Hà Giang/Người Việt
August
4, 2016
.
Ký giả
David Satter tại tòa soạn Người Việt. (Hình: Hà Giang/Người Việt)
LTS – Lễ Tưởng Niệm
cố Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy và buổi hội thảo chính trị do đảng Tân Đại Việt tổ
chức tại Little Saigon thu hút được sự tham dự của một nhân vật đặc biệt: Ký giả
David Satter. Ông Satter là ký giả, học giả, chuyên gia từng nghiên cứu về cộng
sản Liên Xô và Đông Âu từ thập niên 1970s. Ông từng làm việc cho tờ Financial
Times tại Moscow, xuất bản bốn cuốn sách về nước Nga, trong đó có cuốn “Age of
delirium” (tiếng Việt là “Thời Đại Mê Sảng”) được độc giả người Việt tị nạn Cộng
Sản ưa thích. Ông bị tổng thống Nga, Vladimir Putin, trục xuất cuối năm 2013 vì
những bài viết vạch trần bản chất giới lãnh đạo Nga. Trở về Mỹ, ông tiếp tục
nghiên cứu, viết sách, và gần đây nhất, là một thành viên cố vấn trong ban vận
động tranh cử tổng thống của Thống Đốc John Kasich.
Ký
giả Satter dành cho nhật báo Người Việt cuộc phỏng vấn liên quan đến nhiều vấn
đề thời sự, nước Nga, Hoa Kỳ và cuộc bầu cử tổng thống 2016. Cuộc phỏng vấn do
phóng viên Hà Giang thực hiện.
***
Hà
Giang (NV): Kính
chào ký giả David Satter. Ông có thể cho biết cơ duyên nào đưa ông đến với nước
Nga và trở thành một chuyên gia nghiên cứu về nước này?
David
Satter:
Tôi lớn lên trong thời kỳ Chiến Tranh Lạnh, và trong những năm đó, Liên Xô là kẻ
thù lớn nhất của Hoa Kỳ. Tôi sinh ra ở Chicago, theo học trung học tại đây, và
có lẽ do trời xui khiến, trường tôi cho phép học sinh chọn tiếng Nga làm ngoại
ngữ. Thế là tôi bắt đầu học tiếng Nga rất sớm, khi 13 tuổi. Khởi đi từ một chút
vốn liếng về tiếng Nga, nhiều điều khác xô đẩy tôi vào hướng phải tìm hiểu về
nước này. Tôi cũng rất tò mò về những điều gọi là “thử nghiệm” của chủ nghĩa cộng
sản thời ấy. Càng tìm hiểu càng thấy thích thú, dần dà tôi muốn biết xem là
không biết Liên Xô thực sự có nắm được bí mật cho một tương lai tốt hơn không.
Vì vậy, sự tò mò trí tuệ chắc chắn đóng một vai trò trong việc đến với nước Nga
của tôi. Thêm một thực tế nữa, cha tôi là một cảm tình viên, ông không phải là
một người theo cộng sản, nhưng là người thông cảm với Liên Xô. Tất cả những điều
này khiến tôi quan tâm đến nước Nga, và sau đó khi là sinh viên tại Đại Học
Oxford, thì sự gần gũi về địa lý đã cho tôi điều kiện du lịch sang Nga. Khi
hoàn thành luận án, tôi trở lại Oxford, và người thầy đỡ đầu của tôi ở Đại Học
Oxford nói về một người bạn của ông, là chủ biên của tờ Financial Times, và
khuyến khích tôi đến gặp người bạn ấy. Thế nên tôi đi gặp người này và ông ấy hỏi
tôi nói được mấy thứ tiếng, tôi bảo tôi nói được tiếng Nga, dù đó là một sự
phóng đại lớn (cười), nhưng ông ta quyết định gửi tôi đến Moscow, và tôi trở
thành phóng viên cho ấn bản London của tờ Financial Times, làm việc tại Moscow,
ở tuổi 28, có lẽ tôi là một trong những phóng viên trẻ nhất thời đó.
NV: Sau khi hiểu
nhiều về nước Nga, ông có dịp nào thảo luận với thân phụ ông về những gì thực sự
xảy ra tại đất nước này không?
