Kính Hòa, phóng viên RFA
2016-07-25
2016-07-25
Cái
bóng Trung Quốc, cái bóng cộng sản
Thảm họa
môi trường Vũng Áng xảy ra hầu như cùng thời gian với phán quyết của tòa trọng
tài quốc tế về biển Đông. Hai sự kiện lớn này phủ cái bóng lo ngại về Trung Quốc
lên các trang blog tiếng Việt chưa biết chừng nào mới chấm dứt.
Nói về
cái bóng Trung Quốc phủ lên xã hội Việt Nam, luật sư Lê Luân viết rằng khi nho giáo, vốn là cái cốt lõi của văn
hóa Trung Hoa, và tâm lý nô lệ của người Việt chưa chấm dứt thì cái bóng của
Trung Quốc vẫn còn đè nặng Việt Nam.
Một nhà
nghiên cứu văn hóa Hán Nôm là Tiến sĩ Nguyễn
Xuân Diện cho rằng với cái rủi ro lịch sử lệ thuộc 1000 năm thì văn
hóa Trung Hoa ảnh hưởng lên Việt Nam là điều khó tránh, nhưng khi bàn về món tiền
mà công ty Formosa hứa bồi thường cho Việt Nam sau thảm họa môi trường mà họ
gây ra, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện viết rằng Không có một món tiền nào có
thể mua được sinh mệnh của mấy chục triệu người con đất Việt dải đất miền
Trung. Không có một nhà máy thép nào có thể cho hàng triệu ngư dân cuộc sống
như là biển cả.
Công ty
Formosa có chủ là người Đài Loan, nhưng được cho là gắn bó rất chặt chẽ với các
công ty Trung Quốc cộng sản.
Nhà báo Nguyễn An Dân nhìn lại những ảnh
hưởng của các quốc gia cộng sản lớn lên nước Việt Nam trong mấy chục năm qua:
Giai
đoạn 1979, do Trung Quốc xâm lược Việt Nam, Liên Xô khi đó trợ giúp chúng ta,
nên chúng ta cho con em học tiếng Nga. Rồi cách đây 6-7 năm thì do Trung Quốc
là bạn 16 vàng 4 tốt nên lại có đề án đưa tiếng Hoa vào hệ thống giáo dục phổ
thông. Tại sao chúng ta cứ mãi ngả nghiêng như thế, mãi vọng ngoại như thế? Lại
còn lập dự án phát triển viện Khổng tử, dưng lại các tượng Khổng Tử. Đó là sự
thất thủ chủ quyền về giáo dục, về văn hóa tư tưởng.
Hai cuộc
khủng hoảng, thảm họa môi trường Vũng Áng, và chủ quyền bị lấn lướt ngoài biển
Đông đã đặt tính chính danh cầm quyền của đảng cộng sản vào một thử thách rất lớn.
Nhà báo Kami bình luận:
Thảm
họa môi trường biển miền Trung vừa qua đã phơi bầy toàn bộ những sự thật phũ
phàng trong việc quản trị đất nước của Đảng Cộng Sản Việt Nam trong thời gian
qua. Đó là tình trạng chính quyền nhà nước và cán bộ lãnh đạo ở mọi cấp vô
trách nhiệm đối với đất nước cũng như dân chúng. Họ đang điều hành quốc gia
theo lối "sống chết mặc bay, tiền thày bỏ túi".
Đó
là hậu quả của một thể chế chính trị độc đảng như Việt nam hiện nay, khi cơ chế
kiểm soát và điều chỉnh quyền lực đã bị tê liệt và vô hiệu hóa. Vì lợi nhuận và
lợi ích của cá nhân, người ta đã bất chấp tất cả, kể cả cuộc sống của dân chúng
và tương lai của dân tộc này. Vì thế chúng ta phải cảm ơn Formosa, nhờ qua
đó chúng ta mới biết được thực trạng của đất nước. Chúng ta cần phải đặt
câu hỏi, đảng Cộng Sản Việt Nam một đảng cầm quyền duy nhất ở Việt Nam với các
thành viên có ý thức như thế, thì còn xứng đáng để tiếp tục duy trì Điều 4 của
Hiến pháp nữa hay không?
