Y Chan
- Luật Khoa
20/03/2019
Kể từ khi lên 3, Donald
Trump đã nhận được 200.000 đô la mỗi năm tính theo giá trị hiện tại từ đế chế của
cha mình. Ông trở thành triệu phú trước khi lên 8 tuổi.
Tới tuổi 17, ông đã được
chia sẻ một phần quyền sở hữu một tòa chung cư 52 căn hộ. Gần như ngay sau khi
tốt nghiệp đại học, ông tiếp tục nhận được khoản tài sản tương đương 1 triệu đô
mỗi năm từ cha mình. Số tiền đó tăng theo năm tháng, đến khi ở tuổi 40 và 50,
ông nhận được hơn 5 triệu đô mỗi năm từ người cha.
Donald Trump (trái)
và cha, Fred Trump. Ảnh: Alamy.
Đế chế bất động sản của
Fred Trump không chỉ bao gồm những tòa chung cư căn hộ. Theo tài liệu của ngân
hàng, nó còn có hàng núi tiền mặt, hàng chục triệu đô lợi nhuận. Trong vòng sáu
năm từ 1988 đến 1993, Fred Trump đã báo cáo tổng cộng thu nhập đạt 109,7 triệu
đô, tương đương với 210,7 triệu đô theo giá trị hiện tại. Việc mỗi tháng tài
khoản cá nhân của ông nhận được hàng chục triệu đô qua các tín phiếu kho bạc
(treasury bills) và chứng chỉ tiền gửi (certificates of deposit) không phải là
chuyện lạ.
Fred Trump rất cần mẫn và
sáng tạo trong việc tìm ra những cách thức khác nhau để chuyển tài sản cho các
con của mình. Ông không chỉ tuyển dụng Donald Trump làm nhân viên có trả lương,
mà còn giao cho nhiều vị trí khác nhau, từ quản lý tài sản, chủ căn hộ, phụ
trách tài chính và chuyên viên tư vấn. Ông đã cho con mình hết khoản vay này tới
khoản vay khác, nhiều khoản không bao giờ lấy lại. Ông đã cung cấp tiền để
Donald Trump mua xe, để trả lương cho nhân viên, để mua cổ phiếu, để mua những
văn phòng đầu tiên tại Manhattan và cả tiền để sửa sang lại các văn phòng này.
Ông đã giao cho Trump ba quỹ tín thác (trust fund). Ông trao cho Trump cổ phần
trong nhiều dự án đối tác. Ông ký chi phiếu 10.000 đô cho Trump vào dịp Giáng
sinh. Ông trao doanh thu giặt ủi từ các tòa nhà của mình cho Trump.
Phần lớn những khoản cho
này của ông được thực hiện để né tránh các yêu cầu đóng thuế quà tặng và thừa kế,
theo những cách thức mà các chuyên gia thuế mô tả với New York Times là không
đúng đắn hoặc có thể bất hợp pháp. Mặc dù Fred Trump trở nên giàu có với sự
giúp đỡ từ các khoản trợ cấp liên bang về xây dựng nhà ở, ông cho rằng chính phủ
rõ ràng bất công khi đánh thuế tài sản của ông để lại cho con cái. Các cuộc phỏng
vấn và những tài liệu mới được thu thập cho thấy, khi Fred Trump qua tuổi 80, bắt
đầu chịu ảnh hưởng của bệnh sa sút trí tuệ (dementia), việc tìm cách lách các
khoản thuế đánh lên quà tặng và bất động sản trở thành nhiệm vụ chung của cả
gia tộc, với Donald Trump là một thành viên đóng vai trò cộm cán trong đó.
Ranh giới giữa các hoạt động
tránh thuế hợp pháp và trốn thuế bất hợp pháp thường mong manh mờ nhạt, lại hay
bị các luật sư tư vấn thuế đầy sáng tạo xóa cho mờ hơn. Không thiếu các mánh
khóe né thuế được tòa án hoặc sở thuế vụ nhắm mắt cho qua. Những người giàu có
nhất nước Mỹ gần như chẳng bao giờ phải trả đủ số thuế phải đóng theo luật.