David
Satter:
Cha tôi qua đời vào năm 1965, và đúng vậy, có lần tôi đã hỏi ông về những bài
báo tường trình về những trại cải tạo lao động ở Nga. Cha tôi lúc đó nói rằng
ông không tin điều đó có thật, vì không có nhân chứng. Sau đó, khi Krusoff bắt
đầu vạch trần tội ác chủ nghĩa Cộng Sản, tôi hỏi cha tôi một lần nữa, ông nghĩ
gì, bởi vì đến lúc đó người Nga đã phải thừa nhận có những trại cải tạo lao động
đó, vì họ không thể phủ nhận được nữa. Lúc ấy cha tôi bảo việc đó làm ông hết sức
rúng động. Ông bảo có lẽ tình hình ở Nga tồi tệ hơn ông nghĩ rất nhiều. Ông
cũng không biện minh cho sự hiện hữu của những trại cải tạo lao động này. Ít
lâu sau buổi nói chuyện đó, cha tôi qua đời. Cha tôi qua đời khi tôi 17 tuổi.
Nhưng tôi tin rằng ông sẽ không biện minh cho những tội ác khủng khiếp của Nga.
NV: Bản thân
ông từng bị trục xuất khỏi Nga vì những bài viết của mình. Ông có thể nêu ra một
ví dụ về vi phạm tự do báo chí nào khủng khiếp, đến nỗi có thể gây sốc ngay cả
cho giới quen thuộc với việc đàn áp tự do báo chí tại Việt Nam như chúng tôi
không?
David
Satter:
Vâng, vi phạm tự do báo chí trầm trọng nhất là việc những nhà báo can đảm tường
trình những chủ đề nhạy cảm có thể bị sát hại. Đây là điểm then chốt. Phóng
viên điều tra hàng đầu của Nga là Anna Politkovskaya, và cô này bị giết, nhiều
nhà báo dũng cảm khác cũng đã bị giết. Chỉ mới đây thôi, tại Ukraine, xe của
phóng viên Pavlo Sheremet bị đặt bom, và ông chết vì bị nổ tung xác. Pavlo
Sheremet là một phóng viên điều tra, và nhiều người nghĩ rằng Nga chủ mưu vụ ám
sát này. Đó chỉ là một mặt của sự việc. Mặt khác các trang mạng đối lập tại Nga
đều đang bị chặn. Ở Nga không có tự do Internet. Vì vậy việc đàn áp tự do
báo chí ở Nga có lẽ cũng không khác với Việt Nam hay Trung Quốc lắm, có thể
không cùng một mức độ. Trước đây Nga không tham gia vào việc kiểm
duyệt Internet, nhưng giờ đây việc đó đang xảy ra.
NV: Khi còn ở
Nga, ông làm thế nào để làm được công việc của một phóng viên trong những điều
kiện khắc nghiệt như vậy, và điều gì khiến ông đưa mình vào chỗ nguy hiểm như
thế?
David
Satter:
Trước hết, tình trạng ở Nga thoạt đầu không đến nỗi xấu lắm, nhưng càng ngày
càng trở nên tồi tệ. Thứ hai, tôi được bảo vệ bởi một thực tế rằng tôi là công
dân Mỹ. Tôi cũng được bảo vệ bởi một thực tế nữa là Nga là đất nước rất kỳ lạ.
Về bản chất, Nga là quốc gia rất đàn áp, hà khắc, nhưng giới lãnh đạo Nga lại
thích tạo ấn tượng cho thế giới bên ngoài rằng nước họ là một đất nước dân chủ.
Bạn có biết là con vật biểu hiện cho quốc gia của Nga là con gấu không? Gấu là
con vật rất thích bắt chước, và người Nga cũng muốn bắt chước phương Tây y như
những con gấu nó thích bắt chước.
NV: Dưới sự
lãnh đạo của Putin, nước Nga đã thay đổi như thế nào?
David
Satter:
Nga càng ngày càng đàn áp dân chúng. Chút xíu dân chủ nào hiện hữu dưới thời
Yelsin đều bị triệt tiêu. Hiện giờ dân chúng Nga hoàn toàn bị thao túng với sự
tuyên truyền và kiểm soát thông tin của nhà nước. Nga cũng có chính sách liên tục
hô hào kêu gọi tinh thần quốc gia của người dân bằng những hành động hung hăng
với Georgia, với Ukraine và những nước khác. Nga cần có một kẻ thù, các nhà
lãnh đạo Nga cần một kẻ thù để họ dùng điều đó thu tóm sự ủng hộ của người dân
vào quanh họ thay vì chống lại họ. Putin đã tạo ra được một kẻ thù, kẻ thù đó
là phương Tây, The West. Tất nhiên, Mỹ là đại diện hàng đầu của phương Tây, một
nước không tốt cho Nga tí nào, luôn luôn tìm cách làm thương tổn Nga, và đương
nhiên, Putin là người tướng dũng cảm bảo vệ nước Nga trong một thế giới tàn ác.
