Mai Vân - RFI
Thứ tư 06 Tháng Bẩy 2011
Việc đất hiếm được tìm thấy dồi dào dưới đáy đại dương được Libération hôm nay theo dõi ở trang kinh tế, với tựa đề hóm hỉnh : "Những loại đất càng ngày càng bớt hiếm’’. Điều mà tờ báo ghi nhận trước tiên trong hàng tiểu tựa là việc khám phá những trữ lượng lớn ở Thái Bình Dương có thể phá vỡ độc quyền của Trung Quốc.
Mở đầu bài báo, tác giả Vittorio de Filippis, nói đến một cuộc chiến tranh chính trị, kinh tế và công nghệ, và nhất là một cuộc chiến cân não, với một bên là kẻ ác : Trung Quốc (sản xuất đến 97% khối lượng thế giới), trong vai khổng lồ hung tợn, bị tố cáo từ mấy năm qua là nắm độc quyền thưong mại đất hiếm. Trong vai nạn nhân là phần còn lại của thế giới công nghiệp hoá, một thế giới chiụ sự tác oai, tác quái của Trung Quốc, làm mưa làm gió trên đất hiếm này.
Nhưng từ hôm thứ hai vừa qua, một khám phá đang làm thay đổi ván cờ, làm đảo lộn thị trường đất hiếm thế giới. Libération nhắc lại kết luận của êkíp chuyên gia điạ chất Nhật Bản của ông Yasuhiro Kato đăng trên tạp chí khoa học Anh, Nature Geoscience : Qua kết quả phân tích mẫu trầm tích ở độ sau từ 3.000 đến 6.000 mét ở Thái Bình Dương, giới nghiên cứu đã tìm thấy những trữ lượng rất lớn đất hiếm, nằm trong hải phận quốc tế chung quanh Hawai và ở phiá Đông Tahiti.
Libération trích lời một chuyên gia khác đã thận trọng cảnh báo : Đất hiếm đang làm mọi người điên đảo, nhưng không có gì bảo đảm là việc khám phá tất nhiên dẫn đến công cuộc khai thác. Trong những năm 1970, người ta cũng đã rất hồ hởi với loại đá thạch chứa nhiều kim loại nằm ở đáy đại dương, cho đó có thể là nguồn năng lượng tương lai, nhưng rốt cuộc thì mọi người đã tính sai, vì không bõ công đầu tư khai thác.
Theo Libération, lần này có lẽ sẽ không như thế, như các chuyên gia Nhật Bản hay lãnh đạo chính trị Nhật đã khẳng định. Họ đưa ra con số là Thái Bình Dương có dự trữ đất hiếm 1.000 lần cao hơn trữ lượng tìm thấy trên thế giới hiện nay. Ông Yasuhiro Kato, nói đến 110 tỷ tấn liên quan đến phần khám phá vừa qua của ông, trong khi trên mặt đất, dự trữ chỉ là 110 triệu tấn. Còn sản xuất của Trung Quốc tuy chiếm 97% sản lượng thế giới, chỉ là 120.000 tấn mỗi năm, quả là không thấm vào đâu trước những con số to lớn nói trên !
Êkíp Nhật Bản còn khẳng định là ở những vùng giàu đất hiếm nhất của Thái Bình Dương, chỉ cần khai thác trên một diện tích 5 cây số vuông thôi, cũng đủ cung cấp cho nhu cầu thế giới trong một năm.
Như nói trên, việc khám phá này đã khiến giới kinh doanh đất hiếm rất hồ hởi. Một thương gia, ông George Pichon, đứng đầu một tập đoàn chuyên kinh doanh đất hiếm, đã nhìn thấy là tuy việc khai thác khám phá này còn xa vời, nhưng một điều chắc chắn là nó sẽ làm thay đổi cục diện hiện nay.
Vấn đề có thể là con dao hai lưỡi
Tờ báo giải thích là hiện nay trên thế giới, cả giới lãnh đạo chính phủ cũng như giới chủ nhân đều đánh giá là Bắc kInh không ngừng thao túng, làm hiếm đi loại đất cần thiết này. Dưới chiêu bài bảo vệ môi trường, Trung Quốc đã thông báo cuối năm ngoái, sẽ giảm đi việc xuất khẩu đất hiếm. Và trong lúc mà họ chỉ nắm giữ có 1/3 trữ lượng thế giới Trung Quốc đã khoá chặt đươc thị trường mặt hàng chiến lược này, bằng cách bán ra với một cái giá mà không ai có thể cạnh tranh được và đã khiến cho các mỏ ở Hoa Kỳ và Úc phải đóng cửa vào năm 2002. Hiện nay thì mỏ tại hai quốc gia này được khai thác trở lại, nhờ giá cả tăng vọt.
