Những tai họa mà Formosa Vũng Áng mang đến cho
Dân tộc Việt, có thể phân thành hai nhóm, ví như hai dây thòng lọng:
Một, thắt từ ngoài vào
Hai, thắt ngay trong ruột.
Muốn cắt bỏ được khối ung thư Formosa Vũng
Áng, chỉ có hai người:
Một là: Một lãnh đạo sáng suốt quyết đoán
Hai là: Nhân dân
ĐÓNG
CỬA FORMOSA VŨNG ÁNG LÀ ĐIỀU PHÚC CHO DÂN TỘC
Hiện tại chúng ta chỉ mới nói đến nguồn
nước thải của Formosa Vũng Áng. Nhưng khi nhà máy đi vào hoạt động
thì sẽ còn thêm nhiều tai họa môi trường khác nữa như ô nhiễm không
khí, tiếng ồn và nhiệt độ nóng dần lên. Những dòng bụi bẩn khổng
lồ ngày đêm liên tục thoát ra từ các ống khói nhà máy sẽ lan tỏa
khắp bầu trời, ảnh hưởng dài lâu đến đời sống người dân cũng như
sinh thái của hai tỉnh Hà Tĩnh Quảng Bình. Chưa nói đến những tác
hại môi trường do khai thác quặng sắt với công nghệ lạc hậu.
Dẫu thiệt hại về tiền bạc, nhưng đóng cửa
Formosa Vũng Áng bây giờ là điều phúc cho Dân tộc.
Trong trường hợp chưa đóng cửa được thì phải
tìm cách hạn chế tối đa thiệt hại qua một số biện pháp sau đây.
1. Không cho mở rộng thêm công suất
Tác hại môi trường tỷ lệ thuận với công suất
của nhà máy. Hơn nữa không phải tỷ lệ tuyến tính mà là một hàm
lũy thừa. Bởi vậy phải giữ nguyên công suất hiện có của nhà máy và
không cho mở rộng thêm nữa. Càng mởi rộng thì tác hại càng lớn.
2. Thu hồi bớt đất đai và vùng biển không cần
thiết đã cấp
Diện tích 33 km vuông đất liền và biển đã
cấp cho Formosa là vô cùng phí phạm. Phải tính lại đúng nhu cầu thực
tế, rồi thu hồi lại vùng đất và vùng biển đã cấp thừa dư lãng
phí.
3. Thực thi nghiêm ngặt các biện pháp môi
trường
Trong đó: kiên quyết phá bỏ hệ thống ống
ngầm thải dưới lòng biển; bắt buộc Formosa sử dụng hệ thống xử lý
nước thải hiện đại; và phải thay thế các thiết bị sản xuất tuy đã
lắp đặt nhưng không đáp ứng được các tiêu chuẩn về môi trường.
Riêng về vụ thải chất độc gây cá chết và cả
sinh mạng người vừa qua, ngoài các biện pháp trừng phạt của chính
quyền, cần để ngư dân khởi kiện Formosa ra tòa án quốc tế.
HÃY
HỎI NHÂN DÂN
Nếu không có được một lãnh đạo sáng suốt
quyết đoán đóng cửa Formosa Vũng Áng, thì vấn đề tồn tại Formosa
Vũng Áng hãy để cho Nhân Dân quyết đinh. Nghĩa là nên trưng cầu ý dân.
“ Dễ trăm lần không Dân cũng chịu, khó vạn
lần Dân liệu cũng xong”. Việc hệ trọng như Formosa Vũng Áng nên được
trưng cầu dân ý trên toàn quốc.
Không chỉ vấn đề Formosa Vũng Áng mà các vấn
đề khác như xây dựng nhà máy điện hạt nhân cũng nên được trưng cầu
dân ý.
Chắc chắn rằng, nếu trưng cầu ý dân Ninh Thuận,
thì người dân Ninh Thuận sẽ không đồng ý đặt nhà máy điện hạt nhân
ở Ninh Thuận. Và người dân ở các tỉnh thành khác cũng sẽ nói
“KHÔNG” với việc đặt nhà máy điện hạt nhân ở địa phương mình.
