Quốc Việt, thông tín viên RFA,
Campuchia
2014-10-24
2014-10-24
Nhân sĩ trí thức,
nhà sư Campuchia biểu tình đòi Việt Nam tôn trọng thỏa thuận Hiệp ước bổ sung
nhân kỷ niệm Hiệp ước hòa bình Paris ngày 23/10/2014. Photo by Quoc Viet
Chính phủ Hoàng gia
Campuchia đã tố Việt Nam vi phạm Hiệp ước Bổ sung năm 2005 về hoạch định biên
giới giữa Campuchia và Việt Nam.
Lần
đầu tiên chính phủ lên tiếng
Có
thể nói rằng lần đầu tiên chính phủ của Thủ tướng Hun Sen lên tiếng phản ứng Ủy
ban Biên giới Việt Nam vi phạm chủ quyền quốc gia bằng các hoạt động sửa và làm
đường dài khoảng 17km tại khu vực Đắc Đam thuộc địa phận huyện O Raing, tỉnh
Mondulkiri của Campuchia giáp huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông, Việt Nam.
Ông
Var Kimhong, Bộ trưởng cao cấp, Cơ quan quyền lực phụ trách vấn đề biên giới,
Chủ tịch Ủy ban liên hợp phân giới cắm mốc biên giới đất liền Campuchia – Việt
Nam cho RFA biết rằng chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã vi
phạm thỏa thuận Hiệp ước Bổ sung năm 2005.
Theo ông, Hiệp ước Bổ sung khẳng định
chính phủ hai nước sẽ tiếp tục thảo luận, điều chỉnh đường biên giới trên sông
suối biên giới ở khu vực Bu Prăng thuộc địa phận Tuy Đức không để vấn đề này
cản trở tiến trình phân giới cắm mốc. Nhưng lúc Ủy ban biên giới hỗn hợp
Campuchia – Việt Nam chưa đạt được sự thống nhất, phía Việt Nam đã ngang nhiên
làm đường tại khu vực nói trên.
Ông
Var Kimhong nói rằng phía Việt Nam làm đường tại khu vực ‘chưa có sự thống
nhất’ không được sự đồng thuận từ phía Campuchia. Ông nói chính phủ xứ chùa
Tháp coi đó là hành động xâm phạm chủ quyền và vi phạm Hiệp ước Bổ sung Hiệp
ước hoạch định biên giới quốc gia giữa Campuchia và Việt Nam được ký vào năm
1985.
Ông Var Kimhong cho biết thêm: “Sau
khi nhận được thông tin trên, chúng tôi đã khiếu nại hàng chục lần thông qua Bộ
Ngoại giao và Đại sứ quán Việt Nam tại Phnom Penh. Chính bản thân tôi đã từng
làm việc với người đồng cấp Việt Nam, và Thủ tướng Hun Sen cũng từng nêu vấn đề
này. Chúng ta chưa có sự thống nhất tại khu vực suối Đắc Đam – Đắc Huốt. Do đó,
Campuchia và Việt Nam phải giữ nguyên khu vực trên nhưng đến nay Việt Nam vẫn
tiếp tục làm đường.”
Tỉnh
Đắk Nông, Việt Nam gồm 4 huyện là Tuy Đức, Đắk Song, Đắk Mil và Cư Jút có đường
biên giới dài khoảng 130km giáp với tỉnh Mondulkiri của Campuchia. Hiện, hai
nước đang có tranh chấp tại khu vực Đắc Đam – Đắc Huốt (Bu Prăng) do hai quốc
gia đã căn cứ vào tài liệu và bản đồ khác nhau.
Phía
Việt Nam khẳng định biên giới trên đất liền Việt Nam – Campuchia chạy theo
hướng Tây tới suối Đắc Đam thuộc địa phận huyện Tuy Đức nhưng phía Campuchia
cho rằng suối Đắc Đam thuộc địa phận huyện O Raing của Campuchia.
