VIỆT NAM ĐÁNH THUẾ KIỀU HỐI

Gởi Tiền Về Việt Nam Bị Đánh Thuế 10%?
Thiện Giao, phóng viên RFA
2009-01-16
http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Vietnam-to-tax-foreign-currencies-transferred-home-01162009104134.html
Một văn thư của Ngân Hàng Đông Á tại Việt Nam gởi cho các công ty chuyển tiền ở nước ngoài cho biết Hải Quan Việt Nam sẽ đánh thuế 10% lên ngoại tệ gởi về Việt Nam kể từ ngày 17 tháng Giêng.
Điều này liệu có phù hợp với tinh thần một công văn mà Bộ Tài Chánh Việt Nam ban hành cuối năm 2008 hay không?

Ông Nguyễn Trọng Phú, đại diện công ty Hoa Phát chuyển tiền về Việt Nam, có văn phòng tại miền Nam California, cho biết, hiện phía Việt Nam chưa có quyết định dứt khoát về điều này. Nhưng, cũng theo lời ông Phú, một bức thư từ ngân hàng Đông Á gởi cho các công ty chuyển tiền ở nước ngoài ngày 15 tháng Giêng cho thấy bắt đầu từ ngày 17 tháng Giêng, tiền mà người Việt ở nước ngoài gởi về cho thân nhân tại Việt Nam sẽ bị đánh thuế 10%.

Luật thuế 10% trên kiều hối sẽ gây rối loạn
“Sáng hôm nay, chúng tôi nhận được thư của ngân hàng Đông Á. Văn thư có nói, bắt đầu từ ngày 17 tháng Giêng, Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam và Bộ Tài Chánh sẽ đánh thuế 10% số tiền gởi về trong nước.
Tuy nhiên, qua xác định với Văn Phòng Quản Lý Kiều Hối, thì văn phòng này nói thông tin ấy có thể không chính xác và họ sẽ có cuộc họp ngay trong ngày hôm nay để làm sáng tỏ việc này. Ngay bây giờ thì chúng tôi cũng không biết điều này có đúng hay không? Chúng tôi đang chờ đợi.”
Bức thư của ngân hàng Đông Á, có số hiệu 29, gởi đi ngày 15 tháng Giêng với chữ ký của ông Phó Tổng Giám Đốc Lê Trí Thông.
Bức thư được gởi cho các công ty chuyển tiền ở nước ngoài, có đoạn viết rằng “chiếu theo thông tư 131/2008/TT-BTC ban hành ngày 26 tháng 12 năm 2008 của Bộ Tài Chánh, Hải Quan Việt Nam sẽ đánh thuế giá trị gia tăng 10% lên tiền nước ngoài nhập vào Việt Nam.”

Ông Nguyễn Trọng Phú cũng xác định thêm, rằng Hải Quan đã bắt đầu đánh thuế từ ngày 14 tháng Giêng, khi nhân viên ngân hàng Đông Á đến Hải Quan nhận tiền được chuyển vào trong nước.
“Ngân Hàng Đông Á vào ngày hôm qua đến Hải Quan nhận số tiền được gởi vào trong nước, thì Hải Quan nói Ngân Hàng Đông Á phải đóng 10% thuế. Phía Đông Á không chịu. Phía Hải Quan yêu cầu ký tờ nợ, phía Đông Á không chịu.
Sau đó thì các công ty chuyển tiền ở nước ngoài nhận được thư của Đông Á, nói rằng tiền gởi về trong nước có thể bị đóng 10% thuế.”

Thông Tư của Bộ Tài Chánh có nội dung căn cứ trên Luật Thuế Giá Trị Gia Tăng ban hành tháng Sáu năm 2008 cùng với Nghị Định do chính phủ Việt Nam ban hành tháng 12 năm ngoái.
Trong số hàng mấy trăm loại hàng hóa được liệt kê chi tiết trong thông tư của Bộ Tài Chánh, thì mặt hàng được mô tả là “Giấy Bạc (tiền giấy), được đấu thầu hợp pháp” sẽ bị đánh thuế giá trị gia tăng 10%.

Một luật sư Việt Nam nói rằng, đánh thuế giá trị gia tăng lên tiền của người Việt ở nước ngoài gởi về trong nước sai ở hai phương diện. Thứ nhất là loại thuế được áp dụng, và thứ hai là khái niệm “giá trị gia tăng” của ngoại hối, hay nói chung là của tiền.
“Tiền mà người trong nước là thu nhập đột xuất. Luật thuế thu nhập có đề cập điều này. Nhưng thu nhập đột xuất cũng có định mức, từ bao nhiêu trở lên mới thu thuế, và dựa trên đó áp dụng thuế xuất.”
Luật sư này cũng nhận định, rằng áp dụng thuế thu nhập lên thu nhập loại này có thể hợp lý hơn là thuế giá trị gia tăng.
“Khoản tiền mà người nước ngoài chuyển cho thân nhân trong nước mang tính chất quà tặng. Nếu là quà tặng thì không có tính lưu thông. Quà tặng là thu nhập bất ngờ, ngoài thu nhập cố định. Áp dụng thuế thu nhập cá nhân lên thu nhập bất ngờ sẽ hợp lý hơn là thuế giá trị gia tăng.”

Văn thư của Ngân Hàng Đông Á gởi các công ty chuyển tiền ở nước ngoài có đoạn, là “chính sách thuế mới này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp chuyển tiền.” Ngân hàng này đưa ra giải pháp trong công văn. Thứ nhất, họ sẽ tiếp tục trao ngoại tệ cho khách hàng Việt Nam cho đến ngày 16 tháng Giêng. Nhưng đúng vào ngày 17, ngày có hiệu lực của Thông Tư Bộ Tài Chánh, thì Ngân Hàng Đông Á sẽ trả bằng tiền đồng dựa theo tỷ giá hối đoái hàng ngày của họ.
Thông tư được đề cập, theo nguyên bản, đáng lẽ ra đã có hiệu lực từ ngày 1 tháng Giêng vừa rồi.

Khuyến khích việc chuyên ngân lậu
Ông Nguyễn Trọng Phú, đại diện Hoa Phát, hay còn gọi là Saigon Central Post, với 30 chi nhánh trên khắp nước Mỹ, nhận định rằng luật thuế 10% trên kiều hối sẽ gây rối loạn nhiều cộng đồng ở nước ngoài và cả trong nước, nhất là vào thời điểm Tết đang đến.
Ông Phú đưa ra một so sánh, và nhận định rằng luật thuế 10% là vô lý: “Hiện văn phòng tính phí khách hàng chỉ 1 hay 2% thôi. Mà trong nước thì tính thuế đến 10%.”

Một số người thường gởi tiền về cho thân nhân trong nước nhận định rằng luật thuế mới đánh trên kiều hối sẽ kích thích tình trạng chuyển ngân lậu, làm khó thêm khả năng kiểm soát ngoại tệ của chính phủ, làm giảm số tiền gởi về trong nước, và qua đó làm giảm nguồn thu ngân sách của chính phủ Việt Nam.
Nguồn kiều hối gởi về Việt Nam tăng mạnh liên tục và đạt đến hơn 8 tỷ Mỹ kim trong năm 2008. Trong số này, một tỷ lệ không nhỏ đến từ người Việt Nam đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài.

Theo nhận định của một luật sư, thì luật thuế giá trị gia tăng trên kiều hối sẽ đặt ra rất nhiều thắc mắc. Chẳng hạn, liệu tiền đồng Việt Nam có giá trị gia tăng hay không? Tiền tệ nói chung, trong vòng luân chuyển của kinh tế, có sự gia tăng giá trị hay không? Liệu việc áp dụng luật này có nhầm lẫn giữa chi phí làm ra tiền tệ và giá trị mà các Ngân Hàng Trung Ương gán cho tiền tệ hay không?
Tuy nhiên, điều trước mắt, là nếu lượng kiều hối 8 tỷ Mỹ kim, với thuế suất 10%, hàng năm chính phủ Việt Nam sẽ thu được 800 triệu đô la
Và hiển nhiên, điều này chỉ đúng khi người gởi tiền không tìm cách khác để chuyển tiền về Việt Nam!

VN có thể thu 10% VAT tiền ngoại hối
Vũ Quí Hạo Nhiên
Viết riêng cho BBC từ Little Saigon, California
16 Tháng 1 2009 - Cập nhật 11h37 GMT
http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/story/2009/01/090116_vietkieu.shtml
Một số doanh nghiệp cho biết Hải quan Việt Nam trong ngày 16/01 bắt đầu áp dụng thuế giá trị gia tăng VAT 10% đối với kiều hối ngoại tệ gởi về.
Theo đó, cứ 100 USD Việt kiều gởi về, thân nhân bị đánh thuế 10 USD và chỉ nhận được 90 USD nếu nhận bằng ngoại tệ (đô la hoặc euro).

Một ngân hàng tại Việt Nam khi đi lãnh tiền mặt bằng ngoại tệ để phân phát cho khách hàng đã bị ép phải ký giấy nợ 10% thuế.
Nhân viên ngân hàng Đông Á, với văn phòng chính tại quận Phú Nhuận, TPHCM, cho biết Hải quan từ chối xuất ngoại tệ và đặt điều kiện ngân hàng phải “ký vào tờ giấy nợ 10%.”

Thông tư 131
Người này yêu cầu giấu tên và kể lại rằng nhân viên Hải quan cũng nói “đây là luật mới”.
Số tiền thuế 10% được dựa trên Thông tư số 131/2008/TT-BTC của Bộ Tài chánh, mang tên “Hướng dẫn thực hiện thuế giá trị gia tăng.”
Thông tư này ấn định suất thuế VAT trên “giấy bạc (tiền giấy), được đấu thầu hợp pháp” là 10%, và đã được Hải quan áp dụng cho kiều hối gởi về.
Tại các nước khác, việc chuyển tiền không bị thuế giá trị gia tăng vì giá trị không gia tăng trong công đoạn gởi tiền.
Ngược lại, với hạng mục thuế VAT mà hải quan Việt Nam áp dụng, tại các nước khác hạng mục này chỉ áp dụng cho giá trị của hợp đồng in tiền.

Giải nghĩa văn bản
Phản ứng với số tiền thuế bất ngờ và khổng lồ này, ngân hàng Đông Á đã gởi văn thư đến các đối tác chuyển tiền tại ngoại quốc, trong đó có nhiều công ty chuyển tiền tại Mỹ, và cho biết nếu không giải quyết được vấn đề này trước ngày 17/01, từ ngày đó trở đi ngân hàng Đông Á sẽ chuyển ngân bằng tiền Đồng Việt Nam thay vì bằng ngoại tệ.
Một trong những đối tác của ngân hàng Đông Á tại California là ông Phú Nguyễn từ công ty Hoa Phát cho biết:
“Chi phí gởi tiền ở California thường là 1% tới 3%. Nếu vẫn giữ thuế suất 10% này,” ông Phú nói, “chi phí gởi tiền sẽ tăng vụt lên 11% hay 13%, một mức gia tăng gấp mười lần, không khách nào chịu nổi.”

Thời điểm trước Tết
Số thuế 10% ngoại hối đến vào một thời điểm bất tiện cho người Việt tại hải ngoại.
Mùa Tết là lúc người ta gởi tiền về nhiều nhất cho thân nhân; theo ước tính, gần 30% số tiền gởi về Việt Nam là gởi vào dịp Tết Nguyên Đán.
Ông Long Nguyễn, sống ở Westminster, California là người thường xuyên gởi tiền về Việt Nam cho gia đình và ngạc nhiên với quyết định của Hải quan Việt Nam:
“Người ta gởi tiền về thì Việt Nam có lợi chứ sao lại ngăn.”
Ông tỏ ra không thích giải pháp nhận tiền Đồng Việt Nam và cho hay “nếu đường chuyển tiền chính thức không được nhận đô-la nữa, tôi sẽ phải gởi qua đường chui. Sẽ là dịp làm ăn cho giới gởi tiền chợ đen.”
Theo trang web bộ ngoại giao, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cho biết năm 2008 lượng kiều hối gửi về nước ước đạt 8 tỷ USD.

TRANG NGOÀI BBC

Tin trên Tuổi Trẻ

Nội dung thông tư bộ tài chính

Ngân hàng Đông Á

BBC không chịu trách nhiệm về nội dung các trang bên ngoài.