Fri, 04/03/2015 - 09:50 — VietTuSaiGon
Theo dõi nhiều cuộc đình công, đặc biệt là cuộc đình
công đang diễn ra tại Pouyuen, Sài Gòn, tôi giật mình nhận ra là phần đông anh
chị em công nhân, người lao động Việt Nam quá thật thà, quá xốc nổi và dễ bị
rơi vào cái bẫy của công an. Thậm chí, nếu có “cái lõi” của cuộc đình công hay
biểu tình tại Pouyuen thì cách sắp xếp hoạt động như vậy sẽ rất dễ rơi vào bẫy
của công an, tạo ra cái cớ để họ tha hồ bắt bớ, đánh đập và dập tắt.
Những điểm yếu nằm ở đâu? Và làm thế nào để khắc phục?
Có hai điểm yếu rất cơ bản của người lao động Việt
Nam mà nhà nước dựa vào đó để khai thác, chẳng sớm thì muộn cũng sẽ dập tắt mọi
thứ, đó là: Sự nghèo khổ và; chưa bao giờ có tư duy tổ chức.
Ở điểm yếu thứ nhất, người lao động Việt Nam luôn là
những người nghèo, ít có ai giàu có, khá giả, và nếu giàu có, khá giả họ đã
không đi làm công nhân, không phải cắn răng chịu đựng môi trường làm việc vừa
ngột ngạt lại vừa bị ép chế đủ điều, tiền lương ba đồng ba cọc.
Cũng chính vì nghèo nên nhu cầu tối thiết của người
lao động Việt Nam bao giờ cũng xoay quanh vấn đề ăn, mặc, ở. Ba vấn đề này chưa
bao giờ được giải quyết ổn thỏa, người lao động loay hoay trong mớ bòng bong
cơm áo gạo tiền và nợ nần. Chính vì thế họ chưa bao giờ suy nghĩ về vấn đề dân
chủ, nhân quyền và cũng không bao giờ biết rằng đó mới là cái lõi, là động lực
kéo họ ra khỏi mớ bòng bong hiện tại.
Và khi quyền lợi cơm áo gạo tiền của người lao động
bị xâm hại trực tiếp (như vụ thay đổi luật bảo hiểm xã hội đang diễn ra) thì
người lao động sẽ đứng lên, sẽ đình công, sẽ biểu tình để đòi hỏi quyền lợi
chính đáng của mình.
Nhưng mọi sự đòi hỏi, chống đối, đứng lên này đều
xoay quanh trục ăn, mặc, ở không phát triển xa hơn được. Chính vì vậy mà nhà cầm
quyền, công an thấy ngay điểm yếu của các cuộc đình công, họ chỉ cần khóa ATM,
không cho người lao động rút tiền là họ đạt được 50% thắng lợi. Đương nhiên là
cách làm này của nhà cầm quyền miễn bàn về độ bẩn cũng như thủ đoạn. Vấn đề ở
đây là người lao động đã không lường trước được thủ đoạn này, dễ dàng bị sập bẫy.
Và cho đến bây giờ, người lao động vẫn chưa có hướng kiện về vấn đề khóa ATM từ
phía nhà nước trong khi họ có đủ quyền đề làm điều này. Vấn đề này cần có một
luật sư chuyên vấn.
Ở khía cạnh thứ hai, người lao động Việt Nam chưa
bao giờ có tư duy tổ chức. Điểm này, rất dễ nhận thấy, phần đông người lao động
Việt Nam đều có gốc gác nông nghiệp, tính cách lãng đãng bờ tre thửa ruộng, con
trâu cái cày, sương sớm chiều tà vốn dĩ ăn sâu trong huyết quản. Đương nhiên là
khi làm việc cho hệ thống các công ty công nghiệp, người lao động Việt Nam phải
chấp nhận thay đổi theo những ứng xử công nghiệp nhưng chắc chắn là khó, rất
khó để họ hình thành một loại tư duy logic, biết tổ chức, xếp đặt một cuộc đình
công cho bản thân và cho cộng đồng.
Cuộc đình công ở Pouyuen và nhiều cuộc đình công
khác đều do bức xúc về quyền lợi, phẩm hạnh nhưng không phải tự thân nó bộc
phát, không phải do Công đoàn lao động Việt Nam của nhà nước CSVN đứng ra khởi
xướng mà do những nỗ lực của các nhà hoạt động, đấu tranh cho quyền của người
lao động thuộc các tổ chức nước ngoài khai sáng và giúp người lao động nhận ra
họ đang mất gì, họ sẽ được gì khi đình công, biểu tình.
Rất tiếc, vì những nhà hoạt động này không thể trực
tiếp tham gia đình công hoặc chỉ huy, sắp xếp cuộc đình công theo chiều hướng
thành công. Nếu họ xuất hiện không khéo léo, họ sẽ là người bị công an bắt đầu
tiên. Chính vì vậy mà các cuộc đình công đều thiếu cái lõi tư tưởng, dễ bạo động
và dễ rơi vào vô hướng, bị bẫy thành một đám đông lộn xộn.