Còn
Campuchia lại khẳng định biên giới trên đất liền của họ kéo dài tới suối Đắc
Huốt thuộc địa phận O Raing nhưng bị Việt Nam từ chối. Vì Việt Nam cho rằng đó
là địa phận thuộc huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông.
Xung
đột thầm lặng giữa Ủy ban Biên giới Campuchia – Việt Nam dường như khó giải
quyết đến nỗi Ủy ban Biên giới Campuchia tiết lộ tin này đến báo chí địa phương
và lên án mạnh mẽ Việt Nam cố tình chiếm đất ở khu vực biên giới giáp tỉnh Đắk
Nông; không tôn trọng thỏa thuận ký kết trong Hiệp ước Bổ sung năm 2005 và thỏa
thuận năm 1997.
Nhân
sĩ trí thức xuống đường
Cùng
lúc chính phủ lên tiếng, khoảng 600 nhân sĩ trí thức, sư sãi Khmer Krom, các tổ
chức nhân quyền và Hội đồng giám sát biên giới đã xuống đường biểu tình ngày
23/10 tại thủ đô Phnom Penh nhằm kêu gọi 19 nước tham gia ký kết Hiệp định hòa
bình Campuchia (Hiệp định Paris) can thiệp và gây sức ép lên Việt Nam.
Nhân sĩ trí thức,
nhà sư Campuchia biểu tình đòi Việt Nam tôn trọng thỏa thuận Hiệp ước bổ sung
nhân kỷ niệm Hiệp ước hòa bình Paris ngày 23/10/2014. Photo by Quoc Viet
Nhà sư Lay Lath, Tổng thư ký Hiệp
hội Sư sãi Khmer Kampuchia Krom, một trong những người dẫn đầu đoàn biểu tình
chia sẻ với chúng tôi: “Chúng tôi biểu tình nhằm kêu gọi Việt nam tôn trọng
Hiệp ước Bổ sung, công nhận các hoạt động cắm mốc biên giới Việt Nam – Campuchia.
Tôn trọng lãnh thổ giữa Việt Nam và Campuchia; không xâm phạm giữa hai nước.
Việc
phía Việt Nam làm đường nhựa mới đây, chúng tôi cảm thấy lo ngại vì Việt Nam đã
không tôn trọng Hiệp ước mà Việt Nam đã ký kết với Campuchia do Thủ tướng Việt
Nam đã ký kết với Thủ tướng Hun Sen. Chúng tôi là dân Campuchia yêu cầu Việt
Nam tôn trọng những Hiệp ước mà Hun Sen và Việt Nam đã ký kết.”
Ông
Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Việt Nam từ chối trả lời chúng tôi
liên quan vụ việc này dù trước đó nhân viên của ông yêu cầu chúng tôi gửi câu
hỏi theo email.
Trong
khi đó, ông Nguyễn Bốn, Phó Chủ tịch
UBND tỉnh Đắk Nông cho biết phía Việt Nam chỉ làm đường đổ cấp phối trên lãnh
thổ Việt Nam. Ông Bốn cho biết: “Mình chưa làm gì, tức là mình chỉ làm đúng
Hiệp định biên giới hai bên thôi. Khu vực 52km vẫn tranh chấp mình chưa cắm mốc
ở đó. Còn cái cầu Đắc Đam bây giờ nó hư rồi. Vì cầu đó liên quan tới biên giới
hai nước nên chúng tôi muốn làm để nhân dân hai bên đi lại. Mình giao cho Sở
nội vụ xin ý kiến của tỉnh Mondulkiri của Campuchia. Nếu họ đồng ý thì mình sẽ
sửa cầu Đắc Đam cho nhân dân đi lại.
Còn
Campuchia nói suối Đắc Đam của ai là chuyện của chính phủ hai nước. Suối Đắc
Đam, trước đó có 52km, bây giờ là 49km. Giữa mình và Campuchia chưa thống nhất
cắm mốc ở đó. Còn sửa đường thì mình sửa lâu rồi. Bây giờ mình chỉ cần xin họ
thống nhất để mình làm cầu Đắc Đam để nhân dân hai bên đi lại. Nếu họ đồng ý
thì mình làm. Mà đất đó là đất của Việt Nam mình thôi. Đất ông bà Việt Nam mình
thời xưa để lại. Dân mình ở đó lâu đời rồi.”
