Ngày 24/5/2016 TT Obama đã phát biểu ở Trung tâm Hội
nghị Quốc gia, Hà Nội trước 2000 người Việt. Bản tiếng Anh của diễn văn được
công bố trên trang
chính thức của TT Mỹ . Báo Lao Động đã công bố bản dịch mà họ gọi là “Toàn
văn bài phát biểu của Tổng thống Obama trước 2000 người Việt Nam”. Tôi xin
so sánh những chỗ sai sót đáng kể (bỏ qua những chỗ kém chính xác có thể vì người
dịch yếu tiếng Anh). Để ý những lời ông Obama nói về nhân quyền, nhân phẩm, tự
do học thuật, tự do tôn giáo, tự do ngôn luận, tự do ứng cử, tự do biểu tình,
đã bị bỏ hoàn toàn. Nói về thầy Thích Nhất Hạnh bị cắt bỏ. “Human dignity” (phẩm
giá con người) trở thành “sự ổn định”! Ngay cả những lời Obama trích dẫn từ
Tuyên Ngôn Độc Lập của Hồ Chí Minh cũng bị lược bỏ, cắt xén khi đụng tới nhân
quyền!
Toàn văn bài phát biểu
của Tổng thống Obama trước 2000 người Việt Nam.
Lao Động Online
1-. Obama: So I come here mindful of the past, mindful of our difficult
history, but focused on the future -- the prosperity, security and human
dignity that we can advance together
Báo
Lao Động: Khi đến đây tôi ý thức về quá khứ, ý thức về một lịch
sử khó khăn, nhưng chúng ta hướng về tương lai, sự thịnh vượng, an ninh
và sự ổn định để chúng ta có thể thúc đẩy lẫn nhau.
Dịch
đúng: Khi đến đây tôi ý thức về quá khứ, ý thức về một lịch
sử khó khăn, nhưng hướng về tương lai - sự thịnh vượng, an ninh và phẩm
giá con người để chúng ta có thể cùng tiến.
2-. Obama: Ho
Chi Minh evoked the American Declaration of Independence. He said, “All people
are created equal. The creator has endowed them with inviolable rights. Among
these rights are the right to life, the right to liberty, and the right to the
pursuit of happiness.”
Báo
Lao Động: Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích tuyên ngôn độc lập của
Mỹ, rằng mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng và được hưởng các quyền khác
nhau trong đó có quyền sống, quyền tự do, mưu cầu hạnh phúc.
Dịch
đúng: Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích tuyên ngôn độc lập của
Mỹ, rằng Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ
những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền
được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc".
3-. Obama: You’re
also raising your voices for causes that you care about, like saving the old
trees of Hanoi.
Báo Lao Động: [bỏ hẳn một đoạn dài trong đó có câu
này].
Dịch
đúng: Các bạn cũng đang nâng cao tiếng nói cho các vấn đề
mà các bạn quan tâm, như cứu sống những cây cổ thụ của Hà Nội.
4-. Obama: We
learned a lesson taught by the venerable Thich Nhat Hanh, who said, “In true
dialogue, both sides are willing to change.”
Báo
Lao Động: [bỏ hẳn một đoạn dài trong đó có câu này].
Dịch
đúng: [hai nước] chúng ta đã học được một bài học được
giảng dạy bởi thiền sư Thích Nhất Hạnh, người đã nói, "Khi đối thoại thực
sự, cả hai bên đều sẵn sàng thay đổi."
5-. Obama: Let’s
also not forget that the reconciliation between our countries was led by our
veterans who once faced each other in battle.
Báo
Lao Động: Quá trình hòa giải của hai nước chúng ta không chỉ
là liên quan đến các cựu chiến binh.
Dịch
đúng: Đừng quên rằng sự hòa giải giữa hai nước chúng ta
đã được dẫn đầu bởi các cựu chiến binh hai bên đã từng phải đối mặt với nhau
trong trận chiến.
6-. Obama: We've
shown that progress and human dignity is best advanced by cooperation and not
conflict.
Báo
Lao Động: Với sự tiến bộ, những giá trị tốt đẹp của con người
cần được thúc đẩy chứ không phải là chiến tranh hay xung đột
Dịch
đúng: Chúng ta dã cho thấy rằng sự tiến bộ và phẩm
giá con người được thúc đẩy tốt nhất bằng sự hợp tác chứ không phải bằng
xung đột.
