Trục Matxcơva và Teheran tại Trung Đông (Tú Anh - RFI)

Trục Matxcơva và Teheran tại Trung Đông

Tú Anh  -  RFI

Đăng ngày 24-11-2015

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20151124-truc-matxcova-va-teheran-tai-trung-dong

.

http://scd.vi.rfi.fr/sites/viet.filesrfi/imagecache/RTRMADP_3_IRAN-GAS-SUMMIT_0.JPG

Giáo chủ Iran Ayatollah Ali Khamenei tiếp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Teheran, ngày 23/11/2015.REUTERS

Chuyến viếng thăm của Tổng thống Nga tại Iran ngày 23/11/2015, tuy ngắn ngủi, nhưng là một thông điệp dứt khoát cảnh báo Tây phương không được can thiệp vào nội tình Syria. Sự sống còn của chế độ Damas, hơn bao giờ hết, được trục Nga-Iran bảo vệ quyết liệt.

Sau cuộc gặp gỡ khoảng một giờ ba mươi phút giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và giáo chủ Iran, Ayatollah Khamenei tại Teheran, hai bên đã « hoàn toàn » có cùng quan điểm về tình hình Syria, nhất là « tính chất không thể chấp nhận được của các âm mưu can thiệp từ bên ngoài để áp đặt một giải pháp chính trị ». Cụm từ trên đây là do phát ngôn viên điện Kremlin cung cấp cho báo chí quốc tế.

Theo đài truyền hình Rossia-24, do nhà nước kiểm soát, Tổng thống Putin tuyên bố sau cuộc thảo luận với lãnh đạo tối cao Iran như sau : « Không ai có thể và có quyền từ bên ngoài bắt buộc người dân Syria chấp nhận một chính quyền tại Syria. Chỉ có người dân mới có quyền định đoạt ».

Lời tuyên bố này, theo AFP, mang ý nghĩa dứt khoát khước từ đòi hỏi của các cường quốc Tây phương Mỹ, Pháp và khu vực Thổ Nhĩ Kỳ, Ả Rập Xê Út, theo đó, nhà độc tài Bachar al Assad, không có tính chính đáng lãnh đạo đất nước, phải ra đi.

Tại Syria, với sức mạnh của không quân Nga, vũ khí của Nga, lực lượng vệ binh Hồi giáo của Iran, lực lượng Hồi giáo võ trang Hezbollah-Liban do Iran tài trợ, và quân đội chính phủ Damas, từ thế bị áp đảo dần dần lấy lại thế quân bình trước đối thủ Daech, Al Qaida và đối lập do Tây phương hậu thuẫn.

Từ sau vụ tổ chức Nhà nước Hồi giáo đặt bom phá hủy máy bay dân sự Nga trên vùng trời Ai Cập vào cuối tháng 10 và gần đây nhất là loạt khủng bố tại Paris, Tây phương và Nga có dấu hiệu muốn hợp tác để diệt khủng bố.

Trong cuộc họp tại Vienna hồi giữa tháng 11 quy tụ khoảng 20 nước, các quốc gia chủ chốt như Pháp, Mỹ, Nga, Iran đã đồng ý một kế hoạch đầy cao vọng là tổ chức được một cuộc hòa đàm trước ngày 01/01/2016 nhằm vãn hồi hòa bình tại Syria. Tuy nhiên, cho dù các bên thỏa thuận về một chính phủ chuyển tiếp, Nga và Iran vẫn không chấp nhận « hy sinh » Tổng thống Bachar al Assad.

Theo AFP, lập luận của Giáo chủ Khamenei như sau : Kế hoạch lâu dài của Mỹ là thống trị Syria và sau đó là kiểm soát toàn khu vực. Đây là một mối đe dọa lớn cho Iran và Nga.

Cũng theo lời giáo chủ Hồi giáo Iran, thì khủng bố Hồi giáo, hiểu theo nghĩa là phe Suni, nếu không bị tiêu diệt, sẽ mở rộng địa bàn hoạt động sang Trung Á. Lãnh đạo Iran còn cho rằng Tổng thống Syria là « do dân bầu lên » và Hoa Kỳ không được quên sự « lựa chọn dân chủ »này.

Lời tuyên bố này không khác chi lập luận của Tổng thống Nga khi ra lệnh cho quân đội can thiệp vào Syria lúc quân đội Damas thua khắp mặt trận.

Vào lúc Tổng thống Pháp bắt đầu cuộc vận động thành lập một liên minh quốc tế rộng lớn, và sẽ đến Matxcơva vào thứ Năm 26/11, những tuyên bố từ Teheran cho thấy rõ hơn thế chủ động của trục Nga-Iran.

Theo chuyên gia Pháp François Burgat, những nước giúp chế độ Syria ra tay một cách nghiêm túc và cứ thẳng một lập trường. Ngược lại, phía Tây phương, hậu thuẫn đối lập ôn hòa, thì luôn bị chi phối vì đạo lý.

Theo AFP, chính phủ Pháp vẫn chưa quên quyết định « thối lui » vào giờ chót của Tổng thống Obama vào năm 2013 trước lúc oanh tạc Syria.