Luật sư Ngô Ngọc Trai
gửi cho BBCVietnamese.com
18
tháng 7 2016
Báo
Thanh Niên mới có bài ‘Miễn xử lý hình sự lãnh đạo Vinaconex vì vi phạm lần đầu’,
thu hút được sự quan tâm chú ý của dư luận quần chúng.
Nội
dung bài báo cho biết, quá trình điều tra đã xác định ông Phí Thái Bình, nguyên
Chủ tịch Hội đồng quản trị Vinaconex, nguyên Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội; Nguyễn
Văn Tuân - nguyên Tổng giám đốc Vinaconex cùng 3 thành viên HĐQT "có dấu
hiệu tội phạm nhưng do khai báo thành khẩn, phạm tội lần đầu, sức khỏe yếu nên
không xem xét trách nhiệm hình sự".
Kết quả
điều tra cho thấy từ năm 2004, Hội đồng quản trị Vinaconex lúc đó là các ông:
Phí Thái Bình - Chủ tịch, Nguyễn Văn Tuân, Tổng giám đốc, Tô Ngọc Thành, Hoàng
Hợp Thương và Vũ Đình Chầm là các ủy viên khi thực hiện vai trò nhiệm vụ của chủ
đầu tư cấp nước sông Đà đã không thực hiện đúng quy định pháp luật về quản lý đầu
tư xây dựng công trình, quyết định cho thay đổi vật liệu tuyến ống, đưa vào sử
dụng vật liệu composite sợi thủy tinh khi chưa thẩm định; lựa chọn nhà thầu thiếu
năng lực và kinh nghiệm, cung cấp sản phẩm cho dự án không đảm bảo chất lượng
nên công trình liên tục bị hư hỏng trong quá trình vận hành, khai thác. Cơ quan
tố tụng xác định cả 5 người này đã có dấu hiệu của tội vi phạm quy định về xây
dựng gây hậu quả nghiêm trọng theo điều 229 bộ luật Hình sự.
Cũng
theo thông tin bài báo thì từ khi công trình đưa vào sử dụng đến khi khởi tố vụ
án (tháng 7/2014) đã có 9 lần vỡ ống và đến thời điểm có kết luận điều tra là
14 lần. Việc tuyến ống không đảm bảo chất lượng buộc doanh nghiệp khai thác dự
án phải đầu tư thêm số tiền lớn hơn 1.000 tỉ đồng để khẩn cấp xây dựng thêm tuyến
ống mới.
Qua điều
tra xác định 14 lần vỡ ống đã có 18 ống cốt sợi thủy tinh bị phá hủy, gây thiệt
hại lớn cho doanh nghiệp quản lý khai thác dự án sau đầu tư là Công ty CP nước
sạch Vinaconex. Số tiền doanh nghiệp đã chi để khắc phục, sửa chữa thay thế các
lần vỡ tuyến ống là hơn 13,458 tỉ đồng. Ngoài ra, việc tuyến ống liên tục bị vỡ
phải dừng cấp nước sinh hoạt đã gây ảnh hưởng đến 177.000 hộ dân với lượng nước
ngừng cấp hơn 1,5 triệu m3, thời gian ngừng cấp là 343 giờ.
Cho đến
nay, đường ống nước sông Đà đã bị vỡ đến lần thứ 18, lần gần nhất là ngày 11/7.
Ít
nghiêm trọng?
Xét về
góc độ tâm lý, con số 18 lần vỡ đường ống nước rất trái ngược với yếu tố pháp
lý ‘vi phạm lần đầu’ và do vậy công chúng có lý do chính đáng để bất bình phẫn
nộ.
Xét ở
góc độ pháp lý thì yếu tố vi phạm lần đầu chỉ được coi là tình tiết giảm nhẹ
trách nhiệm hình sự nếu nó đi kèm với một yếu tố pháp lý khác đó là tính ít
nghiêm trọng. Vì theo điểm h khoản 1 Điều 46 Bộ luật hình sự năm 1999 thì một
trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là ‘Phạm tội lần đầu và thuộc
trường hợp ít nghiêm trọng’.
Do vậy
nếu phạm tội lần đầu nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc rất nghiêm trọng hay đặc
biệt nghiêm trọng thì sẽ không được áp dụng tình tiết giảm nhẹ phạm tội lần đầu.
Với các
thông tin về hậu quả như hàng chục lần đường ống bị vỡ, hàng trăm nghìn hộ dân
bị ảnh hưởng, hàng chục tỷ đồng khắc phục hậu quả, cả nghìn tỷ đồng phải bỏ ra
xây dựng đường ống mới thì thử hỏi nó có thuộc trường hợp gây hậu quả ít nghiêm
trọng hay không?
Cho nên
việc áp dụng tình tiết giảm nhẹ phạm tội lần đầu trong trường hợp này là không
hợp lý, trái luật vì hành vi không thuộc trường hợp ít nghiêm trọng. Các cơ
quan đã thiếu tôn trọng hiểu biết của người dân và tự ý làm theo ý mình.
Nhiều
việc phi lý
Trong
thực tế nhiều trường hợp các cơ quan công quyền làm những việc phi lý trái lẽ.
Ví như
có tỉnh lên dự án xây những công trình tượng đài hàng nghìn tỷ đồng, họ nói là
do người dân yêu mến Bác Hồ nên cần dựng tượng. Trong khi đó rất nhiều vấn đề
dân sinh cấp thiết lại không được giải quyết, ví như trường lớp học của các
cháu học sinh thì bỏ bê không xây, cầu đường đi lại thì ghồ ghề không sửa, người
dân không có nước sạch để dùng.
