LÁNG GIỀNG TỐT (Lê Phan)

Láng giềng tốt

Lê Phan

October 23, 2016

http://www.nguoi-viet.com/binh-luan/lang-gieng-tot/

Cố Thủ Tướng Pierre Trudeau của Canada có lần bảo với nước Mỹ: “Sống cạnh quý vị cũng như là nằm ngủ với một con voi. Dầu cho con vật đó có thân thiện và tính tình hiền lành đến như thế nào chăng nữa, nếu tôi có thể nói như vậy, người ta cũng bị ảnh hưởng bởi mỗi cựa quậy của nó.” Người Canada bao giờ cũng “cảm thấy” những biến động từ nước láng giềng phương Nam. Nhưng mối cảm tình giữa hai nước láng giềng, vốn có nhiều điểm giống nhau hơn là khác biệt, bao giờ cũng vẫn tồn tại. Đó chính là lý do hôm đầu tuần này, một chiến dịch quảng cáo ở Canada đã làm người Mỹ nức lòng.

Tờ Washington Post, nhái lời bài quốc ca của nước láng giềng, viết “Oh Canada. Các bạn đang làm chúng tôi đỏ mặt.” Bởi vì “Những người bạn láng giềng luôn thân thiện của chúng ta ở phương bắc đã theo dõi từ xa một chu kỳ bầu cử Hoa Kỳ vốn đã phá vỡ mọi tiêu chuẩn của sự tử tế. Nó đã tạo ra những căng thẳng to lớn và cho thấy nổi lên những chia rẽ sâu đậm trong xã hội chúng ta. Đối với nhiều người, nó thật nản chí và thất vọng khi theo dõi. Nhưng người Canada đã có một thông điệp thật dễ thương để nâng tinh thần cho người Mỹ.”

Mượn tạm cái khẩu hiệu của ông Donald Trump, Garden Collective, một công ty sáng tạo có trụ sở ở Toronto, đã tung ra một chiến dịch mang cái tên “Hãy bảo cho Hoa Kỳ biết họ vĩ đại.” Và từ đó một chiến dịch trên các địa chỉ xã hội đã hình thành với hashtag, một trương mục Twitter và một loạt các video trên YouTube.

Hẳn chúng ta không ai quên khẩu hiệu của ông Trump “Make America Great Again,” với ngầm ý là Hoa Kỳ bây giờ không còn vĩ đại nữa nên phải làm cho Hoa Kỳ trở lại vĩ đại.

The Garden viết trên thông điệp mang cái tên “A Friend in Need (Một người bạn đang cần giúp đỡ)”: “Là những người bạn thân thiết nhất và láng giềng, chúng tôi nghĩ điều quan trọng là cho chúng ta làm một cái gì đó để vượt qua những sự tiêu cực và giúp nhắc nhở họ là dầu cho mọi sự có tệ hại đến như thế nào, vẫn còn có rất nhiều lý do để tin là Hoa Kỳ vẫn vĩ đại.”

Và kết quả là điều mà người ta có thể nói là tiêu biểu của những gì tốt đẹp nhất của Canada. Vô số người thuộc đủ mọi thành phần gửi những video ca tụng Hoa Kỳ cho mọi thứ từ ảnh hưởng của âm nhạc Mỹ đến các chính sách của Hoa Kỳ.

Những người Canada khác lên Twitter để tiếp tay sử dụng hashtag #TellAmericaItsGreat để đưa ra những lời ca tụng và ủng hộ tinh thần.

Một người ký tên Abraham Alappat viết: “Hoa Kỳ, bạn đã vĩ đại. Chỉ một NASA đã là một chứng minh cho điều đó.” Một người khác ký tên Steve McKoen viết: “Một số điều vĩ đại về Hoa Kỳ: BBQ, những láng giềng thân thiện trong năm năm ở CT, NFL, Star Wars, Disneyland.”

Sáng lập viên của Garden Collective giải thích, Shari Walzcack, giải thích: “Đôi khi bạn bè cần phải giúp đỡ lẫn nhau.”

Trên video chính của chiến dịch, một người vui vẻ nói “Hey, guys! Chúng tôi ở trên này bên Canada đang nói với nhau về các bạn vĩ đại đến mức nào ở miệt dưới, và chúng tôi nghĩ chúng tôi gửi đến các bạn một đôi điều như một lá thư tình.” Lời tuyên bố của ông ta theo sau là khoảng trên 20 người Canada nồng nhiệt ca tụng Hoa Kỳ cho đủ mọi thứ. Một phụ nữ trong video bảo: “Các bạn thật vĩ đại.” Một người khác ngồi kế bên đồng ý: “Các bạn thật là vĩ đại.”

Tờ New York Times bảo: “Đối với con mắt mệt mỏi của người Mỹ, nó quả thực là điều hoàn toàn Canada nhất.”

