Thứ Bảy, ngày 28 tháng 5 năm 2016
.
Tổng thống Mỹ Barack Obama và thủ tướng Nhật Shinzo
Abe tại Hiroshima ngày 27/05/2016.
Sự
kiện tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama thăm Hiroshima được tất cả các báo Pháp ra
ngày 27/05/2016 chú ý. Libération dành trang nhất với tựa đề « Obama đến
Hiroshima vì lịch sử », nhấn mạnh chưa bao giờ một tổng thống Mỹ đương nhiệm
đến thăm thành phố đã nhận lãnh quả bom nguyên tử vào năm 1945.
La Croix chạy tựa trang bìa « Hiroshima, kỷ
niệm và tương lai », với hình ảnh phụ nữ và trẻ em Nhật trước đài tưởng niệm
hòa bình ; Le Figaro đăng bài phóng sự dài « Người Nhật và ký ức nóng bỏng
về Hiroshima ».
TT Obama đặt vòng hoa tưởng niệm tại Hiroshima,
27/05/2016
Tưởng
niệm và cổ vũ phi hạt nhân nhưng không xin lỗi
« Chuyến viếng thăm Hiroshima nhằm vinh danh tất cả
những người đã thiệt mạng trong Đệ nhị Thế chiến, và tái khẳng định quan điểm
được chia sẻ của chúng tôi về một thế giới không vũ khí hạt nhân ». Chỉ trong một câu nói, tổng thống Barack Obama đã tóm lược hai mục đích
chính của chuyến đi : tưởng niệm và phi nguyên tử hóa.
Ngày 6 và 9 tháng Tám năm 1945, Mỹ đã thả hai quả
bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki, làm cho trên 240.000 người Nhật chết,
và trong đó có một thiểu số người Triều Tiên. Thảm kịch này không ngăn trở ngày
nay Nhật Bản và Hoa Kỳ lại trở thành hai đồng minh thân thiết. Và hơn 70 năm
sau, một tổng thống Mỹ đến thăm thành phố đã nhận lãnh quả bom nguyên tử đầu
tiên trong lịch sử, viếng Đài tưởng niệm hòa bình.
La Croix nhấn mạnh, nhưng ông Obama sẽ không nói lời
xin lỗi, dù có sự hiện diện của những người sống sót nay đã rất già (được gọi
là hibakusha). Ông dành cho các sử gia việc xem xét lại trang sử đẫm
máu này, và đánh giá quyết định cho ném bom nguyên tử của tổng thống Harry
Truman.
Việc xin lỗi cũng không được chính quyền Nhật đặt
ra, kể cả hai thị trưởng của thành phố Hiroshima và Nagasaki, nạn nhân của hai
quả bom Little Boy và Fat Man.
Tờ báo nhắc nhở, cho đến nay Nhật Bản chưa bao giờ
nhìn nhận trách nhiệm gây chiến. Thủ tướng Shinzo Abe chưa hề đến thăm Trân
Châu cảng, nơi bị Không Quân Nhật oanh kích hôm 11/11/1941 mà không hề tuyên bố
chiến tranh với Mỹ, mà Nhật vẫn luôn coi mình là nạn nhân.
Vẫy chào Hiroshima, 27/05/2016
Dấu
ấn cuối nhiệm kỳ tổng thống
Trong bài viết « Một tín hiệu cho hòa bình
vào cuối nhiệm kỳ », Libération nhận định, sau khi làm lành với Cuba và ký
được hiệp định với Iran, ông Barack Obama tiếp tục chăm lo cho di sản của mình.
Trong số những hình ảnh sẽ đi vào lịch sử, không thể
thiếu bức ảnh gia đình Obama trên đường phố La Habana cách đây hai tháng -
Barack Obama là tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm Cuba sau gần 90 năm - và ảnh
ông chủ Nhà Trắng trước Đài tưởng niệm Hiroshima hôm nay.