Cũng
chính những tỉnh muốn xây tượng đài nghìn tỷ lại là địa phương hàng năm phải
xin trợ cấp từ ngân sách trung ương (do một số tỉnh có thu nhập lớn nộp về).
Tài chính yếu kém là thế nhưng chi tiêu lại vung vãi, bỏ bê không quan tâm đầu
tư phát triển kinh tế địa phương để nâng cao mức sống người dân.
Hoặc
như có tỉnh vừa mới xin trợ cấp chính phủ phát gạo cứu đói cho dân trong dịp
giáp hạt nhưng lại bỏ ra hàng chục tỷ đồng để bắn pháo hoa ngày lễ tết, họ nói
rằng người nghèo cũng muốn xem bắt pháo hoa để có niềm vui tinh thần. Trong khi
cái nhu cầu thể xác còn lo chưa xong thì còn mong cái thú vui tinh thần được
không?
Còn ở
Hà Nội đây mới có thông tin là người ta định lắp đặt điều hòa nhiệt độ cho những
nhà vệ sinh công cộng ở những khu vực nhiều khách du lịch trong nội đô, trong
khi đó hãy về mà xem những mạn nông thôn như Thạch Thất, Thanh Oai, Chương Mỹ đời
sống người dân còn hết sức nhọc nhằn.
Tại sao
không dành tiền lo cung cấp nước sạch cho người dân sử dụng? Hàng vạn hộ dân
ven đô nằm ngay trên tuyến đường ống cấp nước từ Sông Đà về Hà Nội song từ bao
nhiêu năm nay vẫn phải tự khoan nước để dùng.
Không
biết chất lượng nước ra sao và sẽ ảnh hưởng gì đến sự phát triển của sức khỏe
trẻ nhỏ, thử hỏi các quan chức rằng đời sống dân sinh của người dân không đáng
quan tâm, không đáng được chăm lo hay sao?
Cũng ở
Hà Nội, nhiều tuyến đường vỉa hè còn tốt, gạch lát còn nguyên, nhưng rồi cũng bị
người ta cày xới lên phá bỏ đi để lát đá mới hết sức lãng phí, thấy thật cay đắng
khi nghĩ về những cảnh đời khốn khổ và tình cảnh thiếu thốn công trình nơi thôn
quê.
Trên phạm
vi cả nước thì biết bao công trình dự án hàng nghìn tỷ đồng bị bỏ hoang đắp chiếu
do tính toán sai về tính kinh tế hoặc tính kỹ thuật, mà rồi tiền của công sức của
nhân dân đổ sông đổ bể.
Không
thuộc nhân dân
Tất cả những việc làm phi lý trái lẽ đã
xảy ra đều có chung một nguyên nhân bản chất đó là quyền lực không thuộc về
nhân dân.
Vì quyền
lực không thuộc về nhân dân nên người ta mới không sợ mà làm điều ngang ngược,
bất chấp cảm nhận suy nghĩ của người dân. Họ không sợ nhân dân vì nhân dân
không có khả năng truy cứu trách nhiệm được họ.
Ví như
mới đây vị cựu Bộ trưởng Bộ Công thương bị phanh phui trách nhiệm trong việc cất
nhắc con trai vào vị trí lãnh đạo của một doanh nghiệp nhà nước lớn thuộc Bộ quản
lý, khi xử lý trách nhiệm thì người ta lại bao biện là do cơ sở ở dưới họ yêu cầu.
Hay như
vị Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Hậu Giang vừa bị xóa tư cách Đại biểu Quốc
hội do trước đó trong quá trình điều hành doanh nghiệp nhà nước gây thua lỗ thất
thoát hàng nghìn tỷ đồng. Với cái thành tích công trạng như vậy mà người ta vẫn
được đề bạt thăng chức, và khi xác định trách nhiệm thì lại bảo là đúng quy
trình.
Trong
những việc làm và phát ngôn kiểu đó người ta không coi nhân dân ra gì cả.
Quyền lực
đã không thuộc về nhân dân như đúng ra phải thế.
Nếu quyền
lực thuộc về nhân dân, các đại biểu dân cử thực sự đại diện cho ý chí và nguyện
vọng của người dân, các cơ quan dân cử như Quốc hội, Hội đồng nhân đúng là cơ
quan nắm thực quyền thì đã không để xảy ra những chính sách trời ơi, những việc
làm trái lẽ như vậy.
Nếu quyền
lực thuộc về nhân dân, cán bộ công quyền làm sai sẽ bị kỷ luật mất chức, họ sẽ
phải cân nhắc làm việc theo pháp luật thay vì dẫm đạp lên nó để làm theo ý
mình.
Khi quyền
lực thuộc về nhân dân sẽ buộc công quyền phải lắng nghe, cầu thị tiếp thu, thay
vì thấy sai không sửa, làm sai làm bậy mà vẫn làm tiếp, hoặc trấn áp bức hại những
tiếng nói chính trực.
Bài
phản ánh văn phong và quan điểm của tác giả, giám đốc công ty luật Công Chính ở
Hà Nội.
-------------------
Bình luận :
LS Ngô
Ngọc Trai chỉ dám nói vế hiện tượng là quyền lực không thuộc về nhân dân, mà
không dám nói cái vế thứ hai, đó là nguyên nhân từ đâu mà nhân dân không có quyền
lực. Tất cả là vì đảng cộng sản độc tài độc tôn nắm trong tay tất cả mọi quyền
lực. Chỉ có chế độ dân chủ tam quyền phân lập, người dân thực sự làm chủ lá phiếu
mới hy vọng quyền lực thuộc về nhân dân.
No comments:
Post a Comment