Cô Walzcack thì cười bảo: “Quả chúng tôi đã hành động rập khuôn quá phải không? Chúng tôi đã nhân cách hóa toàn một quốc gia với chỉ có một sáng kiến này.” Cô Walzcack bảo cô và các bạn đồng nghiệp đã bắt đầu chương trình này vì tình yêu nước Mỹ, họ không dùng nó để bán gì cả, bởi họ muốn đóng góp một cái gì tích cực cho mùa bầu cử mà quả là ngày càng nản chí.

Cô bảo: “Mỗi buổi sáng chúng tôi đến sở làm và không thể tránh được một cuộc thảo luận nữa về một tin tức tiêu cực về bầu cử. Chúng tôi nhìn nó qua lăng kính của người Canada, nhưng tất cả chúng tôi có bạn bè, gia đình và đồng nghiệp sống ở Hoa Kỳ. Chúng tôi hiểu là họ chìm đắm trong đó ngày này sang ngày khác và cảm tưởng hẳn sẽ chán nản lắm.”

Suốt cuối tuần qua, nhiều người Canada đã phụ hoa để tìm cách làm cho người bạn láng giềng ở phương Nam vui lên một chút bằng cách tweet những gì họ thích về Hoa Kỳ. Cô Walczack nói cái hashtag #TellAmericaItsGreat là để nhái khẩu hiệu của ông Trump “Make America Great Again.”

Canada và Hoa Kỳ có một liên hệ có một không hai. Họ chia sẻ biên giới trên bộ dài nhất trên thế giới, và nền kinh tế, xã hội, các tổ chức quốc phòng và cảnh sát đã cuốn chặt với nhau. Trên $1.8 tỷ một ngày trao tay qua mậu dịch xuyên biên giới, và có khoảng 400,000 người qua lại giữa hai quốc gia hàng ngày. Ngày nay biên giới đó, ít nhất ở những khu có nhiều người qua lại, còn có kiểm soát. Có thời, và ngay cả ngày nay, ở những khu rừng sâu núi thẳm, biên giới đó không có gì để phân chia cả.

Liên hệ giữa hai quốc gia lại càng củng cố năm ngoái với việc Canada bầu lên ông Justin Trudeau làm thủ tướng. Vị chính trị gia cấp tiến, trẻ tuổi, đẹp trai, và thỉnh thoảng thích cởi áo chemise, đã trở thành biểu tượng của một quốc gia nhìn vào tương lai một cách tự tin, cũng như đã trở thành vua của những memes trên internet.

Dĩ nhiên, cứ mỗi bốn năm, những người Mỹ theo phe này hay phe khác lại thề là họ sẽ dọn nhà sang Canada nếu ứng cử viên tổng thống mà họ chống thắng cử.

Chính ông Trudeau đã từng cố gắng trả lời những câu hỏi về tiềm năng một làn sóng di dân từ Hoa Kỳ trong nhiều tháng nay. Hôm tháng 3, ông bảo với cử tọa là các sinh viên của viện đại học American University ở Washington là ông thấy ý kiến đó “khôi hài.”

Cô Walzcak thì nói chính liên hệ chặt chẽ đó đã là lý do Canada đang theo dõi chính trị Hoa Kỳ đến thế. “Mọi sự đều chồng chéo nhau, chúng tôi không thể không nghĩ là chúng tôi cũng sẽ bị ảnh hưởng trước kết quả của cuộc bầu cử.”

Một lý do khác nữa, đặc biệt là với dân Toronto, là một cảm tưởng hơi mắc cỡ. Sự thăng tiến của ông Donald Trump và sự việc chiến dịch vận động đang lao vào một vòng xoáy đi xuống về scandal và cáo buộc tấn công tình dục, làm cho dân Toronto nhớ đến kinh nghiệm của thành phố với Đô Trưởng Rob Ford, cô Walzcak giải thích: “Khi vòng quanh thế giới ai cũng cười chúng tôi.”

Ông Ford, cũng xin thêm, một người mị dân bảo thủ, đã bị bắt quả tang trên video hút crack cocaine hồi năm 2013 và sau đó nói là việc sử dụng ma túy chỉ xảy ra “có lẽ vì tôi đang say rượu bí tỉ.” Ông đã làm cho dân chúng Toronto còn đỏ mặt hơn nữa khi không chịu từ chức mặc dầu hội đồng thành phố đã tước hết quyền của ông. (May quá) Ông đã qua đời hôm tháng 3 vì ung thư.

Thành ra người Canada có thể thích Hoa Kỳ, nhưng nếu họ có thể bỏ phiếu, (thay vì chỉ tweet) thì họ sẽ bỏ phiếu cho ai?

Cô Walzcak bảo: “Tôi chắc là hầu hết người Canada sẽ bỏ phiếu cho bà Hillary Clinton. Bên cánh hữu của chúng tôi giống như bên Dân Chủ.” Cô còn thêm “Một số người còn tweet bảo họ nghĩ là Justin Trudeau có thể thắng cử như là một ứng cử viên do dân chúng tự viết vào lá phiếu, nhưng chúng tôi sẽ không chịu mất ông ta đâu.”