Từ đó mới biết được Ý DÂN. Chỉ Nhân Dân toàn
quốc mới biết được, có nên xây dựng hay không xây dựng nhà máy điện
hạt nhân.
Ở nhiều nước, những vấn đề quan trọng của
quốc gia, Chính phủ đều trưng cầu dân ý. Điển hình là người Scotland
năm 2014 đã biểu quyết ở lại trong Vương quốc Anh. Và sắp tới là
người dân Vương quốc Anh sẽ quyết định ra đi hay ở lại trong EU.
ĐẤT
NƯỚC NÀY KHÔNG CỦA RIÊNG AI
Khi đồng bào toàn quốc và người Việt ở nước
ngoài sục sôi lo lắng về nước thải ở Vũng Áng thì đó chính là:
Đất Nước này không của riêng ai.
Tổ tiên ông cha đời nối đời, hy sinh máu xương,
hiến dâng mồ hôi nước mắt, để truyền lại được cho chúng ta mảnh đất
này, xin hãy nâng niu lấy!
Không ai được nhân danh Nhân Dân, không ai được
tự mình quyết định những vấn đề liên quan đến tồn vong của Dân Tộc.
----------------------------
Tai
họa của Formosa Vũng Áng không chỉ kéo dài 70 năm khi dự án kết
thúc. Độc hại từ ô nhiễm môi trường là sự hủy diệt dần mòn vô cùng
nguy hiểm, mang tính di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Riêng
hiểm họa từ đạo quân thứ 5 mà Formosa Vũng Áng để lại, thì sẽ
truyền đời truyền kiếp.
Phối cảnh tổ hợp cảng biển và luyện thép Formosa tại
Hà Tĩnh
Mong muốn có nhiều nhà đầu tư để đưa kinh tế
địa phương phát triển của lãnh đạo các tỉnh thành là chính đáng và
cần được trân trọng.
Nhưng hạn chế thời gian nhiệm kỳ, cộng với
áp lực thay đổi chỉ tiêu kinh tế, cũng như khát khao để lại “dấu ấn”
trong thời hạn 5 năm kể từ khi lên cầm quyền, khiến lãnh đạo nhiều
tỉnh thành không nghĩ đến chiến lược phát triển lâu dài, mà chỉ chăm
chú vào những nhân tố ngắn hạn “ăn liền”.
Bởi vậy, vùng đất nào ngon để phát triển
bất động sản, nguồn khoáng sản nào bán được, nơi nào có thể cho
nguồn thu nhanh, là họ tận dụng “rải thảm đỏ” để mời các nhà đầu
tư.
Nguồn thu ngân sách nhanh như nhà máy bia, thì
cố gắng xin phát triển bằng được. Bởi vậy nhà máy bia mọc lên như
nấm, đưa Việt Nam trở thành nước có lượng tiêu thụ bia theo đầu người
cao bậc nhất, bất chấp những hệ lụy nguy hiểm lâu dài về trí tuệ, sức
khỏe, và mạng sống, do hậu quả rượu bia để lại.
Thậm chí cả những nguồn thu ăn ngay nhờ du
lịch “tâm linh” cũng được khuyến khích xây dựng tức thì, bất chấp
hiểm họa mê tin dị đoan kìm hãm sự phát triển trí tuệ của nhiều
thế hệ.
Dự án Formosa Vũng Áng, mà lãnh đạo Hà Tĩnh
kỳ vọng như một thần dược chữa trị căn bệnh đói nghèo cho địa
phương, là một thí dụ điển hình về mặt hiểm họa. Để rồi tổng hòa
lại trên trục thời gian 70 năm của dự án, Formosa Vũng Áng không chỉ
mất nhiều hơn được, mà là một tai họa. Tai họa không chỉ dành riêng
cho Hà Tĩnh mà cho cả Dân tộc.
Thực ra tai họa từ Formosa Vũng Áng không phải
chờ đến 70 năm mới có thể tổng kết để rút ra điều được mất. Tại
họa nhìn thấy ngay trước mặt, sờ được ngay sau gáy. Có 5 tai họa
chính sau đây.