Trong bối cảnh này khám phá của Nhật được xem là con dao kinh tế hai lưỡi là vì một mặt nó là một thông điệp mạnh gởi đến Trung Quốc. Do lo ngại mất thị trường, Trung Quốc theo tờ báo sẽ phải giám giá. Nhưng mặt khác nếu giá cả tuột giảm thì việc khai thác lòng đại dương sẽ không mang lợi gì nhiều.
Ngoài ra thì còn vấn đề môi trường, vì hệ sinh thái ở vùng này của Thái Bình Dương được đánh giá là rất mỏng manh. Vấn đề thứ hai là nó nằm ở phạm vi hải phận quốc tế, là của chung của mọi nguời, và muốn khai thác thì phải có một hiệp ước quốc tế . Nói cách khác như Libération kết luận : Trung Quốc vẫn còn nhũng ‘‘ngày đẹp trời để thao túng’’.
---------------------
Đức Tâm - RFI
Thứ ba 05 Tháng Bẩy 2011
Một số vùng ở Thái Bình Dương giàu trữ lượng đất hiếm và có thể trở thành những khu mỏ lớn về các kim loại rất cần thiết cho việc chế tạo những sản phẩm công nghệ cao. Đó là kết luận của một nhóm chuyên gia địa chất Nhật Bản, trong một công trình nghiên cứu được đăng trên tạp chí khoa học Nature Geoscience của Anh, ngày 03/07/2011.
Điện gió, xe hơi điện, màn ảnh phẳng, đĩa cứng máy tính điện tử, máy nghe MP3… tất cả những sản phẩm này đều cần đến đất hiếm và 17 loại kim loại khác nhau có trong đất hiếm, đặc biệt là yttrium.
Mặc dù Trung Quốc chỉ có một phần ba trữ lượng nguồn đất hiếm trên thế giới nhưng lại sản xuất tới 97% khối lượng toàn cầu. Việc khai thác một cách thô sơ, thủ công nguồn đất hiếm tại Trung Quốc đã gây ra những tổn hại to lớn đối với môi trường và cư dân.
Thế nhưng, đất liền không phải là nơi duy nhất có nguồn đất hiếm. Các trầm tích ở đáy đại dương lại chứa nhiều khoáng sản. Do không có nghiên cứu để xác định chính xác vị trí của những khu vực này, nên đáy đại dương chỉ được coi là nguồn tiềm tàng về các loại đất hiếm.
Trên cơ sở nhận định này, các chuyên gia Nhật Bản đã lấy khoảng 2000 mẫu trầm tích biển ở nhiều nơi trong Thái Bình Dương. Theo kết quả phân tích được công bố thì đáy đại dương là một nguồn lớn về đất hiếm và chất yttrium. Một số khu vực như ở phía đông của bắc Thái Bình Dương và vùng giữa của nam Thái Bình Dương, có mức độ tích tụ và tập trung cao về đất hiếm.
Các tác giả công trình nghiên cứu cho biết, tại một trong những địa điểm được lấy mẫu trầm tích, có một khu vực diện tích khoảng một cây số vuông có thể đáp ứng tới một phần năm tổng nhu cầu hiện nay của toàn thế giới về đất hiếm. Hơn thế nữa, các thí nghiệm mà giới chuyên gia Nhật Bản tiến hành cho thấy có thể dùng acide sulfurique hoặc acide chlorhydrique pha loãng để trích xuất dễ dàng các loại đất hiếm từ bùn đáy đại dương. Quy trình này không làm ô nhiễm môi trường vì không thải acide pha loãng ra đại dương.
Tuy nhiên, phần lớn những khu vực giàu có đất hiếm lại nằm ở độ sâu từ 4000 đến 5000 mét. Do vậy, câu hỏi được đặt ra là về kỹ thuật, thì có thể khai thác được hay không và nếu làm được thì hiệu quả kinh tế ra sao ?
Chuyên gia Yasuhiro Kaoto thuộc đại học Tokyo, thành viên nhóm nghiên cứu, thừa nhận đây là câu hỏi khó, nhưng ông cũng cho biết là cách nay khoảng ba chục năm, một công ty khai thác quặng của Đức đã thành công trong việc lấy được trầm tích đại dương ở đáy Hồng Hải.
Vẫn theo chuyên gia này thì cho đến nay, chưa một công ty nào quan tâm đến những nghiên cứu nói trên bởi vì không ai biết là trong bùn đáy đại dương lại có nhiều đất hiếm đến như vậy.
.
.
.
No comments:
Post a Comment