Từ cái ngày bi kịch tháng Tám năm 1945 đến nay, đã
trải qua 11 đời tổng thống Mỹ. Từ Eisenhower đến Bush cha rồi Bush con, sang đến
Kennedy rồi Reagan, những người tiền nhiệm của ông Obama đều không ngó ngàng đến
Hiroshima. Ông Richard Nixon có đến thành phố này năm 1964, bốn năm trước khi đắc
cử ; còn ông Jimmy Carter thì đến tưởng niệm năm 1984, ba năm sau khi rời chức
vụ.
Phải chờ đến năm thứ tám, năm cuối cùng của nhiệm kỳ
thứ hai, thời điểm mà mọi tổng thống đều tìm cách để lại dấu ấn trong lịch sử,
Obama mới đến đây, lúc hình ảnh ông bắt đầu nhòa nhạt trước cuộc chiến của hai ứng
viên Nhà Trắng Donald Trump và Hillary Clinton.
Gia đình Obama tại La Habana.
Tổng thống Barack Obama tương đối ít công du nước
ngoài. Đến ngày chính thức mãn nhiệm 20/01/2017, tổng cộng số nước ông Obama đến
thăm là 57, thấp hơn hẳn con số 74 của George W. Bush và Bill Clinton. Để có ý
niệm so sánh, tổng thống Pháp François Hollande mới được bầu lên năm 2012, đến
nay đã công du 70 quốc gia.
Di chuyển ít, nhưng mỗi chuyến đi của Barack Obama đều
được tuyên truyền rầm rộ, tại tất cả những nơi mà chiếc Air Force One đáp xuống
đều là một sự kiện. Riêng chuyến đi Hiroshima ngoài tính biểu tượng, còn khẳng
định hai quan niệm chủ đạo của tổng thống Mỹ : xoay trục sang châu Á và phi hạt
nhân hóa.
Đặc biệt trong bối cảnh Donald Trump từng đòi hỏi Nhật
Bản và Hàn Quốc phải trang bị vũ khí nguyên tử để đối phó với Bắc Triều Tiên,
đây là cơ hội duy nhất để ông Obama nhấn mạnh quan điểm của mình. Tờ báo nhắc lại
những dòng lưu niệm trong số vàng khi ngoại trưởng Mỹ John Kerry đến thăm
Hiroshima tháng trước : « Chiến tranh phải là lựa chọn cuối cùng, chứ
không bao giờ là chọn lựa đầu tiên ».
Thành phố Hiroshima sau khi bị ném bom nguyên tử năm
1945.
Quyết
định ném bom Hiroshima của tổng thống Truman đúng hay sai ?
Về vấn đề này, trong bài « Bom A, sự lựa chọn
của ông Truman bị đặt câu hỏi », La Croix ghi nhận chuyến thăm Hiroshima của
ông Barack Obama đã làm dấy lại sự tranh cãi về những lý do khiến tổng thống
Truman phải sử dụng đến hai quả bom nguyên tử năm 1945.
Bi kịch hạt nhân này có hai phiên bản chính thức :
Nhật Bản là nạn nhân của bom nguyên tử, và Hoa Kỳ đã kết thúc được cuộc chiến
Thái Bình Dương. Mỗi bên trên thực tế đều có góc khuất. Phía Nhật là trách nhiệm
gây chiến và các tội ác của quân phiệt Nhật tại Triều Tiên và Trung Quốc, còn
phía Hoa Kỳ, lý lẽ việc thả bom nguyên tử đã giúp chấm dứt được chiến tranh,
cũng đang bị đặt lại vấn đề.
Mùa xuân năm 1945, quân Đức bị bao vây ở châu Âu,
nhưng tại Thái Bình Dương những trận chiến đẫm máu tiếp diễn, cho dù thất bại của
Nhật đã thấy rõ. Tổng thống Truman cho rằng cần phải sử dụng bom nguyên tử để
tránh trận chiến trên đất liền, có thể phải hy sinh đến một triệu quân Mỹ. Sự
tính toán này dựa trên các trận đánh Okinawa và Iwo Jima.
