Nhĩ Vệ Phong - BBC
Tiếng Trung
2-6-2015
Trung
Quốc và Hoa Kỳ đều đang lớn tiếng hùng biện về vấn đề Biển Đông. Tại Đối thoại
Shangri-La diễn ra ở Singapore hồi tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ
Ashton Carter đã kêu gọi hãy "dừng ngay lập tức và lâu dài" hoạt
động xây lấn đảo tại khu vực mà Trung Quốc đang tiến hành.
"Hoa Kỳ vô cùng quan ngại về tiến độ và quy mô
lấn đảo tại Biển Đông... viễn cảnh quân sự hóa thêm nữa và các hoạt động đó rất
dễ dẫn đến việc tính toán sai lầm hoặc làm nổ ra xung đột giữa các quốc gia
có tranh chấp," ông Carter phát biểu trong bài diễn văn.
Nhưng Trung Quốc vẫn tỏ ra cứng rắn. Phái viên của
Trung Quốc có mặt, Đô đốc Tôn Kiến Quốc nói rằng "Trung Quốc đã tiến hành
việc xây dựng trên một số đảo, bãi đá ở Biển Đông chủ yếu nhằm cải thiện điều
kiện của các đảo, đá đó, và cải thiện các điều kiện sống, làm việc cho những
quân nhân đóng tại đó."
Truyền thông Trung Quốc thì rền rĩ về vai trò của
Hoa Kỳ trong cuộc xung đột ở Biển Đông. Hồi tuần trước, tờ báo chính thống
mang tinh thần dân tộc chủ nghĩa, Hoàn cầu Thời báo cảnh báo rằng nếu Mỹ can
thiệp vào việc xây lấn đảo của Trung Quốc thì "chiến tranh là điều không
tránh khỏi".
Về mặt chính thức, Hoa Kỳ nói họ không bênh ai
trong cuộc xung đột, nhưng tại Bắc Kinh thì các quan chức tin rằng Hoa Kỳ vừa
công khai, vừa ngấm ngầm kích động trong vấn đề Biển Đông.
Trong một cuộc phỏng vấn với báo Wall Street
Journal hồi tuần trước, Đại sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ Thôi Thiên Khải nói rằng
các hành động và những lời lẽ khoa trương của Mỹ có thể sẽ đẩy khu vực vào
tình thế "kém ổn định".
"Tôi không cho rằng Hoa Kỳ đứng về bên nào
trong tranh chấp chủ quyền," Bonnie Glaser, cố vấn cao cấp về vấn đề Á
châu từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) tại Washington nói.
"Hoa Kỳ đã theo đuổi quan điểm tôn trọng luật pháp quốc tế."
Bắc Kinh nói rằng việc xây lấn đảo của mình chỉ nhằm
mục đích hòa bình, nhưng từ Washington cho tới Manila đều cảm thấy quan ngại về
quy mô to lớn và tốc độ xây cất nhanh đến chóng măt của Trung Quốc, theo nhận
xét của Alexander Sullivan, một nhà nghiên cứu từ Chương trình An ninh châu Á
- Thái Bình Dương thuộc Trung tâm An ninh Tân Mỹ (CNAS) tại Washington.
"Quy mô và phạm vi xây lấn đảo của Trung Quốc,
các kiểu cấu trúc quân sự được xây dựng trên đó, việc các quan chức Trung Quốc
thừa nhận các cấu trúc đó nhằm phục vụ mục đích quân sự, và việc Trung Quốc
khước từ tham gia các quá trình tố tụng quốc tế như vụ Philippines kiện ra trọng
tài quốc tế, tất cả những thứ đó khiến người ta đặt câu hỏi về cam kết của
Trung Quốc đối với việc tìm giải pháp hòa bình, hợp pháp cho các cuộc tranh
chấp này."
Tuy nhiên, Bắc Kinh nói hoạt động của họ ở Biển
Đông, nơi mà Trung Quốc coi là một phần lãnh thổ của mình, chưa bao giờ nhằm
khiêu khích, gây căng thẳng trong khu vực.
Một
cuộc chiến đang lấp ló?