Nhưng những chuyên gia về thuế, khi được cung cấp các chi tiết điều tra của New
York Times, nhận xét gia tộc Trump dường như đã đi xa hơn việc đơn thuần khai
thác các kẽ hở của pháp luật. Họ cho rằng những hành vi được mô tả này cho thấy
một quá trình dài lừa đảo và giấu giếm, đặc biệt là về giá trị các bất động sản
của Fred Trump. Những hành vi kéo dài liên tục này khiến Sở thuế vụ không thể
đánh thuế các khoản chuyển nhượng tài sản lớn từ Trump cha qua các con của
mình.
Fred Trump (đứng)
và các con. Ảnh: Washington Post..
Lee-Ford Tritt, giáo sư
luật của Đại học Florida và là một chuyên gia hàng đầu về các quy định thuế quà
tặng và tài sản, nhận định “mô tuýp tôi nhìn thấy ở đây là việc định giá: họ
phù phép các kiểu định giá tới giới hạn xa nhất có thể; giá trị tài sản có thể
xê dịch lên xuống cực điểm tùy theo mục đích của họ.”
Việc thao túng giá trị
tài sản để trốn thuế là vũ khí chính được sử dụng cho một trong những hoạt động
tài chính quan trọng nhất trong cuộc đời của Donald Trump. Trong một chương
chưa từng được tiết lộ trước đó, Donald Trump và các anh chị em của mình nhận
quyền sở hữu hầu hết các tài sản từ đế chế của người cha vào ngày 22/11/1997, một
năm rưỡi trước khi Fred Trump qua đời. Việc định giá các bất động sản này là trọng
tâm của quá trình chuyển giao phức tạp trên. Giá trị càng thấp, thuế phải trả
càng thấp. Gia tộc Trump trốn hàng trăm triệu đô thuế quà tặng bằng việc kê
khai giá trị của các tài sản cực thấp, cho rằng chúng chỉ đáng giá 41,4 triệu
đô.
Những tài sản đó trong thập
niên tiếp theo được bán lại với giá trị gấp 16 lần con số kê khai đó.
Hoạt động gian lận rõ
ràng nhất nằm ở công ty Cung ứng và Bảo trì Xây dựng All County, do gia đình
Trump lập ra vào năm 1992.
Mục đích trên giấy tờ của
công ty All County là đại lý thu mua cho các tòa nhà của Fred Trump, mua mọi thứ
từ nồi hơi cho tới các thiết bị quét dọn vệ sinh. Trên thực tế, các tài liệu và
các cuộc phỏng vấn chỉ ra, công ty này không làm thứ gì giống vậy. Thay vào đó,
All County đã tuồn hàng triệu đô từ đế chế của Fred Trump đơn giản bằng cách
nâng giá những hàng hóa đã được nhân viên của ông mua trước đó. Hàng triệu đô
này không bị đánh thuế, sau đó chảy vào các chủ nhân của All County – Donald
Trump, các anh chị em và một người em họ. Fred Trump sau đó dùng các biên lai
thu mua đã được phù phép này của All County để lấy lý do tăng giá thuê cho hàng
ngàn căn hộ.
Sau khi bài báo này được
xuất bản [2/10/2018], người phát ngôn của Cục Tài chính và Thuế vụ của bang New
York cho biết đơn vị này đang “kiểm tra các cáo buộc” và “nghiêm túc rà soát lại
tất cả những mục cần điều tra”.
