trong nguyên
lý của nó, chính trị không phải là một « trò bẩn thỉu ». Đúng là có
những người làm cho chính trị trở nên bẩn thỉu. […] Nhưng chẳng hề đúng nếu cho
rằng chính trị gia buộc phải nói dối hoặc buộc phải gian lận. […] Những kinh
nghiệm mà tôi đã có và những gì tôi quan sát được dường như khẳng định rằng
chính trị chỉ có thể khả thi khi nó là sự thực hành của đạo đức ».
Trích lại nhận định này để nói rằng, chính trị chỉ xấu xa khi người ta làm cho
nó trở nên xấu xa, còn trong nguyên lý của nó, chính trị có thể mang đến những
điều tốt đẹp nhất cho xã hội người.
Nếu
có ai đó mang khát vọng làm chính trị như một sự nghiệp nhằm thể hiện năng lực
của bản thân và đóng góp cho dân tộc, cho đất nước, thì dù người đó đang ở góc
nào trong xã hội, cũng nên nghĩ rằng đây là thời điểm thích hợp để chuẩn bị cho
sự xuất hiện của mình. Và mong rằng đông đảo mọi người sẽ ủng hộ người đó nếu
thực sự người đó đề xuất một chương trình phù hợp với sự phát triển của Việt
Nam.
Paris,
29/10/2016
Nguyễn Thị Từ Huy
No comments:
Post a Comment