Thu,
12/04/2014 - 15:24 — canhco
Tại
Việt Nam, Facebook đang được sử dụng nhiều và lan rộng
cùng khắp và người chơi với nó luôn có những thao tác
gần như nắm tay nhau trong những vấn đề nóng xảy ra
trong xã hội.
Tương
tác giữa báo chí chính thống và Facebook đã xuất hiện
vì ngày nay người theo dõi báo thường xuyên và cẩn thận
không ai khác ngoài những người lấy Facebook làm thú vui
hàng ngày thay cho cầm tờ báo mà đọc theo cung cách cũ.
Báo
chí dựa vào sức mạnh của Facebook để chuyền tải
thông tin của mình. Facebook dựa vào sự chuyên nghiệp của
báo chí để đẩy bài báo rộng và xa hơn cho những tin
tức mà dân nghiền Facebook quan tâm. Dù chỉ là một
comment, hay like hoặc share bài báo, người chơi vẫn đang
làm một công việc hết sức hiệu quả từ những thao
tác đơn giản của mình.
Những
vấn đề được công dân Facebook chuyền nhau thường có
tác dụng khá tích cực và có lẽ bắt đầu từ những
kết quả tích cực ấy vị trí của Facebook tại Việt
Nam sẽ được nâng lên trong người sử dụng và ngược
lại chính quyền phải ý thức sức mạnh của nó để
đối phó hoặc thỏa hiệp.
Đối
phó: nếu chính quyền biết mình có thể khống chế nó,
mà điều này là không tưởng vì người chơi trong tối,
ở khắp đất nước và ngay cả nhiều nước khác trên
khắp thế giới. Người chơi được nói và ngay lập tức
ít nhất vài ngàn người nghe, chính quyền nói không ai
nghe vì không có nơi để nói. Người chơi đông hơn chính
quyền gấp trăm lần và ở khắp thế giới. Chính quyền
có súng nhưng không bắn được ai. Người chơi có bàn
phím và lập luận sắc bén từ nhiều thành phần, những
lập luận ấy mạnh và công phá sự lấp liếm, dấu giếm
của chính quyền hiệu quả hơn súng đạn. Tóm lại, thất
thế hoàn toàn và càng dấn sâu vào việc khống chế
Facebook lại càng bế tắc.
Thỏa
hiệp: để tạm thời lành mạnh bộ máy cầm quyền tuy
sẽ mất những con sâu gộc nhưng bù lại xã hội sẽ bớt
sức ép, quốc tế bớt theo dõi và nhất là chóp bu bớt
bị ném trứng.
Thỏa
hiệp mới nhất vừa được ông ông Lê Quang Hùng, Phó
Chánh án TAND tỉnh Long An hoãn thi hành án tử hình Hồ
Duy Hải vào trưa ngày 04 tháng 12 năm 2014.
Vụ
án này có từ lâu nhưng chính Facebook làm nên chuyện lớn
sau khi báo chí lên tiếng và cung cấp những chi tiết đáng
ngờ của vụ án.
Tử
hình thì Việt Nam có rất nhiều vụ nhưng mỗi vụ Hồ
Duy Hải được xem là khác thường vì có nhiều chứng cứ
cho thấy sự dối trá, mông muội và ngang tàng của pháp
luật tại Long An.
Dấu
vân tay tại hiện trường hoàn toàn không phải của Hồ
Duy Hải. Vết máu không xác định được vì để quá
lâu. Vật chứng là tấm thớt dùng dập dầu nạn nhân và
con dao gây án tự nhiên biến mất.
Vân
tay không phải của bị can nhưng công an vẫn buộc anh ta
có tội qua việc ép cung. Viện kiểm sát và tòa án không
hỏi tại sao, dấu vân tay của ai mà lại xuất hiện tại
hiện trường trên cả thi thể hai nạn nhân.
Vết
máu đến 4 tháng sau mới được gửi đi xét nghiệm nhưng
do để quá lâu nên không thể làm xét nghiệm. Tại sao?
Và
đây là cách mà công an, Viện kiểm sát, Tòa án Long An
cáo buộc tội nhân:
Biên
bản tòa án cho biết: “vết
máu thu giữ tại hiện trường khi giám định không phải
là của bị cáo, song các thiếu sót trên không lớn. Đặc
biệt là vết máu thu không đủ lượng, thời gian để
kéo dài nên không xác định được vết vân tay”
Và
quan trọng hơn hết tấm thớt và con dao gây án, báo Lao
Động tường thuật:
"Kết
luận điều tra khẳng định: “Nạn nhân Hồng bị đẩy
ngã xuống nền gạch, rồi Hải hai tay cầm tấm thớt gỗ
đập xuống đầu Hồng 2 cái”. Thế nhưng, tấm thớt gỗ
không được thu giữ. Hơn 5 tháng sau khi xảy ra vụ án,
ngày 24.6.2008, theo yêu cầu của cơ quan điều tra, bà Lê
Thị Thu Hiếu (bạn của hai nạn nhân) mới đi mua một
tấm thớt gỗ khác tương tự về giao nộp cho cơ quan
điều tra.
