Wed, 09/30/2015 - 09:13 — nguyenvandai
Hà nội, ngày 30 tháng 9 năm 2015
Luật sư Nguyễn Văn Đài
Quyền tị nạn chính trị là một quyền rất quan trọng
và cần thiết cho những người hoạt động tôn giáo, nhân quyền, dân chủ,… tại Việt
Nam. Tôi xin giới thiệu với các bạn quyền này để các bạn có thể thực hiện khi
các bạn có nhu cầu.
Nhằm bảo vệ quyền tự do, sức khỏe, tính mạng,… của
những người hoạt động tôn giáo, xã hội, nhân quyền, chính trị,…., trong các quốc
gia độc tài, độc đảng,…. Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền năm 1948 đã quy định
tại khoản 1 điều 14 như sau:
“1.
Mọi người đều có quyền tìm kiếm và được tị nạn ở nước khác khi bị ngược đãi.”
Để cụ thể hóa điều này, ngày 28 tháng 7 năm 1951,
Công ước về vị thế của người tị nạn 1951 đã được thông qua tại Hội nghị các đại
sứ đặc mệnh toàn quyền tại Liên Hiệp Quốc, được tổ chức theo Nghị quyết số 429
(V) ngày 14 tháng 12 năm 1950 của Đại Hội Đồng LHQ. Và có hiệu lực từ ngày 22
tháng 4 năm 1954 theo điều 43.
Theo Công ước này, Liên Hợp Quốc đã bày tỏ sự quan
tâm sâu sắc đến những người tị nạn và đã có những nỗ lực to lớn nhằm bảo
đảm cho người tị nạn được hưởng các quyền và tự do cơ bản này ở mức độ rộng rãi
nhất có thể được.
Sau năm 1951, đã xuất hiện thêm nhiều tình huống mới
về người tị nạn. Do đó những người này có thể nằm ngoài phạm vi điều chỉnh của
Công ước. Do đó Nghị định thư về vị thế của người tị nạn năm 1967 đã điều chỉnh
mở rộng đối tượng được tị nạn và không bị giới hạn. Nghị định thư này được
thông qua theo Nghị quyết 1186 (XLI) ngày 18/11/1966 của Hội đồng Kinh tế - Xã
hội và theo Nghị quyết 2198 (XXI) ngày 16/12/1966 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Có
hiệu lực từ ngày 4-10-1967, theo điều 8.
Người tị nạn được định nghĩa tại điều 1 của Công ước
về vị thế của người tị nạn và được sửa đổi tại khoản 2 điều 1 của Nghị định thư
về vị thế của người tị nạn năm 1967 như sau:
“Người
tị nạn là người do sự sợ hãi có cơ sở là sự bị ngược đãi vì những lý do chủng tộc,
tôn giáo, dân tộc, hoặc do là thành viên của một nhóm xã hội cụ thể nào đó, hay
vì quan điểm chính trị, đang ở ngoài đất nước mà người đó có quốc tịch và không
thể, hoặc, do sự sợ hãi như vậy, không muốn tiếp nhận sự bảo vệ của quốc gia
đó; hoặc người không có quốc tịch đang sống ở ngoài quốc gia mà trước đó đã từng
cư trú do kết quả của những sự kiện đó mà không thể, hoặc do sự sợ hãi, mà
không muốn trở lại quốc gia đó.”
Theo định nghĩa trên thì được hiểu trong trường hợp
cụ của Việt Nam như sau:
Bất
kỳ người Việt Nam nào sợ hãi khi bị ngược đãi, phân biệt đối xử, sách nhiễu, bắt
giữ, cầm tù, lo sợ bị xâm phạm sức khỏe, tính mạng vì lý do chủng tộc, tôn
giáo, dân tộc, quan điểm chính trị đối lập, hoạt động nhân quyền, dân chủ, tham
gia các tổ chức xã hội độc lập, các đảng chính trị. Thì có quyền tìm kiếm và được
tị nạn ở nước khác.
