Friday, January 17, 2020

MUỐN TIÊU DIỆT NƯỚC MẮM TRUYỀN THỐNG (Vũ Kim Hạnh)






MUỐN TIÊU DIỆT NƯỚC MẮM TRUYỀN THỐNG:
GIEO RẮC SỢ HÃI PHẢI ĐI CẶP VỚI THAO TÚNG CHÍNH SÁCH ?

Bài “Ai đã xóa bài “Tiếp tục gieo rắc sợ hãi nước mắm truyền thống” của tôi lại cũng đã biến mất mà không có một thông báo nào của ban quản lý FB. Sau khi đăng bài (vừa bị xóa) này, tôi dành ra mấy ngày tiếp xúc với các nhà SX nước mắm, chuyên gia chất lượng và các chuyên viên pháp lý của các Bộ liên quan. Và tôi thấy tình hình khá nguy cấp. Vì vậy, tôi viết tiếp bài này...

Trong hàng trăm ý kiến nhận được, tôi xin nêu 3 phản hồi đáng chú ý nhất.

1/
Một trong 3 DN bị Thanh tra Bộ Nông nghiệp nêu tên đã email và điện thoại cho tôi (giọng nữ, trẻ) với vẽ bàng hoàng. Cô ơi. Họ kiểm tra từ mấy tháng trước. Tụi con đã khắc phục ngay và được cơ quan quản lý địa phương công nhận. Báo cáo ra Bộ Nông nghiệp thì đoàn kiểm tra cũng hứa không công khai nữa vì đã khắc phục. Đùng cái lại thấy công bố đúng dịp Tết. Hậu quả kinh khủng quá, tất cả khách hàng đều yêu cầu công ty của con thu hồi hàng, siêu thị thì xuống kệ hết. Cuối năm công nợ khách hàng, lương thưởng nhân viên... tụi con bế tắc không biết làm sao khi lâm vào hoàn cảnh này !

2/
Một chị là chủ một sạp nước mắm chợ Tân Bình, gửi cho tôi tờ rơi cũ và nói:”chị đọc lại tờ rơi đã phát khắp chợ mà sạp của em cũng nhận được và em giữ tới giờ. Mai mốt biết đâu sẽ có một tờ mới nói rằng, “nước mắm chúng tôi không có xài Soda công nghiệp” cho coi”. Tôi chat tiếp. Chị tin là họ không xài Soda thiệt sao? “Không, em đâu có tin. Vì nhà dì em ở miền Tây, có làm và bán nước mắm. Mấy tháng nay, ai đó bung ra đi mua “Nước mắm hoa cà” của các nhà thùng miền Tây dữ lắm, mua lấy được, giá hấp dẫn, cao hơn thị trường tới 20% nên ai nấy lo làm NM hoa cà dễ bán hơn. Em nghi là... sắp có chuyện...”.

3/
Sau đó, tôi có trao đổi với một số chuyên viên trẻ, làm việc ở hai Bộ liên quan, và dần hiểu ra một nguy cơ cho ngành NMTT, lớn hơn nhiều, khủng khiếp hơn nhiều. Khi tôi hỏi “ Vì sao thanh tra tháng 5 mà giờ mới công bố kết quả, phải chăng để làm khó DN mùa Tết?” một người nói ngay: “Chị đừng nghĩ dễ dãi vậy. Mấy hãng nước mắm mà họ công bố đó bé tẹo, đáng gì. Chị ráng nhớ lại đi, năm ngoái, cũng mùa cận Tết này, chuyện gì xảy ra?”

Tôi nhớ lại...

Giữa tháng 2/2019, cận Tết năm ngoái, dự thảo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN-126-2018 về “Quy phạm thực hành sản xuất nước mắm” do Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn (NN&PTNT) soạn thảo với 50 điểm sai do các chuyên gia và nhà SX vạch ra, đã gây nhiều phản ứng dữ dội của dư luận cũng như sự lo lắng của các nhà sản xuất nước mắm truyền thống. Sau đó có cuộc họp báo giới thiệu về bản Dự thảo này, Bộ NN cho biết soan thảo đã 2 năm, tham khảo nhiều DN và tổ chức liên quan mà tuyệt nhiên các nhà SX NM truyền thống không được tham khảo.

Ngày 9/3/2019, tôi viết stt: “TIẾNG KÊU CỦA CÔ GÁI KHI NGHỀ GIA TRUYỀN SẮP BỊ BỨC TỬ”: Tôi vừa nhận được tin nhắn của một cô gái trẻ : “Kỳ này họ làm bài bản, có kế hoạch từng bước để xóa sổ NMTT hơn vụ Arsen đợt trước, chắc chết thiệt cô ơi !...