Cũng
thế, khi dọn dẹp hiện trường, những dân phòng tham gia
bảo vệ hiện trường đã phát hiện con dao (sau này được
xác định Hải dùng để cắt cổ nạn nhân) và báo cho
một công an viên, nhưng ông này bảo “có lẽ không liên
quan đến vụ án” nên dân phòng đem đốt đi. CQĐT sau
đó đã cho người khai thấy con dao đó đi mua một con dao
khác có hình dáng, kích thước tương tự về nộp. Như
vậy, cả con dao, cái thớt chỉ là vật mô phỏng chứ
không phải tang vật, hung khí gây án".
Bao
nhiêu tình tiết bất nhân này nếu không làm cho cộng
đồng Facebook nổi giận thì mới là chuyện đáng bàn, vì
nó quan trọng hơn bản án tử hình nhiều lần, nó cho
thấy sự vô cảm tại Việt Nam đã thành quốc họa.
Nhưng còn may, Facebook nổi sóng và những cơn sóng ấy ít
nhất cũng vừa cứu một mạng người.
Và
đâu đó trên Facebook đưa ra câu hỏi: quyết định hoãn
thi hành án tử hình kéo dài bao lâu và sau đó là gì?
Bắt
đầu kêu oan là gia đình nạn nhân. Vì máu thịt họ dã
theo chân các cấp tòa án hơn 6 năm trời. Đơn độc và
cô thế nhưng họ không nản lòng. Facebook không đơn độc,
người này quên còn có người khác nhắc nhở, khêu gợi.
Vụ án do đó khó thể ém nhẹm và dù sao thì một phiên
Giám đốc thẩm cũng phải thành hình. Facebook theo dõi nó
và chính quyền không thể làm ngơ.
Quay
lại câu hỏi: Tại sao đội điều tra thấy hiện trường,
biết thủ tục mình làm là sai với quy trình nhưng vẫn
bất kể pháp luật gán ghép tội trạng vào một thanh
niên như Hồ Duy Hải?
Có
hai yếu tố thúc đẩy hành vi này: thứ nhất kẻ gây án
thật sự đang nằm trong bóng tối có quyền lực rất lớn
khiến cho tư pháp Long An bó tay không dám đưa ra sự thật.
Nghi ngờ này là hợp lý và Facebook là nơi tiếp tục làm
chiếc loa nhắc nhở cho báo chí tiếp tục điều tra.
Yều
tố thứ hai hợp lý không kém: Ép cung vì bị chỉ tiêu
và thành tích đè nặng trên vai của đội điều tra. Ép
cung cũng có thể xuất phát từ sự liên hệ nho nhỏ nào
đó của nạn nhân đối với vụ án. Là bạn bè nạn
nhân, là người yêu hay có một vụ bất đồng nào đó.
Vin vào những yếu tố này công an lười nhát hay thiếu
nghiệp vụ đã dẫn cuộc điều tra rơi vào việc mớm
cung hay ép cung.
Hai
vụ án của Nguyễn Thanh Chấn và Huỳnh Văn Nén cho thấy
sức ép của thành tích cộng với nghiệp vụ non nớt
mạnh đến thế nào. Nạn nhân dù khai cách gì cũng không
được yên thân nếu không nhận chính mình phạm tội thì
có thể suốt cuộc đời bị thẩm vấn, tra khảo bằng
các thủ đoạn tinh vi nhất mà công an nghĩ ra.
Viện
kiểm sát là cánh tay nối dài của công an và do đó khó
có đề nghị điều tra lại bất cứ hồ sơ nào được
công an gửi qua yêu cầu làm thủ tục khởi tố.
Tòa
án lại càng giữ im lặng gần như tuyệt đối dưới bất
cứ sự tung hứng nào của công an và Viện kiểm sát.
Hội
đồng xét xử cũng vậy, đối với các bản án hình sự
có khả năng chung thân hay từ hình thì gồm hai thẩm phán
và ba hội thẩm nhân dân. Tất cả họ gần như đều
phải là đảng viên và vì là đảng viên họ không nhất
thiết phải nghe theo chứng cứ hay lời bào chữa của
luật sư. Họ nghe và làm theo đảng.
Hệ
thống tòa án như vậy thì đừng mong công bằng và tôn
trọng luật pháp. Luật là đảng và người thi hành nếu
có sơ sót thì chẳng qua nhận thức chuyên môn, trình độ
nghiệp vụ còn kém, sẽ được đảng cho đi tu nghiệp
lại là xong.
Tuy
nhiên mọi thứ không thể xong một cách đơn giản như
vậy kể từ khi có Facebook.
Thử
tưởng tượng: Sau khi hoãn thi hành án tử hình nhưng thay
bằng án chung thân thì sao?
Vâng,
Facebook lại tiếp tục lên tiếng và báo chí sẽ nương
theo đấy mà làm cho hồ sơ không thể đóng lại. Chính
quyền lại có cơ hội sửa sai và những con sâu tiếp tục
biến thành bướm, thành tiên gì đó.
Facebook
cũng sẽ biến đổi theo thái độ của chính quyền và
quan trọng hơn hết khi người chơi biết được sức mạnh
mềm của mình thì họ sẽ có các hành động khác nữa.
Mạnh và hiệu quả. Sức mạnh của đám đông và hiệu
quả của những bàn phím.
No comments:
Post a Comment