I.
TAI HỌA MÔI TRƯỜNG
Tai họa môi trường của khu luyện kim Formosa
Vũng Áng xuất phát từ bốn nguồn chính:
1. Nước thải
2. Ô nhiễm không khí
3. Tiếng ồn
4. Biến đổi nhiệt độ
2. Ô nhiễm không khí
3. Tiếng ồn
4. Biến đổi nhiệt độ
Nước thải trong luyện kim là vấn đề khó. Dẫu
có xử lý tốt bao nhiêu cũng không hết độc hại từ kim loại và hóa
chất.
Bởi vậy muốn xử lý nước thải tốt cho các nhà
máy luyện kim thì phải đầu tư nhiều tiền với các công nghệ xử lý
nước thải hiện đại.
Công nghệ xử lý nước thải mà Formosa sử dụng
là loại lạc hậu, và bản thân Formosa không muốn mất nhiều tiền cho
xử lý nước thải, trừ phi bị ép buộc.
Bởi vậy Formosa đã tận dụng 4 nhân tố sau đây
để giảm thiểu chi phí xử lý môi trường của mình:
• Việt Nam chưa đòi hỏi khắt khe về các tiêu chí môi trường.
• Các cơ quan về môi trường Việt Nam bị hạn chế về trình độ và phương tiện nghiệp vụ.
• Thêm vào đó là khát khao có nhà đầu tư nước ngoài.
• Cộng với kẽ hở của cơ chế quản lý và tệ nạn tham nhũng.
• Việt Nam chưa đòi hỏi khắt khe về các tiêu chí môi trường.
• Các cơ quan về môi trường Việt Nam bị hạn chế về trình độ và phương tiện nghiệp vụ.
• Thêm vào đó là khát khao có nhà đầu tư nước ngoài.
• Cộng với kẽ hở của cơ chế quản lý và tệ nạn tham nhũng.
Không ai hiểu được, bùa mê nào đã khiến chúng
ta cho phép Formosa làm đường ống ngầm rộng 1,2 m dài 1,5 km xả sâu
vào lòng biển ở độ sâu 17m, thay vì thông thường xả theo đường ống
lấp trên đất liền tại nhà máy.
Việc làm một đường ống ngầm như vậy dưới
biển là rất tốn kém, tốn kếm hơn nhiều lần so với đường ống cống
xả nước thông thường. Nhưng tại sao Formosa đã đề xuất điều ngược đời
như thế mà phía ta cũng chấp nhận?
Chẳng cần phải là chuyên gia trong cuộc, cũng
thấy ngay hai mục đích lộ liễu như ban ngày của đường ống xả ngầm
này:
• Xả nước thải thoải mái mà không cần qua xử
lý, vì phía Việt Nam không thể kiểm soát được. Để che mắt phía Việt
Nam, chỉ cần cho một ống nhỏ dẫn nước qua xử lý để cung cấp các
thông số đo đạc cần thiết thường ngày (thậm chí tạo giả số liệu
loại này). Khi bị kiểm tra thì đóng van xả tự do, cho nước thải đi
qua xử lý. Xong đoàn kiểm tra, lại trở về quy trình cũ.
• Lúc cần thiết có thể vận chuyển bất cứ
thứ gì, kể cả người, qua hệ thống ống ngầm này từ nhà máy ra biển
và ngược lại. Rồi từ đó chuyển lên tàu thuyền mà phía Việt Nam
không thể kiểm soát được.
Vũng Áng là cảng nước sâu, tàu thuyền nước
ngoài sẽ ra vào nhiều. Thậm chí tàu ngầm loại nhỏ có thể dễ dàng
đến mà khó bị phát hiện. Căn cứ tàu ngầm Du Lâm cạnh thành phố
cảng Tam Á đảo Hải Nam cách cãng Vũng Áng chỉ 300 km. Sự thâm Tàu
thì không ai định đoán được.