NV: Ông
có nghĩ rằng Putin đóng vai trò lớn trong việc giúp đỡ cho ISIS, đưa họ đến vị
trí ngày nay không?
David
Satter:
Đó là điều chúng ta không biết chắc chắn. Tuy nhiên có một điều, hành xử của
Putin rất lạ. Tôi không nghĩ rằng Putin chắc chắn có cùng quyết tâm để dẹp ISIS
như quyết tâm của chúng ta, bởi vì ông ta hợp tác, ví dụ, với Tổng Thống Assad ở
Syria, và Syria với chính phủ Syria và Tổng Thống Assad là nhà tuyển dụng lớn
nhất cho ISIS. Họ còn giết chết nhiều thường dân hơn chính ISIS mặc dù ISIS rất
dã man.
NV: Trở lại với
nước Mỹ. Ông có nghĩ rằng Nga đứng sau lưng việc hackers tấn công vào server của
DNC vừa rồi không, và có bàn tay của Putin trong vụ này không?
David
Satter:
Rất có thể! Rất có thể! Rất khó để chứng minh, nhưng điều đó hoàn toàn có thể.
Nga họ có hackers rất giỏi. Thật khó để quyết đoán, nhưng Nga có động cơ để làm
như vậy. Tôi nghĩ rằng động cơ của Nga khi làm như thế, để Donald
Trump được đắc cử, là vì những điều ngu ngốc mà Donald Trump từng tuyên bố.
Mặc dù thực tế là khi bà Hillary Clinton còn làm ngoại trưởng, bà cũng từng làm
những điều ngu ngốc. Vì vậy, tôi không nghĩ rằng sự khác biệt giữa hai người lớn
như người Nga có thể đang nghĩ. Nhưng tất nhiên với bản chất của người Nga, họ
thích nghĩ là họ có thể ảnh hưởng đến mọi thứ xung quanh.
NV: Ông có nghĩ
rằng chúng ta sẽ có tổng thống Donald Trump không? Và nếu ông ta trở thành tổng
thống Mỹ, nước Nga sẽ được lợi như thế nào?
David
Satter:
Vâng, trước hết phải nói đó là điều rất có thể. Tôi không thể nói Donald Trump
không có cơ hội thành tổng thống. Ông ta là ứng cử viên của đảng Cộng Hòa, vì
thế việc ông làm tổng thống là điều rất có thể xảy ra. Tôi không rõ việc Trump
đắc cử thì sẽ có lợi cho Nga như thế nào. Nhưng Nga có thể nghĩ rằng vì Donald
Trump từng tuyên bố là nếu đắc cử, Hoa Kỳ sẽ không chống Nga nữa, ngược lại còn
tìm cách để có một loại quan hệ đối tác nào đó với Nga. Cho nên Nga có thể nghĩ
rằng sự ngây thơ của Trump sẽ có lợi cho họ. Có thể Nga cũng sẽ có lợi trong một
thời gian ngắn, nhưng tất nhiên Nga sẽ không ngừng nâng cao những yêu sách của
họ. Nếu bạn đáp ứng họ một điểm, họ sẽ yêu cầu thêm cái khác và cái khác. Bởi
vì Nga cần một kẻ thù, và vì vậy Trump, nếu trở thành tổng thống, cuối cùng cũng
sẽ bị đẩy vào tình huống mà ông sẽ phải chống lại họ, tương tự như Tổng Thống
Obama mà thôi.
NV: Ông nghĩ gì
về tình hình bầu cử tổng thống Hoa Kỳ hiện giờ?
