Gia Minh, biên tập viên RFA, Bangkok
2014-10-27
2014-10-27
Nhân
vật ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, ông Dương Khiết Trì, vào ngày 27 tháng
10 lại sang Việt Nam. Đây là chuyến sang Hà Nội lần thứ hai của ông này từ khi
Bắc Kinh đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào khu đặc quyền kinh tế và thềm lục địa
Việt Nam, vi phạm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982.
Suốt
thời gian qua Hà Nội cũng có những nỗ lực ngoại giao được nói nhằm bảo vệ chủ
quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ, đặc biệt là vùng biển của Việt Nam trước sự lấn
lướt của Trung Quốc. Mức độ thành công của các hoạt động ngoại giao đó ra sao?
Hoạt
động ngoại giao
Chuyến
sang Việt Nam lần này của Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì được cho
biết nhằm tham gia cuộc họp lần thứ 7 của Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương
Trung Quốc- Việt Nam. Cuộc họp được đồng chủ trì bởi bộ trưởng ngoại giao Việt
Nam Phạm Bình Minh và một nội dung chính của cuộc gặp lần này cũng là thảo luận
về hợp tác song phương Việt- Trung.
Nhiều
người tại Việt Nam đều nhớ rất rõ chuyến đến Hà Nội của ông Dương Khiết Trì vào
hai ngày 17 và 18 tháng 6 vừa qua khi mà quan hệ Trung- Việt trở nên căng thẳng
do vụ giàn khoan Hải Dương 981. Ngay sau khi ông Dương Khiết Trì về lại Bắc
Kinh, truyền thông Trung Quốc lúc bấy giờ loan tin là chuyến đi Hà Nội của ông
Dương Khiết Trì nhằm ‘khuyến dụ đứa con hoang đàng trở về’.
Chính
các quan chức Việt Nam thừa nhận sau khi Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương
981 vào vùng biển chủ quyền của Việt Nam thì Hà Nội đã có mấy chục lần đề nghị
được tiếp xúc ngoại giao nhưng Bắc Kinh từ chối, kể cả việc gặp tổng bí thư
Nguyễn Phú Trọng như tin tức nước ngoài loan đi.
Đến
cuối tháng 8, đặc sứ của tổng bí thư đảng cộng sản Việt Nam là ông Lê Hồng Anh,
ủy viên bộ chính trị mới được Bắc Kinh tiếp. Kết quả chuyến đi là hai phía
thống nhất ba nội dung quan trọng có chức năng chỉ đạo quan hệ song phương
Việt- Trung, trong đó có điểm ‘duy trì đại cục quan hệ Việt- Trung và hòa bình,
ổn định trên Biển Đông’.
Bộ
trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh vào trung tuần tháng 9 sang Quảng Tây
tham dự hội chợ triển lãm Trung Quốc- ASEAN và thượng đỉnh đầu tư- thương mại
ASEAN- Trung Quốc lần thứ 11. Hà Nội cho biết chuyến đi này nhằm ‘thể hiện
chính sách nhất quán của Việt Nam là coi trọng quan hệ láng giềng với Trung
Quốc, thúc đẩy hợp tác, duy trì tiếp xúc giữa lãnh đạo hai nước, khôi phục các
mặt hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại’.
Cũng
trong khuôn khổ quan hệ Việt- Trung, vào trung tuần tháng 10 vừa qua, một đoàn
13 vị tướng lĩnh Việt Nam do bộ trưởng quốc phòng đại tướng Phùng Quang Thanh
dẫn đầu sang thăm Trung Quốc. Khi phát biểu với báo giới bên lề kỳ họp quốc hội
khóa 8 sau chuyến đi, ông Phùng Quang Thanh nói rằng kết quả chuyến đi là hai
phía thống nhất giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, hai bộ quốc
phòng cũng lập đường dây nóng để giải quyết vấn đề khi có sự kiện xảy ra. Ông
này dùng từ ‘bạn’ để chỉ Trung Quốc
Diễn
tiến trên thực địa
Trong
khi các cấp lãnh đạo của hai phía gặp gỡ nhau tại Hà Nội, Bắc Kinh cũng như
những nơi khác như thế, thì ngư dân Việt Nam làm ăn tại khu vực quần đảo Hoàng
Sa tiếp tục bị tàu phía Trung Quốc xua đuổi, đánh đập, cướp phá.
Tin
mới nhất cho biết tàu cá BĐ 95393 TS là vào trưa ngày 26 tháng 10 bị ‘tàu lạ’
đâm chìm tại tọa độ 17 độ vĩ bắc, 108,40 độ kinh đông. Trước đó một tháng vào
ngày 27 tháng 9 tàu QNg96017-TS của ngư dân Nguyễn Ngọc Khánh ngụ tại xã An
Vĩnh, đảo Lý Sơn bị tàu số hiệu 46106 đến tấn công. Chủ tàu kể lại là tàu 46106
thả ca nô và sáu người xuống truy đuổi, rồi nhày sang tàu Việt Nam dùng hung
khí uy hiếp, chặt phá dụng cụ hành nghề và đổ toàn bộ rau chân vịt khai thác
được xuống biển.