Bên cạnh
những trách nhiệm về môi trường và chủ quyền, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện cũng cho
rằng chủ nghĩa cộng sản chịu trách nhiệm về những tổn hại về văn hóa và tinh thần
xảy ra trên đất nước Việt Nam mấy mươi năm qua.
Đấu
Tranh
Một
chuyển biến rõ ràng của tình hình chính trị xã hội Việt Nam trong thời gian gần
đây là nhiều người đã lên tiếng công khai kêu gọi loại bỏ chủ nghĩa cộng sản. Tác giả Lê Văn viết trong lời đề tựa
cho một bài viết trên trang blog Ba Sàm rằng:
Xóa
bỏ chế độ cộng sản không phải là đi tiêu diệt người cộng sản mà là nhằm loại
đảng cộng sản ra khỏi quyền hành bằng mọi phương tiện, mọi hình thức,
mọi phương pháp ôn hoà để giành lại quyền tự quyết định cho tương
lai của chính chúng ta, cho tương lai của cả dân tộc ta .
Không
ít những đảng viên cộng sản rời bỏ đảng. Trang blog Bình Luận Án định nghĩa tội trạng phản đảng mà đảng cộng sản
dành cho họ:
Hành
vi phản bội đảng, suy cho cùng cũng chỉ mới là phản bội các đồng chí của mình,
phản bội con đường hay xu hướng chính trị mà mình đã chọn. Chứ không có nghĩa
là bị nhân dân hay những người ngoài đảng ghét bỏ, khinh bỉ, hay bị đánh giá là
xấu…
Điều
đáng lưu ý, là hành vi phản bội đảng tuy khá nghiêm trọng, nhưng rốt lại thì vẫn
không phải, không bị xem là hành vi tội phạm – theo luật hình sự. Pháp luật Việt
Nam, cụ thể là trong Bộ luật hình sự không có tội “phản bội đảng cộng sản”.
Nhưng
những khẩu hiệu mang nội dung đòi xóa bỏ sự độc quyền lãnh đạo của đảng cộng sản
vẫn chưa xuất hiện trên đường phố, mà thay vào đó là những lời đòi hỏi môi trường
trong sạch và chủ quyền quốc gia. Tuy vậy những cuộc biểu tình đó vẫn bị đàn
áp.
Trong
cuộc biểu tình ngày 17 tháng bảy Luật sư
Lê Luân thử chọn cách im lặng nhìn thời cuộc và ông rút ra nhận xét như
sau:
Có
nhiều người nói, im lặng có thể cũng được gọi là một loại lòng tốt. Nhưng nhìn
ngược lại, im lặng hay phớt lờ trước những bất công và đòi hỏi buộc phải lên tiếng
của xã hội thực tại với một người có lương tâm, thì có nghĩa, im lặng, nếu được
hiểu là một loại lòng tốt, chắc chắn thứ lòng tốt đó là hoàn toàn vô nghĩa và
không sử dụng được, giống như đồng tiền trên tay mà không thể tiêu vậy.
Chọn
cho mình một thái độ như thế nào trước những cuộc khủng hoảng hiểm nguy như môi
trường và chủ quyền, cũng là điều mà nhạc
sĩ Tuấn Khanh suy nghĩ:
Bạn
hỏi tôi phải nên hành động như thế nào. Tôi khó có thể trả lời toàn ý cho bạn về
điều này. Tôi cũng không muốn khuyên bạn xuống đường biểu tình, vì bạn có thể
là một người bồng bột. Nhưng nếu bạn bắt gặp một ai đó trên đường phố đang
giương khẩu hiệu chống Bắc Kinh xâm lược, hay phản đối sự tồn tại phi nhân và
phi lý của Formosa chẳng hạn, hãy chào và dành cho người yêu nước ấy một nụ cười.
Đó là một nụ cười thật sự ấm áp để bạn, tôi, và người ấy cùng hiểu với nhau
trong niềm hy vọng, rằng, dân tộc chúng ta, quê hương chúng ta đang thức tỉnh.