Nhưng theo Peter Kuznick, giám đốc Viện nghiên cứu
nguyên tử của trường đại học Mỹ thì thực tế Nhật Bản sẽ phải đầu hàng, không cần
phải thả bom. Hoa Kỳ chủ yếu muốn ngăn quân Liên Xô ở châu Á, buộc Tokyo phải
ký kết hòa bình càng sớm càng tốt. Một sử gia Mỹ khác là giáo sư Sean Malloy nhấn
mạnh các lãnh đạo Hoa Kỳ lúc đó chỉ tranh luận về việc sử dụng quả bom «
ở đâu, khi nào và bằng cách nào », chứ không đặt câu hỏi nên dùng đến loại
vũ khí này hay không. Dưới áp lực vận động hành lang của công nghiệp quốc
phòng, Mỹ đã thử nghiệm bom hạt nhân mà không tính đến hậu quả là cuộc chạy đua
vũ khí hạt nhân với Liên Xô kéo dài nhiều thập kỷ sau đó.
Bắc
Kinh mua chỗ trên báo Pháp để tuyên truyền về Biển Đông
Liên quan đến Biển Đông, trong phụ trang mang tên
China Watch do tờ China Daily của Trung Quốc hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội
dung, phát hành kèm theo Le Figaro hôm nay, tức là một hình thức quảng cáo, có
bài viết ở trang đầu mang tên « Biển Đông, vấn đề nguyên tắc của Bắc
Kinh ».
Bài báo dẫn lời một số nhà nghiên cứu, tất cả đều của
Trung Quốc, quy cho Philippines khi đưa Bắc Kinh ra trước tòa án trọng tài quốc
tế đã vi phạm các nguyên tắc của Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển, đi ngược
lại với sự đồng thuận trước đây giữa hai nước là giải quyết bất đồng qua đối
thoại và thương lượng. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Lục Khảng hôm
9/5 đã tuyên bố, Bắc Kinh không bao giờ bắt nạt một nước nhỏ hơn, và cũng không
dung thứ việc bắt bí trong vấn đề Biển Đông.
Bài viết cho rằng đây là hành động đơn phương mang
tính khiêu khích của Manila, chỉ khiến làm mất ổn định khu vực và tăng xung đột
; trong khi Bắc Kinh đã nhận được « sự ủng hộ quan trọng » của « cộng
đồng quốc tế » gồm 40 nước.
1.700 hecta đất nông nghiệp ở Berry, Pháp đã bị công
ty Hong Yang của Trung Quốc mua.
Trung
Quốc ồ ạt mua đất nông nghiệp Pháp
Cũng về châu Á, Le Monde báo động « Mô hình
nông nghiệp gia đình của Pháp bị đe dọa », do hiện tượng các công ty nước
ngoài ồ ạt mua đất nông nghiệp, đặc biệt là đại gia Trung Quốc.
Tại vùng Berry, có 1.700 hecta trồng ngũ cốc vừa lọt
vào tay người Trung Quốc. Trước đó, 1.750 hecta đất nông nghiệp ở Indre bị một
công ty Trung Quốc mua lại. Liên đoàn quốc gia các công ty quản lý đất đai và
cơ sở ở nông thôn Pháp đã lên tiếng đòi hỏi phải chỉnh đốn để bảo đảm chủ quyền
về thực phẩm ở tầm quốc gia, thậm chí châu Âu. Tuy nhiên, theo quy định hiện
nay, việc mua bán đất nông nghiệp chỉ phải thông qua tổ chức này trong trường hợp
bị mua lại 100%, nhưng trong các thương vụ vừa rồi, các công ty Trung Quốc đã
khôn khéo chỉ mua 98% cổ phần.