Trước
đó nhiều tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi đánh bắt cá tại khu vực Hoàng Sa cũng
gặp những trường hợp tương tự.
Phía
Trung Quốc vào ngày 7 tháng 10 vừa qua loan tin đã hoàn thành xây dựng đường
băng dài 2000 mét trên đảo Phú Lâm, thuộc Hoàng Sa. Các nguồn tin nước ngoài
trong thời gian qua cho biết Trung Quốc đang gấp rút tiến hành cải tạo và xây
dựng những đá tại Trường Sa thành những căn cứ quân sự. Đảo Chữ Thập được tin
nói nay được cải tạo trở thành một đảo nhân tạo lớn nhất tại quần đảo Trường
Sa, lớn hơn đảo Ba Bình.
Vào
trung tuần tháng 5, tổng giám đốc cơ quan an ninh quốc gia Đài Loan báo cáo tại
cuộc họp của ủy ban ngoại giao- quốc phòng, Viện Lập pháp nước này là đô đốc
Ngô Thắng Lợi, tư lệnh hải quân Trung Quốc đã dành một tuần lễ đi thị sát hoạt
động cải tạo tại năm đảo đá thuộc Trường Sa. Đây là một hoạt động được nói là
chưa có tiền lệ.
Tất
cả đều cho thấy Bắc Kinh đang gấp rút thực hiện mưu đồ của họ tại khu vực Biển
Đông là độc chiếm lấy vùng biển với tài nguyên phong phú và đường hàng hải quan
trọng này.
Đánh
giá hiệu quả
Chính
quyền Hà Nội thì lên tiếng phản đối như lệ thường lâu nay qua lời của người
phát ngôn bộ ngoại giao mà thôi.
Đại tá Bùi Văn Bồng, nguyên đại diện
của Báo Nhân dân tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long có đánh giá:
Trước
sự xâm lấn, xâm lược trắng trợn của Trung Quốc vừa rồi, với cách đối phó về
ngoại giao của mình không nhạy bén, không dứt khoát, không rõ ràng và có vẻ hời
hợt; vẫn đối phó theo kiểu ‘anh em’ mà không coi là ‘kẻ thù, vẫn ‘tình anh em,
tình đồng chí’; rồi vẫn cứ vuốt ve, nhún nhường, nhịn nhục.
Ông Đặng Xương Hùng, nguyên viên chức
lãnh sự tại đại sứ quán Việt Nam ở Thụy Sĩ, nay đang tỵ nạn chính trị tại đó
cho biết sự thất bại của chính sách ngoại giao mà ông cho rằng là ‘đung đưa’
của Hà Nội lâu nay:
“Đối
với Trung Quốc thì Việt Nam luôn giữ chính sách 3 không: không tham gia liên
minh quân sự với nước nào, không cho nước nào đặt căn cứ quân sự và không dựa
vào nước này để chống nước kia. Cái ba không này lại nhằm vào hai nước quan
trọng nhất trong mối quan hệ của mình đối với bên ngoài là Trung Quốc và Hoa
Kỳ. Điều này cũng muốn ‘đung đưa, cân bằng’ mối quan hệ với Trung Quốc và Mỹ.
Nếu không thay đổi mà vẫn thụ động với chính sách này thì làm sao có thể bảo vệ
được mình; bởi vì chính chính sách đung đưa này làm cho đất nước ta vào một
cuộc khủng hoảng tức vừa thất bại về kinh tế, vừa bị Trung Quốc đe dọa về chủ
quyền.”
Thiếu tướng Lê Mã
Lương,
anh hùng lực lượng vũ trang, nguyên giám đốc Bảo tàng Quân đội Việt Nam, bày tỏ
quan ngại của ông như sau:
Tôi
vẫn có lo ngại rằng với tình tình như thế này, Trung Quốc sẽ tiếp tục lấn tới;
nếu Việt Nam không có chiến lược lâu dài kể cả về mặt ngoại giao, kể cả về mặt
quốc phòng; và không có một đối sách rõ ràng với Trung Quốc thì không cẩn thận
rất dễ bị ‘cuốn theo’ Trung Quốc.
Thủ
tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng từng có những phát biểu mạnh mẽ như ‘không đánh
đổi chủ quyền để lấy hữu nghị viễn vông’; tuy nhiên giữa nói và làm của những
vị lãnh đạo Việt Nam còn một khoảng cách quá lớn. Hà Nội không cho người dân
biểu tình bày tỏ lòng yêu nước chống Trung Quốc gây hấn, xâm lược; chưa khởi
kiện Trung Quốc về những vi phạm trắng trợn đối với chủ quyền lãnh hải của Việt
Nam; và không biết niềm tin của những quốc gia đối tác khác đối với Hà Nội được
đến đâu, khi mà Hà Nội vẫn kiên định với chính sách ngoại giao ba không như bấy
lâu nay.
-------------------------------
No comments:
Post a Comment