Theo
nội dung của Hiệp ước giữa Campuchia và Việt Nam bổ sung Hiệp ước hoạch định
biên giới quốc gia năm 1985, do Thủ tướng Hun Sen và Thủ tướng Phan Văn Khải ký
ngày 10/10/2005 tại Hà Nội, đối với khu vực Bu Prăng, phía Việt Nam khẳng đinh
là của Việt Nam nhưng nhằm không để vấn đề này cản trở tiến trình phân giới cắm
mốc, Việt Nam đã đồng ý ghi vào Hiệp ước bổ sung là ‘hai bên tiếp tục thảo
luận’ vấn đề này.
Đồng
thời hai bên thống nhất điều chỉnh đường biên giới trên sông suối biên giới
theo nguyên tắc luật pháp và thực tiễn quốc tế, áp dụng nguyên tắc trung tuyến
dòng chảy.
Việc
cáo buộc Việt Nam lấn cột mốc vào lãnh thổ Campuchia không gì lạ so với các
đảng đối lập và nhà quan sát xứ này tuy nhiên lần này không phải là nhà quan sát
biên giới hay phe đối lập cáo buộc
Nhà
nghiên cứu quan sát chính trị Campuchia lâu năm, tiến sĩ Lao Monghay cho rằng
chính phủ Campuchia cần tìm sự can thiệp từ bên ngoài, chẳng hạn các nước tham
gia ký kết Hiệp định hòa bình Campuchia (Hiệp định Paris), các nước ASEAN hoặc
tòa án công lý quốc tế vì trước đó Việt Nam cũng từng nghiên cứu để tiến hành
các thủ tục pháp lý khởi kiện Trung Quốc ra Tòa quốc tế.
Tiến sĩ Lao Monghay: “Quốc hội
Campuchia đã thừa nhận Việt Nam đang làm đường vào sâu trong lãnh thổ Campuchia
do đó chính phủ cần lấy Hiệp định Paris làm cơ sở. Chính phủ nên thông báo vấn
đề này đến các quốc gia ký kết Hiệp định Paris vì đây là Hiệp định hòa bình,
đảm bảo chủ quyền.
Ngoài
ra, Bộ Ngoại giao cần gửi thư khiếu nại về hành động này tới Bộ Ngoại giao Việt
Nam, hoặc kiện ra Tòa trọng tài quốc tế. Nếu chúng ta không làm như vậy thì
Việt Nam tiếp tục không quan tâm đến kết quả đàm phán song phương và không tôn
trọng thỏa thuận giữa hai nước.”
Tuy
nhiên, ông Var Kimhong, Bộ trưởng cao cấp, Cơ quan quyền lực phụ trách vấn đề
biên giới Campuchia cho biết chính phủ xứ chùa Tháp không kiện ra cơ quan quốc
tế nào vì Việt Nam vẫn tiếp tục thảo luận.
Ông
Var Kimhong nhấn mạnh vấn đề ở chỗ các cuộc thảo luận vừa qua sau khi Campuchia
tìm thấy Việt Nam cắm cột mốc biên giới vào trong lãnh thổ Campuchia, phía
Campuchia yêu cầu chấm dứt nhưng Việt Nam vẫn tiếp tục công tác cắm mốc.
Được
biết, Việt Nam và Campuchia có đường biên giới chung trên đất liền dài 1270km.
Đến nay hai quốc gia Việt Nam và Campuchia hoàn tất khoảng 80% công việc cắm
mốc. Việt Nam sẽ đẩy mạnh tiến độ cắm mốc biên giới với Campuchia và dự kiến sẽ
hoàn tất công việc này vào năm 2015.
No comments:
Post a Comment