Từ các tư liệu, New York
Times đã lần ra 295 khoản doanh thu mà Fred Trump tạo ra trong năm thập kỷ để
làm giàu cho con trai ông, Donald Trump. Trong đa số trường hợp, bốn người con
khác của ông cũng được hưởng lợi ngang bằng. Nhưng khi Donald Trump ủi đầu vào
các thảm họa tài chính, hết cái này tới cái khác, cha ông đã tìm ra những cách
để cho ông nhiều tiền hơn hẳn các anh chị em. Thậm chí vào năm 1990, theo các bản
thông cáo gửi tòa án đã được giữ kín, ông Trump đã cố tìm cách viết lại di chúc
của cha mình khiến Fred Trump, cảnh giác và nổi giận, lo sợ toàn bộ đế chế của
mình có thể bị trưng dụng để chuộc công việc kinh doanh thất bại của người con.
Donald Trump trong
một cảnh quay của chương trình truyền hình thực tế “the apprentice”. Ảnh:
Getty.
Tất nhiên, câu chuyện làm
giàu của Donald Trump không thể đơn giản gói gọn lại bằng phần chia sớt từ người
cha. Trước khi trở thành tổng thống, thành tựu vĩ đại của ông là dựng nên
thương hiệu Donald J. Trump, “tỉ phú tự thân”, một thương hiệu thành công tới mức
đem tới cho ông hàng trăm triệu đô doanh thu từ các show truyền hình, các quyển
sách và các hoạt động cấp phép (licensing) cho những show của mình.
Xây dựng hình ảnh thương
hiệu này cần nhiều hơn là chỉ có tiền của Fred Trump. Điều không kém phần quan
trọng là kỹ năng marketing bất thường cùng bản năng không ngừng tìm kiếm những
cơ hội mới của người con trai. Trong khi Fred Trump dùng tiền dựng nên khung
xương tài sản cho con, Donald Trump, bậc thầy tự quảng bá, chế biến nó thành một
câu chuyện làm giàu hấp dẫn. Một ví dụ là tòa nhà Trump Tower, biểu tượng quyền
lực đã biến con trai ông trở thành một tay chơi lớn ở New York, vốn được dựng
nên nhờ tiền của Fred Trump. Nhưng Donald Trump đã nhận ra tiềm năng và tận dụng
sức mạnh biểu tượng của tòa nhà Trump Tower này, biến nó thành sân khấu chính
cho show truyền hình “The Apprentice” (Người tập sự) và chiến dịch tranh cử tổng
thống của ông.
Ngày Donald “nhận lương”
khủng nhất từ cha mình lại đến sau khi Fred Trump qua đời khá lâu. Nó diễn ra
vào ngày 4/5/2004, lặng lẽ âm thầm, không có bất kỳ thông tin họp báo ồn ào nào
theo kiểu Trump như thường lệ. Hôm đó, Donald Trump và các anh chị em của mình
bán toàn bộ đế chế mà cha họ đã gầy dựng suốt 70 năm với giấc mơ sản nghiệp này
không bao giờ bị tách khỏi gia đình.
Phần Donald Trump nhận được
sau phi vụ đó: 177,3 triệu đô, hoặc tính theo giá trị hiện tại, 236,2 triệu đô.
(Còn nữa)
Bài tóm tắt: Huyền
thoại về ‘tỉ phú tự thân’ Donald Trump
Bài viết này nằm trong loạt bài giới thiệu phóng
sự điều tra đặc biệt của tờ New York Times về quá trình làm giàu của Tổng
thống Mỹ Donald Trump. Đây là phóng sự dựa trên hơn 100.000 tài liệu, hồ sơ, sổ
sách tài chính liên quan đến hoạt động kinh doanh của gia đình Trump từ những
năm 1970. Bên cạnh đó, New York Times cũng tiến hành phỏng vấn hàng loạt nhân
viên cũ của công ty gia đình Trump và các học giả, chuyên gia về thuế. Tổng thống
Trump từ chối đề nghị phỏng vấn của tờ Times, còn luật sư của ông thì bác bỏ
toàn bộ cáo buộc gian lận thuế và trốn thuế mà phóng sự nêu ra.
No comments:
Post a Comment