Hy vọng
của nhạc sĩ Tuấn Khanh cũng là mong ước trong tuyên bố của mạng lưới blogger Việt Nam, mong muốn về một tinh thần Diên Hồng
trong thế kỷ 21 để cứu nguy dân tộc:
Điều
mong ước của Mạng Lưới Blogger Việt Nam là được nhìn thấy các bạn tranh đấu cho
nhân quyền, các anh chị bảo vệ cây xanh, các bác các chú trong các đảng phái,
những văn nghệ sĩ, trí thức, và quan trọng hơn hết, rất nhiều, hàng ngàn, hàng
chục ngàn những khuôn mặt rất mới sẽ nắm tay nhau làm nên một biểu tượng Diên Hồng
cho phong trào tranh đấu khôi phục và bảo vệ môi trường, bảo vệ ngư nghiệp, chủ
quyền biển Đông và bảo đảm rằng con cháu chúng ta có được một cuộc sống an
toàn, lành mạnh và tự do trong mọi lãnh vực.
Mong muốn
đó có lẽ chưa được như ý muốn, từ một góc độ của Tiến sĩ Nguyễn Thị Từ Huy khi bà phê phán sự kém tổ chức của các
phong trào và tổ chức dân sự hiện nay:
Cần
phải thừa nhận rằng : các tổ chức xã hội dân sự ở Việt Nam
đang trong bước đầu hình thành và xây dựng, vẫn chưa thoát khỏi tình
trạng manh mún, nhỏ lẻ, rời rạc, chưa có một tổ chức nào đủ tầm
để đáp ứng đòi hỏi cấp bách của các vấn đề đang đặt ra cho xã hội
và cho đất nước. Điều gây băn khoăn là : các tổ chức xã hội dân
sự có nhu cầu trở nên lớn mạnh hay không ? Các tổ chức xã hội
dân sự có muốn khẳng định bản lĩnh của mình hay không ? Các tổ
chức xã hội dân sự có thể tạo sức mạnh cho mình bằng cách xây dựng
tổ chức của mình theo nguyên tắc minh bạch và trong suốt hay
không ?
Trong
khi mà Việt Nam đang bước những bước dài về phía vực thẳm tự hủy
diệt thì người ta vẫn không thấy các nỗ lực cải cách từ phía chính
quyền, và cũng chưa thấy nỗ lực để trở nên lớn mạnh từ phía các
tổ chức xã hội dân sự. Vậy, tương lai của Việt Nam sẽ như thế
nào ?
Câu
hỏi này mỗi người phải tự đặt ra cho mình, cả những người đang đứng
trong bộ máy lãnh đạo nhà nước, cả những người đang hoạt động trong
phong trào xã hội dân sự, và tất cả mọi người.
Nhà hoạt
động dân sự trẻ tuổi Nguyễn Anh Tuấn
cho rằng sự tạo dựng phong trào dân sự làm quân bình với quyền lực chính trị là
con đường duy nhất mà không có chọn lựa nào khác:
Xã hội
Việt Nam chưa tạo dựng được một thể chế mà trong đó đảng chính trị chỉ có thể
thỏa mãn được tham vọng quyền lực cố hữu của nó bằng cách gắng sức làm lợi cho
cử tri/người dân nhiều nhất có thể.
Hãy
quay lại với câu hỏi mà chúng ta đôi khi né tránh:
'Giả
sử đảng cầm quyền tuyên bố công khai đặt lợi ích của nó lên trên lợi ích quốc
gia và đa số người dân, bạn làm được gì nó nào?'
Ngoài
nó ra, bạn còn lựa chọn nào khác không?
Nếu
chưa có, hãy tạo ra nó.
Hoặc
ít nhất, đừng vùi dập những ai đang cố gắng tạo ra những lựa chọn khác cho bạn.
Bởi
lẽ, thật khó có hàng hóa tốt nếu thiếu cạnh tranh kinh tế và cũng không dễ có
chính sách tốt nếu thiếu cạnh trạnh chính trị.
Đôi
lúc cũng có đấy, nhờ may mắn. Nhưng chẳng lẽ chúng ta đành lòng đặt vận mệnh cộng
đồng chúng ta vào trò rủi may của số phận hay sao?
Để
không phải nhìn thấy sự rủi may của dân tộc, blogger Dương Hoài Linh viết trên Dân Luận rằng Bất cứ chuyện
gì trên đời này cũng có giá của nó. Nếu không chấp nhận trả giá anh sẽ đừng
mong được thụ hưởng. Tất nhiên ta phải cố gắng để cái giá phải trả là thấp nhất
nhưng không phải là sự vô cảm và hèn nhát.
No comments:
Post a Comment