Và chiều nay, tôi gọi cho những nhân vật cũ, họ cung cấp thêm nhiều thông tin. Tìm cũng tìm đọc lại bài trả lời phỏng vấn ô Chánh thanh tra Bộ NN Nguyễn văn Tiến, mới đây, khi công bố 4 công ty vi phạm dùng chất cấm: “Tình trạng sản xuất, kinh doanh nước mắm còn rất nhiều bất cập trong quản lý chất lượng và quy trình sản xuất. Cơ quan quản lý cần sớm ban hành các quy chuẩn về nước mắm để lành mạnh hóa thị trường, bảo vệ các doanh nghiệp sản xuất nước mắm quy mô, đầu tư bài bản, nghiêm túc”
Xong. Đã rõ. Việc công bố 4 công ty vi phạm đã khắc họa tình hình lộn xộn về tiêu chuẩn của NMTT. Và trả lời của ông Chánh thanh tra phải chăng là chuẩn bị dư luận để Bộ Nông nghiệp lại tiếp tục công bố một qui phạm việc thực hành sản xuất nước mắm mà theo ông là phải BẢO VỆ CÁC DN. SX NM QUI MÔ, ĐẦU TƯ BÀI BẢN, NGHIÊM TÚC.

VN có hơn 3000 doanh nghiệp, HTX...sản xuất NMTT với gần 20 làng NMTT trãi dài trên cà nước. Nguyện vọng thiết tha của họ là kết nối để tương trợ và hợp tác với nhau để cùng mạnh lên trong một Hiệp Hội NMTT đến giờ vẫn bế tắc vì các cơ quan chức năng cản trở (Nếu họ lập được Hiệp Hội thì có quyền tự xây dựng tiêu chuẩn cho ngành mình). Trong khi không cho DN lập Hiệp Hội thì Bộ Nông Nghiệp nói quan điểm là “cơ quan quản lý nên sớm ban hành các quy chuẩn”, để bảo vệ ai, mục đích sâu xa của việc Bộ Nông Nghiệp (đã bị phản đối tan nát năm ngoái) vẫn cứ muốn XD tiêu chuẩn đã rõ.

Từ suốt năm qua, tình hình tiếp tục bị chèn ép của các nhà SX. NMTT (không thành lập được Hiệp Hội, không xây dựng được tiêu chuẩn của ngành, doanh nghiệp bị hăm doa khi tham gia Hội NMTT địa phương...) khiến mọi DN càng thấm thía nhu cầu sống còn: phải xây dựng được tiêu chuẩn của NMTT. Đó chính là cơ sở buộc tất cả nhà SX.NM phải tuân thủ, để giữ vững niềm tin với NTD. Và cũng vì vậy, thế lực muốn tiêu diệt NMTT vẫn không ngừng ngăn cản họ lập Hiệp Hội và tự xây tiêu chuẩn, bằng mọi giá.

Tôi tham khảo ý kiến với một người chuyên gia về tiêu chuẩn nước mắm, anh nhận xét ngắn, cuộc tấn công hủy diệt lần này độc địa hơn nhiều, NMTT sẽ bị nội công ngoại kích. Nếu các nhà làm NMTT mà không biết bỏ lợi nhỏ trước mắt để nhìn cái lợi lâu dài là giữ di sản cha ông, thì chỉ trong vòng vài năm, VN sẽ là vương quốc nước mắm công nghiệp như Thái Lan. Hãy đợi đấy, qua Tết là các bước đi của lộ trình này sẽ lộ ra dần…

PS. Bộ phim ký sự về NMTT có tên "Chuyện đời nước mắm" do BSA Media và Đài truyền hình Vĩnh Long phối hợp SX đã khởi chiếu tuần qua, với tập về NM Phan Thiết. Lịch chiếu thường xuyên đến Tết là 16g30 thứ bảy trên THVL1 và 21g45 CN trên THVL2. Chiều mai chiếu tập NM xứ Quảng. Ảnh bạn Thanh Thùy, truyền nhân của chị N t. Tịnh, GĐ CT NM Thanh Quốc, nhân vật của stt ngày 9/3/2019 nói trên. Kệ hàng của NM Khải Hoàn, vừa mở cửa PC Tết Xanh sáng nay 17/1, đã bán 5 cặp NM 43 độ đạm.







No comments: