Anh Vũ – RFI
Đăng ngày 13-02-2019
Theo
đề nghị của Mỹ, Ba Lan hôm nay mở hội nghị quốc tế để bàn về « tương
lai hòa bình và an ninh của Trung Đông ». Tuy nhiên mục tiêu chính của
diễn đàn ngoại giao quốc tế này lại nhằm vào Iran và Nga, hai đối thủ lớn của
Washington và Vacxava. Các nhà phân tích đánh giá mục tiêu chiến lược của hai đồng
minh Ba Lan và Mỹ là nguy hiểm có thể gây thêm xáo trộn địa chính trị trên thế
giới và khoét sâu thêm mâu thuẫn trong phương Tây.
Ngoại trưởng Ba Lan Jacek Czaputowicz (T) đón đồng nhiệm Mỹ Mike Pompeo
tham dự hội nghị tại Vacxava, ngày 12/02/2019. REUTERS/Kacper Pempel
Đây là một diễn đàn quốc tế lớn, dự trù có sự tham dự
của đại diện của 60 nước. Thế nhưng việc các lãnh đạo ngoại giao Pháp, Đức và
Liên Hiệp Châu Âu vắng mặt chỉ cử đại diện ở cấp dưới tới dự hội nghị càng cho
thấy mối bất đồng lớn giữa Liên hiệp Châu Âu và Hoa Kỳ kể từ khi tổng thống
Donald Trump rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, tái lập các trừng phạt
Teheran.
Một quan chức ngoại giao cao cấp Mỹ cho AFP biết mục
tiêu của hội nghị là bàn về « ảnh hưởng của Iran ở Trung Đông, về cách
thức góp phần đưa Iran đi theo hướng tốt nhất và cùng đẩy lùi một số hoạt động
gây mất ổn định của Iran trong vùng ». Chiến lược tăng áp lực tối đa với
Iran của Mỹ dường như không được nhiều nước hưởng ứng nhiệt tình. Ngoài Israel,
một số nước Ả Rập địch thủ của Iran và Mỹ, hầu hết các các nước khác đều ủng hộ
thỏa thuận hạt nhân đã ký năm 2015.
Trả lời phỏng vấn RFI, ông Robert Malley chủ tịch
International Crisis Group, đánh giá việc chính quyền Trump gia tăng áp lực
không ngừng với Iran là một chiến lược nguy hiểm:
« Tôi không biết hội nghị này ăn nhập với cái gì. Nếu
ý tưởng là để gây thêm áp lực với Iran thì mục đích đạt được là gì và có nguy
hiểm thế nào ? Cần phải suy nghĩ, nếu như các lãnh đạo tình báo Mỹ cho rằng
nguy hiểm lớn nhất hiện nay là cuộc chạy đua hạt nhân thì đó chính là do Hoa Kỳ
vi phạm thỏa thuận hạt nhân với Iran. Nguy hiểm hiện nay là khi càng bị sức ép
về kinh tế, chính trị, ngoại giao thì Iran lại càng tăng gấp bội các hoạt động
trong vùng. Vậy người ta có thể duy trì sức ép với Iran, nhưng đó không phải là
vấn đề. Điều cần thiết là phải trở lại theo như thỏa thuận hạt nhân. Châu Âu cố
gắng để có thể tiếp tục trao đổi buôn bán với Iran là điều tốt. Cần phải theo
đuổi đối thoại nghiêm túc với Iran, yêu cầu họ những điều cụ thể đồng thời với
việc tạo cho họ có mối quan hệ ngoại giao riêng. Người ta đang theo chiến lược
gây sức ép một chiều với vô số mục tiêu phi thực tế và nguy hiểm. »
Cùng lúc với hội nghị Vacxava, tại Teheran, Iran đã
có ngay động thái thách thức chiến lược gây « áp lực tối đa »
của Washington bằng cuộc triển lãm rầm rộ các loại vũ khí hặng nặng, trong đó đặc
biệt có những tên lửa tầm xa.
Bị Mỹ lôi cuốn vào mặt trận chống Iran, Ba Lan, nước
chủ nhà của hội nghị gây chia rẽ nhiều hơn là quy tụ này, có mục tiêu khác phục
vụ chiến lược riêng. Ba Lan luôn có mối thâm thù với Nga, coi Nga như là mối đe
dọa an ninh chủ yếu. Vacxava muốn chiều theo Mỹ, tổ chức hội nghị để đạt được mục
tiêu chiến lược có được một căn cứ quân sự Mỹ trên lãnh thổ Ba Lan.