Nước xả lưu lượng 12.000 m3/ ngày không qua xử
lý và sau này còn nhiều hơn nữa, là vô cùng độc hại cho môi sinh
không chỉ ở biển Vũng Áng Hà Tĩnh, mà theo hải lưu, còn là cho toàn
bộ vùng biển miền Trung Việt Nam.
Có thể nhắm
mắt mà khẳng định với 99,99% độ chính xác rằng, 294 tấn hóa chất
độc hại mà Formosa nhập về, một phần trong số đó làm hóa chất súc
rửa, là nguyên nhân trực tiếp của hàng loạt cá chết vừa qua.
Nhưng bất luận cá chết vừa qua là do điều gì
đi nữa, thì vấn đề nước thải của Formosa cũng phải được xử lý dưới
sự kiểm soát nghiêm ngặt.
Không chỉ có nước thải, ba nhân tố còn lại
là vấn đề ô nhiễm không khí, vấn đề tiếng ồn, và vấn đề biến đổi
nhiệt độ của Formosa Vũng Áng, cũng phải đặt trong sự kiểm soát
ngặt nghèo.
Nhiều công ty người Hoa đều đã rất nổi tiếng
trên toàn thế giới về vi phạm an toàn thực phẩm và môi sinh.
II.
MẤT KẾ MƯU SINH
Tai họa thứ hai là mất kế mưu sinh.
Nước thải của Formosa dẫu có xử lý tốt như
thế nào cũng không hết sự độc hại của kim loại và hóa chất. Bởi
vậy môi sinh của cảng biển Vũng Áng ngày càng xấu đi. Cá tôm và các
chủng loại hải sản ngày càng ít.
Kết quả là đời sống của ngư dân ngàn đời
bám biển sẽ bị ảnh hưởng.
Tương tự như vậy là những người dân bị thu
hồi đất làm dự án. Chưa nói đến giá trị đền bù không xứng đáng
của việc thu hồi đất, mà dẫu có trả đắt lên hơn chục lần, trước
mắt thì tưởng chừng có lợi, nhưng về lâu dài thì không phải như thế.
Số tiền đền bù, ngay cả hậu hĩnh, có thể
xây nhà mua nhiều tiện nghi, thay đổi đời sống tức khắc. Nhưng khi bố
mẹ ông bà mất rồi, tiền tiêu hết rồi, thiết bị bị tiện nghi cũng
cũ nát rồi, thì lớp cháu chắt chít và đời sau được gì? Họ còn gia
tài gì để lại? Họ có gì để mưu sinh?
Một thửa đất nông nghiệp, nơi tổ tiên để lại
cho cháu con, đời đời kiếp kiếp truyền nhau trồng lúa trồng rau, chăn
nuôi lợn gà, dẫu không giàu sang, không cao lương mỹ vị, nhưng cũng đủ
đảm bảo đời sống cho gia đình.
Giá trị của ngôi nhà và thửa ruộng là giá
trị vĩnh cửu về chỗ ở và và sự đảm bảo nghề nghiệp mưu sinh ngàn
đời, mà không có thứ gì thay thế được.
Khi người dân chài không thể ra biển, khi người
nông dân không có đất để cày cấy, là tước đi kế mưu sinh của họ,
không chỉ cho một đời, mà cho muôn đời cháu chắt về sau.
III.
BÁN RẺ TÀI NGUYÊN VÀ THUÊ ĐẤT RẺ MẠT
Về tài nguyên khoáng sản, phải xác định rõ,
có những thứ cần khai thác ngay, có những thứ chưa được khai thác.
Chẳng hạn những mỏ dầu khí ở biển khơi, nằm
nơi trung gian mà các nước đều có quyền khai thác thì nên tranh thủ
khai thác.
Nhưng khoáng sản nằm sâu trong lãnh thổ nước
ta, không ai đến khai thác được, cũng không chuyển động ngầm ở dưới
lòng đất được, thì tùy từng trường hợp mà xử lý. Đủ điều kiện về
công nghệ, an toàn về môi trường, và hiệu quả về kinh tế, không ảnh
hưởng đến an ninh quốc gia, thì hãy khai thác. Bởi vì khoáng sản đó
có thể để lại cho đời sau sử dụng.