Sau bài đăng trên Hoàn cầu Thời báo, các công dân mạng
Trung Quốc sôi nổi tranh luận, thảo luận trên mạng về khả năng xảy ra chiến
tranh với Hoa Kỳ. Tâm lý bài Mỹ dâng cao trong những tuần gần đây.
Một người dùng trên Weibo bình luận rằng những lời
cảnh báo lặp đi lặp lại của Trung Quốc chỉ làm cho Hoa Kỳ táo tợn hơn mà
thôi. Một người khác thì nói "hãy bắn hạ" đối với chiếc phi cơ do
thám của Mỹ bay trên các vùng có tranh chấp hôm 20/5. "Chỉ có vậy mới
chặn được Mỹ," một phóng viên Thiên Tân, @zhuifeng viết.
Alexander Sullivan từ CNAS nói với BBC rằng cả Mỹ lẫn
Trung Quốc đều không muốn xảy ra cuộc giao tranh thực sự. "Bởi vào lúc
này Hoa Kỳ không làm được gì mấy để chặn các nỗ lực xây lấn đảo của Trung Quốc,
Washington sẽ có các biện pháp thích hợp khác nhằm đảm bảo là các đảo mới sẽ
không được sử dụng để đòi chủ quyền lãnh thổ, là điều không dựa trên luật pháp
quốc tế, và nhằm đảm bảo các đảo đó không được sử dụng cho các mục đích quân sự,
gây bất ổn."
Nhưng Graham Webster, một nhà nghiên cứu cao cấp tại
Trung tâm Pháp lý Mỹ-Trung thuộc Đại học Yale cho rằng phản ứng gần đây của Mỹ
đối với hoạt động xây lấn đảo của Trung Quốc có động cơ khác. "Mục tiêu
là nhằm làm nổi rõ vấn đề, qua đó buộc chính phủ Trung Quốc vấp phải khó khăn
hơn trong chuyện tuyên bố chủ quyền đối với Biển Đông," ông nói với BBC.
"Nếu như các tàu thuyền, phi cơ của Hoa Kỳ đi
vào vòng bán kính 12 hải lý quanh các điểm mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền
(hoặc đe dọa sẽ làm vậy), các quan chức Trung Quốc có thể sẽ buộc phải viện
đến Công ước Luật biển của Liên Hiệp Quốc để phản đối," Webster nói thêm.
"Tuy nhiên, nếu đó là chiến lược của Hoa Kỳ thì đó là một chiến lược chứa
đựng nhiều rủi ro."
Bất kể các động cơ đằng sau tình hình căng thẳng gần
đây giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ là gì, thì việc tính toán sai và nổ ra xung đột
vẫn là điều không thể không tính tới, các chuyên gia nói. Rủi ro lớn nhất vẫn nằm
ở nguy cơ có va chạm giữa các lực lượng quân sự Trung Quốc với các lực lượng của
Hoa Kỳ hoặc của đồng minh Hoa Kỳ, như Philippines.
Sullivan nói cả Mỹ và Trung Quốc đều có lợi ích quốc
gia to lớn ở Biển Đông, nhưng giải pháp rốt cuộc sẽ không thể được đưa ra bằng
cách chơi trò chơi chính trị như thời thế kỷ 19.
"Washington cũng sẽ tìm cách xây dựng khả năng
trong khu vực, nhằm tự vệ ở mức tối thiểu trước sự chèn ép, vũ lực có thể xảy
ra. Do vậy, các vụ việc gây bất ổn sẽ không leo thang thành cuộc đối đầu Mỹ-Trung."
"Về phần mình, Trung Quốc cần có nỗ lực đưa ra
tầm nhìn ở cấp quốc gia về vấn đề Biển Đông. Việc nước này không chịu nói
chính xác là họ muốn gì đang khiến Washington và các nước trong khu vực lo sợ rằng
Trung Quốc sẽ không dừng lại chừng nào Bắc Kinh chưa hoàn toàn kiểm soát được
khu vực."
"Lo sợ sẽ còn tiếp tục dẫn tới các hành động
nhằm tạo thế cân bằng trước Trung Quốc, trừ phi Bắc Kinh có thể chứng tỏ được
là mình không có ý thôn tính khu vực."
No comments:
Post a Comment