Quan sát cuộc đình công, biểu tình Pouyuen. Khi công
an, cảnh sát và dân phòng xuất hiện, xua đuổi người lao động, bên phía công
nhân liền la ó phản ứng, có người hô: “Trả tiền cho người lao động, cướp à!”.
Thái độ phản ứng nhằm giữ vững vị trí đình công, biểu tình là tốt nhưng cách hô
như vậy cho thấy người biểu tình, đình công vẫn chưa hiểu hết ý nghĩa việc mình
đình công. Nếu như toàn bộ công nhân hô to khẩu hiệu “Bỏ luật bảo hiểm xã hội mới!
Đảm bảo quyền lợi người lao động!” thì mọi chuyện lại khác!
Hoặc là khi công an trấn áp một vài người phía trước,
những người đứng sau người bị trấn áp biết họ phải làm gì. Họ có thể vừa bảo vệ
người bị trấn áp, vừa hô to: “Không được phép đánh người, không được phép xâm
phạm người!”. Và tiếng hô cộng hưởng của hàng chục ngàn công nhân sẽ là loại vũ
khí cực mạnh, mạnh hơn cả hơi cay, dùi cui, thậm chí súng đạn.
Một khi những tiếng hô cộng hưởng của hàng chục ngàn
con người vang vọng, nó không những thấu tận trời Tây mà nó còn thấu tận trời
xanh, nó khiến cho kẻ thủ ác phải chùng tay, mọi bạo lực sẽ bị tiêu trừ đến mức
thấp nhất có thể. Nhưng không, chính vì không có cái lõi tổ chức nên cuộc đình
công, biểu tình ở Pouyuen sớm bị mắc bẫy mặc dù vẫn chưa dừng.
Cái bẫy thứ nhất như đã nói, các cột ATM bị khóa, điều
này tạo phản ứng dây chuyền trong cuộc đình công, tâm lý lo sợ thiếu tiền để
mua gạo, thiếu tiền chi tiêu sẽ nhân rộng trong giới lao động. Cái bẫy thứ hai,
khi công an bắt người, những lao động hô những nội dung bị lạc đề (?), không hiểu
những người hô có thực sự là người lao động đang đình công, biểu tình hay là
thành phần khác chen lẫn vào để tìm cách phá rối?! Và trong cái bẫy thứ hai,
công an đã kích hoạt được tâm lý đám đông của người lao động, họ cho dân phòng
tới gây sự, sau đó nhập nhằng chờ cho người lao động nổi giận, gỡ bỏ barie, thì
họ vờ bỏ chạy để các công nhân ùa theo, cảnh diễn ra như đang rượt đuổi, như là
công nhân đang chiếm thế thượng phong.
Trên thực tế, đó là những cái bẫy của công an sắp đặt
cả. Thế thượng phong của người lao động nằm ở chỗ họ đã đình công, biểu tình
đúng tinh thần pháp luật Việt Nam hiện hành, không bạo động và họ bảo vệ quyền
lợi chính đáng của họ. Bằng chứng của việc này chính là luật bảo hiểm xã hội mới
2014, sẽ có hiệu lực vào tháng 1 năm 2016 có những qui định vô lý, gây bất lợi
cho người lao động.
Và trên thế thượng phong đó, người lao động phải đạt
được những thương thuyết, đạt được những cam kết từ phía nhà cầm quyền, người
lao động phải hiểu được nhà cầm quyền là ai, họ đã hứa nhăng hứa cuội bao nhiêu
lần rồi, thương thuyết cũng như lời hứa của họ phải được giải quyết bằng văn bản
cam kết trong thời gian đình công, biểu tình.
Nếu không đạt được những yêu cầu đó, nghe vài ông
quan đứng lên hứa nhăng hứa cuội theo kiểu “Chúng tôi sẽ đề nghị… Chúng tôi sẽ
kiến nghị…” thì không đi đến đâu cả. Vì bản chất của lời hứa “chúng tôi sẽ” chỉ
cho thấy 50% khả năng họ biến lời hứa thành hiện thực. Đó là chưa nói đến các
“kiến nghị” của họ chả là gì cả trong cái cơ chế họ đang phục vụ. Chính vì vậy,
vấn đề quyền lợi của người lao động cần được giải quyết bằng văn bản cụ thể
ngay trong các cuộc đình công.
Đừng bao giờ ngưng đình công vì mấy lời hứa để rồi
khi vào làm việc, bạn sẽ là đối tượng được nhắm đến của công an với tội danh
“phá rối trật tự công cộng” hoặc “dẫn đầu, tổ chức biểu tình”… Không còn cách
nào khác là phải đạt bằng được những kết quả thương thuyết có lợi cho người lao
động bằng văn bản cụ thể ngay trong lúc đình công và biểu tình đang diễn ra.
No comments:
Post a Comment