Quặng sắt ở Hà Tĩnh là nguồn tài nguyên
quý. Tuy nhiên kêu gọi nhiều nhà đầu tư nhiều năm mà chưa ai mặn nồng,
chứng tỏ điều kiện chưa chín muồi. Việc khai thác quặng sắt ở Hà
Tĩnh có thể chậm thêm dăm chục năm, hay hàng trăm năm nữa vẫn chưa
muộn.
Nay vì Formosa mà phải đưa ra nhiều ưu tiên vô
tiền khoáng hậu, một trong số đó là điều kiện thuê đất vượt khung
kéo dài đến 70 năm. Diện tích thuê rất phí phạm, những 33 km vuông cả
đất liền và mặt biển. Còn giá thuê đất thì vô cùng rẻ mạt. Tổng
số tiền thuê đất là 96 tỷ cho 70 năm, nghĩa là 1,37 tỷ/năm cho cả 33
km vuông! Thật không tin được.
Rồi Formosa còn yêu cầu về ưu tiên thuế suất,
giảm phí tài nguyên, và nhiều điều khoản khác nữa để trở thành đặc
khu kinh tế mà công luận đã đề cập đến trong thời gian qua.
Trong khi đó, về mặt công nghệ, dây chuyền của
Formosa lắp đặt ở Vũng Áng thuộc lớp lạc hậu, không đạt yêu cầu về
môi trường, mà đầu tư ở các nước văn minh chắc chắn không ai cho phép.
Chưa nói đến Formosa xây tường biệt lập, thành
lãnh địa riêng, làm gì khó ai biết.
Nếu không phải là đất chung, khoáng sản chung,
mà là của tư nhân thì không chủ nào đồng ý cho Formosa thực hiện dự
án và thuê đất như thế cả.
IV.
ĐỘI QUÂN THỨ NĂM
Tai họa thứ tư nằm ở đội quân thứ năm.
Những người dân ở mọi quốc gia đều không bao
giờ muốn chiến tranh. Họ yêu hòa bình, sống với nhau như anh em bạn
bè láng giềng thân thiện. Trai gái yêu nhau trở thành vợ chồng, không
phân biệt màu da sắc tộc.
Nhưng khi chiến tranh xẩy ra là lúc con người
bị đẩy lên chiến tuyến. Đó là lúc sắc tộc trở thành vấn đề cốt
lõi.
Chủ trương xuất khẩu người định cư nước
ngoài, cũng như mua tài nguyên khoáng sản nước ngoài, là các chiến
lược xuyên suốt lâu dài, được khuyến khích, của nhà cầm quyền Trung
Quốc.
Đội quân hàng ngàn người Hoa lao động ở Vũng
Áng bắt đầu lấy vợ, đẻ con, lập phố ở Vũng Áng. Họ là những
người lao động giản đơn, mà phần lớn khó kiếm sống, khó lấy vợ ở
Trung Quốc. Trong số đó có những người thuộc thành phần bất hảo mà
nhà cầm quyền Trung Quốc khuyến khích ra nước ngoài sinh sống.
Hãy nhìn lấy tấm gương Donbass của Ucraina mà
soi. Không một khối lượng tiền nào có thể so sánh được, nói chi lợi
ích vài trăm triệu đô la mà dự án Formosa Vũng Áng vẽ ra sẽ mang
lại.
V.
AN NINH QUỐC GIA BỊ ẢNH HƯỞNG
Chưa bao giờ người Trung Quốc đi lại và đến
sinh sống ở nước ta dễ dàng như hiện nay. Quả thực là họ đi lại như
chỗ không người. Nếu muốn tự so sánh, hãy thử đi Trung Quốc rồi rút
ra kết luận.
Đèo Ngang đông tây từ biển đến biên giới Lào
chỉ khoảng 50 km, là vị trí chiến lược vô cùng quan trọng. Chiếm Đèo
Ngang là chia cắt nước ta thành 2 miền không thể ứng cứu cho nhau.