7-. Obama:
In our global economy, investment and trade flows to wherever there is rule of
law, because no one wants to pay a bribe to start a business. Nobody wants to
sell their goods or go to school if they don’t know how they're going to be
treated. In knowledge-based economies, jobs go to where people have the freedom
to think for themselves and exchange ideas and to innovate.
Báo
Lao Động: Nền kinh tế sẽ phát triển, đặc biệt ở các nước có
pháp quyền và có hành lang pháp lý đúng đắn. Nền kinh tế tri thức sẽ đổ vào các
quốc gia ưu tiên cho giáo dục
Dịch
đúng: Trong nền kinh tế toàn cầu, đầu tư và thương mại
chảy vào bất cứ nơi nào có chế độ pháp trị, vì không ai muốn trả tiền hối
lộ để khởi lập một doanh nghiệp. Không ai muốn bán được hàng, đi học nếu
họ không biết họ sẽ được đối xử ra sao. Trong nền kinh tế dựa trên tri thức,
công ăn việc làm sẽ đi đến những nơi mà người dân có quyền tự do tự suy
nghĩ và trao đổi ý kiến và đổi mới.
“Nói sai mà có lợi
cho đảng thì được nói, và phải nói, nói nhiều; còn nói đúng mà có hại cho đảng
thì không được nói”
8-. Obama:
This fall, the new Fulbright University Vietnam will open in Ho Chi Minh City --
this nation’s first independent, non-profit university -- where there will be
full academic freedom and scholarships for those in need.
Báo
Lao Động: mùa thu năm nay đại học Fullbright sẽ đi vào hoạt
động tại TPHCM. Đại học này phi lợi nhuận, chất lượng cao sẽ cung cấp nhiều học
bổng cho sinh viên Việt Nam và đóng góp cho hợp tác giáo dục giữa hai nước.
Dịch
đúng: mùa thu năm nay Đại học Fulbright Việt Nam sẽ đi
vào hoạt động tại TPHCM – ĐH Độc Lập, phi lợi nhuận đầu tiên của VN
- nơi sẽ có tự do học thuật hoàn toàn và học bổng cho những
người cần.
9-. Obama: [noi về TPP] For the first time here in Vietnam, the right to form
independent labor unions and prohibitions against forced labor and child labor.
Báo
Lao Động: Có thể người lao động tổ chức nghiệp đoàn, thúc đẩy
bảo vệ môi trường.
Dịch
đúng: [nói về TPP] Lần đầu tiên tại Việt Nam, quyền
thành lập công đoàn độc lập và cấm đối với lao động cưỡng bức và lao động
trẻ em.
10-. Obama:
They're written into the vietnamese constitution, which states that “citizens
have the right to freedom of speech and freedom of the press, and have the
right of access to information, the right to assembly, the right to
association, and the right to demonstrate.” That’s in the Vietnamese
Constitution. (Applause.) So really, this is an issue about all of us, each
country, trying to consistently apply these principles, making sure that we --
those of us in government -- are being true to these ideals.
Báo Lao Động: [bỏ hẳn đoạn này]
Dịch đúng: những [quyền] này đã ghi vào hiến
pháp việt nam, trong đó nói rằng "công dân có quyền tự do ngôn luận và tự
do báo chí, và có quyền tiếp cận thông tin, quyền hội họp, quyền lập hội và quyền
biểu tình." hiến pháp Việt Nam nói vậy đó. (vỗ tay.) Vì vậy, thực sự,
đây là một vấn đề về tất cả chúng ta, mỗi nước, cố gắng để luôn luôn áp dụng những
nguyên tắc này, đảm bảo rằng chúng ta - những người chính phủ - thực
tâm với những lý tưởng ấy.
11-. Obama: In recent years, Vietnam has made some progress.
Vietnam has committed to bringing its laws in line with its new constitution
and with international norms. Under recently passed laws, the government will
disclose more of its budget and the public will have the right to access more
information. And, as I said, Vietnam has committed to economic and labor
reforms under the TPP. So these are all positive steps.