David
Satter:
Tôi thực sự buồn. Tôi nghĩ rằng cả hai ứng cử viên của chúng ta đều là những
người không nên bén mảng đến gần vị trí tổng thống Hoa Kỳ. Một mặt thì, trong
trường hợp của Trump, ông ta tận dụng lợi thế của sự tức giận mà dân chúng đang
có về tình hình kinh tế. Trong trường hợp của bà Hillary Clinton, thì vợ chồng
bà là những thiên tài trong việc thao túng bộ máy của đảng, còn đảng Dân Chủ
thì đang bị thu hút bởi ý tưởng rằng chúng ta sẽ bầu ra một tổng thống phái nữ,
như thể trong một trăm năm mươi triệu phụ nữ ở Hoa Kỳ chúng ta phải chọn bà
Clinton. Thế mới khổ.
NV: Qua đại hội
toàn quốc, hai đảng Dân Chủ và Cộng Hòa đưa ra hai hình ảnh nước Mỹ rất tương
phản. Điều này khiến nhiều người cho rằng trong cuộc bầu cử kỳ này, người dân
không phải là chọn giữa hai ứng cử viên, mà là chọn một đường hướng cho nước Mỹ.
Ông nghĩ sao về nhận định đó?
David
Satter:
Không, tôi nghĩ đây vẫn là sự lựa chọn giữa hai cá nhân, vì giả sử nếu Donald
Trump thắng, ông ta sẽ chẳng bao giờ có thể thực hiện được những điều ông tuyên
bố. Còn nếu bà Hillary Clinton đắc cử thì chẳng khác nào chúng ta tuyên bố rằng
việc phạm luật là OK, cứ phạm luật đi, chúng tôi vẫn sẽ cho bà lên chức. Bà
Clinton đã phạm luật khi làm ngoại trưởng, và vì vậy giờ đây bà nên là tổng thống.
NV: Nếu ông được
chọn lựa, thì ai nên trở thành tổng thống Hoa Kỳ?
David
Satter:
Tôi thực sự không biết! Cả hai đều tệ quá. Tôi có lẽ sẽ không bầu cho ai. Thật
là một tình trạng bi đát. Tôi cảm thấy rất buồn, rất chán. Nhưng tôi nghĩ có lẽ
những điều gì tốt đẹp đến với nước Mỹ trong thời gian bốn năm tới sẽ không tùy
thuộc vào việc ai lên làm tổng thống, mà tùy thuộc vào những người có khả năng
và quan tâm đến quốc gia khác.
NV: Cảm ơn ông
dành thời gian cho cuộc phỏng vấn.
-------------------------
Nguyên văn cuộc phỏng vấn bằng tiếng Anh
Nguyên văn cuộc phỏng vấn bằng tiếng Anh
Russia
expert David Satter: “I am very sad about this election!”
David
Satter is an American journalist who was working in Moscow for the London
edition of Financial Times from 1976 to 1982. Being a scholar and an expert in
Russia, he later wrote for the Wall Street Journal about the Soviet Union and
Russia. President Putin of Russia expelled him from the country in 2013 because
of his reporting. Satter is now a senior fellow at the Hudson Institute and a
fellow of Johns Hopkins University School of International Studies. He recently
was an adviser on the presidential election campaign of Governor John Kasich.
While visiting Little Saigon, Mr. Satter granted Ha Giang of Nguoi Viet Daily
News an interview on agreed to sit down for an interview with me on August 1st,
2016. Below is a transcript of this interview.
Hà
Giang (NV): Would
you share with our readers what led to your interests in Russia and how did you
become an expert on this country?
David
Satter: I
grew up in the cold war, and during those years Russia and the Soviet Union
were the great adversary of the United States. In addition, I was born in
Chicago and I went to a high school there, and believe it or not, it offered
Russian as a possible foreign language and I began studied Russian very early
when I was actually 13. I had a base in the language so there were many things
that pushed me in the direction of studying Russia, I found the communist so
called experiment to be actually quite fascinating and I wondered is it really
possible that the Soviet Union has a secret to the better future. So intellectual
curiosity definitely played a role. And the fact that my my father was a
sympathizer, he was not a communist, but he was sympathized with the Soviet
Union. So all of this led me to take an interest and when I went as a graduate
student to Oxford, I was certainly very close geographically to the Soviet
Union and I began to travel there to see for myself. After visiting
there I decided I would tried to come back. After I finished my thesis, I
came back to Oxford and my Oxford supervisor recommended his friend who was the
managing editor of the Financial Times. He said you should talk to him. And I
went and talk to him and he asked what languages I spoke and I said I spoke
Russian which was a big exaggeration, but he decided to send me to Moscow, and
I so I became the Moscow correspondent to the London Financial Times at the age
of 28. I was probably one of the youngest correspondence in Moscow.
