Một Thế Giới
Đăng
lúc: 01/07/2016 05:28
Trong
15 năm hoạt động đầu tư tại Việt Nam, Tập đoàn Formosa của Đài Loan được xem là
một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam với các dự án tỉ
đô, song bên cạnh đó là không ít vụ bê bối và tai tiếng.
Những
dự án tỉ đô
Tập
đoàn Formosa được thành lập năm 1954, là một tổ hợp công nghiệp đa ngành của
Đài Loan. Tập đoàn này được thành lập bởi hai anh em Vương Vĩnh Khánh và Vương
Vĩnh Tại.
Bắt
đầu là một công ty chuyên sản xuất và kinh doanh nhựa, Tập đoàn Formosa đã phát
triển ra một mạng lưới hàng trăm công ty con với 4 đơn vị lớn nhất
bao gồm: Formosa Plastics Corp, Nan Ya Plastics (sản xuất nhựa), Formosa
Petrochemical (hóa dầu), và Formosa Chemicals &Fibre (sợi nhựa, vải). Ngoài
ra, doanh nghiệp này còn đầu tư vào lĩnh vực thép, chất bán dẫn, điện...
Năm
2008, Formosa đã quyết định rót vốn đầu tư dự án tại Khu kinh tế Vũng Áng thông
qua việc thành lập Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa (Formosa Hà
Tĩnh). Dự án này khởi công từ tháng 7.2008 với tổng diện tích hơn 3.300 ha, bao
gồm cả diện tích mặt biển (cảng Sơn Dương), với thời gian thuê đất là 70 năm.
Formosa
Hà Tĩnh do 9 cổ đông góp vốn, trong đó có 7 cổ đông là các đơn vị thành viên của
Tập đoàn Formosa, nắm gần 95% cổ phần.
Với
mô hình sản xuất - xuất khẩu liên hợp, dự án này được Formosa đầu tư với số
tiền lên tới 28,5 tỉ USD với quy mô tạo việc làm cho 35.000 người lao động. Dự
án này hoạt động dựa trên nhà máy luyện gang thép, cảng nước sâu có năng lực
cập tàu 30.000 tấn, nhà máy nhiệt điện công suất 2.100 MW…
Trong
đó, riêng quy mô nhà máy thép giai đoạn I đạt trên 7 triệu tấn phôi thép/năm với
mức đầu tư khoảng 10 tỉ USD/năm.
Formosa
nhận định Khu kinh tế Vũng Áng là 1 điểm phù hợp đầu tư của tập đoàn này do cảng
nước sâu Sơn Dương cho mô hình tổ hợp công nghiệp và tỷ suất đầu tư tại đây
cũng rẻ hơn nhiều so với các địa điểm khác.
Trước
năm 2008, vào năm 2001, Tập đoàn Formosa cũng đã rót vốn đầu tư vào Đồng
Nai thông qua Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa. Tại đây, công ty này đã thực hiện
dự án xây dựng khu liên hợp dệt sợi nhuộm đặt tại khu công nghiệp Nhơn Trạch
III với diện tích 300 ha, trong đó sản phẩm chính của công ty này là các sản phẩm
sợi, dệt, nhựa.
Ở
Đồng Nai, Formosa cũng có một danh sách các thành viên ở nhiều lĩnh vực như
Formosa Taffeta Đồng Nai, Formosa Taffeta Việt Nam (chuyên về dệt – nhuộm)
Formosa Gear (sản xuất linh kiện cơ khí)…
Năm
2014, doanh thu của công ty này đạt hơn 17.100 tỉ đồng; tổng tài sản và vốn chủ
sở hữu đạt lần lượt là 17.400 tỉ đồng và 13.300 tỉ đồng. Con số này đã đưa Formosa
trở thành doanh nghiệp FDI lớn nhất tại Việt Nam.
Những...
ưu đãi "quá đáng"
Đáng
chú ý, những dự án đầu tư của Tập đoàn Formosa đã nhận được nhiều ưu đãi từ
Chính phủ Việt Nam. Trong đó, nhiều ý kiến cho rằng, những ưu đãi của Formosa
đã tới mức "quá đáng", gây bất bình đẳng giữa doanh nghiệp trong nước
và doanh nghiệp nước ngoài.
Cụ
thể, dự án Khu liên hợp gang thép của Formosa đã nhận được những ưu đãi lớn từ
chính phủ Việt Nam như: được áp dụng mức thuế thu nhập doanh nghiệp từ năm có
chịu thuế là 10%, trong khi doanh nghiệp trong nước từ ngày 1.1.2016 là 20%; 4
năm được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp và được giảm 50% số thuế phải nộp cho
9 năm tiếp theo; giảm 50% thuế thu nhập cá nhân đối với người có thu nhập cao;
miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị và phương tiện vận tải chuyên dùng; miễn
thuế tài nguyên môi trường và giảm 40% phí bảo vệ môi trường với hoạt động hút
cát, san nền...
Đó
là còn chưa kể tới những ưu đãi khi giải phóng mặt bằng, có cơ sở hạ tầng điện
nước đầy đủ, ít chịu sự kiểm tra, kiểm soát của cơ quan chức năng.
Từ
những ưu đãi này, nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, chính sách của Việt
Nam còn nhiều bất cấp đã tạo ra một môi trường kinh doanh không bình đẳng
giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Mặt
khác, sự bất cập này còn là rào cản lớn nhất của môi trường kinh doanh, là
nguyên nhân khiến môi trường kinh doanh của Việt Nam tụt hạng trong những năm gần
đây.
...gây
nên nhiều vụ bê bối, tai tiếng
Bên
cạnh việc mang đến thị trường Việt Nam nhiều dự án lớn, Formosa cũng để lại
không ít sự vụ tai tiếng. Thứ nhất là việc công ty này đã sử dụng hơn
3.000 lao động chui người Trung Quốc tại Vũng Áng. Năm 2014, cơ quan chức năng
điều tra 6.121 lao động tại Khu kinh tế Vũng Áng nhưng chỉ có 3.261 người lao động
có giấy phép.
Thứ
hai là vụ sập giàn giáo cảng Sơn Dương thuộc khu công nghiệp Formosa, Khu kinh
tế Vũng Áng ngày 25.3.2015 đã khiến 13 người chết, 29 người bị thương.
Thứ
ba là sự việc xảy ra ngày 5.3 vừa qua khi Formosa tiếp tục bị phát hiện làm ô
nhiễm môi trường vì đổ chất thải gồm chai lọ, xốp, cao su, ván gỗ, bông, vải,
thạch cao, sắt thép, nhiều thùng chứa đầy hóa chất… xuống khu đất rộng nằm sát
đường thuộc phường Kỳ Liên.
Và
gần đây nhất là việc gây nên thảm họa cá chết hàng loạt bất thường tại khu vực
vùng biển miền Trung gồm 4 tình: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên
Huế. Cụ thể, chiều 30.6, cơ quan chức năng Việt Nam đã chính thức xác nhận việc
xả thải của nhà máy của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa tại Khu công
nghiệp Vũng Áng (Hà Tĩnh) chính là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển
nghiêm trọng, gây ra hiện tượng hải sản chết hàng loạt tại khu vực vùng biển 4
tình miền Trung.
Những
vụ bê bối trên của Formosa thời gian qua đã gây nên không ít bức xúc
và bất bình trong dư luận.
Tuyết
Nhung
No comments:
Post a Comment