Wednesday, January 28, 2015

Trần Trọng Kim với Việt Nam Sử Lược (Trần Anh Tuấn - Diễn Đàn Thế Kỷ)





Thứ Ba, ngày 27 tháng 1 năm 2015

Trên Diễn Đàn này, giáo sư Phạm Cao Dương vừa có bài viết về chính phủ Trần Trọng Kim. Đây là bài viết của một sử gia lành nghề. Vì thế, để hưởng ứng giáo sư Dương, tôi xin gửi tới bạn đọc của Thế Kỷ  Online bài viết về thành quả  của họ Trần về Sử Học, trích trong một tác phẩm sắp xuất bản. TAT

*

Trần Trọng Kim sinh năm Quí Mùi 1883 tại làng Kiều Lĩnh, xã Ðan Phổ, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Cụ  về hưu sau 31 năm làm việc trong ngành giáo dục.

Cụ tốt nghiệp Sư Phạm tiểu học tại Pháp rồi về nước khoảng năm 1911, được bổ dạy tại trung học Bảo Hộ (Trường Bưởi), trường Hậu B tại trường Nam Sư Phạm từ năm 1919. Cụ giữ nhiều chức vụ trong ngành giáo dục thời Pháp thuộc như Thanh Tra Tiểu Học (1921), Trưởng ban Soạn thảo Sách Giáo khoa Tiểu học (1924), giám đốc các trường nam tiểu học Hà Nội từ năm 1933 cho đến khi về hưu năm 1942. Cụ  còn là Phó Trưởng Ban Ban Văn Học của Hội Khai Trí Tiến Ðức tại Hà Nội.

Hoạt động trong ngành sư phạm, cụ viết Sơ Học Luân Lý (1914), Sư Phạm Khoa Yếu Lược (1916), Việt Nam Sử Lược (bộ 2 quyển, 1919), Truyện Thuý Kiều (hiệu khảo Ðoạn Trường Tân Thanh cùng với Bùi Kỷ, 1925), Les 47 Articles de Cathechisme Moral de l’Annam d’Autrefois. 47 Ðiều Giáo Hoá Ðời Lê Triều (dịch ra Pháp văn, 1928), hai bộ sách giáo khoa Quốc Văn Giáo Khoa ThưLuân Lý Giáo Khoa Thư (3 tập cho các lớp Ðồng Ấu, Dự Bị, và Sơ Ðẳng, soạn cùng Nguyễn Văn Ngọc, Ðặng Ðình Phúc, và Ðỗ Thận), và Việt Nam Văn Phạm (soạn cùng Bùi Kỷ và Nguyễn Mạnh Tường, cùng Nguyễn Quang Oánh (?), 1941). Năm 1916, Trần Trọng Kim cộng tác với Nguyễn Văn Vĩnh ra tập Nam Học Niên Khoá, đến năm 1919 thì đổi thành Học Báo. Ðây là cơ quan giáo khoa đầu tiên ở nước ta, giúp ích nhiều cho các giáo viên tiểu học.

Trần Trọng Kim còn nghiên cứu về nho giáo qua tác phẩm Nho Giáo. Cụ diễn thuyết về Phật Giáo và xuất bản Phật Giáo Thủa Xưa và Phật Giáo Ngày Nay. Cụ biên khảo thơ với ba bộ Ðường Thi, Vit Thi, Hạnh Thục Ca (phiên âm và chú thích).

Trần Trọng Kim cộng tác với Ðông Dương Tạp Chí về Việt sử và luân lý, với Nam Phong Tạp Chí về Khổng Tử và Lão Tử.


Một Cơn Gió Bụi (Kiến Văn Lục) là hồi ký Cụ viết xong năm 1949, được Vĩnh Sơn xuất bản năm 1969 tại Sài Gòn, khi Cụ đã mất. Ðiều đáng tiếc là hồi ký của Trần Trọng Kim chỉ ghi lại quãng thời gian 1943-49 trong đời Cụ. Vì thế hồi ký không cho chúng ta chút thông tin nào về tiểu sử của Cụ, nhất là việc học hành trong nước thủa nhỏ, thời gian du học Pháp, và việc biên soạn Việt Nam Sử Lược.

Ngày 9 tháng 3 năm 1945, Nhật đảo chính Pháp, tuyên bố trao trả độc lập cho Việt Nam. Ngày 11 tháng 3 năm 1945, hoàng đế  Bảo Ðại tuyên bố hủy bỏ Hòa Ước Patenôtre ký với Pháp năm 1884, khôi phục chủ quyền quốc gia. Trần Trọng Kim được giao thành lập nội các vào ngày 17 tháng 4 năm 1945. Ðây là chính phủ đầu tiên và Trần Trọng Kim trở thành Thủ Tướng đầu tiên của nước Việt Nam độc lập.

Ngày nay, một số chi tiết về sử gia Trần Trọng Kim đã bị nhiễu loạn. Như hai tác gỉa Nguyễn Q. Thắng và Nguyễn Bá Thế trong Từ Ðiển Nhân Vật Lịch Sử Việt Nam (Tp HCM, nxb Văn Hoá, 1993, 1215 tr.) cho biết Cụ sinh năm Nhâm Ngọ 1882 là sai, vì trong hồi ký Một Cơn Gió Bụi, Trần Trọng Kim đã ghi rõ cụ sinh năm Quý Mùi 1883. Mạng điện tử Wikipedia cho biết Trần Trọng Kim tốt nghiệp Trường Thông Ngôn, rồi qua Pháp học Trường Thương Mại và  được học bổng học Trường Thuộc Ðịa Paris mà sử gia Vũ Ngự Chiêu đã lục được hồ sơ tại Pháp (?)

Tôi đọc trong tạp chí Ðại Nam Ðăng Cổ Tùng Báo (do F.-H. Schneider chủ nhiệm và Nguyễn Văn Vĩnh chủ bút) thấy có ba bản tin về Trần Trọng Kim hồi năm 1907. (Nhân đây, tôi cám ơn nhà nghiên cứu Nguyễn Duy Chính, Nam California, đã gửi tặng CD bộ Ðại Nam Ðăng Cổ Tùng Báo năm 1907).

Số 793 ra ngày Thứ Năm 28.3.1907 có bản tin chi tiết về một người thợ cẩn (khảm) tên Trần Trọng Kim sang Pháp nhân cuộc Triển Lãm Thuộc Ðịa Pháp tại Marseille năm 1906. Nhà báo khen tinh thần Trần Trọng Kim “trước làm công ở cửa hàng, lương cũng đã  cao thế mà quyết định bỏ việc...” và được  Hauser, đốc lý Hà Nội, và là người phụ trách đấu xảo Marseille 1906 của Ðông Dương, “thấy người có trí (sic!) khí cũng thương mà cho một chân thợ sang Tây.” Sang đến Pháp, nhân vật Trần Trọng Kim này được sự giúp đỡ của Pierre Vierge (nhà báo) và Lhermite (hiệu trưởng trường Institute Libre de Garcons ở Bourg Saint Andéol) cho vào học trường này.





No comments:

Post a Comment