Ông Robert Czulda, chuyên gia về Iran thuộc đại học
Lodz, Ba Lan cho rằng Ba Lan đứng trước 2 bên, một bên là Hoa Lỳ, một bên là
Liên Hiệp Châu Âu. Cả hai phe đều đặt cho Ba Lan một câu hỏi về chính sách Iran
là gì ? Đến lúc Hoa Kỳ yêu cầu Ba Lan phải lựa chọn, tất nhiên Ba Lan chọn Mỹ
vì không phải Liên Hiệp Châu Âu bảo đảm an ninh cho Ba Lan mà là NATO trong đó
Hoa Kỳ đóng vai trò chính.
Chạy theo Mỹ, Ba Lan toan tính chiến lược xa hơn là
gây dựng vị thế đặc biệt trong chính sách châu Âu cũng như chính sách Nga của Mỹ.
Có thể Ba Lan kỳ vọng nhờ vào Mỹ để có được thanh thế của một nước lớn trong
Liên Hiệp Châu Âu, trong NATO hay Vacxava chơi kế sách « cáo mượn oai
hùm » để đối phó với Nga ?
Châu Âu đã chứng kiến mỗi khi có động thái NATO hay
Liên Âu mở rộng vòng ảnh hưởng về biên giới phía đông là Nga đã phản ứng ra
sao. Những biến động ở Ukraina là thí dụ điển hình. Một căn cứ quân sự Mỹ đặt ở
Ba Lan, tất nhiên Nga sẽ không để yên. Đó sẽ là nước cờ nhiều rủi ro cho Ba Lan
và châu Âu.
---------------------------
Anh Vũ – RFI
Đăng ngày 13-02-2019
Tại
Vacxava, hôm nay, 13/02/2019, và ngày mai, Ba Lan và Mỹ tổ chức hội nghị quốc tế
về « tương lai hòa bình và an ninh tại Trung Đông ». Thực chất
hội nghị nhằm gây áp lực tối đa đối với Iran, một mục tiêu khiến nhiều nước
trong Liên Hiệp Châu Âu lo ngại và phật ý.
Hội nghị quy tụ ngoại trưởng của 60 nước trên thế giới.
Nhiều nước châu Âu, trong đó có Pháp và Đức chỉ cử cấp thứ trưởng tham dự. Lãnh
đạo ngoại giao EU Federica Mogherini vắng mặt.
Theo thông tín viên RFI tại Vacxava Thomas
Giraudeau, ngoại trưởng Ba lan và Mỹ đã gặp nhau trước khi khai mạc hội nghị,
tuy nhiên chủ đề Iran không phải là vấn đề Vacxava quan tâm hàng đầu :
" Hồ sơ Iran chỉ được ngoại trưởng Ba Lan nhắc
qua trong vài giây. Ông chỉ động viên Liên Hiệp Châu Âu và Mỹ nên tìm được cách
tiếp cận chung về vấn đề Iran. Nhưng Liên Hiệp Châu Âu muốn cứu vớt thỏa thuận
hạt nhân Iran từ khi tổng thống Donald Trump quyết định rút Mỹ ra khỏi văn bản
này. Trong cuộc họp báo rất hạn hẹp, hai ngoại trưởng Jacek Czaputowicz và Mike
Pompeo chủ yếu tập trung vào kẻ thù chung của hai nước là Nga. Hai ông phản đối
dự án Nord Stream 2, dẫn khí đốt của Nga sang Liên Âu. Ông Mike Pompeo
nói: Chúng tôi không cho là dự án này sẽ có lợi cho an ninh của châu Âu.
Chúng tôi nghĩ dự án này chỉ mang lại cho Nga tiền, điều đó chỉ khiến cho an
ninh trên lục địa bị suy yếu.
Ông Mike Pompeo tỏ vui mừng vì Ba Lan hướng tới Mỹ để
tìm nguồn cung ứng khí đốt cũng như là để được bảo vệ về mặt quân sự.
Về phần mình, đồng nhiệm Ba Lan cũng ca ngợi quan hệ
đồng minh Ba Lan-Mỹ. Ông Jacek Czaputowicz tuyên bố: Tôi muốn cảm ơn ngài ngoại
trưởng về sự phục vụ của binh sĩ Mỹ trên đất Ba Lan. Nhờ họ, chúng tôi cảm thấy
được an toàn hơn trong đất nước mình. Hai chúng tôi đã bàn về kế hoạch phát triển,
củng cố sự có mặt của Mỹ tại Ba Lan.
Đó chính là một trong những mục tiêu của Ba Lan khi
tổ chức hội nghị quốc tế về Trung Đông theo đề nghị của Mỹ. Vacxava hy vọng có
được một căn cứ quân sự Mỹ đóng thường trực trên đất Ba Lan. Washington sẽ quyết
định về vấn đề này trong tháng tới."
No comments:
Post a Comment