Với những vùng thuê đất nhiều năm ở Lào, với
đội quân thứ 5 ở Kỳ Anh, với cảng Vũng Áng, và với lực lượng hải
quân ngày càng phát triển mà khoảng cách từ đảo Hải Nam đến Đèo
Ngang chỉ khoảng 300 km, chưa nói đến căn cứ quân sự ở Hoàng Sa,
Trường Sa, sự đe dọa Đèo Ngang từ biển và từ Lào là hiện thực.
Việc để người nước ngoài thuê một vùng diện
tích rộng lớn ở Vũng Áng đến 70 năm, với hàng ngàn người đến lao
động sau đó lấy vợ sinh con lập phố xá, là điều điều bất lợi vô
cùng cho an ninh quốc gia.
VÀI
ĐIỀU PHẢI LÀM
Ai cũng mong cho dân giàu nước mạnh. Nhưng cái
giàu ăn xổi ở thì, chỉ nhìn thấy thêm được một khoản tiền thuế
hàng năm và lợi ích dịch vụ ngắn hạn trước mắt, mà cố tình quên đi
tai họa dài lâu cho muôn dân, thì thật là nguy hiểm.
Liệu mỗi năm Formosa Vũng Áng sẽ đem lại bao
nhiều tiền nộp thuế ngân sách? Điều này không khó để tính ra, dựa
từ con số vẽ trên giấy tờ, rằng công suất nhà máy đạt tối đa 10
triệu tấn thép/năm cho giai đoạn một, và công suất tối đa 22,5 triệu
tấn /năm (không biết đến bao giờ) của dự án. Rõ ràng từ vài đến dăm
trăm tỷ tiền thuế hàng năm của Formosa không đủ bù tiền bán rẻ tài
nguyên hàng triệu tấn quặng/năm và tiền thuê 33 km vuông diện tích đất
và mặt biển, chứ đừng nói các thiệt hại khác.
Còn tạo công ăn việc làm và phát triển công
nghệ luyện kim ư?
Formosa Vũng Áng sẽ chẳng đào tạo gì cho
Việt Nam về đội ngũ và kỹ thuật viên lành nghề về luyện kim, mà sau
đó Việt Nam có thể tự mình mình xây dựng và điều hành nhà máy.
Đừng hy vọng điều đó. Công nghiệp ô tô phát triển ở Việt Nam gần 30
năm qua đã cho Việt Nam được những gì, thì công nghiệp luyện kim chẳng
thể làm điều hơn được.
Còn việc trả lương và cách đối xử của các
công ty người Hoa thì nhiều người đã rõ. Họ trả lương thấp và quản
lý rất khắc nghiệt.
Công nhân làm việc ở Formosa lên đến 12 h ngày
trong môi trường độc hại để kiếm từ 5-10 triệu đồng/tháng. Đó là
công việc cực nhọc độc hại, bất đắc dĩ mới phải làm.
Tai họa của Formosa Vũng Áng không chỉ kéo
dài 70 năm khi dự án kết thúc. Độc hại từ ô nhiễm môi trường là sự
hủy diệt dần mòn vô cùng nguy hiểm, mang tính di truyền từ thế hệ
này sang thế hệ khác. Riêng hiểm họa từ đạo quân thứ 5 mà Formosa
Vũng Áng để lại, thì sẽ truyền đời truyền kiếp.
Điều cần làm trước mắt là buộc Formosa Vũng
Áng tuân thủ nghiêm ngặt quy trình xử lý nước thải và các tiêu chuẩn
về môi trường khác.
Riêng với đường ống xả ngầm dưới lòng biển
thì không cho sử dụng. Còn nếu cho sử dụng thì phải lập một trạm
nổi lấy mẫu cuối đường ống xả trên biển. Lấy trực tiếp thường xuyên
ngày đêm từ đầu cuối của ống xả dưới lòng biển. Trạm này là của
Việt Nam và do Việt Nam điều hành.
Riêng về vụ cá chết và hệ quả, thì bắt đền
bù thích đáng theo thông lệ và luật pháp quốc tế.
Có như vậy may ra Formosa mới thay đổi cách
ứng xử.
No comments:
Post a Comment