Các
hình thức tị nạn:
1/
Trong trường hợp khẩn cấp:
Khi bạn cho rằng sức khỏe, tính mạng, quyền tự do của
bạn có thể bị xâm hại và ở trong tính trạng nguy hiểm. Tùy theo vị trí, tình trạng
của bạn đang mà bạn có thể:
a/ Tìm đến Sứ quán, Lãnh sự quán của các nước đã ký
Công ước về vị thế của người tị nạn 1951 như: Hoa Kỳ, Úc, Canada, New Zealand,
các nước EU,….. để yêu cầu họ bảo vệ và cấp qui chế tin nạn khẩn cấp cho bạn.
Các Sứ quán sẽ cùng với chính phủ của nước họ có trách nhiệm làm việc với chính
phủ Việt Nam để giúp bạn rời khỏi Việt Nam một cách an toàn.
Trong khi bạn chờ đợi để được cấp qui chế tị nạn, Sứ
quán nước đó sẽ cung cấp nơi ở và thực phẩm cho bạn. Đồng thời họ cũng yêu cầu
chính phủ Việt Nam đảm bảo an toàn về sức khỏe, tính mạng và quyền tự do của bạn.
b/ Chạy sang một quốc gia thân thiện với những người
tị nạn Việt Nam như Thái Lan. Bạn sẽ nộp đơn lên Cao Ủy Liên Hiệp Quốc về người
tị nạn ở Thái Lan. Và bạn chờ để được phỏng vấn.
Hiện tại ở Thái Lan có rất nhiều tổ chức, cá nhân
giúp đỡ cho người tị nạn Việt Nam.
2/
Trong trường hợp bình thường:
Bạn có quyền nộp đơn xin tị nạn chính trị, tôn
giáo,… kèm theo các tài liệu, bằng chứng về việc bạn bị sách nhiễu, bị phân biệt
đối xử,…. tới Đại sứ quán của nước mà bạn mong muốn được tị nạn. Đại sứ quán sẽ
cùng với các cơ quan có thẩm quyền nước họ sẽ xem xét và cấp qui chế tị nạn cho
bạn và những người thân đang sống phụ thuộc vào bạn đã được đề cập trong đơn.
Sau khi được chính phủ nước đó cấp qui chế tị nạn. Sứ
quán của họ sẽ đề nghị chính phủ Việt Nam cấp hộ chiếu cho bạn và người thân. Bạn
và người thân của bạn sẽ được rời khỏi Việt Nam một cách an toàn.
Bạn
cần chuẩn bị những gì để xin tị nạn khi có nhu cầu?
Trong suốt quá trình bạn tham gia các hoạt động tôn
giáo, nhân quyền, dân chủ,… bạn cần lưu lại các giấy mời làm việc, giấy triệu tập,
biên bản vi phạm hành chính, quyết định xử phạt hành chính, bản án, các hình ảnh,
âm thanh, video clip,… Đó là những chứng cứ liên quan đến việc bạn bị phân biệt
đối xử, sách nhiễu, đánh đập,… vì các hoạt động bất đồng chính kiến, tôn giáo,
nhân quyền, dân chủ,…
Các chứng này có thể là bản chính, bản sao, bản chụp.
Các chứng cứ này cần được sao thành nhiều bản, bạn có thể chụp lại lưu trên hệ
thống internet, gửi người thân quen ở trong nước và nước ngoài cất giữ giúp,…
Các bằng chứng, chứng cứ, người làm chứng là những
cơ sở, căn cứ trực tiếp để cơ quan ngoại giao và chính phủ nước mà bạn xin tị nạn
xem xét để cấp qui chế tị nạn cho bạn. Bởi vậy, bạn cần phải bảo quản, cất giữ
cẩn thận để khi cần có thể sử dụng.
Những
ai có thể được xin tị nạn cùng với bạn?
Những người thân trực tiếp như vợ và các con đẻ, con
nuôi. Những người thân đang sống phụ thuộc vào bạn như bố, mẹ hay anh chị em bị
mất sức lao động, bị khuyết tật, người được bạn bảo trợ và chăm sóc.
No comments:
Post a Comment