Báo
Lao Động: [bỏ hẳn đoạn này]
Dịch
đúng: Trong những năm gần đây, Việt Nam đã đạt được một
số tiến bộ. Việt Nam đã cam kết sửa đổi luật pháp của mình cho phù hợp với hiến
pháp mới của mình và với tiêu chuẩn quốc tế. Theo luật vừa được thông qua,
chính phủ sẽ tiết lộ nhiều hơn về ngân sách và công chúng sẽ có quyền truy cập
thêm thông tin. Và, như tôi đã nói, Việt Nam đã cam kết cải cách kinh tế và lao
động theo TPP. Đây là những bước tích cực.
12-. Obama: When there is freedom of expression and freedom of speech, and when
people can share ideas and access the Internet and social media without
restriction, that fuels the innovation economies need to thrive. That's where
new ideas happen. That's how a Facebook starts. That's how some of our greatest
companies began -- because somebody had a new idea. It was different. And they
were able to share it. When there’s freedom of the press -- when journalists
and bloggers are able to shine a light on injustice or abuse -- that holds
officials accountable and builds public confidence that the system works. When
candidates can run for office and campaign freely, and voters can choose their
own leaders in free and fair elections, it makes the countries more stable,
because citizens know that their voices count and that peaceful change is
possible. And it brings new people into the system.
When there is freedom of religion, it not only
allows people to fully express the love and compassion that are at the heart of
all great religions, but it allows faith groups to serve their communities
through schools and hospitals, and care for the poor and the vulnerable. And
when there is freedom of assembly -- when citizens are free to organize in
civil society -- then countries can better address challenges that government
sometimes cannot solve by itself. So it is my view that upholding these rights
is not a threat to stability, but actually reinforces stability and is the
foundation of progress.
Báo
Lao Động: [bỏ hẳn đoạn này]
Dịch
đúng: khi có tự do phát biểu và tự do ngôn luận,
và khi mọi người có thể chia sẻ ý tưởng và truy cập internet và các phương tiện
truyền thông xã hội không bị hạn chế, những cái đó sẽ là nhiên liệu mà nền
kinh tế sáng tạo cần để phát triển. Đó là nơi những ý tưởng mới xảy ra. Đó là
cách Facebook bắt đầu. Đó là cách mà một số công ty lớn nhất của chúng tôi đã bắt
đầu - vì ai đó đã có một ý tưởng mới. Nó khác biệt. Và họ có thể chia sẻ nó.
Khi có tự do báo chí - khi các nhà báo và blogger có thể chiếu sáng những bất
công và lạm dụng quyền lực – cái đó sẽ bắt các quan chức phải chịu trách nhiệm
và xây dựng lòng tin của công chúng rằng guồng máy chạy tốt. Khi các ứng cử
viên có thể ứng cử và tranh cử tự do, và cử tri có thể lựa chọn các nhà lãnh đạo
của mình trong các cuộc bầu cử tự do và công bằng, thì sẽ làm cho nước ổn định
hơn, bởi vì người dân biết rằng tiếng nói của họ được tôn trọng và sự thay đổi
hòa bình là có thể. Và nó đem những người mới vào guồng máy [chính quyền].
Khi có tự do tôn giáo, không chỉ cho phép mọi người
thể hiện đầy đủ tình yêu thương và lòng từ bi cốt yếu của tất cả các tôn giáo lớn,
nhưng còn là cho phép các nhóm tôn giáo phục vụ cộng đồng của mình qua các
trường học và bệnh viện, và chăm sóc cho người nghèo và người yếu thế. và khi
có tự do hội họp - khi người dân được tự do tổ chức trong xã hội dân sự - thì
quốc gia sẽ có thể đối phó tốt hơn những thách thức mà đôi khi chính quyền
không thể tự mình giải quyết. Vì vậy, quan điểm của tôi là bảo vệ, khuyến
khích các quyền này không đe dọa sự ổn định, mà lại thực sự củng cố sự ổn định và là nền tảng của sự tiến bộ.
“Người cộng sản nói
dối lem lém, nói dối lỳ lợm, nói dối không bao giờ biết xấu hỗ và không hề run
sợ. Người dân vì muốn sống còn đành phải nói dối theo”
Phạm
Quang Tuấn
No comments:
Post a Comment