Nữ phi công Nadia Savchenko được tiếp đón như một
anh hùng
Trao
đổi tù nhân : Ukraina đón tiếp người hùng, Nga không kèn không trống
Nhìn sang châu Âu, Le Monde có những nhận xét thú vị
về « Cuộc trao đổi tù nhân giữa Matxcơva và Kiev », khi ông
Vladimir Putin ân xá cho nữ phi công Nadia Savtchenko để đổi lấy hai quân nhân
Nga bị bắt tại Ukraina.
Tờ báo đặt vấn đề, làm thế nào ân xá cho một tù nhân
tuy đương sự không yêu cầu ? Ông Vladimir Putin đã phải cầu viện đến bà vợ góa
và người chị của hai nhà báo Nga bị thiệt mạng hồi tháng 6/2014 tại Donbass, ở
miền đông Ukraina, để có thể phóng thích nữ phi công Ukraina Nadia Savtchenko,
bị kết án 22 năm tù vì cáo buộc đã chỉ điểm để bắn pháo vào vị trí của hai nhà
báo trên. Trong bài phát biểu ngắn được quay phim, trước hai người phụ nữ câm lặng,
mà theo thông báo chính thức là họ đã yêu cầu ân xá cho Savtchenko, tổng thống
Nga đã tuyên bố trả tự do cho tù nhân này vì lý do nhân đạo.
Nadia Savtchenko được đón tiếp như người hùng tại
Ukraina. Khi vừa xuống máy bay, trước vô số ống kính, cô đã tuyên bố : «
Tôi luôn sẵn sàng hy sinh mạng sống cho Ukraina trên chiến trường ». Hướng
về « Mẹ Tổ quốc Ukraina », cô nói thêm : « Tôi không thể
làm những người đã chết sống lại, nhưng sẽ làm tất cả để mỗi người con của Mẹ
đang bị giam cầm được trả tự do ».
Ngược lại, ở phía Nga, hai quân nhân được Ukraina
trao trả trở về một cách lặng lẽ. Sự hiện diện của truyền hình Nga ở sân bay
Vnoukovo, Matxcơva rất hiếm hoi, và các phóng viên cũng không có quyền phỏng vấn
họ.
Liên
minh Âu-Á không được như mong muốn của Nga
Cũng liên quan đến Nga, La Croix nhận định «
Liên minh Âu-Á, một thành công nhỏ bé đối với Kremlin ». Hôm 29/05/2014 Nga
đã thành lập một không gian chung gồm bốn Nhà nước đối tác, hai năm sau đó,
liên kết kinh tế tuy có nhưng dự định về chính trị vẫn chưa thành hiện thực.
Liên minh này chính thức ra đời vào ngày 01/01/2015,
bảo đảm tự do luân chuyển sản phẩm, dịch vụ, vốn và người lao động giữa năm nước
thành viên Nga, Kazachstan, Belarus, Armenia và Kirghizstan - một thị trường
170 triệu dân với diện tích trên 20 triệu kilomet vuông. Song song đó là các
chính sách chung về năng lượng, kỹ nghệ, nông nghiệp, giao thông. Cuộc hôn nhân
này ngay từ đầu đã bất nhất về ý đồ lâu dài. Kremlin muốn đây là liên minh
chính trị, nhưng kể cả một số đồng minh cũng nghi ngờ là Nga muốn tăng cường
vòng ảnh hưởng tại các nước Liên Xô cũ.
Cuộc khủng hoảng kinh tế ập đến với Nga khiến các nước
láng giềng lệ thuộc vào « ông anh lớn » cũng bị ảnh hưởng. Trao đổi thương mại
sút giảm, đồng rúp sụt giá làm các đồng tiền khác cũng bị giảm giá theo, nhất
là Kazachstan, tiếp đến là Belarus. Tuy nhiên hai nước này lại được hưởng lợi
nhờ xuất được nhiều mặt hàng thực phẩm thay thế cho hàng phương Tây bị Nga cấm
vận.
Publié par Thuymy
Rfi à 00:26
No comments:
Post a Comment