NV: Once you got
to know Russia, did you ever had a chance to discuss with your father about
what were really happening in this country?
David
Satter: My
father died in 1965 and in fact I did ask him about the reports that there were
slave labor camps in Russia and he said he didn’t believe it because there were
no witnesses so there was no information. And then Krusoff began to expose the
crimes of communism and I asked my father again what he thought, because now
the Russians were admitting it themselves, it was impossible to deny it. And he
was very shaken by it. He said that it seems that the situation was much worse
than he realized. He didn’t justify it, really didn’t justify it, and then he
died before we could ever had any further conversation about it. He died when I
was seventeen. But I believed that he would not have justified those horrible
crimes.
NV: You yourself
was expelled from the country because of your reporting. Can you give an
example of freedom of press violation in Russia that is so horrible that it
will shock even people like us, who reports regularly on freedom of the press
violations in Vietnam?
David
Satter: Well,
the ultimate violation of freedom of the press is that people who expressed
themselves and who reported on sensitivity subjects can be murdered. And this
is the point, the leading investigative reporter in Russia was
Anna Politkovskaya and she was killed, and other brave journalists
have also been killed. In fact just recently in Ukraine, Pavlo Sheremet was
blown up in his car. He was an investigative journalist and many people think
that the Russians were behind it. So, that’s one thing. The other thing is that
opposition websites are being blocked in Russia, there is no free internet
there. So in that respect it’s not that different than Vietnam or China, may be
not on the same scale, but Russia was not engaging in direct censorship of the
internet previously but now that is taking place.
NV: When you were in
Russia, how did you manage to do your job as a reporter under such conditions,
and what motivated you to take such risks?
David
Satter: Well,
first of all the conditions were not that bad earlier but they have become very
bad. And second of all, I was protected by the fact that I am an American
citizen, also protected by the fact Russia is a very strange country. It
basically is a very repressive country but it likes to create the impression
for the outside world that it is very democratic. You know Russia’s national
animal is the bear, and bears are very prone to mimicry and the Russians also
like to mimic the West just like the way the bears like to mimic.
NV: How has
Russia changed, in your opinion, under Putin’s rule?
David
Satter: It
has became more and more repressive. What little democracy that existed under
Yelsin was stamped out. And now the population is very much manipulated by
propaganda and control over information. And there is a constant appeal to
national chauvinism with aggressive behaviors toward Georgia, toward Ukraine
and toward other countries. Russian needs an enemy, the leaders need an enemy
in order to consolidate the population around them instead of against them.
Putin has created an enemy, and that is the West. Of course the US is the
leading representative, but the West general is the common enemy of Russia, and
the West, the US seek no good for Russia, always tries to hurt Russia, and
Putin is the valiant courageous defender of Russia in a cruel world.
NV: Do you think
Putin plays a role in helping the ISIS and enable them to be in the position
they are in right now?
David
Satter: That’s
something we don’t know for sure. One thing, his behavior is strange. I don’t
think that he has certainly the same determination to stamp out ISIS that we
have, because he is cooperating, for example, with President Assad in Syria,
and it is Syria with the Syrian government and President Assad whose tactics
are in a way the biggest recruiter for ISIS. They are the one killing more
civilians more than ISIS itself even though ISIS is very barbaric.
NV: Going back to
America, do you think Russian is behind the hacking into the DNC’s server, and
if so, do you think Putin has a hand in it?
David
Satter: It’s
very possible. Very possible. It’s difficult to prove, that’s the thing about
the cyber age. But it’s quite possible. Russians have very good hackers. It’s
hard to say with certainty but they have the motive. The motive I think, would
be to get Donald Trump elected, because of the many stupid things that Donald
Trump has said. Although the fact is when Hillary Clinton was secretary of
state, she also did stupid things. So I am not sure the difference between them
is as great as the Russians may think. But of course being the way they are,
they like to feel they can influence things.
NV: Do you think a Trump
presidency is possible, and if he does become our president, how would that
benefit Russia?
