HOÀNG NGỌC HIẾN : MỘT NHÀ MAXIST "PHẢI ĐẠO" (Nguyễn Gia Thức)

Hoàng Ngọc Hiến: một nhà Marxist “phải đạo”

28.01.2011

Trong bản tin "Nhà phê bình Hoàng Ngọc Hiến qua đời", đài BBC (25/1/2011) đưa ra một nhận xét về ông Hoàng Ngọc Hiến:

Sau này, ông đi vào hướng đọc lại để lọc lựa những điều ông cho là tinh hoa của Marx, Engels, Hồ Chí Minh và Nam Cao cho ngành lý luận văn học Việt Nam với mục tiêu để thúc đẩy cái mới và nêu cao tinh thần phê phán hệ thống từ góc độ tự do cá nhân…
Để "thúc đẩy cái mới và nêu cao tinh thần phê phán hệ thống từ góc độ tự do cá nhân" cho ngành lý luận văn học Việt Nam mà sao lại quay về với cái "tinh hoa" của Marx, Engels, Hồ Chí Minh và Nam Cao? Nghe khá là khó hiểu!

Đoạn sau đó của BBC thì khá hơn, có cái chính xác hơn, ít mâu thuẫn hơn:

"Tuy thế, nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên cũng đồng ý rằng ông Tiến sĩ Hoàng Ngọc Hiến(*) dù luôn đi tìm cái mới, đã không ra khỏi một khuôn mẫu ông được đào tạo.

Ông cũng không tách khỏi truyền thống chủ nghĩa Marxist trong tư duy hay rời bỏ vị trí một nhà giáo để trở thành nhà hoạt động dân chủ."

Ông Phạm Xuân Nguyên nói đúng sự thật là ông Hoàng Ngọc Hiến đã không "rời bỏ vị trí một nhà giáo để trở thành nhà hoạt động dân chủ". Mà cái sự thật này cũng hợp lý thôi. Không ra khỏi cái "khuôn mẫu" chuyên chính vô sản của Marxism thì làm sao mà thành "nhà hoạt động dân chủ"! Nhưng ông PXN lại vẫn tự mâu thuẫn, vì nếu ông HNH "không ra khỏi một khuôn mẫu ông được đào tạo", "cũng không tách khỏi truyền thống chủ nghĩa Marxist trong tư duy", thì làm sao mà ông HNH "luôn đi tìm cái mới" cho được?

Ông HNH theo Marxism rất sớm. Ông Phan Hồng Giang (con trai của Hoài Thanh) cho biết năm 1949 ông HNH được ông Nguyễn Chí Thanh kết nạp vào Hội nghiên cứu chủ nghĩa Mác Đông Dương (tên gọi công khai của Đảng Cộng sản thời ấy) (http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2011-01-26-hoang-ngoc-hien-ra-di-su-khoi-dau-mot-cuoc-song-moi-)

Về sau, theo hồi ký của ông Nguyễn Đăng Mạnh thì:

Thầy Nguyễn Lương Ngọc cho Hiến có hiểu biết về triết học, bố trí làm trợ lý cho Trần Đức Thảo. Trần Đức Thảo thấy Hiến là Đảng viên, không nhận. Vì thế Hiến phải chuyển sang làm trợ lý cho Hoàng Xuân Nhị dạy văn học Nga Xô viết. (http://nttnew.vnweblogs.com/post/14517/198379)

Hoàng Xuân Nhị là ai? Là một trong những lý thuyết gia Marxist hạng nặng của Đảng CSVN, cũng là một tay đắc lực đánh những người Nhân Văn – Giai Phẩm. (http://www.talawas.org/talaDB/showFile.php?res=14081&rb=0106)

Ông Hoàng Ngọc Hiến được nhiều người khen về chuyện nêu ra cái dở của loại văn học "hiện thực phải đạo". Như một nhà nghiên cứu văn học thì ông HNH thấy cái dở của những tác phẩm "phải đạo", nhưng như một Đảng viên thì ông suốt đời vẫn sống "phải đạo" với chủ nghĩa Cộng sản. Cho đến cuối đời ông vẫn không thể "bước qua lời nguyền" Marxist, ông chưa bao giờ trả lại thẻ Đảng, vẫn luôn luôn loay hoay tìm lại cái "tinh hoa" của Marx, Engels, Hồ Chí Minh.…

Ông Phạm Xuân Nguyên mô tả ông Hoàng Ngọc Hiến là một người "không ra khỏi một khuôn mẫu ông được đào tạo", "không tách khỏi truyền thống chủ nghĩa Marxist trong tư duy". Mô tả vậy là rất chính xác.

___________

(*) Ở chỗ này bản tin BBC có nói sai một chi tiết. Ông Hoàng Ngọc Hiến không phải là Tiến sĩ. Ông Phan Hồng Giang là bạn cùng trường với ông HNHiến ở đại học Lômônôxốp có thuật rành mạch là ông Hoàng Ngọc Hiến làm luận án Phó tiến sĩ về đề tài "Những tìm tòi về thể loại trong một số trường ca của V. Maiacốpxki". Mùa hè 1964 khi Liên Xô – Trung quốc đụng nhau, các lưu học sinh ở Liên Xô được triệu hồi về nước để học khóa chỉnh huấn chính trị theo phe Trung quốc. Khi đó ông Hoàng Ngọc Hiến đã bảo vệ xong luận án Phó tiến sĩ và về Hà Nội luôn. (http://www.viet-studies.info/PhanHongGiang_HoangNgocHien.htm)

Nguyễn Gia Thức sinh năm 1950 ở Nam Định. Du học ở Tiệp năm 1969. Năm 1976 lập gia đình và sống ở thủ đô Praha cho đến nay. Hiện giảng dạy ở Amsterdam, Hòa Lan.

----------------------

Báo chí lề phải đưa tin Hoàng Ngọc Hiến :

Ông Hiến (Diễn Đàn 29/01/2011 12:54) - Đà Linh

Hoàng Ngọc Hiến ra đi -- Sự khởi đầu một cuộc sống mớI (viet-studies 27-1-11) – Phan Hồng Giang

Thầy Hoàng Ngọc Hiến: Nhắm mắt, nghe sâu... (TTVH 27-1-11) - Vi Thuỳ Linh

Vĩnh biệt thầy Hoàng Ngọc Hiến (SGGP 26-1-11) - Nguyễn Trọng Tạo

Ông Hiến đã hóa người hiền (TT 26-1-11) - Phạm Xuân Nguyên

Đã mất một-người-tử-tế: Hoàng Ngọc Hiến (LĐ 26-1-11) - Nguyễn Thị Minh Thái

GS Hoàng Ngọc Hiến – người khơi mở nguồn minh triết Việt (SGTT 26-1-11) - Nguyễn Thị Ngọc Hải

Hoàng Ngọc Hiến, một đời lương thiện (Diễn Đàn 25-1-11) - Phan Huy Đường

Thầy Hiến với học trò (TP 26-1-11) - Nguyễn Thụy Kha

Hoàng Ngọc Hiến – nhà phê bình triết luận (VHNA 26-1-11) - Trần Đình Sử