David
Satter: Well,
first of all, it is possible. I can’t say that it’s not possible. He is the
Republican candidate, so it’s possible. I don’t know how it would benefit
Russia, but they may think that because he has made a whole series of
statements suggesting that under his rule, the United States will not resist
Russia any longer, and will on the contrary seek some kind of partnership with
Russia, they may think that his naivete can work to their advantage. It could
benefit them actually in the short run, but of course they will constantly
raise the ante. If you satisfy them on one point they will demand something
else and something else. Because they do need an enemy, and so Trump, if he
becomes president will eventually be pushed into a situation which he will have
to resist them just as Obama was.
NV: What do you think
about the state of affairs of our presidential election ?
David
Satter: I
am really very sad about it. I think that we have two candidates who should not
be any where near the presidency of the United States. I think on the one hand,
in the case of Trump, he was able to take advantage of the anger that people
have over the economic situation. And in the case of Clinton, she and her
husband are geniuses about manipulating the party apparatus, and also the
Democrats were sucked in by the idea that we will elect a woman, as if out of a
hundred fifty million women in the United States we have to pick this one, you
know?
NV: At the two
conventions, the two parties have presented two opposing visions of America.
Some now think that in this election people are not choosing between two
individuals, but rather, voting for the America that they want. What do you
think of this views?
David
Satter: No,
I think it is still a choice between two individual. Because, if for instant,
if Trump wins, he will mostly not be able to implement the things he talked
about. On the other hand, if Clinton wins, we will be making the statement that
is Ok to break the laws, you can break the law and we would still promote you.
Hillary Clinton broke the laws when she was secretary of state, so it’s
wonderful, because now she is president.
NV: If you have your
rather, who should be president of the the United States?
David
Satter: I really
don’t know. They are both horrible! I probably will not vote for anyone. It’s a
terribe situation. I am very sad and very discouraged about it. But I think in
the next four years, the good things that come to the United States will not
depend on who becomes our president, but depend on others who have talents and
who care about our country.
NV: Thanks for giving us
the opportunity to talk with you.
---------------------------------
Người Việt
August
4, 2016
WASHINGTON,
DC (NV) – Điểm
tín nhiệm của Tổng Thống Barack Obama cao nhất kể từ lúc bắt đầu nhiệm kỳ hai
vào năm 2013.
CNN
trích kết quả thăm dò của CNN/ORC cho thấy điểm tín nhiệm của ông Obama sụt xuống
tới 50% sau đại hội đảng Cộng Hòa nhưng tăng lên 54% vào thời gian đại hội đảng
Dân Chủ.
Đây được
xem như là mức tín nhiệm cao nhất của quần chúng dành cho ông trong nhiệm kỳ thứ
hai.
Mức tín
nhiệm tăng, hầu hết đến từ giới trẻ ở Hoa Kỳ, với 9 điểm thêm từ người ở lứa tuổi
dưới 45, trong khi mất một điểm trong nhóm ở lứa từ 45 trở lên.
Trong
khi đó, ông Obama tăng được 9 điểm từ mỗi trong hai nhóm dân số khuynh hướng độc
lập và ôn hòa.
So với
các tổng thống tiền nhiệm làm hai nhiệm kỳ gần đây, điểm tín nhiệm của ông
Obama ngang bằng với cựu Tổng Thống Ronald Reagan vào năm 1988, và gần bằng ông
Bill Clinton ở mức 57% vào năm 2000.
Giới
phân tích cho rằng, sự tăng điểm của ông Obama có thể có ảnh hưởng thuận lợi
cho bà Hillary Clinton, ứng cử viên tổng thống đảng Dân Chủ.
Có 94%
cử tri ủng hộ ông Obama, ủng hộ bà Clinton; trong khi ông Donald Trump, ứng cử
viên tổng thống đảng Cộng Hòa được 85% cử tri chống ông Obama ủng hộ.
Tuy
nhiên, một tổng thống được điểm tín nhiệm tốt chưa hẳn có thể mang ảnh hưởng tốt
cho người cùng đảng ra tranh cử cho nhiệm kỳ kế tiếp.
Trong
khi cựu Tổng Thống George HW Bush (cha) thắng cuộc bầu cử năm 1988 khi ông
Ronald Reagan có điểm tín nhiệm cao trong nhiệm kỳ cuối, thì ông Al Gore không
thắng được cuộc bầu cử tổng thống năm 2000, mặc dù ông Bill Clinton rất được quần
chúng ưa chuộng. (TP)
No comments:
Post a Comment